دلایل عدم پخش سریال کتونی زرنگی از زبان علی ملاقلی‌پور

در ادامه گفت‌وگوی علی ملاقلی‌پور با خبرنگار گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری برنا، را درباره دلایل توقیف سریال «کتونی زرنگی» می‌خوانید:

حواشی بسیاری این روزها در تلویزیون شاهد هستیم که شما هم با اتفاقات سریال «کتونی زرنگی» درگیر این حواشی بودید، به نظر شما چنین اتفاقاتی از کجا ناشی می‌شود؟

حواشی ایجاد شده برای تلویزیون در ماه‌های اخیر که بسیاری آن را نشأت گرفته از فضای مجازی می‌دانند، ریشه‌اش از تلویزیون نیست، این حواشی از بیرون تلویزیون به این رسانه ورود کرده است. امروز تلویزیون در بخش سیما جسارت لازم را ندارد و ما شاهد مدیریت ترسیده‌ای هستیم، ترسی که از بیرون به تلویزیون منتقل شده است.

شبی که پخش سریال «کتونی زرنگی» لغو شد پیش از اینکه ما متوجه علت آن شویم اعلام شد فیلم «دیدن این فیلم جرم است» به تهیه‌کنندگی محمدرضا شفاه که «کتونی زرنگی» نیز به تهیه‌کنندگی او ساخته شده، هیچ مشکلی برای اکران ندارد و قابل پخش است. این اتفاق کدی است به تهیه‌کننده این دو اثر اما همه می‌دانیم که هیچ ارتباط اداری بین وزارت ارشاد و سازمان صداوسیما وجود ندارد. ما متوجه این کد شدیم و اینکه این کد از سوی کدام نهاد یا سازمانی به تهیه‌کننده داده شد موضوعی قابل بحث است.

تلویزیون ما امروز دچار پیری شده و تمام مشکلاتی که در سریال‌سازی ما وجود دارد مربوط به همین موضوع می‌شود. اگر در بین مدیران در معاونت سیما تا گروه‌هایی که فیلمنامه‌ها را می‌خوانند و تأیید می‌کنند یک بررسی داشته باشید و میانگین سنی این افراد را مشخص کنید متوجه می‌شوید که همه آنها متولدین دهه 20 یا 30 هستند. شاید باتجربه بودن این افراد را توجیه حضورشان در سمت مدیر بدانند اما واقعیت این است که این افراد هیچ جسارتی ندارند و از همه مهم‌تر ارتباطشان با نسل جوان قطع است. من به عنوان کسی که با این افراد در جلسات مختلف صحبت کرده‌ام باید بگویم این افراد اساساً درکی از مواجهه و جامعه‌شناسی نسل جوان به صورت بالای 50 درصدی در این کارگروه‌ها وجود ندارد. به نظر من باید به این دوستان خسته نباشید گفت و از آن‌ها خواست که صحنه را ترک کنند؛ به نظر من حتی به عنوان مشاور نیز نباید از این دوستان استفاده کرد، به نظر من حضور این افراد به عنوان مشاور بسیار خطرناک است چرا که پیرذهنی و عقب‌افتادگی از جامعه را مدام می‌خواهند مشورت دهند.

به هر حال شما اظهار نظری در فضای مجازی داشتید که حاشیه‌ساز شد، فکر می‌کنید این موضوع ارتباطی با توقیف «کتونی زرنگی» ندارد؟

آقای مرتضی میرباقری یک روز پس از خبر توقیف سریال «کتونی زرنگی» در مصاحبه‌ای دلیل این اتفاق را مشکل کیفی سریال دانست که پخش آن را دون شأن تماشاگر ایرانی مطرح کرد. معاونت سیما در همین گفتگو تأکید کرد که عدم پخش سریال «کتونی زرنگی» هیچ ربطی به اظهارات کارگردانش در فضای مجازی ندارد.

ما به عنوان صاحبان اثر باید اولین نفرهایی باشیم که از دلایل توقیف آن با خبر می‌شویم و اگر واقعاً مشکل کیفی وجود دارد باید به عوامل آن گفته شود اما جالب است که در این سریال همه چیز ابتدا به دیگران گفته می‌شود و هر مشکلی که وجود دارد ما در مصاحبه‌ها یا شنیده‌هایمان از دیگران متوجه می‌شویم. این اتفاق عجیبی است و در طول تاریخ صداوسیما بعید می‌‍دانم این اتفاق رخ داده باشد که سریالی پیش از پخش مشکلاتش را خود صداوسیما فریاد می‌زند و نمی‌خواهند این مشکل را درون خود حل کند.

در حال حاضر سریال‌هایی توقیف هستند که کسی دلیلشان را نمی‌داند و هیچ مقام رسمی نیز درباره آن مصاحبه نمی‌کند.

پس دلیل اصلی توقیف این سریال چیست؟

اگر سریال «کتونی زرنگی» پخش شود همه متوجه‌ می‌شوند این سریال مشکلی نداشت. «کتونی زرنگی» سریالی کمدی خانوادگی است که اگر مخاطبان درباره آن نظر دهند مطمئن هستم که به کیفیت آن و اینکه به لحاظ مضمونی مشکلی ندارد، تأکید می‌کنند.

دعواهای صداوسیما آنقدر زیاد و علنی شده که دیگر مشکلاتش بر کسی پوشیده نیست و فقط افرادی که در این دعواها و مشکلات نقش دارند اسمی از آن‌ها برده نمی‌شود. سریال «کتونی زرنگی» نیز در این میان وجه‌المجادله است. من به عنوان کارگردان و محمدرضا شفاه به عنوان تهیه‌کننده هیچ‌کدام کارمند صداوسیما نیستیم، ما اگر شرایط در شبکه دیگری فراهم می‌شد در آن شبکه‌ها سریال می‌ساختیم و از کارمندان و افراد یک شبکه خاص به حساب نمی‌آییم اما می‌بینیم که به سریال ما برچسب شبکه سه زده شده و مدام به آن تأکید دارند. این برچسب زدن برای مخالفان شبکه سه منافعی دارد و مدیرانی در تلویزیون هستند که پیروزی در این دعواها برایشان از اهمیت بیشتری نسبت به بیت‌المال برخوردار است و هر کاری در راستای موفقیت در این دعواها انجام می‌دهند و حتی سریالی که با پول مردم ساخته شده را حذف می‌کنند.

به نظر شما این مشکلات چگونه حل می‌شوند؟

تنشی جدی در بین مدیران تلویزیون وجود دارد که به نظر من قابل حل نیست. من به عنوان کسی که فقط برای مشکل سریالم همه مراحل را دنبال کرده‌ام باید بگویم ابعاد این ماجرا خیلی گسترده و وسیع است. اتفاقات عجیبی را در تلویزیون شاهد هستیم و نمونه‌ای از آن پخش سه سریال کمدی با گروهی حرفه‌ای و بزرگ است که پیش از آماده شدن قسمت‌های پایانی‌شان روی آنتن رفتند و بدون پایان‌بندی پخش شدند و مخاطبان هنوز منتظر پخش قسمت‌های پایانی این سریال‌ها هستند. سه سریال «پایتخت 5»، «زیرخاکی» و «نون خ 2» چرا باید در این شرایط پشت سر هم از شبکه یک پخش شوند و بحران کرونا را بهانه‌ای برای نیمه کاره ماندنشان کرد؟ ما چنین نمونه‌ای در تاریخ تلویزیون نداشتیم و به نظر من اینگونه مدیریت کردن به بیراهه رفتن مطلق است.

اتفاق عجیبی است که سه سریال کمدی بدون اینکه قسمت‌های پایانی‌شان آماده باشد پشت سر هم پخش می‌شوند. سیروس مقدم به کارگردانی معروف است که سرعتش در ضبط بسیار بالا است و اصطلاحاً تندترین دست را در ضبط دارد اما وقتی او نمی‌تواند سریالش را کامل تحویل دهد به این معنی است که هیچکس دیگری توانایی این کار را ندارد. قطعاً معاونت سیما و رئیس سیمافیلم در جریان این اتفاق بوده‌اند و عجیب است که سریال‌ها را اینگونه پخش می‌کنند و بعد آمار می‌دهند که میزان مخاطبان شبکه سه پایین آمده و میزان مخاطبان شبکه یک بالا رفته است. این اتفاقات کاملاً گویای وضعیت حاکم است و به نظر من مدیران اگر مشکلاتشان را در جلسات خود حل کنند خیلی بهتر است. درست نبود که سریال «پایتخت 5»، «نون خ 2» و «زیرخاکی» بدون آماده بودن قسمت‌های پایانی‌شان پخش شوند تا در نهایت دعواهایی که وجود دارد را بین عوامل ادامه دهند.

 چرا این دعواها به «کتونی زرنگی» رسید و این سریال قربانی شد؟

در این میان سریال «کتونی زرنگی» به نوعی گوشت قربانی دعوای مدیران شد چرا که شبکه‌اش یک، دو یا پنج نبوده و برچسب شبکه سه این بلا را سر این سریال آورده است.

سیاست‌های طرفین دعوا مشخص می‌کند که چه چیزهایی در فضای مجازی مطرح و پر رنگ شوند. فضای مجازی برای تلویزیون نه مهم است و نه بی‌اهمیت، با توجه به اختلاف، دعوا و مشکلی که وجود دارد شاید ترجیح دهند مطلبی که حتی سه نفر هم آن را ندیده‌اند در فضای مجازی پخش و دیده شود یا ترجیح دهند مطلبی که هزاران نفر آن را خوانده‌اند بایکوت خبری شود. بسیاری مواقع دیده‌ایم سریالی که شاید چند میلیون نفر مخاطب داشته را طوری در اخبارشان بایکوت می‌کنند که گویا اصلاً دیده نشده است.

جالب است که  پیش از اینکه به ما بگویند چه مشکلاتی در سریال «کتونی زرنگی» وجود دارد تا ما مشکلات را رفع کنیم و بخش‌هایی که قرار است حذف شود را به ما اطلاع دهند بخش‌هایی از این سریال در فضای مجازی توسط یکی از اعضای شورای بازبینی سیمافیلم منتشر شده که به عنوان بخش‌های سانسوری «کتونی زرنگی» مطرح می‌شود. من برای این فرد احترام قائل می‌شوم و می‌گویم به صورت ناخواسته این بخش‌ها را منتشر کرده اما نمی‌توان منکر جوسازی‌هایی که با این کارها علیه سریال می‌شود را منکر شد.

واقعاً باور کردنی نیست، من کلمه‌ای که باید از سریال در بیاورم را از طریق چت‌های صورت گرفته در یک گروه واتساپی فهمیدم و از سوی صداوسیما هیچ کس به من و تهیه‌کننده اخطاری درباره این موضوع نداده است. از این اتفاق اسکرین‌شات هم دارم اما مثل کسانی که از من اسکرین‌شات گرفتند و پخش کردند، عمل نکردم چرا که من می‌دانم ریشه دعواها در چیست و چرا به وجود آمده‌اند.

به صورت رسمی به شما اعلام نشده که دقیقاً به چه دلیل «کتونی زرنگی» توقیف شده است؟

تنها دو قسمت از سریال «کتونی زرنگی» توسط مدیران دیده شد که این سریال را توقیف کردند. با دیدن دو قسمت از یک سریال نمی‌شود کل آن را توقیف کرد و نهایتاً کاری که باید صورت گیرد این است که به کارگردان و تهیه‌کننده درباره آن اخطار داده و از آن‌ها می‌خواهند که اصلاحاتی در سریال اعمال کنند. به هیچ‌وجه نمی‌شود با دیدن دو قسمت یک سریال را توقیف کرد، با این تصمیم‌گیری تنها می‌توان به این نتیجه رسید که قرار بوده «کتونی زرنگی» در هر شرایطی توقیف شود.

سریال «کتونی زرنگی» یک سریال با فضای کمدی است که برای جوانان می‌تواند جذاب باشد و طبیعی است که در شبکه سه که شبکه جوان است، پخش شود. در صحبت‌هایی که با بازبین‌ها داشتم دیدم که هیچ اتفاق نظری بین بازبین‌ها وجود ندارد و ما متوجه شده‌ایم که هیچ ممیزی قطعی درباره این سریال وجود ندارد.

ما برای اینکه کیفیت‌سنجی کنیم این سریال را در اختیار کارشناسان و منتقدان قرار دادیم و جالب است که همه منتقدان و کارشناسان به بالا بودن کیفیت آن اذعان دارند و اکثراً معتقد هستند که این سریال از بسیاری سریال‌های در حال پخش تلویزیون بهتر است. جالب است که یک درخواست از سوی مردم در فضای مجازی مطرح شده که خواستار پخش این سریال در تلویزیون هستند و رسانه ملی هنوز درباره پخش یا عدم پخش این سریال نمی‌تواند تصمیم بگیرد و دچار تنش است.

عجیب‌تر از همه این است که برای به زمین زدن سریال «کتونی زرنگی» به ریاست سازمان صداوسیما دروغ گفته‌اند و این دروغ با پخشی که کردیم برملا شد. در این پخش این نکته برملا شد که شخصی در این بین کارشکنی می‌کند اما هنوز ترجیح می‌دهم اسمی از این شخص نیاورم و اگر این کارشکنی‌ها ادامه‌دار باشد قطعاً در آینده با بیان جزئیات نام این فرد را مطرح می‌کنم.

این فرد به دروغ به ریاست سازمان صداوسیما گفته است، این سریال یک شخصیت روحانی دارد که کمدی است و این دون شأن لباس روحانیت است. این در حالی است که شخصیت روحانی در این سریال عاقل‌ترین شخصیت است و اتفاقاً مشاور و راهگشای شخصیت‌های اصلی سریال همین شخصیت روحانی است و همه بازبین‌های تلویزیون به این نکته اذعان دارند. عجیب‌تر از همه اینکه من متوجه شده‌ام با اینکه سریال توقیف شده هنوز برخی بازبین‌های صداوسیما آن را ندیده‌اند.

ریشه این مشکلات در اختلاف نظر و تنشی است که از مدیران متولد دهه 20 و 30 نشأت گرفته و فکر می‌کنم ریشه اکثر مشکلات ما در جامعه هم به مدیریت همین افراد در سطوح مختلف برمی‌گردد. البته استثناهایی وجود دارد که نمی‌توان منکر آن شد و مدیرانی با این سن هستند که واقعاً ارتباط خود را با مسائل روز جامعه قطع نکرده و در جریان مسائل هستند. مدیران پیر صداوسیما که در بخش‌های میانی هم دیده می‌شوند و در دیگر ارگان‌ها هم هستند، هیچ درکی از جوانان ندارند. اگر سروش صحت سریال «لیسانسه‌ها» را پیش از مطرح شدن و به عنوان کار اول می‌ساخت قطعاً توقیف می‌شد؛ این سریال که در بین جوانان مورد استقبال قرار گرفت قطعاً توسط مدیران میانی صداوسیما توقیف می‌شد اما چون سروش صحت که فردی کاربلد و از چهره‌های شناخته شده طنزسازی است، کارگردان آن بود توقیف نشد و به پخش رسید ولی با علی ملاقلی‌پور که به لحاظ کارگردانی جوان‌تر از سروش صحت است این کار را به راحتی انجام دادند.

با یکی از مدیران صداوسیما که در راستای توقیف سریال «کتونی زرنگی» خیلی کارشکنی کرد صحبت می‌کردم و گفتم اگر این سریال توسط سیروس مقدم با همین مسائل که آن‌ها را معضل می‌دانید، کارگردانی شده بود، آن را پخش می‌کردید و این شخص با تأیید حرف من اظهار داشت که قطعاً سریال در این شرایط پخش می‌شد. من نمی‌دانم این استاندارد دوگانه از کجا می‌آید و مدیران سیما نیز هیچ جوابی در پرسش من درباره این تناقض نداشتند. جالب است بدانید که من با این شخص حدود سه ساعت بحث کردم و او در پایان بحث تأکید کرد سریال ما گوشت قربانی دعوای آنها است. قطعاً نمی‌توان این گفته را صداقت دانست، این رفتار وقیحانه است.

من تصمیم گرفتم برای سریال «کتونی زرنگی» خیلی عاقلانه رفتار کنم و از رفتارهای احساسی پرهیز داشته باشم. برای من افشاگری ترسی ندارد، من ثابت کرده‌ام برای حمایت از فیلمم و گرفتن حق خودم وسط استادیوم آزادی هم می‌روم و هیچ ترسی از بردن چند اسم ندارم اما همانطور که گفتم نمی‌خواستم احساسی رفتار کنم.

اما اظهار نظر شما در فضای مجازی باعث شد که بهانه‌ای باشد برای به حاشیه کشاندن سریال، اگر این اظهار نظر نبود هم فکر می‌کنید «کتونی زرنگی» باز هم توقیف می‌شد؟

برخی به من می‌گویند تو به هر حال کامنتی نوشته‌ای که در هر صورت پخش شده است. در ابتدا باید بگویم که من هیچ توئیتی منتشر نکرده‌ام و آنچه که در فضای مجازی پخش شده تنها یک کامنت است در جواب بحثی که آن زمان اصلاً دیده نشد اما پیش از پخش سریال با بزرگ‌نمایی یک حاشیه دیگر برای ما ساختند.

کامنتم را حذف و پس از آن عذرخواهی کردم. من به انتقاد معتقد هستم ولی توهین قابل دفاع نیست، باز هم برای سومین بار از کسانی که باعث ناراحتی‌شان شده‌ام، عذرخواهی می‌کنم اما گروهی که نوشته من را پخش کرد نیاز به دروغ و بزرگ‌نمایی داشت که متأسفانه این کار را انجام داد و موفق بود. من هیچوقت هیچ توئیتی نداشتم ولی همین الان که این خبر را جستجو کنید می‌بینید که به دروغ اینگونه مطرح کرده‌اند که علی‌ ملاقلی‌پور در توئیتی اینگونه مطرح کرد.

من شاید بیش از 100 پیام داشتم که صدها برابر از نوشته من تندتر بود ولی به همه توضیح دادم و تقریباً همه آن‌ها نیز توضیح و عذرخواهی من را پذیرفتند. سریال‌ها و برنامه‌های بسیاری را می‌توان نام برد که پیش از نمایش یک اظهار نظر یا یک عکس از سوی عواملش آن‌ها را به حاشیه برده اما اکثراً بدون اینکه عذرخواهی کنند مشکلشان حل شد و اصلاً این حجم از حاشیه برایشان اتفاق نیفتاد. در بدترین حالت تلویزیون در مواجهه با این حاشیه پیش آمده با فرد خاطی برخورد کرده و هیچ‌وقت کل گروه و اثر تولید شده را کنار نگذاشته است. جالب است که این بار با من برخورد نشد و تلویزیون هیچ‌گاه اعلام نکرد که من ممنوع‌الکار هستم و کل سریال را کنار گذاشت. تلویزیون می‌تواند با من برخورد کند و اصلاً خودم پیشنهاد می‌دهم که من در تلویزیون ممنوع‌الکار شوم ولی با سریال چنین برخوردی نشود اما جالب است بدانید که از سوی تلویزیون به من گفته‌اند مشکل عدم پخش «کتونی زرنگی» اظهار نظر من در فضای مجازی نیست. به کسانی که هنوز از اظهار نظر من عصبی هستند با وجود اینکه می‌دانم مشکلی از جای دیگری نشأت گرفته می‌گویم که می‌توانند من را ممنوع‌الکار کنند.

«کتونی زرنگی» با هزینه بیت‌المال ساخته شده و مردم حق دارند این سریال را که با پول خودشان ساخته شده را ببینند. برای ساخت این سریال زحمات زیادی کشیده شده، «کتونی زرنگی» بالای صد لوکیشن در نقاط مختلف کشور دارد و نباید زحمات گروهی که در ساخت آن شرکت داشته‌اند را اینگونه هدر داد.

نظر ناظر کیفی سریال شما نسبت به «کتونی زرنگی» چیست؟

هر سریال یک ناظر دارد که از ابتدا در مراحل مختلف به تولید آن نظارت دارد، سید مجید موسویان یکی از قدیمی‌ترین و باتجربه‌ترین ناظران کیفی سریال‌های کمدی سیمافیلم است که در سریال‌های خوبی چون «پژمان» یا سریال‌های رضا عطاران ناظر بوده و ناظر کیفی «کتونی زرنگی» نیز بود. جالب است بدانید موسویان معتقد است این سریال یکی از بهترین آثار تلویزیون است و به من گفته که هر جا لازم شد پای دفاع از این سریال خواهم ایستاد.

جالب است کسی که از ابتدای راه به عنوان ناظر کیفی با ما همراه بوده، در فیلمنامه، تصویربرداری، تدوین و... نقطه نظراتش را مطرح کرده کیفیت سریال را تأیید کرده اما در این بین افرادی که یک یا دو قسمت از «کتونی زرنگی» را دیده‌اند، سریال را توقیف کرده‌اند.

به نظر شما چرا امروز تلویزیون به این وضعیت دچار شده و راهکار شما برای حل این مشکلات و کنار گذاشتن این حواشی چیست؟

مدیران باید تجربه تولید اثر داشته باشند، اگر نگاهی به مدیران تلویزیون در سطوح مختلف داشته باشید متوجه می‌شوید که هیچ‌ یک از آن‌ها حتی یک فیلم یا سریال نساخته‌اند و درکی از مراحل تولید ندارند. به همین دلیل انتظار دارند در هر شرایط در زمانی مشخص یک اثر ساخته شود تا با موضوع آن ادعا کنند در زمان مدیریت‌شان به چند سرفصل پرداخته شده است. در واقع مدیریت در تلویزیون به جای اینکه به مردم پاسخگو باشد سعی دارد به مدیران بالاتر از خود پاسخگو باشد و مدیریت به شکلی اتفاق می‌افتد که به جای جلب رضایت مردم برای جلب رضایت مدیران کار می‌کنند.

رسانه ملی باید برای مردم سریال تولید کند و بازخورد ملت باید برایش مهم باشد. در رسانه ملی باید مدیران به مردم پاسخگو باشند نه مدیران بالاتر ولی متأسفانه مدت‌هاست این سیستم بالعکس عمل می‌کند و انتظار می‌رود سریال‌سازها هم سریال بسازند تا به جای رضایت مردم رضایت مدیران را جلب کنند و می‌گویند طوری فیلم یا سریال بسازید که مورد رضایت مدیر بالاتر باشد.

به نظر شما با پخش سریال «کتونی زرنگی» مشخص می‌شود که برخی با دروغ و حاشیه‌سازی جلوی این پخش این سریال را گرفتند؟

ممکن است افرادی که می‌خواهند سریال ما را وجه‌المجادله دعواهای خود قرار دهند در نهایت به پخش آن رضایت دهند اما قطعاً به سلاخی کردن آن فکر می‌کنند. آن زمان قطعاً با سانسور و سلاخی سعی می‌کنند کیفیت کار را به قدری پایین بیاورند که در نهایت بگویند حرفشان درباره کیفیت پایین «کتونی زرنگی» درست بوده است.

به احتمال زیاد آقای میرباقری سریال را هنوز ندیده و درباره آن نظر داده و آن کسانی که اینچنین نظر خود را به معاون سیما تحمیل کرده‌اند امروز نگران پخش «کتونی زرنگی» هستند چرا که در صورت پخش ادعای دروغینشان برملا می‌شود و باید به هر طریقی که شده جلوی پخش آن را بگیرند یا در غیر این صورت به سلاخی آن فکر می‌کنند.

امیدوارم آقای میرباقری به سمت ادعاهای دروغین این افراد نرود و سریال که هیچ مشکلی ندارد پخش شود. من سه سال پای اکران فیلم «قندون جهیزیه» ایستادم تا جایی که آقای صدرعاملی در برنامه «هفت» اعلام کرد که در حق این فیلم اجحاف شده و پای سریال «کتونی زرنگی» نیز ایستاده‌ام. سریال «کتونی زرنگی» نه رقص سینه دارد که در تلویزیون مد شده و نه ممیزی جدی خواهد داشت؛ اگر این سریال روال عادی پخش خود را طی نکند من نام تمام کارشکنان را خواهم برد و خواهم گفت که در جلساتشان چه حرف‌هایی زده‌اند و چگونه کارشکنی کرده‌اند و من آمادگی این را دارم که آینده کاری‌ام در تلویزیون را به تاراج بکشم اما می‌خواهم عاقلانه رفتار کنم.