مهدی ولی‌پور روز سه شنبه در گفت وگو با خبرنگار اجتماعی ایرنا در پاسخ به این سوال که آیا در ایران بستر سیاستی و قانونی کارایی برای مواجهه و کاهش پیامدهای مخاطرات طبیعی و بالاخص سیل وجود دارد، اظهار داشت: در این خصوص می توان به سیاست های کلی پیشگیری و کاهش خطرات ناشی از سوانح طبیعی و حوادث غیرمترقبه (ابلاغی توسط مقام معظم رهبری در تاریخ سوم اردیبهشت ۸۴) اشاره کرد که در ۹ بند آن بر اهمیت پیشگیری، کاهش خسارات، آمادگی و پاسخ مؤثر به سوانح و بلایا اشاره شده و بر مقوله هایی از قبیل رعایت ایمن سازی، بهسازی، مقاوم سازی و سازگاری با اقلیم در طرح های توسعه ای تاکید شده است.
وی توضیح داد: دیگر اینکه در قانون مدیریت بحران کشور نیز به این موضوع پرداخته شده که اهم آن عبارتند از مطابق جزء یک بند (پ) ماده ۱۴ قانون مدیریت بحران کشور مصوب سال ۱۳۹۸، وزارت نیرو با همکاری وزارت جهاد کشاورزی و وزارت کشور (سازمان شهرداریها و دهیاری های کشور) سازوکار لازم برای کنترل آب های سطحی و سیلاب در سطح ملی و استانی را بر عهده دارند و همچنین مطابق جزء چهار بند (ث) ماده ۱۴ قانون مدیریت بحران، وزارت راه و شهرسازی و سازمان هواشناسی باید شبکه پایش و هشدار سیل در سطح کشور را اجرایی و تکمیل کند؛ بنابراین قانون گذار نیز به صراحت، دستگاه های مسئول در مواجهه و کاهش خطر سیل را در قانون مدیریت بحران پیش بینی و تکالیف این دستگاه ها را مشخص است.
رئیس سازمان امداد و نجات جمعیت هلال احمر ادامه داد: بنابراین در زمینه مورد بحث، هم سیاست های تعیین کننده ای داریم و هم قوانین مشخص اما واقعیت میدانی نشان دهنده این واقعیت ناخوشایند است که به دلایل مختلف، این سیاست ها و قوانین، آنچنانکه مورد انتظار است از سوی متولیان مربوطه، رعایت و اجرایی نمی شود که باعث عدم کارایی لازم می شود.
ولی پور در پاسخ به این سوال که مهم ترین روش برای اصلاح ساختار مدیریت بحران و بالاخص سیل چه باید باشد، نیز گفت: در درجه اول آنچه مهم است، تغییر نگرش و رویکرد مسئولین ذیربط از رویکرد پاسخ به رویکرد پیشگیری و کاهش خطرپذیری می باشد تا فی الواقع پیشگیری را نوعی سرمایه گذاری بدانند و در این خصوص، دوراندیشی کنند.
وی اضافه کرد: همچنین رعایت و التزام عملی به سیاست های کلی پیشگیری و کاهش خطرات ناشی از سوانح طبیعی و حوادث غیرمترقبه و همچنین قانون مدیریت بحران کشور نیز امری حیاتی و حائز اهمیت خواهد بود.
این مقام مسئول در جمعیت هلال احمر تاکید کرد: همچنین با عبور از بخشی نگری، موازی کاری و اقدامات جزیره ای که می توان با انسجام سازمانی دستگاه ها و تعیین شرح وظایف برای دستگاه مسئول خسارات را کاهش داد.
ولی پور گفت: بازنگری قوانین ناسخ و منسوخ و ساماندهی قوانین و مقررات پراکنده و غیر منسجم در خصوص مدیریت سیل و تاکید بر پیشگیری و مدیریت کاهش خطر نیز می تواند باعث کاهش خسارات سیل های ویرانگر شود.
سیل یکی از شایع ترین حوادث طبیعی در ایران و بسیاری از کشورهای جهان است. آثار و عواقب ناشی از سیل ممکن است فقط ناحیه‌ای (مثلاً محله یا شهری) را در بر بگیرد. اما این امکان نیز وجود دارد که سیل تمامی حوزه یک رودخانه (از جمله چند استان) را همزمان با هم درگیر کند.
با این حال تمام سیل‌ها شبیه به هم نیستند. در برخی موارد، سیل حاصل فرآیندی تدریجی بوده و ممکن است در یک بازه زمانی چند روزه روی بدهد. اما سیل‌های برق آسا یا ناگهانی بدون هیچ علائم قابل مشاهده‌ای از بارش باران ممکن است (مثلاً در عرض چند دقیقه) روی بدهند.
این نوع سیل ناگهانی معمولاً خطرناک بوده و به صورت ستونی خروشان از آب به همراه صخره‌های سنگی، گل و لای و سایر خار و خاشاک‌های موجود در مسیر، خود را نشان می‌دهد. سیل به علت ترک‌خوردگی یا شکاف در دیواره یک آب بند یا لنگرگاه نیز ایجاد می‌شود. این نوع سیل هم می‌تواند بسیار مخرب باشد. شکستن سد نیز موجب سیل شده که آثار و عواقبی نظیر سیل برق‌آسا به وجود خواهد آورد.
همواره باید خطر وقوع سیل را در هر جایی در نظر داشت، اما این خطر در نواحی پست و در کناره آبگذرها و در نزدیکی سدها به مراتب بیشتر است. حتی یک آبگذر کوچک، دره‌ها، جوی‌های آب، بسترهای خشک و نواحی پست که در شرایط جوی خشک بی‌خطر به نظر می‌رسند، ممکن است محلی برای وقوع سیل باشند. هیچ استانی در ایران از خطر سیل مصون نیست.
