ب٠گزارش Ø®Ø¨Ø±Ú¯Ø²Ø§Ø±Û ØªØ³ÙÛÙ Ø Ø¨Ù ÙÙ٠از رÙابط ع٠ÙÙ Û Ø§Ùتشارات عÙÙ Û Ù ÙرÙÙÚ¯ÛØ Ú©ØªØ§Ø¨ «صد سا٠گراÙÛÚ© در تÙراÙ» Ú©Ù Ù¾ÚÙÙØ´ ٠تأÙÛÙÛ Ø§Ø³Øª از ٠عراج ÙÙØ¨Ø±Û Ù Ùتشر شد. اÛ٠کتاب ک٠ب٠دÙبا٠دÛگر کتابâÙØ§Û Ù Ø¬Ù ÙØ¹Û Â«Ú©ØªØ¨ سدÙÂ»Ø ÛعÙÛ Â«ØµØ¯ سا٠ÙÙÛسÙØ¯Ú¯Û Ø¯Ø± تÙراÙÂ»Ø Â«ØµØ¯ سا٠ÙÙØ§Ø´Û Ø¯Ø± تÙراÙ» ٠«صد Ø³Ø§Ù Ø¹Ú©Ø§Ø³Û Ù Ùاظر در تÙراÙ» Ù Ùتشر Ù ÛâØ´ÙØ¯Ø ØªÙØ§Ø´Û Ø§Ø³Øª Ø¨Ø±Ø§Û Ø¨Ø§Ø²Ù٠اÛÛ Ø¢ÙÚ٠در ÙÙر گراÙÛÚ© در Ø´Ùر تÙرا٠اتÙا٠اÙتاد٠است.
٠ؤÙ٠جÙا٠«صد سا٠گراÙÛÚ© در تÙراÙ» در Ù ÙØ¯Ù Û Ú©ØªØ§Ø¨ Ø®Ùد ÙÙشت٠است: «کتاب Øاضر با گذر از ÛÚ© Ù ÙØ¯Ù Û Ú©ÙتاÙØ Ø¯Ø±Ø¨Ø§Ø±Û Ø±Ùزگار ÙØ§Ø¬Ø§Ø±Ø Ø¨Ø± تارÛØ®ÚÙâÛ Ø·Ø±Ø§ØÛ Ú¯Ø±Ø§ÙÛÚ© ÛÚ© Ùر٠گذشت٠در Ø´Ùر تÙرا٠تأکÛد دارد. اÛ٠کتاب بر پاÛÛ Ø¯Ù Ùص٠پÚÙÙØ´ ٠تأÙÛ٠شد٠است. Ùص٠Ùخست در ÛÚ© تÙاÙÛ ØªØ§Ø±ÛØ®Û Ø¨Ø§ تأکÛد بر سÛÙ Ø§Û Ø·Ø±Ø§ØÛ Ú¯Ø±Ø§ÙÛÚ© در Ø´Ùر تÙراÙØ Ø¨Ù Ù ÙضÙعâÙا Ù Ø¢Ø«Ø§Ø±Û ØªÙج٠دارد Ú©Ù Ø´Ùر Ûا Ùا٠٠تÙرا٠از Ù ÙظرÙØ§Û Ú¯ÙÙاگÙ٠در Ø¢ÙâÙا ÙØ§Ø¨Ù Ø¨Ø±Ø±Ø³Û Ø§Ø³Øª. ب٠٠کاÙâÙØ§Ø Ù ÙضÙعâÙا ٠جرÛاÙâÙØ§Û Ù ÙÙ Û ÚÙÙ ÙخستÛ٠آتÙÛÙâÙا ٠کاÙÙÙâÙØ§Û Ø¢Ú¯ÙÛ Ø¯Ø± تÙراÙØ Ø¢Ù Ùزش گراÙÛÚ© در تÙرا٠٠... ÙÛز تÙج٠شد٠است.
Ùص٠دÙÙ Ø Ø´ÙاختâÙا٠Ùâ صد Ø·Ø±Ø§Ø Ú¯Ø±Ø§ÙÛÚ© در تÙرا٠است. طراØاÙÛ Ú©Ù Ûا ٠تÙÙد تÙرا٠ÙستÙد Ûا تÙرا٠صØÙÛ Ø±Ø´Ø¯ ٠باÙÙØ¯Ú¯Û ØرÙÙâØ§Û Ø¢ÙâÙا بÙد٠است.»
از ج٠ÙÙ Ùا٠âÙاÛÛ Ú©Ù Ø¯Ø± اÛ٠اثر ب٠آÙâÙا پرداخت٠شد٠است Ù ÛâتÙا٠ب٠ÙÙراÙدÛ٠زرÛÙâÚ©ÙÚ©Ø Ù Ø±ØªØ¶Û Ù Ù ÛØ²Ø Ø¹Ø¨Ø§Ø³ Ú©Ûارست٠ÛØ Ø§Ø¨Ø±Ø§ÙÛÙ ØÙÛÙÛØ Ù Ø¬Ûد اخÙا٠٠رضا عابدÛÙÛ Ø§Ø´Ø§Ø±Ù Ú©Ø±Ø¯.
اÛ٠کتاب ک٠بÙا بر اÙØªØ¶Ø§Û Ù ØتÙØ§Û Ø¢ÙØ Ù¾Ø± از تصÙÛر ٠طرØâÙØ§Û Ú¯Ø±Ø§ÙÛÚ©Û Ø§Ø³ØªØ Ø¹ÙاÙ٠بر اÛÙÚ©Ù Ù ÛâتÙاÙد Ø¨Ø±Ø§Û Ù ØªØ®ØµØµØ§Ù Ú¯Ø±Ø§ÙÛÚ© Ù ÙÙر٠Ùدا٠گراÙÛست Ú©Ø§Ø±Ø¨Ø±Ø¯Û Ø¨Ø§Ø´Ø¯Ø Ø¨Ø±Ø§Û Ø¹ÙاÙÙâÙ Ùدا٠اÛÙ ÙÙر ٠کساÙÛ Ú©Ù Ùصد دارÙد Ùارد اÛÙ ØرÙÙ Ø´ÙÙد ÙÛز راÙÙ٠ا ٠راÙگشا است.
در Ø¨Ø®Ø´Û Ø§Ø² کتاب ک٠ب٠٠عرÙÛ Ø¹Ø¨Ø§Ø³ Ú©Ûارست٠Û٠گراÙÛست Ù ÛâÙ¾Ø±Ø¯Ø§Ø²Ø¯Ø Ù ÛâØ®ÙاÙÛÙ :
«عباس Ú©ÛØ§Ø±Ø³ØªÙ Û ÙÙر٠ÙØ¯Û Ø¬Ø§Ù Ø¹âاÙاطÙرا٠بÙÙد ٠در ز٠ÛÙÙâÙØ§Û Ù Ø®ØªÙÙÛ Ù Ø§ÙÙد گراÙÛÚ©Ø Ø³ÛÙÙ Ø§Ø ØªØ¯ÙÛÙØ ÙÙاشÛØ Ø´Ø¹Ø± Ù Ø¹Ú©Ø§Ø³Û ÙعاÙÛت داشت. ا٠در اÙاÛÙ٠دÙÙÙâ 1340 در داÙشکدÙâÛ ÙÙرÙØ§Û Ø²Ûبا (داÙشگا٠تÙراÙ) در رشتÙâÛ ÙÙØ§Ø´Û Ù¾Ø°ÛرÙت٠شÙد. Ù٠ز٠ا٠با تØصÛ٠در داÙشکدÙØ Ø¨ÙÙâعÙÙÙا٠ÙÙÙاش تبÙÛØºØ§ØªÛ Ø¯Ø± آتÙÛÙâÛ ÙÙت Ù٠را٠با «عÙÛâاکبر صادÙÛÂ»Ø Ø´Ø±Ùع ب٠طراØÛ Ù¾Ùستر ٠آگÙÛ ØªØ¨ÙÛØºØ§ØªÛ Ú©Ø±Ø¯.
ا٠پس از Ù Ø¯ØªÛ Ø¨Ù Â«ØªØ¨ÙÛ ÙÛÙ٠» رÙت Ù ÙعاÙÛت طراØÛ Ú¯Ø±Ø§ÙÛÚ© را ادا٠٠داد. تصÙÛØ±Ú¯Ø±Û Ú©ØªØ§Ø¨Ø Ø¹ÙÙاÙâبÙØ¯Û ÙÛÙ٠٠طراØÛ Ù¾ÙسترÙاÛØ´ بخشâÙÙØ§Û Ø¬Ø¯Ø§ÙشدÙÛ Ø§Ø² تارÛØ® طراØÛ Ú¯Ø±Ø§ÙÛÚ© اÛرا٠ÙستÙد. ÙÛ Ø¯Ø± سا٠1346 در ساز٠ا٠تبÙÛØºØ§ØªÛ ÙگارÙØ Ø¯Ø± Ú©Ùار ÙÛرÙز Ø´ÛرÙاÙÙÙØ ÙرشÛد Ù Ø«ÙاÙÛØ ÙÛکزاد ÙجÙÙ Û Ù Ø¹ÙÛâاصغر Ù Øتاج ب٠طراØÛ Ù¾Ùستر ٠ساخت تÛØªØ±Ø§Ú ÙÛÙ٠پرداخت.
عÙÙاÙâبÙØ¯Û ÙÛÙ٠«ÙسÙسÙâ Ø´ÛطاÙ» ساختÙâÛ Â«Ù ØÙ Ùد زرÛÙâدست» ÙخستÛ٠تجربÙâ طراØÛ Ù Ø³Ø§Ø®Øª تÛØªØ±Ø§Ú Ø¨Ø±Ø§Û Ø§Ù Ø¨Ùد. تÛتراÚÙØ§Û Ø¯Ù ÙÛÙÙ ÙÛصر (1348) ٠رضا Ù ÙتÙØ±Û (1349) از ٠سعÙد Ú©ÛÙ ÛاÛÛ ÙعاÙÛتâÙØ§Û Ø¨Ø¹Ø¯Û Ø§Ù Ø¯Ø± اÛ٠ز٠ÛÙ٠بÙد. Ù ÛââتÙا٠گÙت کار در سÛÙ٠ا Ø¨Ø±Ø§Û Ú©ÛØ§Ø±Ø³ØªÙ Û Ø¨Ø§ طراØÛ Ú¯Ø±Ø§ÙÛÚ© ÙÛÙ٠«ÙÛصر» آغاز شد. Ù Ø¯ØªÛ Ø¨Ø¹Ø¯ از ÙعاÙÛت در ÙگارÙØ Ø¨Ù Ø¯Ø¹Ùت ÙÛرÙز Ø´ÛرÙاÙÙ٠ک٠٠سئÙÙÛت ا٠Ùر سÛÙ٠اÛÛ Ú©Ø§ÙÙ٠پرÙرش ÙÚ©Ø±Û Ú©Ùدکا٠٠ÙÙجÙاÙا٠را برعÙØ¯Ù Ø¯Ø§Ø´ØªØ Ø¨Ù Ú©Ø§ÙÙ٠رÙت ٠در سا٠1349 اÙÙÛÙ ÙÛÙÙ Ø´ «Ùا٠٠کÙÚÙ» را ساخت.
طراØÛ Ù¾Ùستر ÙÛÙÙ âÙØ§Û ÙسÙسÙâÛ Ø´Ûطا٠(1346)Ø ÙÛصر (1348)Ø Ø±Ø´Ûد (1350)Ø Ø³Ûا٠٠سÙÛد (1351)Ø Ø¯Ù Ø±Ø§Ù ØÙ٠بÙØ±Ø§Û ÛÚ© ٠سئÙÙ (1354)Ø ÙØ¨Ø§Ø³Û Ø¨Ø±Ø§Û Ø¹Ø±ÙØ³Û (1355) ٠سÛرک بزرگ ٠سک٠(1348)Ø Ø±Ùز جÙاÙÛ Ù¾Ûکار با بÛâسÙØ§Ø¯Û (دÙÙâ 1340) Ù ÙÙ âترÛÙ Ù¾ÙسترÙاÛÛ ÙستÙد ک٠عباس Ú©ÛØ§Ø±Ø³ØªÙ Û Ù¾ÛØ´ از سا٠1357 طراØÛ Ú©Ø±Ø¯. ا٠در طراØÛ Ù¾Ùستر ÙÛÙ٠«ÙÛصر» دست ب٠کار تازÙâØ§Û Ø²Ø¯Ø Ø¨Ø§ آگراÙدÛÙس٠ا٠کرد٠عکس ترا٠دار بازÛÚ¯Ø±Ø ØªÚ©ÙÛÚ©Û Ù٠ب٠ÙجÙد Ø¢Ùرد ک٠تا Ø¢Ù Ø²Ù Ø§Ù Ú©Ø³Û Ø¢Ù Ø±Ø§ اÙجا٠Ùداد٠بÙد. دÙÙâ 1350 اÙج ÙعاÙÛت طراØÛ Ú¯Ø±Ø§ÙÛÚ© Ø¨Ø±Ø§Û Ø§ÙØ³ØªØ Ø¢Ø«Ø§Ø±Ø´ در Ú©Ùار دÛگر طراØا٠گراÙÛÚ© در د٠Ù٠اÛشگا٠٠Ù٠تارÛØ®Û Â«Ù¾Ùجا٠سا٠گراÙÛÚ© اÛرا٠» (1355) ٠«ÙخستÛÙ Ù٠اÛشگا٠ÙÙر گراÙÛÚ© آسÛا» (1358) ب٠Ù٠اÛØ´ درآ٠د.»
اÙتشارات عÙÙ Û Ù ÙرÙÙÚ¯Û Ú©ØªØ§Ø¨ «صد سا٠گراÙÛÚ© در تÙراÙ» را در 360 صÙØ٠با ش٠ارگا٠500 Ùسخ٠٠Ùتشر کرد٠٠ÙÛ٠ت Ø¢Ù 205 Ùزار تÙ٠ا٠است.
اÙتÙØ§Û Ù¾Ûا٠/