به گزارش ایرنا، آداب و رسوم ماه رمضان از بارزترین نمونه‌های فرهنگ عامه به شمار می‌رود و بسیاری از این آداب و رسوم، ریشه در اعتقادات دینی شهروندان دارد و جالب اینکه برخی از این آداب، حتی به دوران قبل از اسلام باز می‌گردد که این امر حاکی از پیوند عمیق فرهنگ اسلامی و ایرانی است.
استان یزد با برخورداری از فرهنگی غنی، آداب و رسوم خاصی را برای ماه رمضان دارد که برخی از مراسم سنتی در روزهای پایانی این ماه برگزار می شود که '"دوست، دوست"، " پیراهن مراد"، شکستن گردو، "حلقه مراد" و پخت "نان بیست هفتمی" ویژه شب و روز بیست و هفتم ماه مبارک رمضان است که همچنان در میان کویرنشینان استان یزد پا برجاست اما به علت کرونا فعلا این رسوم برگزار نمی شود.
دوست دوست، علی دوست
آیین سنتی "دوست دوست علی - امام اول علی" هرسال با حضور کودکان در نقاط مختلف استان یزد برگزار می شود، اما اکنون ۲ سال است که بخاطر شیوع کرونا، کودکان یزدی از برگزاری این آیین که با شور و نشاط خاصی برپا می شد، محرومند.
آیین قدیمی "دوست ،دوست، علی دوست " بر اساس خرده فرهنگی دیر پا در شامگاه بیست و ششم ماه رمضان پس از تاریکی هوا با حضور خردسالان آغاز و تا نیمه های شب ادامه می یابد.
جمعی از کودکان و نوجوانان بصورت گروه های کوچک در محله ها به گردش درآمده به در منازل رفته و با قرائت اشعار و مطالب موزون، درخواست هدیه می کنند.
این افراد که بعضا حتی صورت خود را نیز پوشانده اند به در هر منزلی که رسیدند با خواندن 'ˈدوست دوست - دوست علی - امام اول علی" و یا 'ˈاین خونه شربت و قنده ، امام علی درش را نبنده" یا "من درویشم، کلاه ریشم تا نگیرم رد نمی شم" تقاضای هدیه می کنند.
صاحبخانه هم در جواب می گوید: " می دیم می دیم . صبر کنید" و باز هم افراد در جواب صاحبخانه می گویند : " این خونه رو به طبسه - صابش(صاحبش) به مکه برسه".
مردم استان دارالعباده یزد معتقدند که این رسم پس از شهادت مولا علی (ع) و به یاد این امام همام و کمک هایی که آن حضرت به یتیمان کوفه داشتند، صورت می گیرد .
همچنین براساس اعتقادات موجود، کسانی که به مراسم "دوست دوست علی دوست" می روند چیزهایی که هر صاحبخانه به آنها می دهد را به عنوان تبرک به مال خود اضافه و در طول سال از آن برای برکت زندگی استفاده می کنند.
مردم استان یزد با عشق و ارادت خاصی که به ائمه اطهار(ع) و مولای متقیان دارند از شب های قبل از بیست وهفتم ماه مبارک رمضان با خریدن شیرینی، نبات، آبنبات، نخود ،خرما و سایر مواد خوردنی مناسب، آماده پذیرایی از برگزار کنندگان این آیین می شوند، در برخی از خانواده های یزدی موسوم است که برای برآورده شدن حوائج خود وجه نقد تهیه و به عنوان برکت به میهمانان تقدیم می کنند.
این مراسم، محدود به گروه نونهالان و نوجوانان دختر و پسر نیست بلکه در برخی از مناطق استان خانم های خانه دار هم چند نفری با هم به در منازل همسایه ها رفته و سنت را بجا می آورند.
عده ای از مردم این استان عقیده دارند که برگزاری این مراسم علاوه بر زنده نگه داشتن یاد و خاطره مولای متقیان حضرت علی (ع) موجب نزدیکی دل ها و ترویج یتیم نوازی و ترحم به دیگران در سطح جامعه می شود .
پیراهن مراد
برگزاری آیین "پیراهن مراد" از دیگر رسوم مردم استان یزد در روز بیست و هفتم ماه مبارک رمضان است که در برخی از نقاط این استان بر پا می شود.
در این مراسم زنان در صحن مسجد جامع شهر و تکیه تاریخی امیر چقماق یزد برای گرفتن حاجت جمع شده و پارچه هایی که به همین منظور آماده شده را قبل از نماز ظهر در قالب لباسی دوخته و به فرد حاجتمند هدیه می کنند.
حلقه مراد
ساختن و به دست کردن "حلقه مراد" از جمله رسوم مردم استان در روز بیست و هفتم ماه رمضان است، پدر و مادرانی که فرزندانشان قبل از سن بلوغ فوت می کرد، برای جلوگیری از مرگ فرزند حلقه مراد می ساختند و معتقد بودند با این کار از مرگ جلوگیری می شود.
برای تهیه حلقه مراد، ابتدا از هفت نفر که نام آنها محمد، علی یا فاطمه بود یا از هفت مؤمن، یک سکه می گرفتند، بعد از جمع آوری پول به زرگری رفته، سفارش حلقه ای از جنس نقره می دادند و سفارش می دادند که حتما در روز بیست و هفتم ماه مبارک حلقه ساخته شود، سپس قبل از ظهر روز بیست و هفتم اگر فرزند دختر بود، دو حلقه به گوش او و اگر پسر بود تنها یک حلقه به گوش راستش آویزان می کردند.
برای اینکه پول حلقه مراد را از افرادی به نام محمد یا علی یا فاطمه می گرفتند، حلقه را "حلقه محمد" یا "حلقه هفت مرتضی علی" و یا "حلقه هفت فاطمه" هم می نامیدند.
نان بیست و هفتمی
از دیگر آداب و رسوم مردم استان کویری یزد پخت نان بیست و هفتمی است، برای تهیه این نان، آرد آن را از هفت نفر که اسم فاطمه دارند، گرفته و به سراغ مغازه ای که رو به قبله بود و صاحبش فرد خوب و مومنی محسوب می شد، می رفتند و از او هم پولی می گرفتند.
با این پول آرد خریده و نان را می پختند و به برش های کوچکی تقسیم کرده و به مردم می دادند و معتقد بودند اگر فردی که باید به سربازی برود این نان را بخورد از خدمت سربازی معاف می شود و یا اگر در زندان است، آزاد می شود.
البته امروزه دیگر چنین نیست و فرد به مغازه رفته و آرد این نان را می خرد و بعد از خمیر، آن گاه آنها را به صورت چانه های کوچک پهن کرده و در روغن سرخ می کنند و روی آن گل زرد ریخته و در پایان روی آن شکر می پاشند و برخی نان سوروک را در شیره قرار می دهند.
شکستن گردو
رسم شکستن گردو هم برای گشودن بخت دختران دم بخت در روز بیست هفتم رمضان برگزار می شد، البته این آیین در گذشته بسیار رواج داشت که اکنون هم کم و بیش وجود دارد.
افرادی که دختر دم بختی داشتند، مقداری گردو تهیه کرده و از پله های مسجد جامع بالا می رفتند و در هر پله یک عدد گردو را زیرپا می شکستند و زمانی که به بالای مسجد رسیدند بر گنبد مسجد دعای خاصی می خواندند و هفت دور می چرخیدند و از پله ها پایین می‌آمدند ، این آداب در حالی برگزار می شد که در دست دختر دم بخت، قفل و شیرینی بود که وقتی دختر از پله های مسجد جامع پایین آمد به اولین نفری که جوان بود می رسید، قفل را به وی می داد تا آن را باز کند و به وی شیرینی تعارف می کرد که معتقد بودن بخت دختر باز شده و همسر مناسبی پیدا می کند.
آئین‌ها روز بیست هفتم ماه رمضان در سال‌های قبل در نقاط مختلف استان تا قبل از شیوع کرونا همچنان برگزار می شد.
