به گزارش خبرنگار اجتماعی باشگاه خبرنگاران پویا؛ "آسیبهای اجتماعی" پدیده‌ای جهانی، کریه و چند وجهی است که در سالیان اخیر رشدی مضاعف داشته است؛ فراوانی آسیبهای اجتماعی نشان دهنده فقدان «عدالت اجتماعی» مطلوب در جامعه است، به تعبیر رهبر انقلاب: "آسیبهای اجتماعی بیماری‌هایی هستند که یکایک افراد جامعه را در یک محدوده بزرگی به ناکامی و مشکل دچار میکند."
اعتیاد، حاشیه‌نشینی، طلاق، مفاسد اخلاقی از جمله مهم‌ترینِ این آسیبها در جامعه هستند.
از آنجا که آسیبهای اجتماعی پدیده‌ای ذوابعاد و چندوجهی است، عوامل متعددی در شکل‌گیری آن نقش دارند از جمله مهمترین آنها می‌توان به محیط اجتماعی نادرست، محیط خانوادگی مختل شده، آسیبهای دوران کودکی، نداشتن عزت نفس و احساس نارضایتی از خود، تفاوت طبقاتی و شکاف اقتصادی، زاغه‌نشینی در شهرهای بزرگ، معاشرت با افراد ناصالح، فقر و بیکاری، گرسنگی، تنوع و تجمل‌طلبی، اعتیاد، کمرنگ شدن ارزش ازدواج، پایین بودن سطح سواد، سست بودن بنیانهای خانوادگی و مشکلات زناشویی اشاره کرد.
بسیاری معتقدند نابسامانی و سرکوب «خانواده» را می‌توان عامل اساسی در رشد پدیده آسیبهای اجتماعی دانست؛ سرکوب خانواده به واسطه دو مولفه «خشونت اقتصادی» و «آشفتگی فرهنگی» رخ می‌دهد و گاه خانواده را نابود میکند و منجر به افزایش آسیبهای اجتماعی در جامعه می‌شود.
بی‌توجهی ساختاری و فرهنگی به آسیبهای اجتماعی در کشور منجر به تغییر "الگوی جنسیِ آسیبهای اجتماعی" به سمت «زنانه شدن» آسیبها، «کودکانه‌تر» شدن آسیبهای مجازی و تبدیل «خانواده‌ها» به کانون آسیب شده است؛ این امر در جامعه‌ای که آرمان «ساخت تمدن نوین اسلامی» در سر دارد، به هیچ وجه شایسته نیست چرا که زنان در «الگواره تمدن آرمانی»، در نقش «مادران جامعه ساز اسلامی» قرار دارند این نقش آن قدر بنیادین، حیاتی و مبنایی است که زنانه شدن آسیبهای اجتماعی به معنای عدم رسیدن به این الگویِ تمدنی است.
تغییر الگویِ جنسیِ اعتیاد
اعتیاد یک معضل قدیمی در کشور است؛ سال‌هاست که مصرف مواد مخدر یکی از مهمترین آسیبهای اجتماعی و شایع‌ترین بیماری روانی بین مردان است اما چند سالی است که زنان هم وارد این گود خانمان‌سوز شده‌اند؛ دو زنگ خطر اساسی در موضوع اعتیاد بانوان وجود دارد: 1. کاهش سن اعتیاد در دختران 2. تغییر نوع مصرف مواد در دختران از سنتی به صنعتی در سال‌های اخیر که هم ارزان‌تر هستند و هم بو ندارند و هر جایی می‌توان آنها را مصرف کرد!
شاید یکی از عوامل این گرایش را باید در آرایشگاه‌ها و باشگاه‌های زنانه جستجو کرد که به راحتی به بهانه لاغری به خانمها پیشنهاد مصرف شیشه می‌دهند! غافل از اینکه فقط پس از 20 روز از مصرف شیشه، علائم اعتیاد خود را نشان داده و ترک آن دیگر کار راحتی نیست!
فرار دختران از خانه
امروزه مسئله فرار دختران و زنان از خانه، جنبه فوق‌العاده‌ای پیدا کرده و آمار آنان به طرز نگران‌کننده‌ای در حال افزایش است؛ پژوهشها نشان داده است در فرار دختران از خانه، از بین عوامل اجتماعی و خانوادگی، عامل خانواده نقش مهمتری از سایر عوامل داشته است؛ عمده‌ترین علت از بین عوامل خانوادگی به ترتیب جدایی والدین، نابسامانیهای خانوادگی، اعتیاد یکی از والدین به ویژه پدر و سوء‌رفتار برادر بزرگتر با خواهران قلمداد شده است؛ بر اساس گزارش معاونت عملیات پلیس تهران، آمار دختران و زنان فراری هر ساله افزایش می‌یابد که بیشتر دختران در سنین 14 تا 18 سال هستند.
زنانه شدن سرپرستی خانواده!
در کشور ما بیش از 3 میلیون زن سرپرست خانواده وجود دارد که بر اساس آمارها، این پدیده با روندی صعودی در ایران روبه‌رو است؛ امروزه زنان بسیاری هستند که به دلایل گوناگون از جمله آسیبهای اجتماعی مانند طلاق، فوت، اعتیاد، مهاجرت برای جست‌وجوی کار یا تعدد زوجات، همسران خود را از دست داده و به تنهایی مسئولیت سنگین اداره مالی و معنوی یک خانواده را برعهده دارند.
بخش زیادی از این زنان درگیر مشکلات فقر و مسائل مالی هستند چرا که هم از اشتغال ایمن محرومند و هم از حمایت بیمه‌های اجتماعی! مطالعات صورت گرفته حاکی از این است که این زنان و خانواده‌هایشان اکثراً جزء اقشار حاشیه‌نشین محسوب شده و شرایط سختی را می‌گذرانند.
با وجود حساسیت مسائلی که بر شمرده شد؛ بر طبق قانون، «شورای اجتماعی کشور» با ریاست رئیس جمهور با هدف «سیاستگذاری، هماهنگی، ایجاد وحدت رویه و تنظیم ساز و کار اداری در زمینه پیش‌بینی، پیشگیری و مقابله با پدیده‌ها، معضلات و‌آسیب‌های اجتماعی» متولی امر سیاستگذاری آسیبهای اجتماعی در کشور است اما آیا این نهاد به عنوان نهاد سیاست‌گذار توانسته است به درستی از پتانسیلها و ظرفیتهای قانونی خود در حل مسائل استفاده کند؟!
همچنین "سازمان امور اجتماعی" که در آذرم اه 1396 کار خود را آغاز کرده سازمانی است که در بخشی از وظایفش این طور آمده است: «ارتقاء سلامت، سرمایه، رضایت نشاط و عدالت اجتماعی، نظم و احساس امنیت، پیشگیری، مدیریت، کنترل، کاهش و حذف معضلات و آسیبهای اجتماعی»، حال با گذشت سه سال از شکل‌گیری خود باید دید توانسته است به درستی از امکانات قانونی خود در پیشگیری و حل معضلات و آسیبهای اجتماعی استفاده کند!؟
"زهرا عباسپور" پژوهشگر و فعال حوزه زن و خانواده
جدیدترین خبرها و تحلیل‌های ایران و جهان را در کانال تلگرامی تسنیم بخوانید. (کلیک کنید)
جدیدترین خبرها و تحلیل‌های ایران و جهان را در کانال اینستاگرامی تسنیم بخوانید. (کلیک کنید)
انتهای پیام/
