به گزارش ایسنا،سرهنگ ستاد قاسم اکبری مقدم پژوهشگر سازمان حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس ارتش در یادداشتی،نقش نیروی دریایی ارتش را در عملیات بیتالمقدس تشریح کرد.
در این یادداشت می‌خوانیم:
یکی از مأموریت‌های اصلی نیروی دریایی ارتش در دوران دفاع مقدس، باز نگه داشتن خطوط مواصلاتی دریایی خودی و بستن خطوط مواصلاتی دریایی دشمن بود و در شصت و هشتمین روز دفاع مقدس به طورکامل محقق شد. به دیگر سخن نیروی دریایی قهرمان ما؛ تکلیف جنگ دریایی با دشمن متجاوز را در ماه‌های نخست دفاع مقدس یکسره نمود. آنان توانستند سیادت دریایی ایران در خلیج فارس را به طور کامل محقق ساخته و بنادر، جزایر و تأسیسات ایران اسلامی تا پایان دفاع مقدس دیگر توسط یگانهای سطحی دریایی دشمن؛ مورد تهدید جدی قرار نگرفت. در مقابل؛ در تمام دوران هشت ساله دفاع مقدس، راه‌های مواصلاتی دریایی دشمن مسدود و هیچ کشتی تجاری یا نفت‌کش، نتوانست به سواحل و بنادر آن تردد نماید. این عامل باعث شد تا رژیم بعثی عراق برای نجات اقتصاد خود به دنبال مسیرهای زمینی بوده و کشور اردن را برگزید. عراق مجبور شد سال‌ها باج دهد تا از آن طریق بتواند نفت خود را به مبادی موردنظر صادر کند. با این شیوه کشور اردن نیز در این دوره و حتی پس از دفاع مقدس بی‌بهره نماند و در کنار عراق ماند و به حمایت عراق پرداخت.
نیروی دریایی ارتش با پشتیبانی از عملیات‌های مختلف، به حراست و دفاع از مرزهای آبی کشور در مقابل دشمن متجاوز بعثی پرداخت. نیروی دریایی که نقش بی‌بدیلی در حفظ و حراست از سکوهای نفتی کشور و پشتیبانی از اقتصاد کشور در دوران جنگ داشت، در عملیات‌های مهم دوران دفاع مقدس ازجمله؛ حماسه و مقاومت ۳۴ روزه خرمشهر، عملیات مروارید، بیتالمقدس و آزادسازی خرمشهر، خیبر، بدر، والفجر ۸ و ... نیز حضوری مؤثر و اثرگذار داشت.
نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران که وظیفه پاسداری از منافع کشور در دریا را عهده‌دار است، در طول هشت سال دفاع مقدس مأموریت مسدود کردن خطوط مواصلاتی دریایی دشمن و باز و امن نگه‌داشتن خطوط دریایی خودی بر عهده داشت.
نیروی دریایی ارتش پس از آغاز تهاجم سراسری دشمن ضمن صدور نخستین اعلامیه بین‌المللی دریایی مبنی بر اعلام ضوابط و محدودیت‌های تردد در خطوط کشتیرانی به‌منظور اعمال محاصره دریایی کشور تجاوز برای حضور مستقیم درصحنه و اعمال کنترل و فرماندهی مؤثر، قرارگاه مقدم دریایی با عنوان نیروی رزمی ۴۲۱ را در بندر بوشهر تشکیل داد.تشکیل این قرارگاه موجب به‌کارگیری تمام یگانهای شناور، پروازی، تکاور، تفنگداران و عملیات ویژه شد.
در همان روزهای اول جنگ و حتی قبل از آغاز رسمی تهاجم دشمن، با گسترش تاکتیکی یگانهای شناور و نیروهای عملیات ویژه تکاوران دریایی در سرتاسر خلیج‌فارس، تنگه هرمز و سواحل اروندرود و تشکیل نیروی رزمی ۴۲۱، توانست نیروهای دشمن متجاوز، را به آب‌های داخلی خودش براند و برتری دریایی در خلیج فارس را از آن خود سازد. نیروی دریایی ارتش تا هفتم آذر سال ۱۳۵۹ یعنی ۶۷ روز پس ازآغاز جنگ ضمن انهدام بخش اعظمی از توان دریایی دشمن، سیادت دریایی جمهوری اسلامی ایران در تمام پهنه آب‌های نیلگون خلیج همیشه فارس را کسب و با قدرت تا پایان جنگ تحمیلی حفظ نمود.
در طول هشت سال دفاع مقدس نیروی دریایی ارتش علاوه بر بکارگیری یگانهای عملیاتی مختلف خود در پهنه دریا، با استفاده از تفنگداران دریایی ( نیروهای زبده عملیات ویژه دریایی)، غواصان، هواناوها و بالگردهای این نیرو در عملیات‌های متعددی در خشکی بر علیه دشمن شرکت کرد.
از جمله این عملیات‌ها می‌توان به حماسه مقاومت ۳۴ روزه دفاع از خرمشهر اشاره کرد که با حضور و مقاومت دلیرانه تکاوران دریایی به همراه سایر یگان‌ها و نیروهای مردمی در خرمشهر، رؤیای صدام مبنی بر فتح سه روزه خرمشهر را به کابوسی هولناک برای وی مبدل کرد.عملیات پشتیبانی از جزیره آبادان که در دوران محاصره به‌طور مستمر انجام شد، موجب تقویت نیروهای مستقر در این منطقه و افزایش استقامت آنان در مقابل دشمن و درنهایت شکست دشمن در تصرف این منطقه گردید.
ازجمله عملیات‌هایی که نیروی دریایی ارتش در آن نقش‌آفرینی نموده است، عملیات بیتالمقدس و فتح خرمشهر است.
عملیات بیتالمقدس با هدف آزادسازی خرمشهر و خارج نمودن اهواز از برد توپخانه دشمن،کشاندن جنگ به داخل خاک عراق و تهدید بصره و... به طور مشترک توسط سپاه و ارتش با تشکیل سه قرارگاه عملیاتی (نصر-قدس-فتح) در طی چهار مرحله طرح‌ریزی و از مورخه ۱۰/۲/ ۱۳۶۱ تا ۱۳۶۱/۳/۳ با رمز «یا علی ابن ابی‌طالب» با موفقیت اجرا شد.
در طراحی عملیات بیتالمقدس، تهاجم از طریق عبور از رودخانه کارون و پیشروی به‌سوی مرز بین‌المللی و سپس آزادسازی شهر خرمشهر مدنظر قرار گرفته و چنین استدلال می‌شود که حمله به جناح دشمن، که عمدتاً به سمت شمال آرایش گرفته بود، عامل موفقیت عملیات است. هم چنین، شکستن خطوط اولیه دشمن و عبور از رودخانه و گرفتن سرپل در غرب کارون تا جاده آسفالت اهواز – خرمشهر به عنوان اهداف مرحله اول و ادامه پیشروی به سمت مرز و تأمین خرمشهر به عنوان اهداف مرحله دوم تعیین شدند.نیروی دریایی در این عملیات با تشکیل یک گروه رزمی از تکاوران دریایی منجیل به همراه پنج گردان دریایی با «هاورکرافت» ها و بالگردهای نیروی دریایی حضور گسترده‌ای داشت.
بر همین اساس، محورهای عملیاتی هر یک از قرارگاهها به ترتیب زیر مشخص گردید:
۱- محور شمالی؛ قرارگاه قدس (با عبور از رودخانه کرخه).
۲- محور میانی؛ قرارگاه فتح (با عبور از رودخانه کارون و پیشروی به سمت جاده اهواز – خرمشهر).
۳- محور جنوبی؛ قرارگاه نصر (با عبور از کارون و پیشروی به سمت خرمشهر).
در طرح عملیاتی کربلا ۳ (بیتالمقدس)، مأموریت پشتیبانی عبور نیروهای تحت کنترل عملیاتی قرارگاه‌های نصر و فتح از رودخانه‌های کرخه کور، کارون و منطقه آبادان و همچنین مسئولیت پدافند از منطقه عملیاتی آبادان به نیروی دریایی ارتش جمهوری اسلامی ایران واگذار شد.
عملیات در منطقه آبادان
در عملیات بیتالمقدس، مأموریت کلی پدافند از جزیره آبادان به پایگاه دریایی خرمشهر واگذار و پایگاه مذکور با به‌کارگیری یک گردان تکاور دریایی، دو گردان تفنگدار دریایی و گروه رزمی آبادان- خرمشهر با همکاری و هماهنگی تیپ نیروهای ویژه هوابرد، یگان ژاندارمری و سپاه پاسداران آبادان و خرمشهر، ضمن پدافند از جزیره آبادان، اجرای آتش ایذائی بر روی مواضع دشمن در سراسر کرانه اروند رود می‌کردند به طوری که که در مورخه ۶۱/۳/۲ با اجرای آتش سنگین و مداوم، موجب عقب نشینی نیروهای دشمن از خرمشهر شدند. همچنین در آخرین لحظات عملیات، گردان تکاور دریایی با عبور از رودخانه کارون با یگانهای دشمن درگیر شده و منجر به خروج دشمن از بخش ساحلی خرمشهر شدند.
در نتیجه اقدامات نیروی دریایی، یک دکل مخابراتی، یک رادار ساحلی بزرگ که شمال خلیج فارس را کنترل می‌کرد، دو کشتی باری حامل مهمات در نزدیک فاو، تعداد زیادی سنگر و مواضع جنگ‌افزار دشمن در کرانه اروندرود منهدم و همچنین در عملیات هجومی تکاوران دریایی تعدادی از نفرات دشمن کشته و ۱۵۰ نفر اسیرکه توسط قایق به آبادان تخلیه شدند.
پشتیبانی عملیات عبور از رودخانه کارون و کرخه کور
به منظور پشتیبانی یگاهای عبور کننده از رودخانه‌های کرخه کور و کارون، قرارگاه عملیاتی نیروی دریای ارتش در لشکر۹۲ زرهی اهواز تشکیل و این قرارگاه یگانهای خود را(یک گردان شناور هجومی از یگانهای تکاور با۳۰۰ فروند قایق و تجهیزات کامل، یک گروه ۴۵ نفره غواص با وسایل و تجهیزات کامل، تعداد ۵۰ نفر ملوان و۱۶۰ نفر قایقران) سازماندهی و تحت کنترل عملیاتی لشکر ۹۲ زرهی اهواز، به قرارگاه‌های تحت امر قرارگاه کربلا اعزام و در پشتیبانی قرارگاه‌های قدس، فتح و نصر قرار گرفتند.
با اعلام شروع عملیات از سوی قرارگاه کربلا، عملیات گسترده و عبور هجومی نیروهای تحت امر قرارگاه های فتح و نصر از رودخانه کارون آغاز و یگانهای شناور هجومی نیروی دریایی ارتش که مسئولیت تأمین سر پل در غرب کارون را به عهده داشتند، امکان استقرار پل‌های شناور بر روی رودخانه جهت عبور تجهیزات سنگین را فراهم کردند. در مورخه ۶۱/۲/۱۰ در ساعات اولیه عملیات، ملوانان نیروی دریایی ارتش، واحدهای نیروی زمینی(نفرات، تانک‌ها و ماشین‌آلات سنگین) را از رودخانه کارون عبور داده و متعاقب آن مجروحین، یگاهای خودی و اسرای عراقی را به ساحل شرقی کارون منتقل کردند. در مدت عملیات، غواصان نیروی دریایی ارتش ضمن استقرار در پل‌ها، نسبت به بازیابی خودروها، تخلیه پیکرها و سایر تجهیزات از رودخانه کارون، با یگانهای مهندسی نیروی زمینی ارتش همکاری کردند.
یگانهای شناور هجومی آب‌خاکی نیروی دریایی ارتش نقش مؤثری را در پشتیبانی و موفقیت عملیات قرارگاه‌های فتح و نصر ایفا کرده و حدود ۱۵۰۰۰ نفر از رده‌های هجومی لشگرها و تیپ‌های تحت امر قرارگاه‌های مذکور را با توجه به آتش شدید دشمن، به منطقه سر پل در غرب کارون منتقل کردند.
در پایان جا دارد از شهیدان مهناوی‌یکم بهرام شهبازلی، ناو استواریکم تکاور داریوش رفعت، ناو استوار یکم اسماعیل جمالی،... و تمام کسانی که برای حفظ کیان و تمامیت ارضی میهن عزیزمان ایران، در اوج گمنامی و سلحشوری، بی‌هیچ ادعایی رفتند تا پروانه‌وار شمع وجود خویش را در راه دفاع از ارزش‌های والای انقلاب اسلامی نثار کنند، با ذکر صلوات و فاتحه یاد کنیم.
انتهای پیام
