به گزارش همشهری آنلاین، براساس تقسیمات جغرافیایی و آب و هوایی استان سیستان وبلوچستان در کمربند خشک کره زمین قرار دارد. همچنین در مطالعات تصاویر ماهواره‌ای پیش‌بینی شده که ایران و به دنبال آن سیستان تا چند سال دیگر با خشکسالی شدید روبه‌رو شود. این درحالی‌است که افزایش جمعیت و مصرف بی‌رویه آب و مدیریت نادرست منابع آبی، کشور و منطقه را با کمبود آب روبه‌رو کردده است. در پی وقوع این بحران دولت تصمیمی جدی برای مقابله با کم‌ابی و خشکسالی گرفته که مهم‌ترین آن طرح انتقال آب از دریای عمان به استان سیستان و بلوچستان است.
درگیرو دار وقوع خشکسالی و کاهش بارندگی‌ها شرایط در جنوب شرقی کشور به‌شدت بحرانی‌است. زیرا سیستان وبلوچستان بعلاوه استان‌های خراسان جنوبی و رضوی در پایین‌ترین رتبه‌بندی بارش یعنی کمتر از ۱۵۰ میلی متر در سال قرار دارند. این مساله باعث شده تا بسیاری از روستاهای این سه استان با بی‌آبی مواجه شوند. حتی حوزه‌های اقتصادی منطقه اعم از کشاورزی و صنعت نیز تحت‌الشعاع قرار گرفته اند. آمار نشان می‌دهد استان‌های یاد شده اکنون از کمبود ۸۵۶ میلیون مترمکعبی آب رنج می‌برند.
به دنبال این بحران کم‌آبی طرح ملی انتقال آب از سوی دولت برای حل مشکل و معضل کم‌آبی و خشکسالی در دستور کار قرار گرفت و تفاهمنامه انتقال آب از سواحل چابهار به استان‌های شرقی کشور با حضور معاون وزیر نیرو و استانداران ۳ استان به امضا رسید و مسئولیت اجرای طرح مزبور به شرکت تابش سپرده شد
اتمام مطالعات طرح انتقال آب
معاون طرح و توسعه شرکت آب منطقه‌ای سیستان و بلوچستان در گفت‌وگو با خبرنگار همشهری آنلاین از اتمام طرح انتقال دریای عمان به استان خبر داد و گفت: طرح انتقال آب از هر نظر یک فرصت و ظرفیت مطلوب برای استان محسوب می شود، زیرا از نگاه علمی آب دریای عمان به عنوان یک منبع پایدار تلقی می‌شود و شرایط بعد از ایجاد یک منبع پایدار با شرایط قبل از آن بسیار متفاوت‌تر و اثرگذارتر خواهد بود.
شهرام دهمرده بیان کرد: منابع فعلی آب استان کاملا معلوم و محدود است. از سوی دیگر نمی‌توان روی ذخایر و منابع آبی فعلی استان برای شرایط پایدار حسابی باز کرد، چون این منابع تابع شرایط آب و هوایی و اقلیمی است. به تعبیری هرگاه بارش‌ها خوب باشد منابع استان هم ذخایر بهتری خواهند داشت، اما اگر خشکسالی تداوم داشته باشد بی‌شک ذخایر آبی استان با کمبود و در نهایت بحران مواجه خواهند شد.
وی ادامه داد: طبق برآوردهای اولیه قرار است سالانه ۳۰ میلیون مترمکعب آب از دریای عمان استحصال و به سراسر سیستان وبلوچستان منتقل شود که این میزان آب با ذخایر موجود، شرایط را برای آینده بهتر خواهد کرد.
معاون طرح و توسعه شرکت آب منطقه‌ای سیستان و بلوچستان درباره شرایط مدیریت آب دریای عمان اظهار کرد: وظیفه و ماموریت شرکت آب منطقه‌ای استان دادن مجوز برداشت آب از دریاست. این طرح زیر نظر وزارت صمت و به عنوان پروزه‌ای ملی و از سوی شرکت تابش اجرا می شود.
وی افزود: این شرکت با نصب دستگاه‌های آب‌شیرین‌کن، کار انتقال آب را انجام خواهد داد. در این مرحله آب به عنوان یک کالا در معرض عرضه قرار می‌گیرد و شرکت‌ها و سازمان‌های ذی نفع به عنوان مشتری تقاضای آب می‌کنند. بخش از آب از سوی وزارت سمت به صنایع اختصاص داده می‌شود و بخشی هم از سوی سازمان آب و فاضلاب خریداری و برای مصرف شرب به شهرها و روستاها انتقال خواهد یافت.
دهمرده عنوان کرد: تامین منابع پایدار برای ما در اولویت قرار دارد. اکنون در خیلی از کشورهای توسعه یافته از منابع آبی به نحو احسن بهره‌برداری می‌کنند. برهمین اساس طرح‌هایی برای ایجاد منابع پایدار در استان مورد مطالعه است. به عنوان مثال جمع‌آوری پساب‌های خانگی خود یک ظرفیت بالقوه است. زیرا ورود پساب‌ها در زمین موجب می‌شود که جلوی کاهش سطح منابع زیرزمینی گرفته شود و با استحصال آن به مصرف کشاورزی برسد.
معاون طرح و توسعه شرکت آب منطقه‌ای سیستان و بلوچستان درباره سهم دو استان خراسان رضوی و جنوبی درباره استفاده از خط انتقال آب دریای عمان گفت: قرار بوده دو استان یاد شده از این خط انتقال استفاده کنند. اما از آنجا که خط انتقال آب هرمزگان به کرمان و یزد رسیده، دو استان مذکور اکنون با هزینه و زمان کمتر می‌توانند به منابع آبی پایدار دست پیدا کنند، به همین دلیل به نظر می‌رسد که برای انتقال آب به استان‌های خود از خط انتقال آب به یزد بهره‌برداری کنند.
طرح انتقال آب از منابع داخلی استان
معاون طرح و توسعه شرکت آب منطقه‌ای سیستان و بلوچستان درباره دیگر طرح‌های انتقال آب از منابع داخلی استان اظهار کرد: اکنون دو طرح انتقال آبی از منابع داخلی استان در دست اجرا قرار دارد که با اجرای آن بخش قابل توجهی از نیاز استان در برخی شهرها برطرف خواهد شد.
دهمرده بیان کرد: این طرح‌ها شامال انتقال آب از سد تهلاب از میرجاوه به شهر زاهدان و انتقال آب سد ماشکید علیا به شهرهای سیب و سوران، مهرستان و هیدوج است.
وی ادامه داد: سازمان آب و فاضلاب شهری و روستایی هم طرح‌هایی برای انتقال آب دارد که در حوزه فعالیت‌های شرکت آب منطقه استان نیست.
طرح انتقال آب دریای عمان به استان در مرحله تحویل زمین
مدیردفتر فنی شرکت آب منطقه‌ای سیستان وبلوچستان هم در گفت و گو با خبرنگار همشهری اظهار کرد: مطالعات طرح انتقال آب دریای عمان به استان به پایان رسیده و این طرح اکنون در مرحله تحویل زمین و استارت قرار دارد.
محمدرضا آذرسا درباره منابع کنونی آب استان اظهار کرد: اکنون سدهای ماشکید شهرستان سراوان با ظرفیت ۶۷ میلیون مترمکعب، سد خیرآباد شهرستان نیکشهر با ظرفیت ۲۷.۳ میلیون، سد پیشین سرباز نیز با ظرفیت ۱۷۵میلیون مترمکعب و سد شی‌کلک از منابع مهم ذخایر آبی سیستان به‌شمار می‌آیند که آب کشاورزی منطقه از آنها تامین می‌شود.
وی ادامه داد: در بخش بلوچستان هم آب کشاورزی از چاه نیمه‌ها و بخشی دیگر از منابع زیرزمینی تامین می‌شود. درباره منابع زیر زمینی هم باید این توضیح را داد که ۳۰ درصد آب‌هایی که در پشت سدها ذخیره سازی شده‌اند به‌صورت مصنوعی به سفره‌های زیرزمینی تزریق و پس از آن اجازه برداشت محدود و استاندارد از آنها داده می‌شود.
