خبرگزاری فارس - سعید موذنی: شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران به عنوان شرکت هواپیمای حامل پرچم کشورمان مشکلات ساختاری زیادی از گذشته داشت که در شرایط اقتصادی فعلی این مشکلات دوچندان شده است.
این روزها ایران ایر به دلیل زمین گیر شدن تعدادی از هواپیماهای خود که به گفته مدیرعامل هما و طبق بررسی مرکز پژوهش‌های مجلس، شامل تعدادی از هواپیماهای برجامی هم می‌شود (از اینجا بخوانید) و همچنین عدم وفای به عهد مسئولان سازمان برنامه و بوجه که وعده کمک یک هزار میلیارد تومانی به این شرکت داده بودند و محقق نشد، و از سوی دیگر سررسید اقساط وام خرید هواپیماهای برجامی و ناتوانی هما در پرداخت اقساط، کاهش تعداد پروازهای داخلی و خارجی در پی شیوع کرونا و نیز اعمال محدودیت فروش بلیت حداکثر تا 60 درصد ظرفیت هر پرواز، با مشکلات زیادی مواجه است و فشارهای زیادی به بخش بازرگانی ایران ایر وارد آمده و این شرکت امکان تأمین حقوق کارکنان شاغل و بازنشسته را نداشته است.
* نامه واعظی برای مساعده یک هزار میلیارد تومانی هم برای هما مثمر ثمر نبود
21 بهمن سال 99 بود که محمود واعظی، رئیس دفتر رئیس جمهور در در نامه‌ای به محمد باقر نوبخت، رئیس سازمان برنامه و بودجه خواستار اعطای مساعدت یک هزار میلیارد تومانی از محل ردیف‌های بودجه سال گذشته به صندوق بازنشستگی هما شد که ظاهرا سازمان برنامه و بودجه در این باره مساعدتی نکرد.
* مشکلات ایران ایر در صندوق بازنشستگی
از سوی دیگر خودداری صندوق‌های بازنشستگی کشوری و تأمین اجتماعی از پذیرش صندوق بازنشستگان ایران ایر در زمره اعضای خود، سبب شده هما کماکان هر ماه ارقام بالای را تحت عنوان حقوق بازنشستگان پرداخت کند که همین امر هم یکی از مشکلات ساختاری اقتصادی هما است.
در همین راستا در چند ماه اخیر تجمعاتی از سوی بازنشستگان ایران ایر به دلیل بروز تأخیر در دریافت حقوق و همچنین همسان سازی حقوق شکل گرفت.
البته هما پیش از این نیز و در دوره مدیریت های قبلی بابت پرداخت حقوق و دستمزدهای پرسنل خود از دیگر سازمان هوای دولتی استقراض داشت؛ دی ماه 96 در زمان مدیرعاملی فرزانه شرفبافی در ایران ایر، محمدرضا رضایی کوچی، رئیس کمسیون عمران مجلس دهم در مراسم ورود دو فروند ای تی آر برجامی به کشور، از استقراض ایران ایر از سازمان بنادر برای پرداخت حقوق پرسنل این شرکت خبر داد و گفت: استقراض از دیگر ظرفیت‌های وزارت راه در شأن هما به عنوان ایرلاین حامل پرچم نیست.
* عذرخواهی وزیر راه از شاغلان و بازنشستگان هما
هفتم اردیبهشت امسال بود که محمد اسلامی وزیر راه و شهرسازی در حاشیه مراسم آغاز طرح مدیریت سرعت در جاده‌ها به مناسبت روز ایمنی حمل و نقل، از بازنشستگان و شاغلان هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران به دلیل تأخیر یک هفته‌ای در پرداخت حقوق‌ها عذرخواهی کرد.
پس از آن محمد اسلامی در نامه ای به مدیرعامل هما تأکید کرد: «شیوه مدیریت در شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران باید اساساً متحول شود...پرداخت حقوق و مزایای کارکنان هما نباید حتی یک روز هم تأخیر داشته باشد...رخداد فروردین 1400 به هیچ وجه من الوجوه نباید تکرار بشود».
* برخور: زیان انباشته ایران ایر 800 میلیون دلار
البته مدیرعامل ایران ایر در این باره به فارس گفته بود: برابر امریه‌هایی که دولت داد، ما در ایران ایر اقدام کردیم و بخشی از خواسته‌های بازنشستگان هما تامین شد، در چارچوب قانون، حداکثر افزایش حقوق را اعمال کردیم، اما به هر حال اینها روی کاغذ است؛ تامین اعتبار برای این تناسب سازی نیازمند زیرساخت مناسب است که ایران ایر ندارد، این شرکت هواپیمایی بدهی‌های سنگین از یک دهه قبل تاکنون دارد، تعداد پایین هواپیماهای عملیاتی هما به دلیل نبود نقدینگی برای تهیه قطعه موجب شده است، درآمد ماهانه هما برای پرداخت حقوق کارکنان هم کافی نباشد، چه برسد به اینکه همسان سازی و تناسب سازی حقوق را انجام دهیم.
به گفته علیرضا برخور، شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران 23 هزار نفر پرسنل داریم، اصلا مایل به جدا کردن صندوق بازنشستگی هما از ایران ایر نیستیم، کارکنان ایران ایر بازنشسته می‌شوند و بازنشسته‌های هما متعلق به هما هستند، ولی ما در موضوع یکسان سازی صندوق‌های بازنشستگی موضوع را پیگیر هستیم و دنبال جداسازی نیستیم، وقتی یکسان‌سازی صندوق‌های بازنشستگی مطرح می‌شود، هر اتفاقی که برای دیگر بازنشسته‌ها رخ می‌دهد، برای بازنشسته‌های ما هم باید رخ بدهد.
وی گفت بود که زیان انباشته ایران ایر حدود 800 میلیون دلار ارزی و 3 هزار میلیارد تومان ریالی است، اگر کار انقلابی انجام نشود این بدهی هما به مدیرعامل بعدی می رسد و مدیرعامل بعدی هم نمی تواند هیچ کاری انجام دهد، مشکل امروز هما با یک قرص درمان نمی‌شود، حرکتی جهادی و انقلابی از کل دولت را می‌طلبد تا ایرلاین حامل پرچم کشور را نجات دهند، در واقع ایران ایر نیاز به جراحی بسیار سنگین دارد، اگر دولت حرکتی انقلابی نکند، وضعیت ایران ایر هیچ وقت بهتر نخواهد شد.
* اختلاف نظر وزیر راه با مدیرعامل هما
بنابراین گزارش در حالی که چند ماه به پایان عمر دولت دوازدهم باقی نمانده است، شنیده ها حکایت از افزایش اختلافات وزیر راه و شهرسازی با مدیرعامل ایران ایر در همین مسائل دارد و ظاهرا محمد اسلامی تغییر در رأس هرم مدیریتی هما را در دستور کار قرار داده است در حالی که به نظر می رسد تغییر مدیریت در این برهه زمانی و در روزهای پایانی دولت احتمالا کمکی به حل مشکلات ایرلاین حامل پرچم نخواهد کرد.
* هما باید به صورت کاملا بازرگانی اداره شود
یک کارشناس اقتصاد حمل و نقل در این باره به خبرنگار فارس می گوید: در حوزه سودده یا زیان‌ده شدن یک شرکت هواپیمایی، عوامل مختلفی دخیل است که در این باره می‌توان به مواردی نظیر استفاده از یک نوع هواپیما جهت کاهش هزینه‌های تعمیر و نگهداری، دریافت هزینه جداگانه برای بار همراه مسافر، قیمت پایین بلیت، استفاده نکردن از یک هاب پروازی جهت افزایش انعطاف عملیاتی و آزادی عمل که منجر به دسترسی به تمام بازارها می‌شود و داشتن کلاس های مختلف پروازی، اشاره کرد.
به گفته محمد حسنی، پرهزینه بودن و زیاندهی شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران، موضوعی است که این شرکت هواپیمایی مدت‌هاست با آن دست به گریبان است و به تدریج زیان انباشته آن شده است.
وی می گوید: دو فرودگاهی بودن ایران ایر، صندوق بازنشستگی هما، پروازها و بلیت‌های تکلیفی، تنوع ناوگان، تأخیرات پروازی، تسعیر ارز و نوسانات ارزی و غیره در کنار مشکلات شرکت های هواپیمایی در این ایام شیوع کرونا، از دلایل زیاندهی هما محسوب می‌شود.
به گفته این کارشناس اقتصاد حمل و نقل، از سوی دیگر تأثیر تحریم ورود هواپیما و قطعات آن به کشور، افزایش هزینه‌های تعمیراتی و فرودگاه‌های داخلی و خارجی و اثرپذیری شرکت‌های هواپیمایی از نوسانات ارزی، از دیگر عوامل اصلی زیان هما به شمار می‌روند.
حسنی می گوید: در این میان صندوق بازنشستگی هما از دلایل اصلی زیان هما است که در چند ماه اخیر هما و بازنشستگان این شرکت هواپیمایی را با چالش های جدی مواجه کرده است، بازنشستگان ایران ایر چند وقتی است موضوع همسان سازی حقوق خود را دنبال می کنند و مکررا با تجمع مقابل مجلس شورای اسلامی، وزارت راه و شهرسازی و ساختمان ایران ایر، پیگیر حق و حقوق خود هستند.
وی اظهار کرد: از دیگر دلایل اصلی زیان هما، دو فرودگاهی بودن این شرکت هواپیمایی است؛ یعنی انجام پروازهای داخلی از فرودگاه مهرآباد و انجام پروازهای بین‌المللی از فرودگاه امام خمینی(ره) همواره از دلایل زیاندهی هما برشمرده شده است.
به گزارش فارس طبق آمار هما سالانه حدود 550 الی 600 پرواز خالی بین دو فرودگاه امام و مهرآباد انجام می‌دهد که همین امر یکی از دلایل زیان‌های هما را رقم زده است. هما در چند سال اخیر سرمایه‌گذاری زیادی از منابع داخلی خود برای تجهیز ناوگان، توسعه تجهیزات زمینی در فرودگاهی نظیر فرودگاه امام خمینی(ره) و فرودگاه مهرآباد انجام داده است ضمن آنکه تجهیزات و نیروهای انسانی هما در دو فرودگاه امام و مهرآباد مستقر شده‌اند که همین امر زیان هما را شامل می‌شود.
طبیعی است که اگر این شرکت هواپیمایی به صورت بازرگانی اداره شود، بر مبنای درآمدهزینه‌ای باشد، در قبال انجام پروازهای تکلیفی اعتبار دریافت کند و در پروازهای غیرتکلیفی در صورت غیراقتصادی بودن پرواز انجام نشود، ناوگان به سمت یکسان سازی حرکت کند و تنوع ناوگان رفع شود، این شرکت هواپیمایی دولتی به تدریج از زیان دهی خارج و سودده خواهد شد.
انتهای پیام/
