محمدرضا حاجی‌حیدری متخصص طب سنتی ایرانی اظهار کرد: در طب سنتی ایرانی مزاج ترکیبی از عناصر چهار گانه اصلی آب، هوا، آتش و خاک است. با توجه به اینکه این عنصر‌ها دارای کیفیت‌های چهارگانه متضاد گرم، سرد، خشک و تر هستند نتیجه فعل و انفعالات ناشی از این چهار عنصر کیفیت جدیدی را در بدن ایجاد می‌کند که به آن مزاج گفته می‌شود؛ بنابراین هرچه میزان هریک از این عناصر در بدن بیشتر باشد مزاج مختلف و متنوعی ایجاد می‌شود. هر فردی مزاج منحصر به فرد خود را دارد مانند اثر انگشت که برای هر فرد انحصاری است.
او افزود: حکمای طب سنتی برای سهولت در شناخت انواع مزاج ها، آن‌ها را به ۹ گروه تقسیم کرده‌اند که این تقسیم‌بندی شامل مزاج معتدل، ۴ نوع مزاج مفرد سرد، گرم، خشک و تر، چهار گروه مرکب، گرم و خشک (صفراوی)، گرم و تر (دموی)، سرد و خشک (سوداوی)، سرد و تر (بلغمی) خواهد بود که هر کدام ویژگی‌های خاص خود را دارند.
او در خصوص ویژگی افرادی که دارای مزاج سرد و تر (بلغمی) هستند، تصریح کرد: پوست سفید و روشن، چاقی، پرخواب و کم‌تحرک، صبور و بردبار، خوش برخورد، دوستدار فصل تابستان که معمولا تمایل به خوردن غذا‌های سرد داشته و در عین حال معده ضعیفی دارند، از جمله ویژگی‌های افراد با مزاج بلغمی خواهد بود.
این متخصص طب سنتی ایرانی بیان کرد: افراد با مزاج بلغمی بیشتر مستعد ابتلا به بیماری‌هایی از قبیل درد‌های مفصلی و روماتیسمی، سرماخوردگی و سینوزیت افزایش وزن و چاقی‌های شکمی هستند.
او با اشاره به این که این دسته از افراد تمایل زیادی به مصرف غذا‌های با طبع سرد دارند، گفت: افراد با مزاج سرد و تر و بلغمی بهتر است از مواد غذایی دارای طبع سرد مانند ماست، دوغ، خیار، کاهو و میوه‌های ترش خصوصا در فصول سرد سال کمتر استفاده کرده و گلابی، سیب، موز، انبه زیتون، بادام. انجیر، کنجد، توت شیرین، مویز و خورشت‌های گرم مانند قیمه و کرفس که با گوشت گوسفند تهیه شده و طبع گرمی دارند را جایگزین کنند.
حاجی حیدری گفت: رنگ پریدگی پوست، افزایش آب دهان، عدم احساس تشنگی، خواب آلودگی، افزایش زمان خواب، ترش کردن معده و کاهش حافظه از عوارض افزایش غیر طبیعی بلغم است.
او افزود: در طب سنتی ایرانی هر فردی باید مزاج طبیعی و مادرزادی خود را بشناسد، اما سعی در تغییر آن نداشته باشد، زیرا بهترین عملکرد بدن افراد زمانی است که مزاج طبیعی آن‌ها دچار تغییر غیرطبیعی نشده باشد، اما متاسفانه این روز‌ها شاهد این هستیم که افرادی ناآگاه یا بعضاً معروف در حوزه طب سنتی بدون در نظر گرفتن مزاج طبیعی افراد با تجویز گیاهان دارویی یا توصیه به مصرف غذا‌هایی با طبع گرم سعی در تغییر مزاج از سردی به گرمی دارند در حالی که این کار می‌تواند سبب بروز بسیاری از بیماری‌ها در افراد شود؛ بنابراین توصیه می‌شود که افراد در مصرف غذا‌ها و گیاهان دارویی مزاج، فصل، شغل و آب و هوای منطقه سکونت خود را در نظر بگیرند.
