دل نگرانی بخش خصوصی موجب شد تا امروز تعدادی از تدوین‌کنندگان طرح بنای ایران بسته نجات اقتصاد ایران را به منظور یافتن راهی برای مقابله با چالش‌های جدی و عمیق اقتصاد ایران در 5 بخش برای دولت آینده تدوین کنند.
اتاق تهران و پژوهشکده سیاستگذاری شریف عنوان کرده‌اند که این طرح می‌تواند با در نظر گرفتن نقدهای وارده و پیشنهادهای اصلاحی، به عنوان یک برنامه اقتصادی در اختیار نامزدهای ریاست‌جمهوری و دولت آینده قرار گیرد تا با دید و تصویری روشن از آنچه در بطن اقتصاد کشور جریان دارد، پا به عرصه سیاستگذاری اقتصادی بگذارد.
علی مروی، اقتصاددان و مدیر اندیشکده کسب‌و‌کار شریف، در این نشست به تشریح طرح بنای ایران و نسخه تدوینی نجات اقتصاد کشور، پرداخت. وی ابتدا با بیان اینکه دهه ۹۰خورشیدی، فرصت از دست رفته و سوخت شده برای کشور است، گفت: طی این دهه، میانگین سرانه قدرت خرید ایرانیان حدود ۴۰درصد کاهش پیدا کرد و آمارهای دیگر نیز برای بروز یاس و نا امیدی وجود دارد، اما باور داریم که فرصت‌های طلایی برای اصلاحات ساختاری در اقتصاد کشور، از دل شرایط بحرانی به دست خواهد آمد و طرح بنای ایران، با این هدف تدوین و امروز ارائه شده‌است.
مروی با این توضیح که، ترمز اصلی توسعه در کشور، تعارضات منافع و جهل سیاسی سیاستگذاران است، افزود: این ترمز و توقف را صرفا با نیروی مطالبه‌گری اجتماعی، آزاد کرد به همین رو، مخاطب اصلی طرح بنای ایران، عموم مردم به ویژه نخبگان و اندیشمندان هستند تا بتوانیم با آگاهی‌بخشی به جامعه در رابطه با مسائل اجتماعی و اقتصادی، هزینه اتخاذ تصمیمات اشتباه از سوی دولتمردان را نزد آنان افزایش دهیم.
وی سپس به مرور بخش‌های کلیدی این طرح پرداخت و با یادآوری اینکه در طرح بنای ایران، پنج اولویت اصلی برای دولت آینده پیشنهاد شده‌است، گفت: در این طرح، ایجاد رشد اشتغال‌زا به عنوان یکی از راهکارهای اصلی، مطرح شده و بر این باور هستیم که پنجره جمعیتی به روی ایران در حال بسته شدن است و از فرصت محدود پیش‌رو باید استفاده کرد.
مروی سپس با این توضیح که مهار پایدار تورم، از دیگر اهداف این طرح است، افزود: کاهش 40 درصدی میانگین قدرت خرید ایرانیان طی یک دهه اخیر و همزمانی آن با افزایش ضریب جینی کشور، این واقعیت را بیش از گذشته عیان کرده که کاهش قدرت خرید در دهک‌های پایین افزایش چشمگیری پیدا کرده و نگرانی‌ها از گسترش خط فقر خشن و به تبع آن، تهدید جدی امنیت اجتماعی در کشور را تشدید کرده‌است.
مدیر اندیشکده کسب‌و‌کار شریف در ادامه، فقرزدایی غیرتورمی را یکی دیگر از اولویت‌های دولت آینده برشمرد و گفت: فقرزدایی اگر قرار باشد از محل افزایش پایه پولی و استقراض صورت گیرد، به ضد آن تبدیل خواهد شد و به طور قطع کشور را در مسیر ابرتورمی و ونزوئلایی شدن قرار خواهد داد. بنابراین، مطالبه جدی این طرح، فقرزدایی غیرتورمی است که باید در دستورکار دولت آتی قرار گیرد.
مروی، اولویت بعدی را مقابله با فساد عنوان کرد و افزود: رتبه بالای ایران در شاخص ادراک فساد، مانع جدی پیش روی اصلاحات اقتصادی در کشور است، بنابراین نیاز به همراهی اجتماعی برای پیشبرد جراحی‌های ساختاری در اقتصاد، امری ضروری است.
این اقتصاددان سپس با یادآوری اینکه کشور با معضل 3 تا 5 میلیون نفر بیکار بلندمدت نیز مواجه است، افزود: این ضایعه تنها با بهره‌گیری از فرصت‌های بین‌المللی، برطرف خواهد شد، از این رو، ارتقای جایگاه ایران در اقتصاد جهانی، اولویت دیگری است که بایستی در دستورکار دولت آینده قرار گیرد.
آرش رئیسی‌نژاد، عضو هیات علمی دانشگاه تهران نیز در سخنانی، به توضیح درباره اولویت ارتقای جایگاه بین‌المللی ایران و به طور مشخص، دیپلماسی راه که در طرح بنای ایران به آن اشاره شده، پرداخت. وی با یادآوری اینکه، طی چهار سال آینده، با توجه به رقابت شدید میان ایالات متحده آمریکا و چین و همچنین خروج حتمالی آمریکا از منطقه خاورمیانه، ایران دیگر زیر ضرب فشارهای سهمگین بین‌المللی نخواهد بود، گفت: با این حال، از این فرصت باید نهایت استفاده را برد و با کنار گذاشتن ابزاری به مانند دلارهای نفتی و خرج آن در اقتصاد کشور، باید به سایر کنش‌های بی‌بدیل ایران در منطقه از جمله دیپلماسی راه روی آورد.
رئیسی‌نژاد با بیان اینکه ایران به خوبی می‌تواند از شاهراه‌های بین‌المللی، نهایت بهره را برای آغاز کنشگری در عرصه بین‌المللی ببرد، افزود: راه ابریشم جدید از جمله این شاهراه‌ها است ، علاوه بر اینکه کریدور شما جنوب که روسیه و اروپای شمالی را به هند و چین متصل می‌کند فرصت بی‌بدیلی را پیش روی ایران قرار داده‌است.
وی ادامه داد: از منظر دیپلماسی تجاری نیز باید این محور اساسی در اولویت دولت آتی قرار گیرد که ایران به عنوان عامل پیمانکاری پروژه جاده ابریشم در منطقه به رسمیت شناخته شود و علاوه بر این، مذاکرات تجارت آزاد با 10 کشور منطقه در دستورکار قرار گیرد.
به گفته وی، ایران قابلیت تبدیل شدن به‌هاب ترانزیتی منطقه را دارد و در این صورت است که اعمال تحریم بر ایران سخت و دشوار خواهد بود.
در همین رابطه، سیدمحمد صادق‌الحسینی، پژوهشگر و از تدوین‌کنندگان طرح بنای ایران نیز با این توضیح که در این سند تلاش شده تا ظرفیت ایران برای تبدیل شدن به چهارراه ترانزیتی منطقه، شفاف و مشخص شود، افزود: با پیاده‌سازی این طرح، اثربخشی تحریم‌های بین‌المللی بر ایران به صفر خواهد رسید.
در ادامه این جلسه، علی ملکی، رئیس پژوهشکده سیاستگذاری دانشگاه صنعتی شریف «فقدان نظام حزبی منسجم» و نیز «فرصت اندک معرفی کاندیداها» را از جمله مهمترین نارسایی‌های انتخابات‌های ریاست جمهوری در ایران برشمرد و گفت: پژوهشکده سیاستگذاری دانشگاه شریف در دولت‌های مختلف پیشنهادات خود را برای اصلاح امور ارائه کرده‌است، اما در این دوره تلاش کردیم که پیشنهادات خود را در آغاز یک دوره ریاست جمهوری که در قالب طرح بنای ایران تهیه شده ارائه کنیم که البته مطالبات بخش خصوصی نیز در آن لحاظ شده است.
او با اشاره به اینکه این برنامه بر پنج اولویت متمرکز است، توضیح داد: تورم، فقرزدایی، تولید و رشد اقتصادی، ارتقای جایگاه بین‌المللی ایران و نیز مبارزه با فساد از جمله این اولویت‌هاست؛ ضمن آنکه هیچ یک از این اولویت‌ها نمی‌تواند مستقل از دیگری مورد پیگیری قرار گیرد و انسجام میان آنها بسیار حائز اهمیت است. نکته حائز اهمیت دیگر آنکه این برنامه بلندپروازانه تنظیم‌نشده و امکان‌پذیر و سنجش‌پذیر است. چکیده طرح بنای اقتصاد ایران را اینجا دریافت کنید.
