به گزارش خبرگزاری فارس از اهواز، بارش باران ویژه در سه سال اخیر موجب وقوع آبگرفتگی‌های شدید در برخی شهرهای استان خوزستان و از جمله اهواز شده که با ورود آب و فاضلاب به منازل برخی مناطق همراه بوده و خسارت‌های سنگینی به مردم وارد کرده است.
شهر اهواز دارای شبکه فاضلاب فرسوده و معیوب است و در تابستان‌ها نیز شاهد جریان فاضلاب در بسیاری از معابر هستیم: علاوه بر آن شبکه دفع‌های آبهای سطحی مجزایی نیز در سال‌های قبل ایجاد نشده و به همین دلیل شبکه معیوب فاضلاب توانایی دفع بارش‌های رگباری باران را ندارد.
با توجه به مشکلات و خسارت‌های آبگرفتگی و لزوم ریشه‌یابی و بررسی کارشناسی علل آن، میزگردی در دفتر خبرگزاری فارس با حضور احمد باقری قائم مقام شرکت آب و فاضلاب اهواز، وحید معینی زاده معاون فنی و عمرانی شهرداری اهواز و مهدی مراد حسینی معاونت خدمات شهری شهرداری اهواز برگزار شد که در ادامه می‌خوانید.
با اختصاص اعتبار از صندوق توسعه ملی به تازگی طرح اصلاح بخشی از شبکه فاضلاب اهواز به قرارگاه خاتم الانبیا واگذار شده است؛ این طرح در چه مدت زمانی به اجرا میرسد و تا چه اندازه می‌تواند از میزان آبگرفتگی‌ها کاهش دهد؟
باقری قائم‌مقام آبفا: طرح جامع فاضلاب اهواز تا به این لحظه ۴۱ درصد پیشرفت داشته است و به ۶۵ هزار میلیارد تومان پول نیاز است تا طرح جامع به طور کامل انجام شود؛
در نامه‌ای که به مقام معظم رهبری به امضای رییس جمهور و وزیر نیرو درآمد، توضیح داده شد که مبالغی را که از صندوق توسعه درخواست می‌کنیم مشکل فاضلاب را حل می‌کند اما مشکل دفع آبهای سطحی هم باید حل شود چرا که لازم و ملزوم یکدیگر هستند؛آب‌وفاضلاب موظف به انجام طرح فاضلاب و شهرداری موظف به دفع آبهای سطحی است که در حال انجام است.
۱۰۰ میلیون یورو از صندوق توسعه، اعتباری است که برای دو سال مصوب شده است؛ برنامه‌ای که ما تعریف کردیم شامل کلکتورهای شرق، بخشی از کلکتورهای غرب، ۱۵ ایستگاه پمپاژ و بهسازی ایستگاه‌ها است که قسمتی از طرح جامع است.
برنامه‌ریزی ما برای ایجاد شبکه مجزا فاضلاب است
شبکه‌های فاضلاب مرکب، نیمه‌مرکب یا مجزا است اما در طراحی انجام شده برای اصلاح شبکه فاضلاب، سیستم مجزا است؛ در حال حاضر چیزی که مصوبات و مطالعات ما دارد سیستم، مجزا است یعنی شبکه فاضلاب جدا از شبکه آبهای سطحی است و شهرداری نیز به تبع این مسئله، خود مطالعاتش را در رابطه با دفع آبهای سطحی آغاز کرده است.
البته طرح جامع فاضلاب می‌تواند زمان انتقال روان‌آب را کوتاه‌تر کند که ما نیز در حال حاضر ۱۸۶ منهول پمپاژ و ایستگاه پمپاژهایی داریم که از طریق همین ایستگاه‌ها و لوله‌های زیر زمین، این روان‌آب‌ها انتقال داده می‌شوند.
پیش‌بینی ما این است که اگر پول به موقع داده شود و طی مدت ۲ الی ۳ سال، کار به اتمام برسد ۴۱ درصد پیشرفت طرح جامع، به صورت تقریبی به ۶۰ تا ۶۵ درصد نیز خواهد رسید و برای باقی‌مانده طرح، اعتبار موردنیاز باید پرداخته شود؛ اما در حال حاضر با ۱۰۰ میلیون یورو میتوان گفت که کلکتورها و برق تصفیه‌خانه شرق اهواز به طور کامل اجرا میشود.
با توجه به قدیمی بودن مطالعات طرح جامع فاضلاب، آیا نیاز به بازنگری ندارد؟
باقری: ما مکاتباتی را با آبفای کشور جهت بازنگری طرح جامع انجام دادیم که عملی شد و از نظر جمعیت و موارد اثرگذار در طرح جامع فاضلاب بررسی شد.
تمام مطالعاتی که در آب‌وفاضلاب‌های کل کشور انجام میشود در آب‌وفاضلاب کشور مصوب میشود و آبفا کشور باید بتواند کل کشور را مدیریت کند در همین راستا و با توجه به جلساتی که داشتیم طی نامه‌ای که در خصوص بازنگری طرح فاضلاب نوشتیم فقط از نظر جمعیتی و درصدی که مطرح بود بقیه موارد تایید شد؛ مطالعات مربوط به دهه هفتاد است اما یک‌بار دیگر در سال ۹۲ بازنگری شد و در حال حاضر طبق مطالعات پیش می‌رویم.
طرح از سال ۹۲ تا به الآن نیز نیاز به بازنگری نداشته است؛ شما ببینید برای جمعیت اهواز رقم دو میلیون و دویست هزار نفر زده شده بود اما الآن یک میلیون و تقریبا ۹۰۰ هزار نفر است و از نظر مطالعات آبفای کشور، جمعیت باز هم کاهش پیدا خواهد کرد.
الآن همه نظرات کارشناسی خاص و عام می‌دهند و ممکن است تکنولوژی جدید آمده باشد اما این طرح در دوره خودش بهترین طرح فاضلاب بوده است؛ قسمت‌هایی از طرح فاضلاب اهواز اجرا شده است و طبق هدف‌گذاری طرح، تمام فاضلاب به دو تصفیه‌خانه غرب و شرق انتقال داده خواهد شد.
در حال حاضر ۹۷ درصد کار تصفیه‌خانه شرق به اتمام رسیده و تا پایان سال به طور کامل به مدار بهره‌برداری خواهد رسید؛ بخشی از تصفیه‌خانه غرب نیز در مدار می‌باشد و یک قراردادی به نام ای پی سی اف که در واقع تامین‌کننده مالی آن کشور چین است را دارد که برای ارتقا و توسعه تصفیه‌خانه کلنگ آن به زودی زده خواهد شد.
دفع آبهای سطحی چه جایگاهی در برنامه‌ریزی شهرداری دارد؛ آیا نسبت به سال‌های پیشین اهتمام کمتری صورت گرفت؟
معینی زاده معاون عمرانی شهرداری: اگر بخواهیم منصفانه به بحث آبگرفتگی امسال دقت کنیم و سیری که از سال گذشته تا امسال پیش رفته بررسی کنیم، نمی‌توان انتظار داشت شهرداری و آبفا، کارهای ده سال اخیر که انباشته شده و انجام نشده بودند را طی یک سال کامل انجام دهد.
مردم هم انتظار به‌جایی دارند که ما زودتر مشکلات آبگرفتگی را کاهش دهیم؛ امسال شهرداری برای طرح ضربتی آبهای سطحی معادل ۹۰ میلیارد تومان پروژه اجرا کرد در حالی که میانگین ده سال گذشته دو و نیم میلیارد تومان برای شبکه آبهای سطحی و لایروبی بودجه اختصاص داده می‌شد.
زیرساخت آبهای سطحی در سال‌های قبل اولویتی نداشت
معینی‌زاده: با توجه به اینکه در سال‌های قبل شرایط اقلیمی خشک و کم باران داشتیم ، تاسیس شبکه دفع آبهای سطحی از اولویت شهرداری خارج شده بود و اگر در آن سالها شبکه موجود به طور مناسب نگهداری می‌شد، امروز مشکلات کمتر بود؛ علت این مسئله را باید از مدیران قبل پرسید.
خروجی شبکه فاضلاب ۲۹۰ هزار مترمکعب در شبانه روز است ؛ شهر اهواز را به لحاظ فلت بودن آن اگر به شکل قیف تشبیه کنیم بارشها دفع میشود اما زمان‌بر است؛ نمی‌توانیم ادعا کنیم که با طرح‌های در دست اجرا، دیگر ابگرفتگی نخواهیم داشت، بلکه تلاش می‌کنیم مدت آبگرفتگی به حداقل برسد.
گفته میشود بیش از ۱۰ هزار میلیارد تومان برای اجرای شبکه دفع آبهای سطحی نیاز است؛ آیا بدون اختصاص اعتبارات دولتی، شهرداری برنامه‌ای برای آن نخواهد داشت؟
معینی زاده: برنامه ما در برای آینده این است که نقاط بحرانی باقی‌مانده در طرح ضربتی را اجرا و تکمیل کنیم؛ همچنین از مهر امسال اقدام به بررسی مجدد طرح جامع دفع ابهای سطحی و تعریف پروژه‌های جدید مرتبط با نقاط بحرانی کردیم؛ چون واقعیت آن است که با توجه به محدودیت‌های مالی، امکان اجرای کامل طرح وجود ندارد؛
این پروژه‌های جدید در بودجه سال آینده پیش‌بینی شده و به مراتب از بودجه امسال بیشتر خواهد بود و سعی می‌کنیم در نیمه اول سال ۱۴۰۰ این پروژه‌ها به اجرا برسد.
شبکه مرکب موجود باید اصلاح و تکمیل شود
از گذشته شبکه دفع فاضلاب و ابهای سطحی در اهواز مختلط بوده است؛ ۷۰ درصد مساحت شهر بام و حیاط ساختمان‌ها است و آب باران از مجاری فاضلاب وارد شبکه فاضلاب میشود و ۳۰ درصد بارش در خیابان‌ها دفع میشود لذا با توجه به شرایط اهواز و محدودیت‌های اعتباری شبکه مرکب باید توسعه یابد؛ نمی‌توان شهری که بر مبنای طرح مختلط ساخته شده را بگوییم که با حفاری همه را مجزا کنیم.
در زمان آبگرفتگی برای مردم نام دستگاه‌های اجرایی مربوطه مهم نیست؛ ما شانه به شانه دوستان خود در شرکت آبفا قرار گرفتیم تا نسبت به رفع مشکلات اقدام کنیم.
طراحی شبکه مجزا فاضلاب به صرفه و واقع‌بینانه نیست
مرادحسینی معاون خدمات شهری شهرداری اهواز: تا سال ۶۹ متولی فاضلاب شهری، شهرداری بوده است و به همین دلیا شبکه دفع فاضلاب و آبهای سطحی مرکب احداث شده است؛ از زمان تاسیس شرکت آبفا زیرساخت شبکه و ایستگاه‌های پمپاژ تحویل داده شده به آبفا مرکب بوده است؛ اگر بنا را بر طراحی شبکه به صورت مجزا بگذاریم، به فرض تامین مالی هنگفت، اجرای آن سالها به طول می‌انجامد.
همین الآن دوستان ما در آبفا می‌گویند با اختصاص کامل ۱۰۰ میلیون دلار صندوق توسعه ملی، طرح جامع تنها به ۶۰ درصد میرسد؛ سرنوشت بقیه آن عملا مشخص نیست خب با این شرایط اقتصادی و محدودیت‌ها که شبکه دفع آبهای سطحی بالغ بر ۱۰ هزار میلیارد تومان هزینه خواهد داشت آیا می‌توانیم امروز بنا را براین بگذاریم و بگوییم مشکل دو ساله حل میشود؟
خواست ما این نیست که در طراحی جدید فاضلاب، کاملا مرکب اجرا شود حداقل نیمه مرکب باشد و ما قائل به مشارکت شهرداری در اجرای آن هستیم و آمادگی همکاری داریم.
در طرح ضربتی نیز پروژه‌های مشارکتی شهرداری آبفا و شهرداری اجرا شد که جوابگو بود و نشان داد این مدل کار، باعث شد در بسیاری از مناطقی که سال گذشته یک هفته یا ده روز شاهد آبگرفتگی بودیم، امسال کمتر از ۷۲ ساعت آب از همه منازل خارج شد ؛ دلیل کاهش آبگرفتگی همین همکاری بود؛ پس از سالها شهرداری وارد گود شد و هزینه‌های سنگینی اجرا کرده است.
خواست ما این است که در همین قالب هماهنگی موجود و طرح‌های مشارکتی ادامه یابد تا زودتر نتیجه بگیریم؛
شبکه آبفا محدودیت‌های مالی دارد و شهرداری هم که از منابع دولتی تامین نمی‌شود، لذا برای بهبود وضعیت موجود به توجه و نگاه کشوری نیاز است.
وقتی در ساعات کم، حجم زیادی باران می‌بارد، طبعا آبگرفتگی اتفاق می‌افتد زیرا اهواز یک شهر تخت است و کسانی که بعضا انتقادی به آب باقی مانده در ساعات اولیه بارش می‌کنند، خودشان مسئولیت داشته‌اند و از شرایط اهواز باخبرند.
نقاط فوق بحرانی ما دارد به حداقل میرسد و اگر پروژه‌های باقی مانده را اجرا کنیم این نقاط به صفر می‌رسند.
پروژه شبکه مرکب خیابان انقلاب که دو سال قبل انجام شد چرا در زمان بارندگی‌ها، عمل نمی‌کند و منطقه کمپلو به بحرانی‌ترین نقطه تبدیل شد؟
باقری: کاری که در کمپلو انجام شد، از زمان شهرداری آقای موسوی و مسئولیت آقای فردوس کریمی در آبفا، توافقاتش انجام شده، از نظر بحث کارشناسی مشکلی که در خیابان زکی زاده و نقاط دیگر کمپلو به‌وجود آمد، ارتباطی به این پروژه نداشت.
سال گذشته خیلی از مناطق مشکل داشتند، اما امسال اتفاقات پارسال با آن حجم تکرار نشد، چرا فقط جاهایی که مشکل بود انعکاس رسانه‌ای داده شد در حالی که وضعیت با توجه به کارهای مشترکی که انجام شد، خیلی بهتر شده بود.
کاری که در نقاط بحرانی انجام شد اثرگذار بود و امیدواریم این همکاری ادامه پیدا کند. استان‌های دیگر در سامانه ۱۲۲ شاید روزی ۵۰ تماس و اتفاق مربوط به مشکل فاضلاب داشته باشند که این رقم در اهواز ۱۸۰ مورد در روز است که نشان می‌دهد سیستم فاضلاب فرسوده است.
سیستم آبهای سطحی باید از فاضلاب جدا باشد، همانطور که در بسیاری از شهرهای کشور می‌بینیم که اینگونه است.
اگر در سال‌های قبل طرح‌های اصلاح شبکه مرکب فاضلاب و آبهای سطحی به ویژه با توجه به دریافت وام بانک جهانی، به خوبی اجرا می‌شدند، آیا امروز باز هم دچار مشکل بودیم؟
باقری: من در آن موقع در زمان دریافت وام بانک جهانی مسوول نبودم؛ البته می‌دانم که سیستم اجرا شده مجزا بود؛ با دریافت وام جهانی ۳۳۸ میلیارد تومان جذب و ۲۱ کیلومتر کلکتور و ۶ ایستگاه پمپاژ اجرا شد؛ موارد دیگری که مطرح میشود را مطلع نیستم و مسوولان آن زمان باید جواب بدهند.
چرا هرسال شاهد تغییر مدیرعامل هستیم به طوری که هیچ مدیری مسوولیت عملکرد سابق شرکت را برعهده نمی‌گیرد؛علت عدم ثبات مدیریتی در آبفا چیست ؟
باقری: در عدم ثبات مدیریتی چه کسی می‌تواند برنامه‌ریزی کند؟ افراد طبق قانون باید دوسال مدیریت کنند؛ وقتی مدیری بعد از ۹ ماه عزل میشود معنا و مفهومی ندارد؛ بدنه شرکت شب میخوابند و صبح بیدار می‌شوند می‌بینند مدیرعامل تغییر کرده است.
دولت تا چه اندازه تعهدات خود برای پرداخت اعتبارات مورد نیاز را اجرا کرده است؟
باقری: ۱۵ فروردین ۹۶ دولت مصوبه‌ای به مبلغ ۶۳۰ میلیارد تومان را برای فاضلاب داشت که برای ۳ سال مصوب شد؛ آب‌وفاضلاب نیز قراردادهایی منعقد کرد اما تنها ۲۲ میلیارد تومان از طرف دولت تخصیص داده شد.
نوسان قیمت بسیار است؛ الآن یک متر لوله‌گذاری با قطر بالا در خوزستان حداقل ۱۳ میلیون تومان هزینه دارد و متوسط هزینه ۸ تا ۹ میلیون است اما در دیگر استان‌ها همین کار را با متری ۳ میلیون تومان انجام می‌دهیم چرا که نوع زمین در خوزستان ریزشی است و باید به اعماق پایین‌تر برویم و اهواز جلگه‌ای است و همین باعث میشود که به ایستگاه‌های پمپاژ نیاز پیدا کند و همین موارد است که هزینه‌ها را بالا می‌برد.
گاهی اهواز را با دیگر شهرها مقایسه می‌کنند اما این مقایسه از اساس غلط است به این دلیل که روش‌های اجرایی متفاوت است، ما در حال حاضر در اهواز از تمام روش‌های لوله گذاری استفاده می‌کنیم و در هر منطقه به یک مدل کار می‌کنیم.
آیا هماهنگی لازم بین آبفا و شهرداری برای رفع مشکل آبکرفتگی وجود دارد؟
مرادحسینی: بعد از آبگرفتگی سال گذشته کمیته مشترکی بین شهرداری و آبفا تشکیل و ۵۷ نقطه فوق بحرانی مشخص شد؛ هماهنگی و تقسیم کار صورت گرفته به این شکل تا کنون بی‌نظیر بوده است.
مردم نتیجه همکاری آبفا و شهرداری را دیدند در حالی که در زمان‌های گذشته این دو نهاد انگشت اتهام را به سمت هم می‌گرفتند.
نیروهای شهرداری و شرکت آبفا به ویژه در روزهای بارندگی شبانه روز در میدان بودند و تلاش کردند تا در کنار مردم باشند و مشکل کمتر شود؛ تنها انتظار ما رعایت انصاف است؛ انتظار نداریم کسی از شهرداری تعریف کند اما باید برمبنای واقعیت و منطبق با شرایط گذشته و حال اظهار نظر شود و جامعه را ملتهب نکنیم؛
با گزارش صداوسیما در زمان بارندگی چه شرایطی ایجاد شد؟ آن زمان که آن گزارش را تهیه کردند در دفتر خدمات شهری همه حضور داشتند اما به گونه‌ای نشان داده شد که شهرداری تعطیل است و مردم گرفتار آبگرفتگی شده‌اند؛ باید تدبیر به خرج دهیم و منافع سیاسی خود را به منافع مردم ترجیح ندهیم.
۱۳ نقطه فوق بحرانی سال قبل، به سه نقطه کاهش یافت
معینی‌زاده: جا دارد از همه شهروندانی که بارش‌های اخیر آنها را به زحمت انداخت، عذرخواهی کنم؛ امیدوارم روزی برسد که با همت همه مجموعه‌های مرتبط، شاهد روزی باشیم مردم با بارش باران شاهد این مسائل نباشند.
به دنبال شنیدن تقدیر و تشکر نیستیم اما بخش عمده زحمات نیروهای شرکت آبفا و شهرداری در اجرای طرح ضربتی، نادیده گرفته شد؛ میزان شدت بارشها در دو روز ۱۰۳ میلی متر بوده و ممکن است در هسته بارش یعنی غرب اهواز بیشتر باشد؛ از ۱۳ نقطه فوق بحرانی سال گذشته، امسال سه نقطه فوق بحرانی داشتیم؛ سعی داریم برای سال بعد نقاط بحرانی را بازهم کمتر کنیم.
سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی خوزستان اعتبارات را به موقع به ما بدهد
باقری: در سیل ۹۸، به شرکت ابفا ۴۰۰ میلیارد تومان خسارت وارد آمد اما ۹۵ میلیارد تومان تخصیص دادند که آن هم استاد خزانه بود که با سود دو ساله ۵۷ میلیارد تومان می‌شد.
انتظار داریم سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان این موضوع را واقع بینانه ببیند و باقی مانده ردیف‌های اعتبارات تخصیص یافته، به شرکت آبفا پرداخت شود تا نسبت به پرداخت بدهی‌ها و اصلاح شبکه اقدام کند؛ اعتبارات باید به موقع پرداخت شود هیچ فروشنده‌ای به صورت نسیه به ما تجهیزات نمی‌دهند و مشکلات زیادی به وجود آورده است؛ شرکت‌ها تنها به صورت نقد به ما جنس می‌فروشند؛ حرف زدن راحت است و باید همه شرایط دیده شود؛ برخی ها انتظار دارند دستگاه اجرایی معجزه کند
همچنین قوانین و ضوابط قراردادها باید بازنگری شود؛ اگر قرار است در شرایط غیر عادی مناقصه بگذاریم و ارزیابی کنیم در حالی که زمان بر است و باید مجوزاتی در این خصوص برای تسریع در انجام کار صادر شود.
انتهای پیام/ر
