آنان در گفتگو با خبرنگار ایرنا از محدودیتهای درون سازمانی و برون سازمانی به عنوان مشکلات خود یاد کرده و گفتند این مشکلات باعث شده است نتوانند آنطور که شایسته است به ایفای نقش اصلی خود بپردازند یا خدمات دستگاه متبوع خود را پشت ویترین افکار عمومی اعم از مردم و رسانههای جمعی قرار دهند.
روابط عمومی یا سپربلای مدیر
صاحب امتیاز و مدیر مسوول هفتهنامه نوید خراسان به خبرنگار ایرنا گفت: یکی از مشکلات اساسی روابط عمومیهای این خطه آن است که بیشتر به عنوان بازوی مدیران دستگاه خود نقشآفرینی میکنند.
محمدرضا سالارمقدم افزود: این بدان معنا است چنانچه مشکل یا چالش درون سازمانی برای دستگاهی ایجاد شود، مدیر روابط عمومی دستگاه مربوطه در صدد مخفی نگه داشتن آن از چشم رسانهها بر میآید و به اصطلاح برای مدیر و دستگاه خود آبروداری میکند.
صاحب امتیاز و مدیر مسوول پایگاه خبری نوید تربت ادامه داد: البته این رویه تا زمانی که به گوش رسانهها نرسد، مشکل ایجاد نمیکند اما وقتی دهان به دهان در جامعه منتشر شود و در پی آن زمانی که اصحاب رسانه پیگیر صحت و سقم خبر شوند و در مقابل مدیر روابط عمومی با یک جمله کوتاه "شایعه" است یا با ارسال تکذیبیه بخواهد مشکل را مخفی کند، زمینه ناراحتی خبرنگاران فراهم میشود.
وی گفت: مشکل دیگر روابط عمومیهای این خطه آن است که اغلب خود را محدود به ایجاد یک کانال در شبکههای اجتماعی کرده و خود را بینیاز از برقراری ارتباط با رسانههای رسمی و انعکاس اخبارشان توسط آنها میپندارند و کانال اختصاصی دستگاه اجرایی نیز به محلی برای تعریف و تمجید از مدیر و معاونان آن توسط روابط عمومی تبدیل میشود.
مدح و تعریف آفت نشریات سازمانی
مدیر مسوول نشریه ندای تربت هم به خبرنگار ایرنا گفت: بزرگترین چالشی که نشریات محلی و به ویژه نشریات وابسته به ارگانهای دولتی و نیمه دولتی مانند نشریه ندای تربت وابسته به شهرداری این شهر پیش رو دارند این است که نه مسوولان از ظرفیت نشریات در انعکاس کاستیهای شهر بهره میگیرند و نه دستاندرکاران نشریات حوصله پرداختن به موانع توسعه و به نقد کشاندن ضعفهای مدیریتی این خطه دارند.
مرتضی شبان افزود: این بدان معنا است که اصحاب رسانه در تلاش هستند از خطرات و چالشهای رویارویی با مدیران و مسوولان و به خصوص مدیران ارشد شهرستان، پرهیز کنند.
وی ادامه داد: به نظر میرسد هر ۲ طرف با این رویه همزیستی مسالمت آمیز و دوستانه در همپوشانی یکدیگر، کنار آمده و آن را پذیرفتهاند.
شبان گفت: این نقصان موجب شده است نشریات محلی و به خصوص نشریاتی که ارگان یک سازمان دولتی هستند، به عنوان یک ابزار و بلندگوی تبلیغاتی، نقش خود را تقلیل داده و ستونهای صفحات نشریه را به محلی برای انعکاس اخبار، اقدامات و عملکرد دستگاه مربوطه تبدیل کنند.
وی افزود: این در حالی است که نشریات محلی این ظرفیت را دارند که با نگاه تحلیلی و نقادانه، علاوه بر شفافیت و پرتوافکنی به زوایای پیدا و پنهان و اشکالات و ایرادهای مدیریتی، به ذائقه و توقع مخاطبان خود نیز احترام گذاشته و در یک فرایند رسانهای، مدیران و مسوولان را به تلاش و تکاپو و شفافیت بیشتر تشویق کنند.
مدیر مسوول نشریه ندای تربت ادامه داد: نتیجه وادادگی نشریات، رخوت و سستی است که در قامت این رکن اساسی توسعه و دموکراسی هویدا شده است.
وی گفت: البته این مشکل به همین جا محدود نمیشود و عمق فاجعه زمانی بیشتر نمود پیدا میکند که میبینیم در سایه نقش اثرگذار شبکههای اجتماعی که گوی سبقت را در سرعت انتقال اطلاعات و شفافیت ربوده و صراحت لهجه بیشتری نسبت به نشریات دارند، رفته رفته این بخش از بدنه رسانههای محلی، به حاشیه رانده شده و به تدریج از گردونه رقابت رسانهای محو میشوند.
روابط عمومی شغلی از روی تفنن
رییس انجمن خبرنگاران تربتحیدریه نیز به خبرنگار ایرنا گفت: در این شهرستان به جز مدیران روابط عمومی چند دستگاه اجرایی که تعدادشان از انگشتان یک دست کمتر است، بقیه آنان از دانش لازم در این حوزه برخوردار نیستند.
اصغر غضنفری افزود: علاوه بر آن مدیران روابط عمومی ادارات در تربتحیدریه اغلب در یک پست سازمانی دیگر نیز مشغول خدمت هستند.
وی با بیان اینکه چند شغله بودن مدیران روابط عمومی به نوع نگاه مدیر دستگاه اجرایی بازمیگردد ادامه داد: مفهوم چنین شیوه گزینشی آن است که برخی مدیران به روابط عمومی به عنوان شغلی از روی تفنن نگاه میکنند.
گزارشگر سابق روزنامه خراسان گفت: این در حالی است که روابط عمومی به منزله ویترین و پیشانی یک اداره محسوب میشود و اگر انتخاب درست در این حوزه صورت گیرد، حتی میتواند زمینه ارتقای دستگاه اجرایی و مدیر مربوطه را نیز فراهم سازد.
غضنفری افزود: از سوی دیگر در عصر حاضر ادارات روابط عمومی قادر خواهند بود به عنوان پل ارتباطی بین مردم و مدیران و با کمک ابزار نظرسنجی، ضمن آگاهی از مشکلات و نیازهای مردم، کیفیت خدمات دستگاه خود به ارباب رجوع را افزایش دهند.
رازداری اقتضای منافع ملی
مدیر روابط عمومی شرکت ملی پخش فراوردههای نفتی منطقه تربتحیدریه نیز در بیان چالشهای درون سازمانی گفت: با توجه به نقش نفت در اقتصاد کشور و تمرکز دشمن بر زیرساختهای انرژی، طبق دستور وزیر، ارایه آماری که زمینه سوء استفاده دشمن را فراهم آورد ممنوع و محرمانه بودن آمار و اطلاعات در این زمینه مورد توجه است.
علی نیرویی افزود: تبعیت از این دستور سازمانی، زمینه تکدر خاطر اصحاب رسانه را فراهم میآورد یا گاه از میزان ارزش خبری مطلب مورد نظر به گونهای کاسته میشود که قابلیت انتشار پیدا نمیکند.
وی ادامه داد: در اجرای دستورالعلهای سازمانی چه بسیار تلاشهای شبانهروزی همکاران من از منظر رسانهها و مردم مخفی میماند.
مدیر روابط عمومی شرکت ملی پخش فراوردههای نفتی منطقه تربتحیدریه گفت: از سوی دیگر محدودیت در اطلاعرسانی برخی پروژههای انجام شده به دلیل مسایل امنیتی، اقتصادی، سیاسی و اجتماعی، زمینهساز قضاوتهای سطحی و دور از حقیقت مبنی بر ایستایی و بیتحرکی کارکنان سازمان را دربردارد.
وی در ادامه به مشکلات و چالشهای برون سازمانی خود اشاره کرد و افزود: رعایت موارد درون سازمانی مبنی بر رازداری، موجب شده برخی خبرنگاران زمانی که پاسخ مطلوب خود را دریافت نمیکنند آن را به حساب کمتوجهی روابط عمومی بگذارند که لازم میدانم از اصحاب رسانه عذرخواهی کنم.
نیرویی از انتخاب تیتر به عنوان دومین چالش برون سازمانی یاد کرد و ادامه داد: برخی خبرنگاران و به خصوص فعالان در فضای مجازی با انتخاب تیتر خاص، مسیر خبر را منحرف ساخته و اصل آن را به حاشیه میبرند که شایسته است قبل انتشار، با ما یا یکی از خبرنگاران فعال و متخصص مشورت و سپس اقدام به نشر کنند.
وی از کم توجهی به امانتداری به عنوان دیگر چالش برون سازمانی یاد کرد و گفت: با وجودی که منبع اصلی اخبار حوزه نفت، سامانه شرکت یا فایل ارسالی از سوی روابط عمومی است، اما بارها مشاهده شده خبرنگاران یا اسمی از منبع خبر نمیآورند یا اقدام به بازنشر اخبار ما که در خبرگزاریها منتشر شده، میکنند.
مدیر روابط عمومی شرکت ملی پخش فراوردههای نفتی منطقه تربتحیدریه افزود: در شرایط کنونی خلاء سواد رسانهای در جامعه احساس میشود و برخی فعالان حوزه خبر و روابط عمومی نیز از این قاعده مستثنی نیستند که تهدید جدی برای سازمانها در جلب اعتماد عمومی به شمار میرود.
وی از شیوع ویروس کرونا و محدودیتهای ناشی از آن در برگزاری جلسات، همایشها و دیگر مراسم به عنوان چالش دیگر برون سازمانی یاد کرد و گفت: به دلیل رعایت دستورالعلهای بهداشتی مجبور هستیم جلسات را در قالب ویدئو کنفرانس یا با حداقل حضور مسوولان ذیربط و اصحاب رسانه برگزار کنیم که این شیوه نیز زمینه تکدر خاطر دوستان خبرنگار را فراهم میآورد.
نبود برنامه برای تربیت نیروی متخصص در روابط عمومی
مدیر روابط عمومی آموزش و پرورش تربتحیدریه نیز در بیان چالشهای درون سازمانی به خبرنگار ایرنا گفت: آموزش و پرورش با توجه به خطیر بودن مسوولیت و گستردگی مخاطبان نیازمند تیم قوی در روابط عمومی است اما با توجه به کمبود نیروی انسانی، این اداره با وجود حدود ۴۰ هزار دانشآموز و ۲ هزار و ۵۰۰ همکار، فقط یک نیروی روابط عمومی دارد.
فرامرز آقابیگی افزود: دومین چالش موجود آن است که وزارت آموزش و پرورش هیچ برنامهای برای تربیت نیروی متخصص برای پستهای اداری و به خصوص روابط عمومی ندارد و اغلب کارکنان وزارتخانه و ادارات، از بین نیروهای آموزشی هستند که کار را تجربی آموختهاند.
وی ادامه داد: جایگاه روابط عمومی در آموزش و پرورش آنگونه که باید مناسب نیست و لازم است نگاه مدیران به این حوزه متحول شده و مسوولان روابط عمومی در تصمیمگیریها و تصمیمسازیها در کنار مدیر و معاونان به ایفای نقش بپردازند.
مدیر روابط عمومی آموزش و پرورش تربتحیدریه در بیان چالشهای برون سازمانی نیز گفت: یکی از مهمترین این چالشها، کمتوجهی و کملطفی برخی رسانهها و پایگاههای خبری است.
وی افزود: اهمیت آموزش و پرورش و گستردگی مخاطبان آن میطلبد که اصحاب رسانه نگاه ویژهای به اخبار آموزش و پرورش داشته باشند اما در عمل شاهدیم اخبار ما جزو اولویتهای خبرنگاران نیست و در همین خطه بارها مشاهده شده اخبار دست چندم برخی ادارات به عنوان تیتر اصلی منتشر شده اما اخبار پر اهمیت آموزش و پرورش بایکوت شده است.
آقابیگی ادامه داد: چالش دوم آن است که گاه اخبار حاشیهای و کماهمیت، توسط برخی همکاران رسانهای بزرگنمایی میشود که نتیجه آن جز زیر سوال بردن تلاشهای فرهنگیان و خدشهدار کردن جایگاه آموزش و پرورش نتیجه دیگری ندارد.
نبود پست سازمانی
مدیر روابط عمومی نهاد کتابخانههای تربتحیدریه نیز به خبرنگار ایرنا گفت: یکی از عمدهترین مشکلات درون سازمانی ما، نبود پست سازمانی روابط عمومی در ادارات شهرستانی است و کار در این حوزه به صورت داوطلبانه در حال انجام است.
مریم تورچی افزود: رسانههای جمعی نیز اخبار کتابخانهها را جدی نمیگیرند و کار در این حوزه برایشان در اولویت نیست.
نگاه گزینشی برخی روابط عمومیها
عضو هیات تحریریه هفتهنامه پیامولایت نیز از گزینشی عمل کردن برخی روابط عمومیها، به عنوان یک چالش یاد کرد و گفت: برخی دستگاههای اجرایی یا نهادها با تعداد خاصی از رسانههای محلی و ملی ارتباط برقرار میکنند که این مساله، اطلاعرسانی را به طور کامل تحت تاثیر قرار میدهد.
علیرضا ناصری افزود: از دیگر مشکلات ما با برخی دستگاهها، نبود پست سازمانی روابط عمومی در این دستگاههای اجرایی است.
وی ادامه داد: فردی که به عنوان مسوول یا مدیر روابط عمومی معرفی شده، تخصص مربوطه را ندارد زیرا شغل اصلی وی در پست دیگری تعریف شده و دوم اینکه چون تخصص روابط عمومی ندارد، یا فرصت پاسخگویی ندارد یا اینکه پاسخهایش قانع کننده و جامع نیست.
مرکز شهرستان ۲۲۵ هزار نفری تربتحیدریه در ۱۵۰ کیلومتری جنوب غربی مشهد واقع است.