به گزارش ایسنا و به نقل از آیای، "تهیخار" یا "ماهی فسیلی زنده چهار پا"(coelacanth) یک گونه جذاب از موجودات زمین است، چرا که به رنگ آبی روشن است، قبل از دایناسورها زندگی میکرده است و به اندازه یک انسان متوسط وزن دارد.
شکل و شمایل آنها طی ۴۲۰ میلیون سال گذشته تغییر چندانی نکرده است و این ماهیان که به شدت در معرض خطر انقراض هستند، اکنون در سواحل شرقی جنوب آفریقا و اطراف جزیره ماداگاسکار دوباره کشف شدهاند.
بنابراین با توجه به در معرض انقراض بودن این ماهیها، وقتی یکی از آنها زنده کشف میشود، بسیار خبرساز میشود.
تهیخار یا سیلَکانت راستهای کمیاب از ماهیها است که باستانیترین ماهیهای گوشتیباله زنده را تشکیل میدهند. تهیخارها از نظر شجره تکاملی بیشتر به ششماهیها، خزندگان و پستانداران نزدیکاند تا به ماهیان عادی پرتوباله. دو گونه زنده از تهیخارها به نام "تهیخار غرب اقیانوس هند" و "تهیخار اندونزی" موجود است.
از آنجا که تهیخارها تنها دو گونه زنده دارند و هر دو گونه نیز با انقراض روبرو هستند، این راسته در معرض خطرترین راسته جانوری در جهان دانسته شده است.
پیش از این باور بر این بود که تهیخارها در کرتاسه پسین منقرض شدهاند تا اینکه در سال ۱۹۳۸ گونهای از آنها در نزدیکی کرانههای آفریقای جنوبی یافت شد.
همانطور که گفته شد تهیخارها طی حدود ۴۲۰ میلیون سال گذشته تغییر کمی کردهاند و به این خاطر پیش از این آنها را یکی از فسیلهای زنده به شمار میآوردند، اما پژوهشهای اخیر نشان داده که تفاوتهای زیادی در بدن تهیخارهای مختلف وجود دارد.
در نخستین نمونه فسیلی تهیخار که در سال ۱۸۳۹ توسط "لویی آگاسیز" توصیف شد تیغهای باله دُمی توخالی بودند و نام تهیخار به همین موضوع اشاره دارد.
اکنون از آنجا که تقاضای زیاد برای بالهها و روغن کوسه، ماهیگیران را به سمت آبهای عمیقتر در ماداگاسکار سوق میدهد، شکارچیان کوسه در حال کشف مجدد جمعیتی تاکنون ناشناخته در اقیانوس هند هستند و این میتواند خبر خوبی برای جانورشناسان باشد.
تا سال ۱۹۳۸ اعتقاد بر این بود که این گونه از ماهیها منقرض شدهاند، تا زمانی که اولین "تهیخار" زنده در سواحل آفریقای جنوبی پیدا شد. صیدهای دیگر "تهیخار" در اوایل دهه ۱۹۵۰ رخ داد که ثابت میکرد این ماهیها هنوز به طور کامل منقرض نشدهاند.
در حال حاضر این ماهیان شدیدا در خطر انقراض هستند و شکارچیان کوسه در ماداگاسکار با استفاده از تورهای عمیق با فناوری پیشرفته توانستهاند این ماهی در عمق ۱۰۰ تا ۵۰۰ متری اقیانوس بیابند.
طبق مطالعه تازه منتشر شده در مجله SA Journal of Science، محبوبیت شکار کوسه میتواند گونههای مختلف را به ویژه در ماداگاسکار در معرض خطر قرار دهد.
محققان میگویند: تورهای پیشرفتهای که برای صید کوسهها استفاده میشوند، نوآوری نسبتاً جدید و کشندهتری از فناوریهای قبلی هستند، چرا که بزرگ هستند و میتوان آنها را در آبهای عمیق استفاده کرد.
محققان میگویند که از مشاهده صید تهیخارها متعجب شدهاند. ضمن اینکه درصد زیادی از تهیخارهای صید شده مادههای بارداری بودند که تصور میشود در طول زندگی خود فقط ۱۴۰ نوزاد زنده تولید میکنند و اگرچه تعداد این ماهیهای صید شده چند 10 ماهی است، اما این تعداد هم برای یک گونه در خط انقراض بسیار خطرناک است، چرا که اطلاعاتی از جمعیت آنها نیز در دست نیست.
در حالی که امیدی به ممنوعیت صید در این منطقه نیست، محققان امیدوارند که تحقیقات بیشتر در مورد تهیخارهای ماداگاسکار و ابتکارات و اقدامات جدید حفاظتی بتواند نقطه شروعی برای نجات این گونه باشد، زیرا در غیر این صورت این ماهیهای در خطر انقراض در آینده نزدیک به طور قطع منقرض خواهند شد.