سید هومان حسینی، کارشناس مدیریت شهری در گفت‌وگو با خبرنگار شهری خبرگزاری فارس درباره بودجه شهرداری و اداره گران شهر تهران توسط مدیریت شهری اظهارداشت: با نزدیک شدن به پایان دوره پنجم مدیریت شهری تهران آنچنان که روال مدیریت‌های دوره ای ایجاب می‌کند بررسی عملکرد دوره و ارزیابی مطالبات مطرح شده در شعارها نیز بیشتر میشود. در عین حال علیرغم شاخص‌های مسوولیت‌پذیری و پاسخگوئی، پاسخ مدیران شهری بیشتر حواله دادن مشکلات به عوارض دوره‌های پیشین مدیریت شهری و فرافکنی بوده است.
وی افزود: بودجه شهری آئینه تمام‌نمای حکمرانی محلی، اهداف، برنامه‌ها و سیاست‌های مدیریت شهری برای یکسال مالی است. در قالب ارقام و ردیف‌های بودجه است که می‌توان اولویت‌های شهری را تشخیص داد و برای آن برنامه‌ریزی کرد. بودجه شهرداری به طور شفاف بیان می‌کند که در سال بعد چه میزان بزرگراه ساخته میشود، مترو چطور گسترش می‌یابد، چقدر از بافت فرسوده نوسازی شده و در کل چه برنامه هایی قرار است در شهر انجام شود و همین طور در ردیف‌های درآمدی بودجه شهرداری است که می‌فهمیم برای انجام این برنامه ها چه میزان درآمد باید از فروش تراکم یا تغییر کاربری و چه میزان از عوارض نوسازی، پسماند یا ورود به محدوده طرح ترافیک حاصل آید.
این کارشناس مسائل شهری گفت: سیستم بودجه‌بندی شهرداری تهران از نوع بودجه‌ریزی عملیاتی است که بر اساس وظایف، عملیات و پروژه‌هایی که سازمان‌ها تصدی اجرای آنها را به عهده دارند تنظیم میشود. در تنظیم این نوع بودجه به جای توجه به کالاها و خدماتی که شهرداری خریداری می‌کند و یا به عبارتی به جای توجه به وسایل اجرای فعالیت‌ها، خود فعالیت و مخارج کارهایی که باید انجام شود، مورد توجه قرار می‌گیرد.
حسینی عنوان کرد: جهت شفاف‌سازی عملکرد بودجه در ابتدا به منابع بودجه و تغییرات آن در بودجه های مصوب می‌پردازیم. منابع بودجه شامل درآمدها، واگذاری دارایی‌های سرمایه‌ای و دارایی‌های مالی است. اگر صرفا رشد منابع بودجه را مبنای مقایسه قرار دهیم یک تحلیل ساده‌انگارانه و فاقد مبناست اما همین مقایسه هم بدون اشاره به محل هزینه کرد بودجه، طرح‌ها و پروژه‌های آن می‌تواند نتایجی خلاف استدلال غالب اعضای شورای شهر تهران ارایه داد.
وی یادآورشد: رشد منابع بودجه از سال ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۶ بدون اشاره به شاخص‌هایی همچون نرخ تورم، نرخ ارز، درآمدها و ...حدود ۲ برابر بوده است. به این معنا که منابع بودجه از ۱۰۴۵۰ میلیارد تومان در سال ۹۲ به ۲۰۸۵۰ میلیارد تومان در سال ۹۶ افزایش یافته است. این میزان بودجه را برای سال‌های ۱۳۹۷ و ۱۴۰۰ نیز محاسبه می‌کنیم تا رشد بودجه در بودجه های مصوب دوره مدیریت کنونی را محاسبه کنیم.
وی خاطرنشان کرد: بودجه شهرداری تهران در سال ۱۳۹۷ با کمی کاهش به نسبت سال پیش از آن ۱۷۴۳۰ میلیارد تومان بود درحالیکه در سال جاری این میزان به ۴۸۸۸۳ میلیارد تومان افزایش یافته، بنابراین رشد منابع بودجه نزدیک ۳ برابر بوده که به نسبت دوره پیش از آن رشد قابل ملاحظه‌ای است.
وی اظهارداشت: براساس لایحه بودجه سال ۱۴۰۰ شهرداری تهران بیش از ۵۴۰۰ میلیارد تومان از منابع بودجه صرف پرداخت حقوق و مزایای مستمر کارکنان شهرداری خواهد شد که سهمی نزدیک ۱۰ درصد از کل بودجه را شامل میشود. در سال جاری ۱۱۸۰۰ میلیارد تومان صرف «سایر هزینه‌ها» خواهد شد که با احتساب پرداخت‌های حقوق کارکنان، کل پرداخت‌های هزینه‌ای شهرداری به رقم ۱۷ هزار و ۲۰۰ میلیارد خواهد رسید.
وی بیان داشت: با مقایسه بودجه شهرداری تهران در سال ۱۳۹۶ می‌توان دریافت که سهم هزینه‌های مربوط به حقوق و دستمزد کارکنان تفاوت چندانی ندارند به طوری که در این سال ۲۳۰۰ میلیارد تومان از بودجه کل شهرداری صرف حقوق و مزایای کارکنان شده که ۱۰ درصد بودجه کل است اما تفاوت اساسی در بخش سایر هزینه‌های جاری است به طوری که در سال ۱۳۹۶ هزینه‌های جاری ۴۸۰۰ میلیارد تومان بوده که در حدود ۲۳ درصد بودجه کل شهرداری در این سال است. اما این نسبت برای بودجه سال جاری بیش از ۳۳ درصد است.
حسینی گفت: برای توضیح بیشتر در رابطه با بودجه عمرانی و زیربنایی شهر تهران می‌توان به توسعه سیستم حمل و نقل ریلی و شهری اشاره کرد. از سال ۱۳۹۲ تا سال ۱۳۹۶ در مجموع ۱۲۷ کیلومتر خط مترو احداث شد تاکنون ۲۳۰ کیلومتر خط مترو و ۱۳۹ ایستگاه احداث شده است که سهم مدیریت شهری دوره پنجم تنها ۲۰ کیلومتر بوده است.
این کارشناس مسائل شهری گفت: مقایسه میزان اعتبارات اعطایی دولت به شهرداری تهران در امر ساخت مترو نیز نشان می‌دهد مبالغ کمک شده دولت در فاصله سال‌های ۹۳ تا ۹۶ به طور میانگین تنها ۱۴ درصد هزینه‌های مترو تهران را پوشش داده است که تفاوت چندانی با این دوره ندارد. در دوره از سال ۹۱ تا ۹۶ در مقابل ۶۹۱ دستگاه اتوبوس خریداری شده از سوی شهرداری تهران درحالیکه، سهم دولت برای جایگزینی ناوگان به شهر تهران تقریبا صفر است. در دوره فعلی ۲۷۰ اتوبوس از رده خارج شده است و هیچ اتوبوس جدیدی نیز به ناوگان حمل و نقل شهری تهران اضافه نگردیده است.
وی یادآور شد: از طرف دیگر بودجه که ضرورتا باید ابزاری مهم برای بسترسازی و ارتقای انضباط مالی، بهبود شفافیت و ایجاد زیرساخت مناسب برای پاسخگویی مدیران شهرداری به مردم و نمایندگان آنان در شورای اسلامی شهر باشد به‌نظر می‌رسد، ساختار فعلی بودجه شهرداری تهران از این نظر دارای ایرادات و نقایص جدی بوده که مشکلات را نیز مضاعف می سازد.
به گفته وی موضوع اصلاحات ساختاری بودجه از ابتدای دهه ۱۳۸۰ و با تغییر نظام بودجه‌ریزی دولت بر پایه نظام آمارهای مالی (GFS) مطرح‌شده و در طول سال‌های اخیر ضرورت آن در بیانات مقام معظم رهبری مورد تاکید قرار گرفته و البته یکی از مطالبات جدی مجلس شورای اسلامی از دولت و نیز شورای اسلامی شهر تهران از شهرداری تهران به شمار می‌رود.
حسینی افزود: هرچند که اعضای شورا با برشمردن اصلاحاتی ازجمله؛ تدوین بودجه مشارکت و سرمایه‌گذاری، منظور کردن بار مالی تبصره‌ها در ردیف‌های بودجه، ایجاد و تعریف منابع و مصارف اختصاصی، اصلاح و تجدید ساختار کدینگ مصارف بودجه، اصلاح و تکمیل کدینگ منابع و درآمدها، استانداردسازی و افزایش دقت ارقام ردیف‌های هزینه‌ای و سرمایه‌ای ادعا می‌کنند که بودجه سال ۱۴۰۰ شهرداری تهران شفاف‌ترین بودجه از زمان بودجه‌ریزی در شهرداری تهران بوده است.
وی گفت: بررسی دقیق و جزئی‌تر بودجه سال جاری به خوبی نشان می‌دهد اصلاحات انجام شده از نوع شکلی است تا محتوایی، به این معنا که به جای تغییرات ساختاری و درونی بودجه که متضمن شفافیت و کارایی باشد شکل و ظاهر بودجه‌ای بیشتر دستخوش تغییرات قرار گرفته است. از این بدتر خلاقیت در بودجه‌بندی دقیقا عکس شفافیت بوده و برای برجسته‌سازی کیفیت درآمدها به تغییرات در سرفصل‌ها و ردیف‌های بودجه منتهی شده است.
این کارشناس مسائل شهری خاطرنشان کرد:هرچند ناگفته پیداست که خلاقیت در هر کجا امر پسندیده‌ای است و از آن به سرزندگی سیستم تعبیر میشود ولی در سیستم‌های بودجه‌ریزی یا حسابداری که معمولا از نظم و استاندارد تعریف شده‌ای برخوردار هستند، باید با احتیاط در مورد آن صحبت کرد و چه بسا ناپسند نیز باشد.
وی گفت: به همین دلیل است که اغلب درادبیات بودجه‌ریزی از «خلاقیتهای حسابداری بودجه» به عنوان مفهومی مذموم یاد میشود، زیرا غالبا با هدف غیرشفاف کردن یا نقض اصول مختلف بودجه‌ریزی استفاده میشود و تجربیات گذشته در خلاقیتهای بودجه‌ای در کشور نیز چندان مثبت نبوده و عوارضی مثل جابجا کردن عناوین و ردیف‌ها و از بین بردن امکان مقایسه، خارج کردن ارقام از جداول و ذکر آن در زیرنویس صفحات یا جداول و اخیرا هم درج رقم ۱ به جای رقم واقعی به همراه داشته است.
حسینی افزود:با توجه به افزایش سهم هزینه های جاری در بودجه و اصلاحات عمدتا شکلی در بودجه به نظر می رسد، مدیریت شهری فعلی نه در اصلاحات واقعی بودجه موفق بوده و نه ظاهرا برای توسعه زیرساخت‌های شهری برنامه مؤثری داشته و با افزایش سهم هزینه های جاری نیز شهر را گران‌تر هم اداره کرده است.
انتهای پیام/
