به گزارش خبرنگار خبرگزاری صدا و سیما، آقای علی اکبر محزون در گفتگو با برنامه گفتگوی ویژه خبری شبکه دو سیما افزود: فقط ۸ استان نرخ باروری بالاتر از سطح جانشینی یعنی بیشتر از دو و یک دهم فرزند دارند.
وی گفت: شاخص نرخ رشد جمعیت در سال‌های اخیر روند کاهشی داشته و بر اساس برآورد‌ها به زیر یک درصد رسیده است.
آقای محزون افزود: نرخ رشد جمعیت به ۷۱ صدم تا ۷۶ صدم واحد کاهش یافته است.
وی گفت: به ازای هر یک از بانوان کشور که در سن باروری هستند ۱ و ۷۴ صدم فرزند و به ازای هر خانواده‌ای که در سن باروری قرار دارد به طور میانگین ۱ و ۷۴ صدم فرزند وجود دارد که کمتر از سطح جانشینی است.
آقای محزون افزود: تحولات جمعیتی کشور به گونه‌ای است که رشد جمعیت زنان بین ۱۵ تا ۴۹ سال تا سال ۱۴۰۸ متوقف می‌شود و پس از آن با کاهش تعداد بانوان در سن باروری روبرو خواهیم بود.
وی گفت: جوانان ۱۵ تا ۲۹ سال نیز که در سال ۹۰ بیست و سه میلیون و ۷۰۰ هزار نفر بودند در سال ۹۵ به ۲۰ میلیون و ۵۰ هزار نفر و بر اساس آخرین برآورد‌ها در سال گذشته به ۱۷ میلیون و ۸۲۷ هزار نفر کاهش یافته اند.
آقای سید مرتضی خاتمی عضو کمیسیون بهداشت مجلس شورای اسلامی نیز در این برنامه گفت: جمعیت از مقوله‌های مهم سیاست گذاری کشورهاست، زیرا ثبات، اقتدار و پیشرفت هر جامعه مرهون جمعیت مولد آن است.
وی افزود: باید بیش از هر چیزی نگران کاهش نرخ رشد جمعیت باشیم.
آقای خاتمی گفت: کاهش نرخ جمعیت، ابتدا به دلیل مسائل اقتصادی و سپس مسائل فرهنگی است.
وی افزود: اگر موضوع جمعیت در سیاستگذاری‌ها جدی گرفته نشود هیچ برنامه‌ای به ثمر نمی‌رسد.
آقای خاتمی با بیان اینکه اکنون در برخی گروه‌های اجتماعی، فزرندآوری مقبول و پسندیده نیست در عین حال گفت: مادری که فرزند بیشتری دارد در بسیاری از کشور‌ها افتخار محسوب می‌شود.
وی افزود: اشتغال پایدار باید وجود داشته باشد، اما در کنار آن باید به ازای هر فرزند تسهیلاتی از جمله مسکن، کاهش مالیات و.. به خانواده تعلق گیرد.
آقای خاتمی گفت: کاهش موالید در قشر تحصیل کرده به دلیل تحصیل آنان در سن باروری بیشتر است و باید بر آن چاره اندیشی شود.
وی افزود: عملکرد ما در زمینه درمان ناباروری، ضعیف و سطح پوشش بیمه در این زمینه ناکافی بوده است البته در طرحی مجلس برای جمعیت تدوین کرده است تقویت بیمه دیده شده است.
آقای خاتمی گفت: همه افراد جامعه حتی روستاییان باید برای درمان ناباروری از خدمات بیمه پایه استفاده کنند، زیرا بیمه تکمیلی برای همه اقشار جامعه قابل تعریف نیست.
وی با بیان اینکه کاهش شدید رشد جمعیت در سال‌های اخیر به دلیل مسائل اقتصادی بوده است افزود: اکنون بحث درباره چگونگی افزایش رشد جمعیت است، زیرا پیر شدن جمعیت تهدید محسوب می‌شود.
آقای خاتمی گفت: پنجره جمعیتی نقطه قوت ماست و باید از آن استفاده کنیم.
وی افزود: برای سیاست‌های ابلاغی جمعیت، مجلس شورای اسلامی در سال‌های گذشته قانونی را تصویب نکرده است، اما با کمک کمیسیون فرهنگی و مشارکت مجلس در این زمینه راهکار‌ها را مشخص کرده ایم که اگر دولت‌ها اراده کنند این مسیر سریع‌تر طی می‌شود.
آقای خاتمی گفت: دولت آینده باید با بزرگ کردن اقتصاد کشور موضوع جمعیت را در اولویت قرار دهد.
وی افزود: اگر اراده دولت آینده تقویت جمعیت نباشد دو برابر کردن اشتغال و کاهش نرخ بیکاری نیز مسئله کاهش جمعیت را حل نمی‌کند.
آقای سید حامد برکاتی مدیرکل سلامت و جمعیت خانواده وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نیز در این برنامه گفت: اقتصاد نقش نخست را در مسئله کاهش جمعیت دارد، زیرا بهبود اقتصاد، امید به آینده و فرزندآوری را افزایش می‌دهد.
وی افزود: باید زمینه برای فرزندآوری بانوانی که می‌خواهند تحصیل کنند و شاغل باشند نیز فراهم شود.
آقای برکاتی گفت: در کاهش رشد جمعیت، فرهنگ نیز مؤثر است.
وی افزود: ناباروری برخلاف تصور فقط مربوط به زنان نیست و در میان مردان نیز وجود دارد.
آقای برکاتی گفت: مدیریت ناباروری فقط در انجام اقدامات گران قیمت مانند آی. وی. اف و آی. یو. آی نیست بلکه بیشتر دلیل ناباروری در میان زوج‌ها شیوه زندگی، چاقی، نوع شغل، بیماری‌های زمینه‌ای و .. است.
وی افزود: سال گذشته در زمینه ناباروری بررسی ملی در مراکز استان‌ها و ۴ شهرستان هر استان انجام دادیم و مشخص شد ۱۲ و ۴ دهم درصد زوجین ناباروری اولیه و حدود ۱۶ درصد ناباروری ثانویه دارند.
آقای برکاتی گفت: برآورد می‌کنیم بیش از ۲ میلیون زوج نابارور داریم که همه این زوج‌ها به خدمات گران قیمت نیاز ندارند و می‌توانند با اصلاح شیوه زندگی و رژیم درمانی بارور شوند.
وی افزود: ناباروری اولیه یعنی زوجین اقدام می‌کنند، اما فرزند نمی‌آورند و ناباروری ثانویه یعنی زوجین فرزند دارند، اما فرزند دیگری نمی‌توانند بیاورند.
آقای برکاتی گفت: در دو سال اخیر ۴۳ مرکز درمان ناباروری به این نوع مراکز اضافه شده است و اکنون ۱۰۰ مرکز درمان ناباروری به ارائه خدمت به زوجین مشغولند و از نظر تعداد مراکز همپای کشور‌های پیشرفته هستیم.
وی افزود: هر کس با استاندارد‌های وزارت بهداشت به مراکز درمان ناباروری مراجعه کند خدمت رایگان دریافت می‌کند.
آقای برکاتی گفت: این خدمات شامل سه بار آی. وی. اف، سه بار آی. یو. آی و یک نوبت سونوگرافی رایگان است و سازمان غذا و دارو نیز برای یارانه دارو‌های ناباروری اقدام کرده است.
وی افزود: در مناطق محروم، بنیاد برکت برای درمان ناباروری به کمک وزارت بهداشت آمده است.
آقای برکاتی گفت: دولت آینده باید به اشتغال و مسکن پایدار توجه کند و با اغنای گروه‌های مرجع برای افزایش جمعیت گفتمان ایجاد کند.
وی افزود: برای اجرای سیاست‌های کلی جمعیت، اتفاقی در کشور نیفتاده است و جایگاه‌ها مشخص نیست.
آقای مسعود عالمی نیسی استاد دانشگاه و کارشناس جمعیت نیز در این برنامه گفت: بررسی ۱۵ سال گذشته نشان می‌دهد عامل اصلی کاهش نرخ جمعیت مسائل اقتصادی است البته این به معنای وضع اقتصادی موجود نیست بلکه خانواده‌ها از آینده اقتصاد نگران هستند.
وی افزود: اگر سیاست‌ها را به سمت اشتغال پایدار ببریم حتی اگر میزان درآمد، مکفی هم باشد خانواده‌ها به سمت فرزندآوری می‌روند.
آقای عالمی نیسی گفت: در مقایسه با بسیاری از کشور‌ها تمایل به فرزندآوری و ازدواج در کشور ما بالاست و بر اساس آخرین پیمایش ارزش‌های ملی ۸۸ درصد مجرد‌ها تمایل به ازدواج دارند.
وی افزود: اگر نرخ باروری زنان متأهل را حساب کنیم نرخ باروری ۲ و ۷ دهم است و اگر دخترانمان ازدواج کنند تمایل به فرزندآوری دارند.
آقای عالمی نیسی گفت: در سیاستگذاری‌ها باید بر رفع موانع فرزندآوری تکیه و به جای مشوق‌ها اشتغال و مسکن پایدار ایجاد کنیم.
وی با بیان اینکه برای درمان ناباروری، اقدامات ناکافی بوده است افزود: سهم بیمه‌ها در درمان ناباروری اندک است و بر این اساس در حال طراحی الگوی جدیدی برای بیمه تکمیلی هستیم که نیازی به بودجه دولت ندارد.
آقای عالمی نیسی گفت: بر اساس گزارشی که در شهریور ۹۸ برای دبیرخانه مجمع تشخیص مصلحت تهیه و مشخص شد برآورد مناسبی از اجرای سیاست‌های کلی جمعیت نداریم.
وی افزود: بر اساس گزارش ۲۱ دستگاه و وزارتخانه و بررسی ۳۰۰ شاخص مشخص شد از سال ۹۳ تا سال ۹۸ اتفاق خاصی برای اجرای سیاست‌های کلی جمعیت در کشور نیفتاده است.
آقای عالمی نیسی گفت: کاهش جمعیت به دلیل نبود متولی فرابخشی، نبود قانون برای مشخص کردن وظایف دستگاه‌ها بر اساس سیاست‌های کلی جمعیت و نبود گفتمان لازم برای افزایش جمعیت است.
وی افزود: حدود ۲۰ دستگاه مرتبط با مسئله جمعیت هستند که متولی آن‌ها و دبیرخانه ستاد ملی جمعیت باید به عنوان معاونت در ریاست جمهوری تشکیل شود.
آقای عالمی نیسی گفت: برای ایجاد اشتغال، عرصه‌های کشاورزی، صنعت و خدمات وجود دارد که به عنوان نمونه در بخش کشاورزی میزان اراضی باغی و زراعی، ۱۶ میلیون هکتار، اما مراتع قابل کشت ۸۰ میلیون هکتار است، اما به دلیل وجود مقررات دست و پا گیر، سازمان منابع طبیعی نمی‌تواند این اراضی را برای فعالیت کشاورزی واگذار کند در حالی که فقط با یک قانون می‌توان این اراضی را برای ایجاد اشتغال واگذار کرد.
وی افزود: در بخش تجارت نیز اگر قوانین دست و پا گیر اصلاح شود و مانند یکی از کشور‌های همسایه کارت بازرگانی یک روزه صادر شود بسیاری از افراد شاغل می‌شوند.
آقای عالمی نیسی گفت: بر اساس مرکز پژوهش‌های مجلس ۸۰ درصد ظرفیت اشتغال به وسیله بخش غیر دولتی ایجاد می‌شود بنابراین اگر به مردم اجازه دهیم آن‌ها می‌توانند گلیم خود را از آب بیرون بکشند.
