خبرگزاری فارس، معصومه درخشان: در جوامع انسانی متاسفانه گاهی اوقات رفتارهایی مشاهده می شود که ناشی از خشونت خانوادگی است. طی هفته گذشته خبر تلخ خشونت خانوادگی آقای کارگردان در صدر اخبار رسانه‌های رسمی و شبکه‌های اجتماعی قرار گرفته است.
به نظر می‌آید متاسفانه وقوع این حادثه، خوراک رسانه‌ای خوبی برای رسانه‌ها شده است تا صفحات مجازی و چاپی خود را با این موضوع پر کنند. آن هم بدون توجه به عواقب این کار که ممکن است خشونت خانوادگی را در جامعه افزایش دهد و کودکان و نوجوانان احساس امنیت در خانه و خانواده خود را از دست بدهند. نباید انتشار گسترده چنین اخباری باعث شود حس احترام پدر و مادر نزد فرزندان شکسته شود.
انتشار اخبار تلخ چه دردی از جامعه دوا میکند؟
انتشار گسترده و مکرر چنین اخباری با تمام جزئیات آن در تمام رسانه‌های رسمی و شبکه‌های اجتماعی چه دردی از جامعه را علاج می کند؟
انتشار این اخبار تلخ و آزار دهنده این سئوال را مطرح میکند آیا جامعه ظرفیت پذیرش این میزان از خشونت را دارد؟
در گذشته مرجعیت افراد روشنفکر ناشی از دانش عمیق آنها در موضوعات گوناگون بود ولی امروزه با این حجم گسترده از ارتباطات مرجعیت از دانش به نمایش رسیده است و رسانه شخصیت‌هایی را پرورش می‌دهد که نسبت به همه موضوعات اظهار نظر کرده و رفتارهای ظاهری و نمایشی آنها پذیرفته می‌شود
کاربران شبکه‌های اجتماعی که تا این حد اخبار تلخ را به طور مداوم در شبکه‌های اجتماعی همچون اینستاگرام، تلگرام یا واتساپ نشر می‌دهند چه دلخوشی از این کار احساس می‌کنند؟
با فراگیر شدن استفاده از گوشی‌های هوشمند، کودکان و نوجوانان کم سن و سال نیز دسترسی زیادی به شبکه‌های اجتماعی پیدا کرده اند و چه بسا این اخبار تلخ و مصداقی را خیلی زودتر از والدین خود دیده و اخبار و حواشی مربوط به آن را می‌شنوند و چون درک درستی از حقیقت موضوع و چگونگی آن حادثه و ارتباطات آن افراد را ندارند پس دچار احساس ناامنی نسبت به خانواده و پدر و مادر خود می‌شوند، بنابراین شایسته نیست جزئیات چنین جنایت فجیعی به سرعت پخش و همه گیر شود.
اخبار خشونت استرس و ترس مضاعف به همراه دارد
سارا رضایی، جامعه شناس و پژوهشگر آسیب‌های اجتماعی در گفت‌وگو با خبرنگار فارس در تبریز گفت: طی سال‌های اخیر ارتباطات اجتماعی در بستر شبکه‌های اجتماعی گسترش بسیار زیادی پیدا کرده و هیچکس منکر این موضوع نیست، در بستر همین ارتباطات اخبار مثبت و منفی نیز ضریب می‌خورند. در بسیاری از اوقات افراد بدون توجه به صحت و درستی اخبار و مطالبی که دریافت کرده‌اند آن را همزمان به چندین نفر ارسال می‌کنند. به اعتقاد کارشناسان رسانه این موضوع از نداشتن سواد رسانه‌ای کاربران شبکه‌های اجتماعی ناشی می‌شود.
افراد در جامعه باید آگاه باشند وقتی بیش از حد و اندازه در معرض اخبار ناخوشایند قرار می‌گیرند نسبت به درد و غصه و ناراحتی بقیه افراد جامعه دچار بی‌عاطفه‌گی و بی‌تفاوتی شده و خشونت برایشان عادی می‌شود
وی ادامه داد: متاسفانه در بسیاری از جوامع انسانی اخبار تلخ و ناخوشایند به دفعات زیاد باز نشر می‌شود بدون توجه به اینکه این اخبار می‌تواند تاثیر مخرب و عمیقی بر افکار عمومی و روحیه مردم یک کشور بر جای بگذارد.
پژوهشگر آسیب‌های اجتماعی با بیان اینکه این روزها خبر تلخ و تاسف انگیز خشونت خانوادگی کارگردان سینما افکار عمومی را با خود درگیر کرده است، افزود: متاسفانه در این میان کودکان و نوجوانان فراموش شده‌اند، افرادی که با ولع زیاد به دنبال انتشار جزئیات این حادثه هستند فراموش کرده‌اند پخش این اخبار باعث ایجاد استرس، تنش و اضطراب مضاعف می‌شود و چه بسا ممکن است آثار این ترس و وحشت عمومی تا مدت‌ها آنها را رها نکند.
بی‌تفاوتی رهاورد شنیدن اخبار خشن
وی ادامه داد: افراد در جامعه باید آگاه باشند وقتی بیش از حد و اندازه در معرض اخبار ناخوشایند قرار می‌گیرند نسبت به درد و غصه و ناراحتی بقیه افراد جامعه دچار بی‌عاطفه‌گی و بی‌تفاوتی شده و خشونت برایشان عادی می‌شود.
بدون شک وقتی کودکان با اخبار منفی خشونت خانوادگی مواجه می‌شوند ممکن است والدین خود را تحقیر کنند. بنابراین نقش رسانه‌ها در این میان مهم است. نباید به بهانه گردش آزاد اطلاعات و دسترسی به همه اخبار، جزئیات چنین اخباری را باز نشر کرد.
کاربران شبکه‌های اجتماعی نیز در نقش پدر و مادر عمل کرده و اجازه ندهند فرزندان آنها هر محتوای خبری را با دیگران اشتراک‌گذاری کنند.
رفتار هیجانی خود را کنترل کنید
رضایی اظهار داشت: به محض شنیدن چنین اخباری افراد واکنش‌ها و قضاوت‌های مختلفی از خود نشان می‌دهند، باید دقت کرد به محض شنیدن چنین اخباری چه قضاوت و هیجانی از خود بروز می‌دهید، ممکن است نحوه انتخاب کلمات و رفتار عملی ناشی از شنیدن اخبار تلخ حتی گریه کردن، ناراحتی، رفتار همراه با استرس یا پرخاشگری را به کودکان و نوجوانان القاء کنید.
پژوهشگر آسیب‌های اجتماعی ادامه داد: متاسفانه اضطرابی فراگیر بر جامعه حاکم شده است و در این میان کودکان و نوجوانان با سئوالات مکرر و مداوم خود احساس ترس را بر احساس امنیت غلبه می‌دانند.
جسمانی کردن اضطراب
این جامعه شناس فرهنگی با اشاره به اینکه در شبکه‌های اجتماعی شاهد هستیم نوجوانان با نوشتن کامنت‌های زیاد در زیر پست‌های مربوط به این خبر به نوعی ناراحتی و احساس استرس و اضطراب خود را بروز می‌دهند، خاطرنشان کرد: صحبت کردن و نوشتن در مورد این موضوع یعنی جسمانی کردن اضطراب، افراد وقتی در این مورد صحبت می‌کنند در درون ناخودآگاه ذهن خود یک استرس، اضطراب و ترس نهفته دارند که نکند این اتفاق برای من هم رخ دهد. این تصویر که ممکن است من نیز در خانه امنیت نداشته باشم بسیار نگران کننده است. باز نشر این مطالب یک نوع فرافکنی ترس همراه با خدشه‌دار شدن جایگاه پدر و مادر خانواده است.
مرجعیت فکری از دانش به نمایش تنزل یافته
رضایی در بخش دیگری از صحبت‌های خود عملکرد ستاره‌های مشهور دنیای رسانه را که از آنها به عنوان سلبریتی یاد می شود را در این زمینه مرتبط دانست و گفت: در حال حاضر در جامعه ایرانی مرجعیت فکری عوض شده است، سال‌ها قبل مرجعیت فکری در بین اقشار مختلف مردم روشنفکران بودند، ولی در اثر تغییر و تحولات ارتباطی و جامعه مدنی این مرجعیت اجتماعی جای خود را به ستاره‌های مشهور داده است.
وی ادامه داد: در گذشته مرجعیت افراد روشنفکر ناشی از دانش عمیق آنها در موضوعات گوناگون بود ولی امروزه با این حجم گسترده از ارتباطات مرجعیت از دانش به نمایش رسیده است و رسانه شخصیت‌هایی را پرورش می‌دهد که نسبت به همه موضوعات اظهار نظر کرده و رفتارهای ظاهری و نمایشی آنها پذیرفته می‌شود. شخصیت‌هایی که برای جوانان الگویی برای دیده شدن می‌شوند و به افکار و روحیات و طرز تفکر نسل جوان تاثیرگذاری زیادی دارند در حالی که نسل میانسال و سالخورده توجهی به الگوسازی و الگوگیری از سلبریتی‌ها ندارند چون سن الگوپذیری آنان سپری شده است.
وقتی خبر تلخی همچون قتل یا خودکشی در جامعه منتشر می شود و سلبریتی ها به طور گسترده آن را بازنشر می‌کنند بدون توجه به پیامدهای چنین اخباری در جامعه به تنش و ایجاد بحران در جامعه دامن می‌زنند. انتشار و اشاعه چنین اخباری نوعی قبح‌زدایی از این عمل زشت جنایت خانوادگی بوده و علنی کردن چنین موضوعاتی باعث می‌شود این نوع اقدامات جنبه عمومی‌تری پیدا کنند
پژوهشگر آسیب‌های اجتماعی گفت: شبکه‌های مجازی مانند اینستاگرام که مبتنی بر تصویر و فاقد متن‌های طولانی و تحلیلی است امکان دیده شدن را بیشتر از نخبگان گرفته و در عوض به سلبریتی‌ها انتقال داده و با رشد صفحات شخصی، پدیده سلبریتیسم چند برابر شد و بستری به وجود آمد تا سلبریتی‌ها، آزادانه و بدون کم‌ترین محدودیتی درباره همه موضوعاتی که می‌خواهند، اظهار نظر کنند.
وی اضافه کرد: گسترش فضای مجازی و الزامات و اقتضائات آن و کاهش تاثیرگذاری فرهنگ مکتوب و مطالعه باعث شده است تا جوان‌ها به دم دست‌ترین گروه‌های به ظاهر فکری موجود بدون در نظر گرفتن سطح و عمق تفکر آنان مراجعه کنند
رضایی خاطرنشان کرد: بنابراین وقتی خبر تلخی همچون قتل یا خودکشی در جامعه منتشر می شود و سلبریتی ها به طور گسترده آن را بازنشر می‌کنند بدون توجه به پیامدهای چنین اخباری در جامعه به تنش و ایجاد بحران در جامعه دامن می‌زنند. انتشار و اشاعه چنین اخباری نوعی قبح‌زدایی از این عمل زشت جنایت خانوادگی بوده و علنی کردن چنین موضوعاتی باعث می‌شود این نوع اقدامات جنبه عمومی‌تری پیدا کنند.
استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: شنیدن اخبار تلخ و ناراحت کننده از زندگی شخصی یک چهره سینما، چهره ورزشی، سیاسی، فرهنگی یا رسانه ای و باز نشر آن توسط چهره‌های دیگر جامعه را اندوهگین میکند و چون نوجوانان و جوانان نیز به عنوان مقلدان این چهره ها محسوب می‌شوند آنها نیز نمی‌توانند مانع از بروز احساسات خود شوند به همین جهت است که سلبریتی‌ها باید بر رفتارهای شخصی خود در زندگی حقیقی و شبکه‌های اجتماعی فضای مجازی کنترل بیشتری داشته باشند چرا که آنها در جهان پیرامون خود با طیفی از جوانانی روبه رو هستند که از آنها الگو می‌گیرند.
نباید فراموش کرد فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی یک شمشیر دولبه است که هم می‌تواند کاربران را دچار اطلاعات ضد و نقیض کرده و آسیب‌های جبران ناپذیری در پذیرش اطلاعات برای آنها به وجود آورد و هم اینکه به عنوان یک فرصت و ظرفیت عظیم آموزشی می‌تواند زاویه دید و نوع نگاه انسان را به پیرامون خود تغییر دهد چرا که انتخاب با خودمان است.
انتهای پیام/۶۰۰۲۰/ر
