به گزارش اقتصاد آنلاین، جمعه ۳۱اردیبهشت ماه گفتوگوی ۲۰۰دقیقهای صادق الحسینی با محمود احمدینژاد، در شبکههای اجتماعی اقتصاد آنلاین، منتشر شد و در ادامه کارشناسان اقتصادی به ارائه نظرات و ارزیابی خود در خصوص این مصاحبه پرداختند. برخی از این افراد احمدینژاد را فردی مسلط خواندند و معتقد بودند گفتوگو کاملا منسجم بود که درک عمیقی به مخاطب در خصوص مطالب ارایهشده، منتقل میکرد؛ برخی دیگر نیز صحبتهای محمود احمدینژاد را برای مردم عادی قانعکننده میدانستند اما برای یک اقتصاددان خیر.
صادق الحسینی، اقتصاددان، در ابتدای این گفتوگو به ارایه توضیحاتی در خصوص گفتوگو پرداخت و گفت: ما در این مصاحبه سعی کردیم چیزی که انصاف و درست است را به تصویر بکشیم و نه قصد تبلیغ و نه تحقیر کسی را داشتیم. اینکه برنامه چه قدر مفید بود و چه قدر سوالاتی که باید پرسیده میشد، مطرح شد و... را به قضاوت مخاطب واگذار میکنیم و قصد داریم در این گفتوگو در خصوص بحثهای آقای احمدینژاد صحبت کنیم.
محمدعلی جنتخواه، فعال رسانهای، اولین فردی بود که نظر خود را درباره این گفتوگوی ۲۰۰دقیقهای اعلام کرد؛ وی اظهار داشت: چیزی که در این مصاحبه برای من جالب بود، یک جمله کلیشهای است؛ اما کلیشه درستی است. در مبحث تورم، رشد اقتصادی و... اگر تفکر سیستمی داشته باشیم، میدانیم که نتیجه دادن تحولات اقتصادی زمانبر است و اقتصاد هم همین است؛ اینکه آقای احمدینژاد بدترین تورم را نداشتند و بدترین رشد اقتصادی را نداشتند دلیلش این بود که از آقای خاتمی میراثی برایشان باقی مانده بود و از بین بردن آن تلاش زیادی میخواست. به نظر من آقای الحسینی بسیار صبر پیشه کردند و آقای احمدینژاد طوری ظاهر شد که اگر آن هشت سال را نمیدیدیم، قانع میشدیم که به او رای دهیم. این مصاحبه شاید مخاطب عام را قانع میکرد اما یک اقتصاددان را خیر.
الحسینی، درباره صحبتهای جنتخواه گفت: من هر چه به ذهنم میرسید، گفتم و شاید توان من در این کار کم بود؛ اما در این مورد که دستاوردها و آمار در دوره آقای احمدینژاد که گفتید میراث آقای خاتمی است، من خیلی موافق نیستم؛ زیرا در شش سال اول دولت ایشان تا سال۹۰، متوسط رشد اقتصادی ما نزدیک به سالهای بعد جنگ است و تحریمها که اعمال شد رشد به دو درصد کاهش یافت و به کمترین میزان خود رسید؛ از این رو بخشی از خرابشدن اوضاع به واسطه تحریمها بوده است.
محمد ناطقی، کارشناس بازار سرمایه، نیز از دیگر حاضران در روم کلاب هاوس بود که خاطرنشان کرد: تشکر میکنم؛ این بحث بسیار سخت بود؛ آقای احمدینژاد یک ویژگی دارد که واضح دروغ میگوید. به نظر من آقای احمدینژاد نمونه کامل انسانی است که فهمیده نباید در ایران بابت اشتباهات عذرخواهی کرد، زیرا مردم ایران قهرمان دوست هستند و این موضوع سخت است؛ ایشان در این مصاحبه اصلا نگفتند اشتباه کردم و تنها دو جا گفتند. آن دو جا هم نگفتند که اشتباه کردم بلکه گفتند نگذاشتند تا انجام دهم و رمز محبوبیت آقای احمدینژاد این بود که قبول نمیکردند اشتباه کردهاند.
امید معماریان، روزنامهنگار، از دیگر پرسشگران حاضر در جمع، از الحسینی در مورد خود مصاحبه و کم و کیف برگزاری آن پرسید.
الحسینی گفت: زمان مصاحبه از ۴روز قبل به ما اعلام شد؛ من در مصاحبه ۲۲نمودار داشتم و ایشان از همان ابتدا گفتند من به این نمودارها کاری ندارم و کاری که خودم بخواهم میکنم و در نهایت آمارها را رد کردند.
رضا خجسته رحیمی، سردبیر ماهنامه اندیشه پویا خطاب به الحسینی اظهار داشت: آقای احمدینژاد در این سالها چنین گفتوگویی نداشت؛ اما فراتر از این فکر میکنم او شخصیتی خاص است و جوابهایش قابل پیشبینی است؛ مثل قضیه آمار دادن، مشخص بود که ایشان آمارها را نمیپذیرند. بسیاری جاها، توضیحات ایشان برای شما قابل قبول بوده و این حاکی از آن است که در این گفتوگو برای نخستین بار تحلیلهای قابل دفاعی از خود ارایه کرد؛ اما در جاهایی میشد او را به چالش بیشتری کشید.
الحسینی در پاسخ به وی خاطر نشان کرد: در کلاب هاوس زبان بدن دیده نشد؛ من برخی استدلالها را قابل قبول میدانستم؛ قصد من تخریب و توهین و یا تحقیر نبود اما جاهایی که ایشان اشتباه کردند در بحث برای مخاطب روشن شد و حتی یکی از دوستان ایشان در آخر برنامه گفتند: شما پروژه داشتید تا ما را تخریب کنید و حتی آقای جوان فکر، در جاهایی تمام کاغذهای ما را گرفتند بردند. من معتقدم ایشان در سرکوب نرخ ارز، سرکوب نرخ بهره و تحریمها اشتباه کردند. اگر این ۳اشتباه نبود، برخی از بحرانها در دوره ایشان رفع شده بود. اگر این ۳اشتباه نبود، او میتوانست مسیر را به شکل دیگری طی کند و اشتباهات سبب شد قطار از مسیر خارج شود.
رضا نیلی، فعال رسانهای با تاکید بر اینکه من به محتوای مصاحبه ورود نمیکنم، تصریح کرد: میخواهم بدانم دلیل اینکه مصاحبه ضبطی پخش شد، چه بود؟
الحسینی پاسخ داد: ما دلیل این موضوع را نمیدانیم و فکر کنم ایشان در این مدت مصاحبه زندهای نداشتند.
مهدی رباطی، مدیرعامل کارگزاری بورس بیمه ایران از دیگر افرادی بود که در کلاب هاوس اقتصاد آنلاین به ارائه نظراتش پرداخت و گفت: به نظر من دو نکته قابل اشاره بود. یک نکته اینکه ایشان باید الگو برای سایر سیاستمداران باشد، ایشان بسیار توانمند در توسعه کشور نقش ایفا میکند و در این مصاحبه هم ۳ساعت بدون وقفه با همان انرژی اولیه به ارایه مطالب ادامه داد. دوم اینکه من فکر میکنم ایشان نقشی اصلی و تعیینکننده در تعیین نامزد پیروز را خواهد داشت و در این یک ماه نقش بسیار فعالی در انتخابات دارد و احتمالا بسیار پرانرژی در صحنه سیاسی کشور حضور خواهد داشت.
علیرضا عبداللهزاده، کارشناس اقتصادی با اشاره به اینکه من در ابتدا سعی کردم همه احساسات را کنار بگذارم تا بتوانم موشکافانه بررسی کنم گفت: این سنت در میان سیاستمداران کم است که حتی اگر با افراد مشکل داریم، صحبتشان را بشنویم و من این انتقاد را دارم که چرا در این هشت سال به سراغ ایشان نرفتیم تا به حرفهای ایشان گوش دهیم. ایشان پس از هشت سال برند خود را بازسازی کرد و این یعنی ایشان درک خوبی از ایران و... داشتند. در دوره ایشان، نگاه مهندسی به برنامهریزی ارجیحت داشت و این را در کارهایی چون مسکن مهر میبینیم؛ این نگاه هم عملگرا است و هم برخی از چیزها را نمیبینید. مثلا در مورد مسکن مهر نقدهای جدی وجود دارد؛ اما در مورد خصوصیسازی ایشان هم، شاید مشکل مهم خصوصیسازی این است که در مملکتی که کارآفرینی و تولید فعایت به صرفه اقتصادی نیست، خصوصیسازی تنها بازتوزیع رانتی ثروت ملی است که در جاهای مختلف دیده میشود.
حسین سلاحورزی، نایب رییس اتاق ایران، در اظهارات خود توضیح داد: من هم به آقای الحسینی خداقوت میگویم؛ باید پذیرفت این کار، بسیار سخت بود؛ اما وقتی وارد اتاق شدیم، فکر کردیم بحث و گفتوگو به شکلی است که آقای احمدینژاد برای دوره جدید، برنامههای جدید را اعلام کند؛ نه تحلیل هشت سال گذشته. به نظر من شما به آمار و ارقام گذر کردید و مسیر به سمتی رفت که ایشان در مورد قبل صحبت کردند. ایشان سعی داشتند از آمار و ارقام استفاده کنند و شاید آمارها درست نبودند ولی برای مخاطبین آمارها را قابل فهم میکرد. نکته بعدی این است که ایشان در مقام مصاحبهشونده، سوالات را با سوال پاسخ میدادند. اما در مجموع کار سختی بود.
الحسینی در پاسخ عنوان کرد: من این موضوع را از نقاط قوت مصاحبه میدانم که سوال با سوال پاسخ داده شد. حرفهای ایشان با مدل ذهنی ایشان سازگار بود و من سعی داشتم این سازگاری را محک بزنم.
حمیدرضا صالحی، فعال اقتصادی به مباحثی که در خصوص برق در مصاحبه عنوان شد، پرداخت و یادآور شد: در رابطه با ظرفیت برق که ایشان اشاره کردند، وقتی دولت هشتم صنعت برق را تحویل داد، ۴۲هزار مگاوات نیروگاه نصبشده داشتیم و ۱۷هزار مگاوات قرارداد در دست اجرا که این قراردادها پیشرفت بسیار بالایی داشتند. زمانی که دولت دهم صنعت برق را تحویل داد، ۶۲هزار مگاوات نیروگاه تحویل داده شد اما نیروگاه در دست اجرا ۵۸۰۰مگا وات بود؛ یعنی ۷درصد.
الحسینی جواب داد: من در حوزه برق تخصص و ورودی ندارم؛ اما این را میدانم که در دو سه سال آخر دولت ایشان، خاموشیهای زیادی داشتیم؛ اما در دولت اول آقای روحانی این خاموشیها نبود؛ آیا این محصول کارهای آقای احمدینژاد نیست؟
محمد جوادی، از افراد نزدیک به رییس دولت نهم و دهم در دفاع از احمدینژاد، خطاب به صالحی تبیین کرد: شما در مورد خاموشی برق برعکس میگویید. خاموشی در ابتدای دوره ایشان بود و در انتهای دوره ایشان به هیچ عنوان خاموشی نداشتیم. ما در دوره آقای روحانی به مشکل برق خوردیم؛ آن هم نه ابتدای دولت آقای روحانی. در مورد نیروگاهها، ظرفیت نیروگاهها در دوره ایشان دو برابر شد و از ۳۸هزار به ۷۱هزار مگاوات رسید. همچنین بسیاری میگویند، این مصاحبه اولین مصاحبه خوب ایشان بود؛ اما آقای احمدینژاد در یک سال گذشته مصاحبههای گسترده زیادی در مورد مباحث اقتصادی داشتند؛ البته مصاحبه شما، یک مصاحبه واقعا چالشی بود.
صالحی در پاسخ به جوادی یادآور شد: درست نیست که ظرفیت برق دو برابر شد است؛ آمار را پیشتر عنوان کردهام. حتی دولت نهم و یازدهم که آمد، مجوز برای افزایش قیمت حاملهای انرژی داشتند، اما این کار را انجام ندادند.
الحسینی با بیان اینکه اقتصادآنلاین میزان دقیق تولید برق را بررسی خواهد کرد، گفت: مشکل اصی برق ما، تولید نیست؛ بلکه مصرف است و مصرف نیز دلیلی جز قیمتگذاری اشتباه ندارد.
سمانه برمخشاد، مدیر بازرگانی اقتصادآنلاین، در سوال خود خطاب به صادق الحسینی پرسید: در فضای توییتر مطرح میشود که ما پیشتر اعلام نکردیم که برنامه ضبط شده است؛ در این باره توضیح دهید و همچنین تغییر آقای احمدینژاد هشت سال پیش با این مصاحبه چه چیزی بود؟
الحسینی پاسخ داد: از این مصاحبه تنها یک جمله حذف شد و آن این بود که ایشان فردی را به عنوان وزیر اقتصاد خود عنوان کردند؛ اما هیچ کلمه دیگری از این مصاحبه حذف نشد. از ابتدا نیز ما در پستها گفتیم و ذکر شد که مصاحبه ضبط شده و چرایی آن نیز توضیح داده شد. از نظر من نیز آقای احمدینژاد ذهنی بسیار منسجم داشت و فکر نمیکردم این طور باشد و فکر میکردم چارچوب ذهنی مشخصی ندارد؛ اما بسیار برایم عجیب بود این انسجام ذهنی و در سیاستمداران ایرانی این انسجام را ندیدم. این انسجام چه غلط چه درست عجیب بود.
وی ادامه داد: همچنین من حس کردم ایشان فرد بسیار تنهایی است؛ یک جا گفتند من زمینخورده همه هستم و در جای دیگر گفتند همه مرا زدند شما هم بزنید و اینجا حس کردم ایشان به شدت تنها هستد ولی در مورد ذهن منسجم فکر نمیکنم در دوره ریاست جمهوری بوده است و به نظرم در این هشت سال ایجاد شد؛ اما تکنیکها همان تکنیکها بوده است.
خجسته رحیمی در این خصوص اظهار داشت: ذهن منسجم نتیجه عملکرد آقای روحانی بوده است.
وظیفه عالی، از اعضای دفتر آقای احمدینژاد نیز در ادامه اظهار کرد: آقای الحسینی و تیمشان مصاحبه را بسیار خوب اجرا کردند؛ اما بنده از باب تجربهنگاری مدیریتی با آقای احمدینژاد ارتباط گرفتم و از همان ابتدا متوجه ذهن منسجمشان که ناشی از رویکرد مهندسی ایشان است، شدم. ذهن ایشان ذهن یک مهندس سیستم است و دقیقا در نظمها با عینک نظم خاص نظارت ندارد بلکه در موضع نیاز میایستد و نظمها را به خدمت خود میگیرند. نکته بعد این است که اقتصاد، سیاست و فرهنگ، بخشهای جامعه نیستند. بلکه ابعادش هستند. افرادی که ذهنشان در نظمی خاص پیش رفته، با بعدی خاص مواجه هستند و سایه دیوار را بررسی میکنند. ورود آقای احمدینژاد در فضای اقتصاد، ورود یک مدیر بود. آقای احمدینژاد، آمار را انکار نکردند بلکه گفتند آمار برآوردی است و اطلاعات با آمار برآوردی متفاوت است.
الحسینی خطاب به وظیفه عالی اظهار داشت: درست است و من بخشی از حرفهای شما را قبول دارم اما آمار برآوردی یعنی چه؟ شاید اگر سال پایه را تغییر دهیم، تغییری ایجاد شود. اما در دوره هشت ساله رشد اقتصادی آقای احمدینژاد، نصف دوره قبلی است و این قابل انکار نیست. اینکه به یک جزء ارجاع دهیم و بگوییم مسکن ساختیم پس رشد داشتیم، استدلال نیست و غلط خواهد بود.
علی مروی، مدیر اندیشکده کسب و کار شریف، با اشاره بر اینکه به نظر من یکی از دلایلی که بسیاری از دوستان شوکه شدند، این بود که آقای احمدینژاد را خوب نمیشناختند، تاکید کرد: ایشان به شدت فرد باهوشی هستند و بحثهای اقتصادی را به جز چند مورد بسیار خوب فهم میکنند. در سهام عدالت احمدینژاد مسئولیت را از روی خود برداشت و همه ما میدانیم او آدمی بود که اگر نمیخواست کاری کند، انجام نمیداد. اما در حوزه اقتصاد، از باهوشترین سیاستمداران کشور است؛ بخشی به این دلیل است که سیاستمدار باسواد در کشور کم داریم. همه ما میگوییم اگر جای آقای الحسینی بودیم، کارهایی را میکردیم و همه دوست داشتند احمدینژاد به چالش کشیده شود؛ اما به نظرم آقای الحسینی مصاحبه خوبی انجام دادند و اگر من بودم، به شیوه دیگری عمل میکردم. احمدینژاد با هشیاری بسیار، موضع شما که میگفتید هیچ ارزش به کشور نیاید، پیشفرض گرفت و با این پیشفرض بحث را ادامه داد.
الحسینی گفت: به نظر من این طور نبود و ایشان به نقطهای اشاره کردند که نقطه ضعف طرح ماست؛ اما طرح ایشان نقطه ضعفش بسیار بزرگ بود.
سعید عباسیان، سردبیر اقتصادآنلاین، هم در این اتاق اظهار داشت: وقتی شما از سازگاری صحبتهای ایشان حرف میزنید، برای من ابهام به وجود میآید. سازگاری به شرطی است که همه بازارها سازگار باشد و در نهایت نتیجه در ترازنامه بانک مرکزی تخلیه نشود.
الحسینی تاکید کرد: وقتی میگوییم سازگار است یعنی در چارچوب فکری خودش درست است؛ اما تبعات اقتصادی آن را در نظر نمیگیرد و در نهایت مردم بیچاره میشوند. از ذهنیت ایشان میتوان در توسعه چارچوبهای کشور استفاده کرد اما به شرطی که بحثها درست باشد.
علی مزروعی، نماینده مجلس ششم، از دیگر حاضران در این اتاق بود و عنوان کرد: واقعا باید فاتحه علم اقتصاد در کشور را خواند که فردی هشت سال مسئول اداره کشور بود و هیچ ارجی برای اقتصاد قایل نیست. همچنین ایشان همه ناکامیها را به ساختار ارجاع میداد و خواستار حذف مجلس و حذف وزرا بود. در واقع ایشان میگوید اگر من رییس جمهور شدم، همه کشور در اختیار من باشد تا من هر آنچه تشخیص دادم انجام دهم. ایشان مرجع آماری برای بحث قبول نداشت و بحث بدون مرجع، حیرتآور است.
میثم زمانآبادی، روزنامهنگار نیز گفت: من درک میکنم که چه فشاری قبل، بعد و در حین مصاحبه بوده است. باید متوجه بود آنچه در مورد مصاحبه در ذهن ماست با آنچه بیرون میآید، متفاوت است. اما من در این مساله فهمیدم ما در کشور چه قدر مساله در خصوص نبود آمار و ارقام رسمی داریم. امیدوارم چک کردن فکتها در مناظرات نیز اتفاق بیفتد و عزم و تخصص در صدا و سیما و شبکههای اجتماعی برای چک کردن فکتها در لحظه به وجود بیاید.
قیس قریشی، فعال رسانهای، با اشاره به اینکه یکی از مشکلات آقای احمدینژاد این است که هدف صحبتش جامعه متخصص نیست و انتخاباتی به داستان نگاه میکند خاطرنشان کرد: در آمار هم مشاهده شد که چیزهایی که به نظرش غلط است را رد میکند؛ افراد عامه در جامعه آمار را چک نمیکنند. در هوش و نیروی اجرایی قوی ایشان شکی نیست اما سیاستمدار خطرناکی است و مدیر خوبی نیست. ایشان بسیار انتخاباتی به موضوع نگاه میکند و همیشه همینطور بوده و میخواستند تا جامعه هدف را قانع کنند؛ همچنین ایشان علاقهمند است که بگوید همه چیز را میداند و خود را مهندسی میداند که جامعه را از جامعهشناس و اقتصاد را از اقتصادانان بیشتر میشناسد.
حسین قربانزاده، دبیر کارگروه مشورتی تحول مجلس، نیز در این گفتوگو گفت: امشب از وجهه دیگری از آقای احمدینژاد رونمایی شد؛ اصل گفتوگو بسیار جذاب بود و به نظرم هیچ سیاستمدار و کاندیدای دیگری نمیتواند بدین شکل پابهپای شما در مسایل اقتصادی پیش برود. هنر آقای احمدینژاد در این مصاحبه بر کسی پوشیده نیست و جملات هوشمندانه ایشان، به شکلی بود که همه میگفتند آقای احمدینژاد درست میگوید. با این حال آقای احمدینژاد نشان داد در جزییات مسایل اقتصادی بسیار خوب پیش رفتند. این اتفاق یک اتفاق منحربهفردی بود و بعید میدانم فرد دیگری بتواند در این حوزه حتی نیم ساعت هم دوام بیاورد.
الحسینی هم در این رابطه اظهار داشت که به نظر من حتی روسای جمهور سابق هم نمیتوانند در چنین مصاحبهای دوام بیاورند.
به گفته میثم هاشمخانی، کارشناس اقتصادی، این برنامه به لحاظ سبک در تاریخ اقتصاد ایران، بسیار ارزشمند بود. درباره نکات ایشان من هم موافقم سازگاری منظومه فکری ایشان بسیار بالا بود و به ندرت سیاستمداری داریم که چنین سازگاری فکری داشته باشد اما در حوزه تورم و سیاست خارجی تحلیلهای غلطی داشتند. اینکه ایشان فکر میکردند میتوانند قیمت نفت را سه برابر کنند، بسیار خطرناک بود؛ اما در مورد یارانه نقدی و مسکن مهر آنچه میگفت، قابل تامل بود. درباره مسکن مهر هم اگرچه من با دکتر مروی موافقم و فکر میکنم بخشی از آن با رشد پایه پولی تامین شد و ایرادهایی بدان وارد است، اما قابل دفاع است. ما اگر میانگین کیفیت دولت در ۵۰سال اخیر را در نظر بگیریم، باید اعتراف کنیم میانگین بهرهوری دولتها طوری بود که اگر پول نفت را به مردم میدادیم بهتر بود. من ناراحتم انتقال این درآمد به مردم تنها به احمدینژاد منصوب است.
محسن یزدان پناه، کارشناس اقتصادی نیز در گفتههای خود تصریح کرد: من هم موافقم این مصاحبه بسیار خاص و رخدادی بسیار مهم بود و نشان میدهد اگر عرصه برای آقای احمدینژاد باز شود، احتمالا میتواند با فاصله زیادی از سایر رقبا پیشی گیرد. فاصله تفکری الیت اهل دانشگاه با توده مردم در کشور ما وجود دارد. آن نفرتی که اهل دانشگاه به آقای احمدینژاد دارند در توده مردم برعکس است. وقتی مسکن مهر اجرا شد در آن زمان هیچ صدایی در خصوص قابل دفاع بودن این موضوع ارایه نشد. دلیل تورمزا نبودن مسکن مهر این بود که داراییهای بانک مرکزی در حال سقوط بود و اگر این اتفاق نمیافتاد، ما اتفاقاتی که از سال۹۲ دیدیم را همان زمان میدیدیم.
وی ادامه داد: همچنین شما به جداسازی بودجه ارزی و ریالی اشاره کردید و واقعا اگر این اتفاق میافتاد، ایران بسیار متفاوت بود اما اگر این تفکیک باشد، منحصرا باید فرض کنیم مجری ارز منحصرا دولت است و وارد بازار ارز نمیشود. در کلام آقای احمدینژاد، شاهد واژه مردم هستیم. با اینکه ایشان ادعای نظریه داشتن دارند، اما نظریه خاصی ندارند. استفاده از واژه مردم بدین شکل از نظرم عوامفریبانه است. اگر بستری برای مشارکت مردم در نظر نگیریم، واژه مردم از نظر موضوعی ضرورتی ندارد.
علی قلهکی، فعال رسانهای خطاب به الحسینی گفت: دو سوال برای من مطرح است. تسلط احمدینژاد به مباحث اقتصادی در ماظره را نسبت به سایر نامزدها ارزیابی میکنید و صحت اطلاعاتشان را چه قدر میدانید؟
الحسینی در پاسخ به قلهکی: من با ۵نفر از نامزدها صحبت کردم؛ با دیگران هم گفتوگویی داشتیم. اگر متوسط نمره سایر دوستان ۵ بود، متوسط نمره آقای احمدینژاد ۱۸بود؛ ایشان اشتباه داشتند اما اشتباهاتی سازگار با بنیانهای نظریشان. درخصوص سوال دوم نیز ایشان بسیار بر دیتا مسلط بودند و هرجا با دیتا موافق نبودند، دیتا را کنار میگذاشتند و میگفتند هرچه من میگویم درست است و در شاخصهای کلان آمارهایی که میدادند، اشتباه بود.
مقداد زکیزاده، رییس اتاق خبر خبرگذاری مهر درباره این گفتوگو بیان کرد: گفتوگو به لحاظ قوام و چارچوبهای حوزه رسانه گفتوگویی قوی بود. آقای احمدینژاد طبیعتا میداند وقتی قرار به مصاحبه باشد، جامعه هدف عوام مردم هستند و این نکته مهمی است؛ مدل ایشان به شکلی است که میخواهد حرفش روی توده مردم اثر بگذارد و در این مصاحبه کم و بیش به هدفش رسید؛ شاید جوابها از نظر متخصصان درست نبود اما روی جامعه هدف اثرگذاری داشت. نکته دوم این است که ایشان در این حوزه حرفهایی برای گفتن دارند و نمیتوان کتمان کرد که چند کار زیرساختی بزرگ انجام دادند. سوال من این است که این دولتی که اکنون هشت سال سرکار بود، چه استدلالی از عملکرد رفتار اقتصادی خود در هشت سال داشت؟ و نکته بعدی اینکه احمدینژاد در مباحث کیفی دست بازتری دارد؛ اما در اقتصاد که عدد و آمار، ارقام دارد، محدود خواهد شد.
بهروز شجاعی، فعال رسانهای با اشاره به اینکه چیزی که آقای احمدینژاد امشب گفتند، یک مدینه فاضله بود، گفت: باید بر روی اطلاعات و آمارهایی که ارایه شد کار شود. در حوزه سیاست خارجی، در خصوص توافق نهایی با آمریکا ادعای بزرگی ارایه شد. در مورد تسلط ایشان فراموش نکنیم که با شعارهای اقتصادی و آوردن نفت بر سفره مردم رای آورد. کاش کمی مصداقیتر وارد موضوعات میشدیم. مثلا ایشان گفتند رانت در دولتشان به حداقل خود رسید؛ اما فسادهای زیادی در دولت ایشان شکل گرفت که قابل بحث بود.
الحسینی جواب داد: ما در خصوص فساد، شاخص ادراک فساد و سهولت کسب و کار را نشان دادیم. در خصوص سهولت کسب و کار ایشان گفتند بخش زیادی از آن مربوط به قوه قضاییه است که درست بود اما در خصوص ادراک فساد آمار را قبول نداشتند.
محمد جوادی، از افراد نزدیک به آقای احمدینژاد برای باری دیگر در دفاع از احمدینژاد و در پاسخ به مواردی که مطرح شده بود، اظهار داشت: در خصوص فساد و برای مثال بابک زنجانی، باید گفت کسی نمیداند داستان چه بود. حتی پرونده ۳هزار میلیاردی که سبب متواری شدن مدیرعامل بانک ملی از ایران شد، تنها در حد اتهام است و داستان مشخص نیست. همچنین آقای احمدینژاد به توازن اختیارات مسئولیت معتقدند که یک جا تصمیم بگیرد و یک جا پاسخگو باشد. برای مثال نمیشود فردی تصمیم بگیرد و فرد دیگری پاسخ دهد. در مورد قیمت نفت، ادعای ایشان عجیب نبود و اقدامات خود را نشان دادند. همچنین اهداف آقای احمدینژاد انتخاباتی نیست بلکه اصلاحی است.
احمد قدسی، از افراد نزدیک به آقای احمدینژاد با تاکید بر اینکه من واقعا حس کردم آقای الحسینی در این مصاحبه به دنبال روشن کردن حقیقت هستند، گفتههای خود را اینگونه مطرح کرد: در این مصاحبه در خصوص نرخ ارز بحث شد و من میپذیرم که اگر ما نرخ ارز را در آن دوره سرکوب نمیکردیم، صادرات غیر نفتی و اشتغال بسیار بالا میرفت. نگاه آقای احمدینژاد این است که اگر اقتصاد ما از طریق وارد کردن مردم به اقتصاد بزرگ شود، ارقام حاصل از فروش نفت و منابع طبیعی کوچک خواهد شد و بحث بیماری هلندی به آن شکل موضوعیت نخواهد داشت. در مورد نرخ بهره من با نظر آقای الحسینی مخالفم و معتقدم بازار اعتبار بازاری نیست که از طریق قیمت تسویه شود و اینجا بانکدار قدرت برتر را دارد که منابع را به چه کسی اختصاص دهد. چیزی که ارزشمند است حرفهای آقای احمدینژاد برداشتهای شخصی و براساس تجریبات اجرایی بود و به نظر من ایشان فهم عمیقی از مسایل اقتصادی دارند و این گفتوگو نشان از سعه صبر ایشان بود. عاجزانه تقاضا دارم حرفهای آقای احمدینژاد را بدون تعصب و عینک بدبینی گوش دهید.
الحسینی: این نکته آقای قدسی درست است و حرفهای آقای احمدینژاد شنیده نمیشود.
احسان دشتیانه، عضو هیات مدیره ذوب آهن، از دیگر حاضران در این اتاق عنوان کرد: علی رغم نکات مثبت، چاش شما با آقای احمدینژاد بسیار بالا بود و ایشان هوشمندانه و با سعه صبر بسیار جواب میدادند. نکته مثبت ایشان تسلط بر جزییات است؛ هیچ یک از روسای جمهور قبلی این تسلط را ندارند. در مورد ایراداتی که از آقای احمدینژاد گرفته شد، مخصوصا سرکوب نرخ ارز، کاری است که همه دولتها انجام میدادند و تنها مخصوص ایشان نبود.
مهدی قاسمی، فعال اقتصادی نیز گفت: این مصاحبه، بهترین مصاحبهای بود که من تاکنون دیدهام. اینکه شما گفتید در گفتوگو متوجه انسجام فکری ایشان شدید، باید گفت: من مدت زیادی است که مباحث اقتصادی ایشان را دنبال میکردم. در خصوص کاهش رشد اقتصادی شما درست میفرمایید؛ اما این نشان از عملکرد بد آقای احمدینژاد نیست. ما از ابتدای انقلاب بحث دولتیشدن اقتصاد و مصادرهها و... را داشتیم. وقتی ما یک بنگاه اقتصادی داریم در ابتدا سود میدهند و نرخ رشد را بالا میبرند. بنگاهی که در دوره آقای هاشمی ساخته شد، در دوره آقای خاتمی نتیجه داد و باید عملکرد خود دولتها را در موارد مختلف بررسی کرد.
حمزه غالبی، فعال سیاسی به دلایلی گفتوگو را گفتوگویی خوب ارزیابی کرد: به نظر من گفتوگو به چند علت، گفتوگوی خوبی بود؛ اول اینکه نامزدهای زیادی تا کنون صحبت کردند و این گفتوگو از معدود گفتوگوهایی بود که در مورد چالشهای اداره کشور صحبت شد و وارد عمق ماجرا شد و اثر گفتوگو در فضای سیاسی کشور مهمتر از خود مصاحبه است. نکته مهم دیگر تسلط بالای آقای احمدینژاد بود و این موضوع مرا متعجب کرد. نکته بعدی نیز بحث در مورد اداره کشور و این که انسانهایی که مدعی اداره کشور هستند، بدانند در مورد چه صحبت میکنند، مساله مهمی است. نحوه ورود به بحث و داشتن راه حل نقطه قوت ایشان بود. بحثهای ایشان نسبت به سایر نامزدها، غیرپوپولیستیترین بحثها بود و تنها بخش پوپولیستی این گفتوگو مسایلی بود که در خصوص سیاست خارجی مطرح شد.
علیرضا متاجی مسئول رسانهای دفتر آقای احمدینژاد نیز نکاتی در مورد مصاحبه مطرح کرد: من در مورد مباحث اقتصادی نکتهای ندارم؛ اما در مورد مباحث سیاست خارجی، اگر کسی تمایل به گفتوگو با ایشان دارد، میتواند مباحث خود را مطرح کند. نکته دیگر این است که برنامه ضبطشده بود و بسیاری گفتند قرار بود که برنامه زنده باشد؛ اما باید به این موضوع اشاره میشد. نتیجه انتخابات هر چه باشد، ۴ساعت گفتوگو بحث نظامندی است که میتوان از آن طرحوارهای جدی و نظری عملی مطرح کرد.
الحسینی در پاسخ یادآورد شد: به ضبطی بودن برنامه هم در پوستر و هم در ابتدای روم اشاره شد.
محتاجالله، فعال اقتصادی نیز به فقدان مباحث گردشگری در مصاحبه اشاره کرد: بحث گردشگری در مباحث اقتصادی که مطرح میشود، خالی است. ما در دورهای از آقای خاتمی رشد خوبی در بخش گردشگری داشتیم. بهترین دوره در زمان آقای خاتمی و بدترین دوره نیز زمان آقای احمدینژاد بود. دوره اول آقای روحانی مبحث گردشگری از دوره آقای خاتمی بهتر شد و جای مباحث گردشگری خالی بود.
معماریان نیز در پایان این اتاق اظهار داشت: به نظرم مصاحبه بسیار راهگشا بود و فهم زیادی از زوایای ذهنی آقای احمدینژاد به دست آوردیم. اطلاعات ایشان در خصوص مباحث مختلف بسیار زیاد بود. پیشنهاد دارم در مصاحبه برای افرادی که میشنوند، مباحث سادهسازی شود.