۷ اردیبهشت ۱۴۰۰ بود که جلسه شورای هماهنگی اقتصادی کشور با محوریت بازار سرمایه برگزار شد، در این جلسه که مسئولان بازار سرمایه حضور داشتند ۱۰ بسته پیشنهادی به منظور حمایت از بازار سرمایه ارائه دادند که طبق بررسی‌هایی که صورت گرفت ۳ مورد از آن موارد نیاز به تائید جلسه سران قوا و دفتر مقام معظم رهبری نداشت.
یکی از سه موارد اخذ شده که نیاز به تائید و بررسی در جلسه سران قوا نداشت عبارت است از آنکه بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران باید نسبت به فروش تدریجی ۲۰۰ میلیون دلار از منابع ارزی به حساب صندوق توسعه ملی اقدام و منابع حاصل را به صندوق تثبیت بازار سرمایه واریز کند.
با وجود گذشته چند هفته از مطرح شدن این طرح که به تائید جلسه شورای هماهنگی اقتصادی رسید روز ۲۶ اردیبهشت ماه ۱۴۰۰ مبلغ ۵۰ میلیون دلار از ۲۰۰ میلیون دلار مطابق ابلاغیه روابط عمومی بانک مرکزی به صندوق تثبیت بازار سرمایه واریز شد.
اما متاسفانه این مبلغ ۱۰۳۴ میلیارد تومان آنقدر ناچیز بود که طبق گفته کارشناسان بازار سرمایه حتی خوراک یک روزه بازار سرمایه نیز به شمار نمی‌رود از طرف دیگر عده‌ای معتقد هستند که صندوق تثبیت این مبلغ را فقط اختصاص به بعضی از سهام‌های بزرگ داده است و مابقی سهم‌ها را در آن لحاظ نکرده است.
به همین خاطر برای مطلع شدن بیشتر این مسئله با چند کارشناس ذی صلاح بازار سرمایه به گفت و گو نشستیم.
۲۰۰ میلیون دلار کمک چندانی را به بازار سرمایه نخواهد کرد
علی صادق پور کارشناس بازار سرمایه در خصوص واریز مبلغ دویست میلیون دلار از طریق بانک مرکزی به صندوق تثبیت بازار سرمایه اظهار کرد: صندوق تثبیت طی چند سال‌های گذشته باید متناسب با رشد شاخصه‌های بازار رشد می‌کرد، اما متاسفانه این اتفاق برای آن رخ نداد به گونه‌ای که امروز می‌بینیم، اثرگذاری معاملات این نهاد نسبت به وضعیت بازار آنچنان تعیین کننده نیست.
او افزود: به هرحال بازار بعد از رشد سریع و شدید دو سال گذشته، نیاز به اصلاح و بازگشت به تعادل دارد همچنین باید گفت این ۲۰۰ میلیون دلاری که اکنون تحت عنوان کمک از طریق بانک مرکزی به بازار سرمایه تزریق می‌شود چندان بی تاثیر نیست، اما باید بدانیم که برای اصلاح بازار و ایجاد تعادل نیاز به گذشت زمان است.
این کارشناس بازار سرمایه گفت: قطعا خریدهای صندوق تثبیت، همانطور که گفته شده، بیشتر معطوف به سهام‌های بزرگ‌تر است، اما مشکل بازار بیشتر سهم‌های کوچک‌تر هستند، منظور از سهام کوچک، سهم‌هایی با ارزش بازار کمتر از ۱۰ هزار میلیارد تومان است.
او بیان کرد: ما نباید توقع داشته باشیم که تمام ۶۵۰۰ میلیارد تومان صف فروش روزانه ایی که در بازار تشکیل می‌شود، با این ارقامی که صندوق تثبیت قصد تزریق به بازار دارد از بین برود، باید مفروضات تحلیلی، جو روانی بازار که متاثر از فضای انتخاباتی و رئیس جمهور بعدی است و همچنین قوانین و مقررات و دخالت‌های خارج از بازار تعیین تکلیف شوند.
صادق پور تاکید کرد: به طور حتم نمی‌توان انتظار داشت که با ۳۵۰۰ میلیارد تومان پولی که صندوق تثبیت به بازار تزریق می‌کند، بازار به تعادل برسد.
او گفت: وضعیت کنونی بازار فرصتی برای اصلاح قوانین و ساختار مقررات بازار، تهیه و راه اندازی ابزارهای جدید جهت مدیریت ریسک و دو طرفه کردن بازار و استقلال تصمیم گیری ارکان بازار سرمایه از سایر ارگان‌ها و نهادهای اقتصادی و پولی به خصوص بانک مرکزی است.
کارشناس بازار سرمایه اظهار کرد: مدیران صندوق تثبیت از افراد شایسته و تحلیلگر بازار سرمایه هستند، شرایط آن‌ها قابل درک است به گونه‌ای که منابعی که در دستشان قرار دارد محدود است در حالی که انتظارات سهامداران از آن‌ها به دلیل وضعیت فعلی بازار بسیار زیاد شده، اما اگر این حمایت‌ها از بازار به صورت شفاف و اطلاع رسانی به موقع انجام گیرد، می‌توانند به بازار علاوه بر پول، اطمینان و آسودگی خاطر نیز تزریق کنند.
نماد های کوچک به دنبال ذره بین مسئولان
صادق پور تصریح کرد: خرید چند نماد بزرگ بازار و رها کردن سایر نمادها این اطمینان را حاصل نخواهد کرد، حمایت باید همه جانبه و از کلیت بازار صورت گیرد.
او بیان کرد: شرایط کنونی بازار، فرصتی برای اصلاح قوانین و ساختار مقررات بازار، تهیه و راه اندازی ابزارهای جدید جهت مدیریت ریسک و دو طرفه کردن بازار و استقلال تصمیم گیری ارکان بازار سرمایه از سایر ارگان‌ها و نهادهای اقتصادی و پولی به خصوص بانک مرکزی است.
بازار سرمایه عطش بازگشت اعتماد
این کارشناس بازار سرمایه تاکید کرد: صیانت از بازار سرمایه از طریق تزریق پول به هنگام ریزش بازار آنچنان قابل تایید نیست، بلکه صیانت در اصل بازگرداندن اعتماد سرمایه گذاران، شفافیت و استقلال بازار است. کسانی که برای داغ‌تر کردن تنور بازار در نیمه سال گذشته هیزم در آتش ریختند اکنون پا پس کشیده اند، اما امید می‌رود با همکاری اهالی بازار سرمایه و تصمیم گیران اقتصادی، بازار از شرایط ترس و ناامیدی به شرایط عقلانیت و ثبات تغییر وضعیت دهد.
بازار نیازمند عمل نه وعده!
حسین محمودی اصل کارشناس بازار سرمایه در مورد عدم اثر گذاری خبر واریز مبلغ ۲۰۰ میلیون دلار از صندوق توسعه ملی به واسطه بانک مرکزی به صندوق تثبیت بازار سرمایه، گفت: موضوع اکنون بازار سرمایه عدم اعتماد به سبب خلف وعده است وقتی بالاترین مقام یک دولت می‌آید مردم را بی هیچ آگاهی و آمادگی به بازار سرمایه دعوت می‌کند و به مرور سبب آب شدن سرمایه‌های آن‌ها می‌شود، آیا می‌توان توقع چندانی از واکنش سهامداران حتی نسبت به خبرهای مثبت در بورس داشت.
او افزود: قرار بود مطابق قانونی که در سال ۹۴ مصوب شد، هرسال یک درصد از صندوق توسعه ملی به حساب صندوق تثبیت بازار واریز شود، اما محقق نشد نباید از یاد برد که در سال گذشته نیز وقتی خبر واریز یک درصد واریز از توسعه ملی پیچید سبب شد تا حجم معاملات به ۸ هزارمیلیارد تومان برسد، اما وقتی محققق نشد شاخص بازار ناگهان ریزش کرد.
این کارشناس بازار سرمایه تاکید کرد: مبلغ دویست میلیون دلاری که در شورای هماهنگی اقتصاد کشور مصوب شد که حدودا به پنج هزار میلیارد تومان می‌رسد در حالی که اگر بخواهند یک درصد را واریز کنند عددش بالای پانصد و بیست میلیارد تومان می‌شود.
او تصریح کرد: اینکه آقای همتی رئیس بانک مرکزی در خصوص واریز مداوم مبلغ ۲۰۰ میلیون دلار حرف و عملش یکی نیست و خلف وعده می‌کند فاجعه بزرگی است.
این کارشناس بازار سرمایه بیان کرد: واریز چنین مبالغی تاثیر چندانی بر بازار نخواهد داشت پس نمی‌توان با این میزان از واریزی‌ها انتظار بهبود در شاخص‌های بازار سرمایه داشت.
سال ۹۹ ارزش معاملات به بالای ۲۰ هزار میلیارد رسید
کوروش آسایش کارشناس بازار سرمایه در تشریح جزئیات واریز مبلغ دویست میلیون دلار از صندوق توسعه ملی به صندوق تثبیت بازار سرمایه و دلایل تاثیر نپذیرفتن بازار از این خبر، اظهار کرد: این مبلغ در حال حاضر به سبب شرایطی که در بازار سرمایه حاکم است تاثیر چندانی بر بورس نمی‌تواند داشته باشد، در حالی که بعضی از فعالان بازار سرمایه معتقد بودن که واریز مبلغ ۲۰۰ میلیون دلار می‌تواند تا یک حدی به بورس کمک کند.
او بیان کرد: سال گذشته در سه ماهه نخست سال بود که ارزش معاملات روزانه بازار سرمایه، به بیش از ۲۰ هزار میلیارد تومان می‌رسید، پس باتوجه به این تفاسیر می‌توان نتیجه گرفت که ۵ هزار یا ۱۰ هزار میلیارد تومان نمی‌تواند درمانی بر درد سهامداران آسیب دیده باشد و زیان آن‌ها را جبران کند.
این کارشناس بازار سرمایه بیان کرد: اکنون مشکل بازار این است که بیشتر مسئولان، حقوقی‌ها و ... بر بحث سهام‌های بزرگ تمرکز کرده اند و عملا توجه چندانی به سهم‌های کوچک ندارند در حالی که گاها سهم‌های کوچک با پنج میلیارد تومان جمع می‌شود.
بیشترین حمایت دولت در سال گذشته از بازار سرمایه برای جبران بودجه اش بود!
آسایش بیان کرد: بیشترین اقدامات دولت طی سال گذشته در بازار سرمایه به سبب فروش سهم‌های دولتی و جبران کسری بودجه اش بود، به همین خاطر شاهد هستیم اکنون نیز وقتی قرار است، حمایتی انجام گیرد مسئولان بیشترین تمرکزشان روی سهم‌هایی است که دولت آن‌ها را عرضه کرده، همین امر سبب شده تا به نوعی نقش لیدر را در بازار اجرا کنند، به طوری که اخیرا شنیده‌ها حاکی از آن بود که بخشی از ۵۰ میلیون دلار به سهم‌های بانکی اختصاص یافته است.
هشدار کارشناسان برای تزریق ۲۰۰ میلیون دلار!
مهدی قلی پور کارشناس بازار سرمایه در مورد واریز مبلغ دویست میلیون دلار از صندوق توسعه ملی به بازار سرمایه و دلایل اثر نپذیرفتن کلیت بازار از این خبر، گفت: در شرایطی که ارزش معاملات در بورس و فرابورس به طور میانگین در ۳ ماه گذشته بیش از ۴ هزار میلیارد تومان بوده، واریز مبلغ ۵۰ میلیون دلار یعنی عددی نزدیک به ۱۰۰۰ میلیارد تومان به هیچ وجه برای تغییر در روند بازار کفایت نمی‌کند، حتی اگر ۱۵۰ میلیون دلار دیگر هم به ریال تبدیل و به بازار تزریق شود، اثر محسوسی نخواهد داشت و قبلا کارشناسان بازار در این خصوص تذکرات لازم مبنی بر جلوگیری از تزریق جزیره‌ای و غیر موثر نقدینگی به بازار را ارائه داده بودند.
او تصریح کرد: به نظر بنده عوامل تعیین کننده جهت بازار، فراتر از صندوق توسعه یا تثبیت بازار بودند، همچنین باید گفت نقدینگی تزریق شده به اندازه‌ای نبوده که بتواند روند شاخص را تغییر دهد و از سوی دیگر اقدامات این گونه از صندوق‌ها باید تکمیل کننده اقدامات در سایر نهادها مثل سازمان بورس، شرکت بورس، بانک مرکزی، هیات وزیران و شورای هماهنگی سران قوا باشد.
عملکرد مدیران صندوق توسعه و تثبیت بازار سرمایه چرا زیر ذره بین نمی رود؟
این کارشناس بازار سرمایه افزود: در خصوص عملکرد مدیران صندوق تثبیت و صندوق توسعه بازار دو مساله را می‌توان در نظر گرفت، نخست مدیریت تزریق نقدینگی و دوم اثرات ریالی انتشار اوراق بیمه‌های سهام که قبلا صورت گرفته و با توجه به افت قیمت سهام، ضرر و زیان محقق شده و نحوه مدیریت آن افشا نشده است.
قلی پور گفت: صندوق تثبیت بازار سرمایه برای موفقیت نیازمند یک کاسه کردن مبالغ حمایتی است و اکر می‌خواهند روند بازار را با مبالغ حمایتی تغییر دهند، لازم است مبلغ ۴.۵ هزار میلیارد تومان از محل ۲۰۰ میلیون دلار قول داده شده از محل صندوق توسعه ملی را با ۲۰ هزار میلیارد تومان حاصل از انتشار اوراق اجاره سهام و۱۰ هزار میلیارد تومان برگشت مالیات فروش سهام از خزانه تجمیع کند و سپس هماهنگ با سرمایه گذاران نهادی که از محل منابع خود یا انتشار اوراق اجاره سهام قصد حمایت از سهام خود یا زیرمجموعه را دارند، از بازار حمایت کند را یکپارچه کنند.
در پایان لازم است با اشاره به صحبت کارشناسان نکته‌ای را یاد آور شد عده ای از مسئولان سال گذشته آمدند و از بازار سرمایه به منظور جبران کمبود بودجه استقراضی را انجام دادند، اما اکنون که بازار سرمایه نیازمند کمک مالی است مسئولان مربوط بهتر است هنگام واریز مبلغ ۲۰۰ میلیون دلار که مبلغ ناچیزی برای بازار سرمایه به شمار می رود به روش قطره چکانی انجامش ندهند.
