به دنبال شیوع ویروس کرونا فعالیت بسیاری از صنوف و کسب و کارها به‌ویژه مشاغل خدماتی مختل و دچار مشکل شد و بر این اساس دولت با هدف حفظ اشتغال موجود در بنگاه‌ها و حمایت از کارگران، پرداخت تسهیلات حمایتی با نرخ سود ترجیحی ۱۲درصد را مصوب کرد تا در اختیار بنگاه‌های خدماتی و تولیدی آسیب دیده از کرونا قرار گیرد.
پرداخت تسهیلات حمایتی به شاغلان کسب و کارهای آسیب دیده از کرونا و فعالان اقتصادی ۱۴رسته منتخب از سیزدهم خرداد ماه ۹۹ آغاز شد و مشمولان برای گرفتن وام به بانک‌ها معرفی شدند.
نرخ سود تسهیلات ۱۲درصد و دوره بازپرداخت تسهیلات، با احتساب دوره تنفس از اول آبان ماه ۹۹ و به مدت دو سال تعیین شد. وثایق و تضامینی که برای دریافت تسهیلات از سوی بانک‌ها دریافت می‌شود، متفاوت و با ارائه سفته و معرفی ضامن خواهد بود. سقف مبلغ سفته نیز ۱.۵ برابر اصل سود تسهیلات است.
برابر اعلام وزارت کار، تسهیلات تا سقف ۱۶میلیون تومان، نیازمند سفته فرد متقاضی یا چک به تشخیص بانک و تسهیلات ۱۶میلیون تا ۴۸میلیون تومانی نیازمند سفته متقاضی یا چک به همراه یک ضامن است. تسهیلات ۴۸ تا ۱۶۰ میلیون تومانی، به سفته متقاضی یا چک با دو ضامن نیاز دارد. برای وام ۱۶۰ تا ۲۰۰ میلیون تومانی ارائه سفته متقاضی یا چک به همراه سه ضامن لازم است و برای درخواست تسهیلات بالاتر از ۲۰۰ میلیون تومان هم ارائه تضمین صادره از سوی صندوق‌های ضمانت یا به تشخیص بانک ارائه وثیقه‌های متعارف مورد نیاز است.
در حالی که دولت در مرحله اول ۷۵هزار میلیارد تومان و در مرحله دوم ۱۹هزار میلیارد تومان اعتبار برای پرداخت وام به متقاضیان در نظر گرفته و تصویب کرده بود استقبال خوبی از سوی فعالان اقتصادی صورت نگرفت، بررسی ها حاکی از این است، متقاضیانی بودند که در فرآیند ثبت نام متوقف شده و از دریافت وام منصرف شدند. برخی از گزارش ها حاکی از این است که بخشی از متقاضیانی که منصرف شدند به خاطر موانع بانکی بوده است. موانع بانکی شامل «شرایط سخت تضامین بانکی»، «عدم همکاری بانک»، «چند مرحله‌ای بودن پرداخت وام»، «داشتن چک برگشتی ضامن» و «شرایط سخت بازپرداخت» است. متقاضیانی که منصرف شده اند منظور از «عدم همکاری بانک» پاسخ‌هایی چون «اعلام عدم دریافت بخشنامه»، «عدم پاسخگویی بانک» اعلام کرده اند.
برخی دیگر از مشکلات در مسیر دریافت وام "موانع نرم افزاری و ساختاری" بوده است که منظور از این مشکل «عدم دریافت پیامک»، «عدم اطلاع از چگونگی پیگیری»، «فرصت کوتاه تحویل مدارک» است.
عیسی منصوری, معاون اشتغال وزارت کار درباره جزئیات پرداخت تسهیلات می گوید: برای حفظ اشتغال و همچنین موضوع کرونا و ایجاد امکان فعالیت کسب و کارهای آسیب دیده به صورت عمده در ۱۴رسته اصلی و حدود ۸۵۸زیر رسته حدود ۲۰هزار میلیارد تومان تسهیلات را در اختیار گذاشتیم و در مرحله نخست این رقم ۱۴هزار میلیارد تومان بود که اشتغال محور هم در مرحله دوم بود.
وی افزود: به دلیل اینکه تمرکز آسیب دیدگی روی بخش خدمات بود کوشش کردیم به صورت مستقل حدود ۲ هزار میلیارد تومان در اختیار بخش گردشگری، یک هزار و ۷۰۰میلیارد تومان در بخش حوزه فرهنگ و هنر و ۸۰۰ میلیارد تومان در حوزه ورزش به صورت اختصاصی از طریق دستگاه‌های تخصصی در اختیار واحدهای کسب و کار قرار گرفت.
معاون وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی گفت: در جلسات اخیر کارگروه اقتصادی ستاد ملی کرونا هم در مورد تداوم این تسهیلات تصمیم‌گیری شد و ایجاد فرصت بیشتر در حوزه تنفس برای باز پرداخت تسهیلات و همچنین حمایت در حوزه‌های مالیاتی و حوزه‌های بیمه‌ای تصمیمات جدیدی اتخاذ شد که به‌زودی پس از تصویب نهایی در ستاد ملی کرونا ابلاغ می‌شود.
وی ابراز داشت: خوشبختانه به حدود ۲میلیون نفر ریزش اشتغال کمک شد و حدود یک میلیون و ۱۰۰هزار نفر از این‌ها بازگشت به کار داشتند و در حوزه بیمه بیکاری حدود ۷۳۰ هزار نفر مشمول این برنامه اختصاصی دوره کرونا شدند و بخشی از این‌ها حدود ۲۵۰هزار نفر همچنان مشمول دریافت بیمه بیکاری هستند و نیازمند منابع جدیدی هستند.
منصوری بیان کرد: سازمان تامین اجتماعی کوشش می‌کند و این افراد چه در دوران کرونا پوشش داده شدند و چه دوره بعد از آن دوره پوشش چند ماهه و همچنان تحت پوشش هستند و برای سال ۱۴۰۰هم برنامه این است که حمایت از کسب و کار و تثبیت اشتغال و بازگشت کسانی که بیکار شده اند ادامه پیدا کند و برگردیم به حالتی که ما قبل کرونا داشتیم.
معاون وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی تاکید کرد: ما برنامه‌های مختلفی را پیش‌بینی کرده‌ایم تا این روند که منجر به رکود در اقتصاد شد و معمولا در این زمان‌ها رکود در طرف تقاضا را داریم و مصرف کاهش پیدا می‌کند اما به دلایل طولانی شدن این دوره در طرف عرضه اقتصاد یعنی پروژه بنگاه‌های کسب و کار می‌خواهیم دچار صدمه، توقف کار و کاهش و توقف فعالیت شده‌اند و تمرکز اصلی امسال این است که هم طرف عرضه اقتصاد یعنی بنگاهای کسب و کار و شرکت ها به فعالیتشان برگردند و هم بتوانیم شاغلینی که بیکار شده‌اند به اشتغال مراجعت کنند.
وی تصریح کرد: متاسفانه یک رقم قابل توجهی از بازار کار کلا خارج شدند و از جمعیت فعال ما کاسته شد و به جمعیت غیرفعال اضافه شدند و کسانی که شاغل یا بیکار بودند الان نه بیکار محسوب می‌شوند و نه شاغل و از بازار کار خارج شدند.
منصوری ادامه داد:کوشش اصلی ما این است که در برنامه‌هایی که برای ۱۴۰۰است بودجه این سال را جهت می‌دهیم برای بازگشت و همین طور تثبیت اشتغال و کسانی که از بازار کار خارج شده‌اند بتوانند بازگشت به کار داشته باشند.
معاون وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی در مورد نرخ بیکاری در کشور هم گفت: نرخ بیکاری در شرایط فعلی نماینده وضعیت دقیق شرایط اشتغال کشور نیست و وقتی جمعیت فعال کاهش پیدا می‌کند خود به خود نرخ بیکاری عدد آن پایین می‌آید. بنابر این نظر ما این است که در این شرایط ما هم نسبت اشتغال را بینیم هم نرخ بیکاری را همزمان و جمعیت شاغلان را هم ببینیم که خوشبختانه در سال‌های گذشته علی‌رغم همه فشارها ما سالیانه به صورت میانگین حدود ۵۵۱هزار نفر ایجاد اشتغال در کشور داشته‌ایم.
معاون وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی افزود: ما در یک زمان مواجه شدیم با رکود حاصل از کرونا که اضافه شد به موضوع تحریم و این موجب شد که به جمعیت غیرفعال کشور اضافه شود و در این شرایط که بگوییم نرخ بیکاری چند است باید بگوییم تک رقمی است و واقعا هم همین طور بوده و این نماینده شرایط کل کشور نیست.
معاون توسعه کارآفرینی و اشتغال وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی گفت: در حوزه فناوری اطلاعات، ورزش، فرهنگ و ارشاد و گردشگری تا سقف ۵۰۰میلیون تومان تسهیلات با کارمزد چهار درصد توسط صندوق کارآفرینی امید پرداخت می شود.
وی با بیان این که در بودجه سال جاری ۳۵هزار میلیارد تومان تسهیلات تبصره ۱۸با نرخ کارمزد هشت و ۱۲درصد پیش‌بینی شده است، افزود: از این مقدار تسهیلات هفت هزار میلیارد تومان برای بخش صنعت و پنج هزار میلیارد تومان برای بخش کشاورزی است.
معاون توسعه کارآفرینی و اشتغال وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی با بیان این که رکود حاصل از کرونا و تحریم به جمعیت غیرفعال کشور اضافه کرده است، گفت: در سال‌های گذشته با وجود همه فشارها، سالیانه به طور میانگین نزدیک به ۵۵۱هزار نفر اشتغال در کشور ایجاد شده است.
منصوری گفت: نرخ بیکاری در شرایط کنونی نمایانگر وضعیت دقیق شرایط اشتغال کشور نیست و باید نسبت اشتغال و نرخ بیکاری به طور همزمان و جمعیت شاغلان مد نظر قرار گیرد.
معاون توسعه کارآفرینی و اشتغال وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی با بیان این که در حوزه فناوری اطلاعات، ورزش، فرهنگ و ارشاد و گردشگری تا سقف ۵۰۰میلیون تومان تسهیلات با کارمزد چهار درصد توسط بانک کارآفرینی امید پرداخت می شود، افزود: از سوی دستگاه‌های شهرستان جدول طرح‌های مورد تقاضا تهیه و در نشستی بررسی و نسبت به اختصاص اعتبار تصمیم گرفته خواهد شد.
