جمهوری اسلامی ایران در سال ۵۸ با آرای ۹۸ درصدی مردم روی کار آمد و در طول چهار دهه گذشته همواره در تمامی عرصه‌ها مردم نقش موثری در انتخابات داشته اند و از انتخاب رئیس جمهور و نمایندگان مجلس تا انتخابات نمایندگان شهر و روستا، تعیین کننده روی کار آمدن افراد همین مردم هستند.
در ادوار گذشته انتخابات میزان مشارکت مردم فوق العاده بالا بوده است، اما با نزدیک شدن به انتخابات ریاست جمهوری سیزدهم حواشی زیادی پیرامون عدم مشارکت شکل گرفته و به نوعی خوراک رسانه‌های غربی نیز شده است. اما یک مسئله اساسی که در این روز‌ها رخ داده برخی اظهارات است که ممکن است از سر دلسوزی باشد، اما در واقع زمینه‌هایی را به وجود آورده که منجر به دلسرد کردن مردم از مشارکت در انتخابات شود.
اسماعیل گرامی مقدم سخنگوی حزب اعتماد ملی در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران جوان، با ارزیابی انتخابات ریاست جمهوری پیش رو گفت: انتخابات ۱۴۰۰ به دلایل عدیده‌ای دچار یک سردی و یخی هم برای انتخاب شوندگان و هم برای انتخاب کنندگان است و این موج کاهش مشارکت از انتخابات مجلس یازدهم آغاز شده که دلایل مختلفی دارد.
این عضو جبهه اصلاحات ایران گفت: هیچ کسی و هیچ جریان سیاسی و نهاد حکومتی هم نمی‌تواند ادعا کند در این کاهش مشارکت مقصر نبوده و نیست، زیرا همه مقصر بوده اند. اگر بخواهیم این بی اعتمادی از بین برود و مردم به رای و صندوق رای امید داشته باشند همه نهادها، احزاب، جریان‌های سیاسی و تشکل‌ها تلاش کنند تا این بی اعتمادی از بین برود.
حجت الاسلام حسن نوروزی نایب رئیس کمیسیون حقوقی و قضائی مجلس شورای اسلامی با تاکید بر ضرورت مشارکت حداکثری در انتخابات پیش رو گفت: به نظر می‌رسد که با وجود شرایط کنونی کشور و اینکه مردم خواستار تغییر وضعیت هستند و با توجه به پایبندی مردم به ارزش‌ها و آرمان‌های انقلاب و از سوی دیگر با توجه به اینکه این انتخابات ریاست جمهوری با انتخابات شورا‌های اسلامی شهر و روستا همراه است، حضور پرشوری را شاهد خواهیم بود.
علی مطهری نامزد احراز صلاحیت نشده انتخابات ریاست جمهوری هم با اشاره به اینکه حضور مردم باید پرشور باشد گفت: دنیا منتظر است تا ببیند مردم با انتخاب خود چه پیامی را مخابره می‌کنند و این موضوع در آینده تأثیرگذار است. مسئله مهم در شرایط امروز میزان مشارکت مردم در انتخابات است؛ همانطور که رهبر انقلاب فرمودند مشارکت مردم برای حضور در انتخابات در اولویت اول است و سپس انتخاب اصلح.
وی ادامه داد: باید این فضا را تغییر دهیم و مردم در انتخابات شرکت کنند. مشکلاتی وجود داشت که باید حل شود؛ باید تلاش کنیم تا میزان مشارکت مردم بیشتر شود. با توجه به حوادث اخیر پیش بینی می‌کنم مشارکت در انتخابات بیش از ۵۰ تا ۶۰ درصد باشد. مردم احساس می‌کنند شرکت در انتخابات در آینده آن‌ها تاثیر دارد. در حال حاضر مردم می‌دانند که حضورشان در انتخابات تاثیرگذار است.
حضور پر شور مردم در انتخابات تأثیر زیادی در قوت و توانایی‌های دولت منتخب دارد و موجب افزایش آبرو، امنیت و قدرت بازدارندگی کشور می‌شود. مشارکت گسترده مردم در انتخابات اقتدار رئیس جمهور بعدی را در داخل و خارج بالا برده و تضمین می کند. با این وجود لازمه مشارکت حداکثری در انتخابات پیش‌رو اطمینان دادن به مردم به رعایت کامل و بدون تبعیض قانون و امید به نقش اثرگذار مشارکت شهروندان در تعیین آینده کشور است و با تقویت زمینه مشارکت در انتخابات، تداوم امنیت و پیشرفت کشور تضمین می‌شود.
پس دولت باید همه تدابیر لازم برای حضور نگرش‌های متنوع و به تبع، تحقق حق انتخاب و مشارکت گسترده مردم در انتخاباتی قانونمند و امیدبخش را به کار گیرد و با تمام توان، به وظیفه خود در اجرای قانونی انتخابات، عمل کند و از همه کنشگران اجتماعی و سیاسی و شخصیت‌ها و نهاد‌های اثرگذار نیز دعوت کند که نقش سازنده خود را در شکل گیری جلوه‌ای شکوهمند از تجلی حق انتخاب سرنوشت مردم، ایفاء کنند.
انتخابات ۱۴۰۰ یکی از پیچیده‌ترین انتخابات‌ها در ۴۰ سال گذشته است که از حساسیت و اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. سرنوشت برجام، رکود اقتصادی، تورم افسارگسیخته، تحریم‌های ظالمانه و هجمه رسانه‌های فرصت طلب موجب ایجاد گسست اجتماعی سیاسی شده؛ در چنین شرایطی طبیعی است که اعتماد مردم نسبت به عملکرد مسئولین اجرایی کشور کم شده و کاهش مشارکت در انتخابات را در ذهن‌ها متبادر کند.
یکی از دستاوردی‌های مهم انقلاب، مردم سالاری دینی و مشارکت مردم در تعیین سرنوشت کشور از طریق مراجعه به آرای عمومی و ساز و کار انتخاباتی است. قطع به یقین انتخابات فراگیر، سالم و پرشور موجب اقتدار کشور و تحکیم پایه‌های نظام می شود.
