به گزارش ایسنا به نقل از ستاد حقوق بشر، وبینار بین‌المللی بررسی«حملات رژیم صهیونیستی به نوارغزه از منظر حقوق بین‌الملل» به همت ستاد حقوق بشر و با حضور سینید د کنتون محقق و عضو کمیته بین المللی زندانیان سیاسی لندن، صلاح عبدالعاطی رئیس کمیسیون بین المللی حمایت از فلسطین، توکل حبیب زاده دانشیار داشنگاه امام صادق علیه السلام و هیبت الله نژندی منش استادیار دانشگاه علامه طباطبایی (ره)، به زبان انگلیسی برگزار شد.
در ابتدای این جلسه «امیر حسین محبعلی» دبیر جلسه به نکاتی پیرامون مسئله غزه پرداخت و آماری از حملات اخیر رژیم صهیونیستی از جمله آمار شهدای این حملات که تعداد زیادی از آن را کودکان و زنان تشکیل می‌دادند و همچنین افرادی که به واسطه این حملات آسیب دیده و مجروح شده‌اند، ارائه کرد.
در ادامه توکل حبیب زاده، دانشیار و مدیر گروه حقوق عمومی و بین‌الملل دانشگاه امام صادق (ع)، به ابعاد حقوق بشر دوستانه این حملات پرداخت.
وی با بیان اینکه برای قضاوت پیرامون رفتار و جرایم ارتکاب یافته توسط رژیم صهیونیستی ضروری است ابتدا به ظرفیت ها و کاربردهای حقوق بین‌الملل بشردوستانه در این سرزمین پرداخته شود، افزود: در خصوص ابعاد حقوق بشر دوستانه حملات اسرائیل به غزه مقدماتی را راجع به ماهیت و تفاوت حقوق بشر دوستانه و حقوق بشر متذکر می‌شوم.
وی تصریح کرد: با توجه به ماهیت حقوق بشر که به زمان صلح تعلق دارد و از شهروندان در مقابل حکومت‌ها حفاظت می‌کند، اسناد حقوق بشری نمی‌توانند در این پرونده کاربرد داشته باشند؛ با این حال با توجه به اسناد بین المللی از جمله قطعنامه اولین کنفرانس بین المللی حقوق بشر در زمستان ۱۹۷۴ که در تهران برگزار شد و همچنین قطعنامه ۲۶۷۵ مجمع عمومی سازمان ملل، حقوق بنیادین بشر در زمان نزاع های نظامی نیز کاربرد دارد.
حبیب زاده در ادامه در تقویت این ادعا به اسناد دیگر نیز اشاره کرد و گفت: رژیم صهیونیستی به کرات استاندارد های بین المللی حقوق بشر را نقض کرده است. از جمله این نقض ها می توان به اشغال زمین‌های فلسطینیان در بازه زمانی ۱ نوامبر ۲۰۱۹ تا ۳۱ اکتبر ۲۰۲۰ به استناد گزارش کمیساریای عالی حقوق بشر اشاره کرد که این نقض تعهد بین المللی منجر به نقض حق بر زندگی و ایجاد محدودیت نسبت به آزادی رفت و آمد شده است.
مدیر گروه حقوق عمومی و بین الملل دانشگاه امام صادق علیه السلام بیان کرد: از دیگر موارد نقض حقوق بنیادین بشر، محاصره زمینی، دریایی و هوایی غزه به مدت چهارده سال است که پاندمی کرونا فشار مضاعفی را بر سیستم بهداشت مردم غزه با توجه به محاصره مزبور وارد کرده است که به این مسئله در گزارش دوم کمیساریای عالی نیز پرداخته شده است.
وی همچنین به نقض حق تعیین سرنوشت، بکارگیری زور در برابر اعتراضات مسالمت آمیز، تخریب خانه های فلسطینیان، آپارتاید علیه فلسطینیان و تخریب بیمارستان‌ها اشاره کرد.
در ادامه، صلاح عبدالعاطی رئیس کمیسیون بین المللی حمایت از فلسطین ضمن قدردانی از جنبشی که در حمایت از فلسطین به پاخاسته، مهم ترین مسئله را بی توجهی اسرائیل به نقض حقوق بشر دانست، گفت: باید به موارد نقض حقوق بشر توسط رژیم صهیونیستی اشاره کنم؛ از جمله این موارد مناطقی است که اسرائیل به آنجا حمله کرده و مورد هدف قرار داده که بدون تردید این حملات را می‌توان از جمله مصادیق جرایم جنگی دانست.
وی همچنین به حمایت کشورها و سازمان های بین‌المللی از رژیم صهیونیستی اشاره و بیان کرد: در نتیجه این حمایت‌ها باید آنها را شریک در این جرایم جنگی دانست. از این رو با توجه به نقض تعهداتی که در این حملات رخ داده فلسطینیان باید از شورای حقوق بشر حقوق نقض شده خود را مطالبه کنند تا به این مسئله رسیدگی کرده و موضع دقیقی اتخاذ کند. علاوه بر این مسئله اشغال زمین‌های فلسطینیان بسیار مهم است که در نتیجه این اشغال حقوق بسیاری از کوکان، زنان و مردم عادی نقض شده است.
رئیس کمیسیون بین المللی حمایت از فلسطین ادامه داد: ممنوعیت‌های ایجاد شده برای فلسطینیان مشکلات متعدد اقتصادی و اجتماعی را برای آنها رقم زده است. آنها باید از جامعه جهانی حقوق خود را مطالبه کنند تا به حمایت از جنبشی که امروز در پشتیبانی از فلسطینیان ایجاد شده، ادامه دهند تا اشغال و محدودیت‌ها پایان یابد.
وی در خاتمه سخنانش از ستاد حقوق بشر و جمهوری اسلامی ایران و تمامی افرادی که در حمایت از فلسطین تلاش می‌کنند قدردانی کرد.
هیبت الله نژندی منش استادیار دانشگاه علامه طباطبائی نیز در این جلسه به مسئولیت کیفری فردی جنایتکاران و معاونان و همچنین ظرفیت‌های پیگیری جنایات رژیم صهیونیستی در محاکم داخلی و بین المللی اشاره کرد و گفت: مسئولیت کیفری فردی، هم در حقوق داخلی و هم در حقوق بین‌المللی یک اصل کلی حقوقی است. در حقوق بین الملل کیفری افراد در قبال اعمال خود که منجر به نقض حقوق بین الملل بشر و حقوق بین الملل بشردوستانه می شود، دارای مسئولیت کیفری هستند. در این خصوص اصل اول نورمبرگ مقرر می دارد: «هر کسی که مرتکب جرمی به موجب حقوق بین الملل می‌شود، دارای مسئولیت و مستحق مجازات می باشد.»
وی این نکته را نیز حائز اهمیت دانست که این مسئولیت محدود به مباشرت نیست، بلکه کسانی که ارتکاب به این اعمال را دستور دادند، تشویق یا ترغیب یا تسهیل نمودند و یا به هر طریقی نقش داشتند، نیز دارای مسئولیت می باشند.
نژندی منش افزود: دادگاه نورمبرگ این اصل را در احکام خود مورد تایید قرار داد و بیان داشت «افراد را باید به خاطر نقض حقوق بین الملل مجازات کرد. افراد انسانی جرایم علیه حقوق بین الملل را مرتکب می شوند نه موجودیت های انتزاعی و تنها با مجازات افرادی که مرتکب این جرایم شدند، می‌توان اجرای قهری حقوق بین الملل را تضمین کرد.»
وی در ادامه نیز به منظور اثبات مسئولیت مسئولیت کیفری فردی جنایتکاران و معاونان این حملات به برخی از مواد اساسنامه رم و اساسنامه دیوان بین المللی کیفری بین المللی اذعان کرد: ظرفیت‌ها و راه کارهای حقوقی برای تحقیق و تعقیب جنایتکاران و معاونان این واقعه می تواند از جمله تشکیل کمیسیون های مستقل تحقیق، تشکیل دادگاه ویژه از سوی شورای امنیت سازمان ملل متحد، دیوان بین المللی کیفری و تشکیل دادگاه اسلامی ویژه فلسطین باشد.
استادیار دانشگاه علامه طباطبایی یکی دیگر از مهمترین ظرفیت های موجود در این مسئله را اعمال صلاحیت جهانی توسط کشورهای دیگر دانست و گفت: در این خصوص کشورهای اروپایی و آمریکایی بیشترین مسئولیت را دارند چون مقامات مظنون بیشتر به این کشورها رفت و آمد دارند و اعمال صلاحیت جهانی اصولا مستلزم حضور متهم است. بنابراین، دادگاه‌های داخلی این کشورها لازم است که به دنبال اجرای عدالت و پایان دادن به بی کیفرمانی باشند.
در ادامه این جلسه سینید د کنتون، محقق و عضو کمیته بین المللی زندانیان سیاسی از لندن به ایراد سخنرانی در مورد حملات رژیم صهیونیستی به غزه از منظر حقوق بین الملل پرداخت و گفت: در حملات اسرائیل به غزه سه مخور باید مورد توجه قرار گیرد. در محور نخست حملات اسرائیل نتایج فاجعه باری بر مردم، کودکان و زنان مظلوم و بی دفاع فلسطین گذاشت. از جمله آثار این فجایع کشتار ۶۶ کودک و تعداد زیادی از غیر نظامیانی است که در حمله این رژیم به منازل مسکونی مورد هدف قرار گرفته‌اند.
وی در ادامه ضمن اظهار تاسف از این واقعه، زنان و کودکان را قربانیان اصلی این حملات دانست و از این حملات به مثابه مصداقی از نسل کشی یاد کرد.
د کنتون در خاتمه مسئله مسئولیت دولت‌ها مورد توجه قرار داد و تاکید کرد: پیگیری و مقابله با نسل کشی وظیفه دیگر دولت‌ها است و محور پایانی نقش سازمان‌های بین المللی در این فاجعه است تا در مقابل نسل کشی که در فلسطین در حال رخ دادن است بایستند تا فلسطینیان بتوانند به سرزمین‌های خود بازگردند.
انتهای پیام
