خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها، محمد حسین عابدی: سال‌ها است که در استان سمنان پیرامون تعامل صنعت و دانشگاه مباحث متعددی مطرح می‌شود اما کمترین میزان بهره برداری از این شعار، نصیب استان شده است استانی که توسعه‌ای کاریکاتوری دارد و بخش‌هایی از آن مملو از صنعت، اعتبارات، پول و ثروت و بخش‌های دیگر در استضعاف کامل به سر می‌برند.
به نظر می‌رسد این نوع توسعه ناموزون مولود چند عامل است که دو مورد از مهمترین آنها عدم توجه به مزیت‌های اقتصادی و اجتماعی هر منطقه و همچنین فقدان ضلع سوم بین تعامل دانشگاه و صنعت موسوم به اجتماع است.
نقش مهم شورای اسلامی شهرها و روستاها
در دو دهه اخیر دست کم در صدر مدیریت استان سمنان، کسی وجود نداشته که شعار تعامل بین صنعت و دانشگاه را بدهد حال آنکه اگر در این امر موفقیتی کسب می‌شد امروز می‌بایست بسیاری از مشکلات اشتغال، ایجاد زمینه‌های کار، ارتقای صنعت (به مفهوم عام از صنعت گردشگری، تولید تا خدمات صنعتی و زنجیره تولید)، سرمایه گذاری و… را شاهد نبودیم. مشکلاتی که استان این روزها به شدت درگیر آن است.
نکته‌ای که مسئولان استانداری سمنان به آن توجه ندارند این است که تا ضلع سوم یعنی اجتماع به تعامل بین صنعت و دانشگاه اضافه نشود، همین موضوع همچنان ادامه دارد و شاهد رفع مشکلات نخواهیم بود زیرا این جامعه است که تعیین می‌کند چه نوع رابطه‌ای باید بین دانشگاه و صنعت باشد و این ارتباط در واقع چه بخش‌هایی را پوشش دهد.
یکی از موضوعاتی که می‌تواند شورای اسلامی شهرها و روستاها و حتی دولت جدید را به توجه نسبت به استان سمنان دعوت کند همین موضوع مزیت شناسی، ایجاد ظرفیت برای سرمایه گذاری و همچنین نیاز سنجی های اجتماع برای تعامل بین صنعت، سرمایه گذاری و توسعه و عمران است. نگاهی به وظایف شورای شهرها نشان می‌دهد که این نهاد مهم نظارتی با همراهی شهرداری‌ها می‌تواند زیرساخت‌های کلانی را برای توسعه عمرانی شهرها ایجاد کند و مثلاً در زمینه گردشگری که مزیت مهمی در استان سمنان محسوب می‌شود، می‌تواند اقدامات مهمی را صورت دهد.
اهمیت جامعه در تعاملات توسعه‌ای
مدرس دانشگاه و کارشناس اقتصادی در گفتگو با خبرنگار مهر، با بیان اینکه تعامل بین دانشگاه و صنعت در حالی جواب می‌دهد که نیازهای جامعه در آن لحاظ شود، گفت: این موضوع در واقع یک نوع مزیت شناسی را مطرح می‌کند که در استان کمتر به آن توجه شده است.
مهدی کریمی با بیان اینکه نوعی از ارتباط بین دانشگاه و صنعت دارای اهمیت است که بتواند مشکلات جامعه و نیازهای اقشار مختلف را پوشش دهد، بیان کرد: مشکل اینجا است که در اغلب شهرهای استان سمنان مثل شاهرود ۱۷ واحد دانشگاهی وجود دارد اما یک شهرک صنعتی؛ به عبارت دیگر ۱۷ برابر آموزش می‌دهیم یک برابر کار ایجاد می‌کنیم و این موضوع نتیجه عدم دیده شدن داشته‌ها و خواسته‌های جامعه است.
وی با بیان اینکه مثلث جامعه، دانشگاه و صنعت می‌تواند چرخشی باشد یعنی مدام جای این اضلاع با توجه به نیاز یک شهر و منطقه تغییر یابد تا نقش آفرینی کیفی تری را در این مثلث برای شهرهایمان شاهد باشیم، افزود: شورای اسلامی شهرها در کنار دولت یکی از نهادهایی است که می‌تواند به خوبی مزیت‌های شهر را احصا و در تعامل با دستگاه‌های مختلف، به دلیل برخاستن از دل مردم و جامعه و اعتنا به آرا عمومی، ضلع سوم یعنی اجتماع را بسازد همچنین دولت نیز در این بین می‌تواند نقش اصلی را ایفا کند.
حمایت دانش بنیان‌ها
استانداری سمنان این سال‌ها سرمایه گذاری بسیار خوبی را بر روی تعامل بین صنعت و دانشگاه تبیین کرده و حتی اتاق مسئله را نیز ایجاد کرده است که به نظر می‌رسد اقدامی عملی در راستای جهت دادن به پایان نامه‌ها، تعامل بین صنعت و دانشگاه و… باشد که البته همچنان بسیاری از کارشناسان معتقد هستند که این کار نیز جز در سایه تاکید بر اجتماع کمتر می‌تواند مثمر ثمر باشد.
معاون توسعه منابع انسانی استانداری سمنان با بیان اینکه تشکیل بانک اطلاعاتی نخبگان این استان به منظور استفاده از ظرفیت قشر نخبه و پژوهشگر برای عملیاتی شدن ایده‌ها، طرح‌های نو و توسعه همه‌جانبه این خطه از کشور مورد توجه باشد، می‌گوید: یکی از پایه‌های اصلی، اقتصاد مقاومتی اقتصاد دانش بنیان است و شناسایی، حمایت و توانمندسازی روز افزون نخبگان و پژوهشگران در تحقق این راهبرد مؤثر است.
فاطمه منصوری با بیان اینکه برای تقویت اقتصاد دانش‌بنیان‌ها و تقویت ارتباط صنعت و دانشگاه در گام اول بانک اطلاعاتی از نخبگان تهیه و اتاق حل مسئله تشکیل می‌شود، ابراز داشت: دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی و تمام مؤسسات پژوهشی و فناوری و پارک‌ها شریک راهبردی جامعه و صنعت، برای توسعه پایدار هستند و برای توسعه پایدار باید ارتباط بین دانشگاه و صنعت تقویت شود.
وی با بیان اینکه منظور از شکل‌گیری اتاق حل مسئله ایجاد ساختاری است که استانداری به عنوان دستگاه حاکمیتی بتواند از طریق فرمانداری‌ها ارتباط و تعامل بین صنعت و دانشگاه را رصد کند. دانشگاه‌های هر شهرستان باید در اتاق حل مسئله حضور داشته باشند و در پیشبرد اهداف راهکار ارائه دهند.
اتاق‌های مسئله
معاون استاندار سمنان با بیان اینکه ضرورت دارد معاون برنامه‌ریزی فرمانداری‌ها در اتاق حل مسئله نقش راهبری در تقویت ارتباط جامعه، صنعت، دانشگاه و بخش‌های مختلف داشته باشند، تاکید کرد: دانشگاه‌ها باید به سمت کارآفرینی پیش روند تا اقتصاد دانش بنیان در استان تقویت شود.
منصوری با بیان اینکه تأمین نیروی کار ماهر و رفع نیاز پژوهشی باید به وسیله دانشگاه فراهم شود، بیان کرد: طرح‌ها و پایان نامه‌های دانشجویی باید به سمت حل مسائل و مشکلات استان سمنان در حوزه‌های مختلف هدایت شود.
وی با بیان اینکه پارک اقتصاد دیجیتال پارک دانشگاه سمنان پیش قدم شده و در این راستا تفاهم نامه‌ای را منعقد کرده است، گفت: پارک علم و فناوری استان و جهاد دانشگاهی و بخش‌هایی که با حوزه فناوری مرتبط هستند با انعقاد تفاهم نامه از ظرفیت‌های پارک فاوا استفاده کنند.
نقش مهم تعاملات و شورای شهرها
همانطور که در بالا نیز مطرح شد نقش جامعه در تعامل بین صنعت و دانشگاه، موضوعی است که مسئولان استان سمنان هم به آن رسیده‌اند اما به نظر می‌رسد آفت بزرگی که امکان دارد درگیر این موضوع شود، بوروکراسی باشد در نتیجه آنطور که کنشگر مسائل اجتماعی استان سمنان به خبرنگار مهر، می‌گوید: می‌توان با استفاده از ظرفیت شوراهای اسلامی شهرها و روستاهای استان سمنان جلوی ایجاد بوروکراسی را گرفت.
پدرام حکیم با بیان اینکه نگرانی ما از این است که مسئولان برای پر کردن خلأ جامعه در تعامل بین صنعت و دانشگاه، با یک بوروکراسی پر شود، گفت: به نظر می‌رسد برای دوری از این امر می‌توان شوراهای شهر را در زمینه احصای مشکلات، کمبودها، ظرفیت‌ها، داشته‌ها و… فعال کرد و برای مثال در صحن شوراها از اصحاب صنعت و سرمایه گذاران، دانشگاهیان و بخش‌های جامعه شامل سندیکاها، سمن‌ها، نخبگان و… دعوت به عمل آورد و دست صنعت را با همراهی و مزیت شناسی اجتماعی در دستان دانشگاه گذاشت بدون اینکه این کار نیاز به نامه نوشتن‌های ده‌باره بین صمت، دانشگاه‌ها، واحدهای فناور، درخواست ارائه برنامه از سوی دانشگاه‌ها، ارجاع به صنایع د در نهایت یک بوروکراسی ده‌ها نامه‌ای باشد که همیشه آفت بزرگ توسعه استان محسوب شده است.
وی افزود: به نظر می‌رسد تا زمانی که نیازهای یک جامعه در تعامل بین صنعت و دانشگاه دیده نشود، موفق نخواهیم بود برای مثال می‌توان کارخانه سیمان بی ارجمند را مثال زد که بدون هیچ مزیت شناسی، ظرفیت شناسی و برنامه فقط برای اینکه مسئولان سیاسی یک اقدامی را برای این منطقه کرده باشند، ایجاد شده و دو دهه است که نیمه‌کاره رها شده است. این کارخانه نه می‌تواند توسعه یابد و نه حتی اگر ایجاد شود می‌تواند به سود مردم باشد زیرا نه نیازی را از بی ارجمند پاسخ می‌دهد نه می‌تواند جذب گردشگر کند که مزیت اصلی بی ارجمند است و نه اصلاً برنامه بلند مدتی برای آن دیده شده است.
مدیریت توسعه مند و برنامه محور
این کنشگر مسائل اجتماعی استان سمنان گفت: اگر دو دهه قبل یک ضلع به نام اجتماع در بی ارجمند وجود می‌داشت میلیاردها تومان و میلیون‌ها دلاری که برای کارخانه سیمان صرف شد، با راحتی می‌توانست صرف توسعه اقتصادی، اشتغال بر حسب صنعت گردشگری و منابع طبیعی و… در بی ارجمند شود تا امروز شاهد ایجاد هزاران شغل و ایجاد مزیت‌های ممتاز اقتصادی و سرمایه گذاری در این بخش محروم بودیم.
مدیریت شهری سمنان در کنار میراث فرهنگی و کمیته‌های مردمی نمونه بسیار موفقی از نیازسنجی و راه دادن اجتماع در تعامل بین صنعت و دانشگاه است امروز شاهد اهمیت دادن به بافت شهری قدیمی سمنان و احیای خانه‌های قدیمی هستیم که به راحتی می‌تواند توسعه گردشگری را حتی در یکی از صنعتی‌ترین شهرهای کشور، داشته باشد و این مدل موفق می‌تواند در دیگر شهرهای استان هم نمود بیرونی پیدا کند.
نکته‌ای که در پایان باید به آن اشاره کرد این است که یک شورای موفق می‌تواند به خوبی ضلع سوم بین تعامل صنعت و دانشگاه را پر کند زیرا شوراها برخاسته از بطن مردم هستند و نیازهای شهرهایمان را به خوبی می‌دانند، مزیت‌ها را می‌شناسند و حتی قدرت این را دارند که با همراهی نهادهای مختلف به خصوص همراهی مدیریت شهری، زیرساخت‌های اقتصادی را مهیا سازند. زیرساخت‌هایی که می‌تواند توسعه استان را از حالت کاریکاتوری بیرون بیاورد. از سوی دیگر استفاده از ظرفیت دانش بنیان‌ها و اتاق‌های مسئله با همراهی شوراهای شهرها می‌توانند مثمر ثمر باشند.
