برای ما که روزنامه‌نگاری را اواخر دهه هفتاد آغاز کردیم و روزگار پررونق رسانه‌های مکتوب را دیده‌ایم، همراه شدن با آهنگ پرشتاب رسانه‌های مجازی، خبرگزاری‌ها و سایت‌ها دشوار بود. اما این اتفاق آن‌قدر جدی و سریع رخ داد که ما را با خود همگام کرد. این روزها اگرچه علاقه ما به مطالعه و حتی فعالیت در روزنامه و ماهنامه‌های تخصصی همچنان وجود دارد و خواندن مطلب روی کاغذ برای‌مان جذاب و نوستالژیک است، اما پذیرفته‌ایم که دوران آن جنس اطلاع‌رسانی سپری شده است. روزنامه‌نگاری وارد عصری تازه شده و بسیاری از روزنامه‌نگاران با آن همسو شده‌اند. روزنامه‌نگاری از بین نرفت، پوست انداخت و پیش رفت. نسل تازه شاید تجربه حضور در تحریریه را ندارد، اما با شکلی دیگر از روزنامه‌نگاری اخت شد و در آن تبحر پیدا کرد. نسل قدیمی‌تر هم، در گذر زمان آموخت که دانش، تجربه و علایقش را به بسترهای تازه بیاورد.
در یک سال اخیر و با شیوع ویروس کرونا، بسیاری از رویدادهای فرهنگی و هنری، دچار تغییر و تحول شدند. برگزاری بعضی جشنواره‌ها لغو شد و برخی به سمت برگزاری آنلاین رفتند. حیات و نحوه برگزاری جشنواره‌های سینمایی به عنوان مهم‌ترین رویدادهای فرهنگی، هنری ایران از همان زمان که شیوع کرونا زندگی اجتماعی را مختل کرد، اهمیت داشت. جشنواره‌های فیلم کوتاه، مقاومت، کودک و «سینماحقیقت»، روشی تازه را انتخاب کردند و بخشی از رویدادهای‌شان را به‌صورت آنلاین برگزار کردند. تجربه‌ها و دستاوردها مختلف و قابل بررسی است. اما نکته مهم این است که از دنیای آنلاین، گریزی نیست، همان‌طور که از روزنامه‌نگاری آنلاین و بر بسترهای اینترنتی راه فراری وجود ندارد. بازگشت به دوران روزنامه‌های پرتیراژ کاغذی دشوار است و بسیاری از مردم جهان میل به خواندن اخبار و شنیدن رخدادها را در شبکه‌های اجتماعی، سایت‌ها و فضای مجازی دارند.
برگزاری جشنواره‌ها در دورانی که پس از کرونا با آن مواجه خواهیم شد، رنگ و بویی دیگر خواهد یافت. قطعا لذت تماشای فیلم روی پرده بزرگ و در سالنی مملو از جمعیت فراموش نخواهد شد. اما تماشای آنلاین فیلم امکانی است که با مختصات زندگی امروز هم‌خوانی بیشتری دارد. در دنیای تازه، امکانات باید عادلانه و گسترده شوند، برگزاری آنلاین دست‌کم این فضا را ایجاد می‌کند تا مخاطبانی بیشتر به تماشای آثار بنشینند. البته این ویژگی لزوما برای همه جشنواره‌ها مفید و کارآمد نیست. به عنوان مثال تعدد اکران و نمایش فیلم در جشنواره فجر به آن لطمه می‌زند، اما در حوزه جشنواره‌هایی از جنس «سینماحقیقت»، گستردگی مخاطب و افزایش تماشاگران آثار مستند از طریق برگزاری آنلاین دستاوردی ویژه محسوب می‌شود.
جهان پیش رو، «جهان آنلاین» است. کرونا خواهد رفت اما تاثیر آن بر زندگی و روابط اجتماعی باقی خواهد ماند. دورانی شروع خواهد شد که بشر برای مقابله با بحران‌هایی عظیم شبیه به آنچه کرونا رقم زد، تدبیر خواهد کرد. به نظر می‌رسد در این دوره با کمتر شدن مراودات یا محدود شدن بعضی رفتارهای اجتماعی، تجربه استفاده از اینترنت بیشتر و جدی‌تر خواهد شد. روزنامه‌نگاری، دوره سخت گذر از مرحله سنتی به بسترهای اینترنتی را پشت سر گذاشت، به نظر می‌رسد حالا نوبت جشنواره‌ها و رویدادهای فرهنگی و سینمایی است که به شیوه‌های تازه‌تری خو بگیرند.
۵۷۵۷
