10 ماه از ورود ویروس منحوس کرونا به کشور میگذرد، روزهایی پر از خبرهای ناخوشایند از فوت هموطنان عزیزمان که همچنان نیز ادامه دارد. حالا چندی است کورسوی امیدی برای خارج شدن از این وضعیت بغرنج دیده میشود که مربوط به انتشار اخباری از واردات و تولید واکسن کرونا است.
به گزارش تابناک، 30 بهمن سال 1398 دکتر کیانوش جهانپور رییس مرکز اطلاعرسانی و روابط عمومی وزارت بهداشت از مثبت شدن آزمایشات اولیه دو مورد مشکوک ابتلا به کروناویروس جدید سخن گفت. از آن زمان تاکنون بیش از 53 هزار نفر از ایرانیان به دلیل ابتلا به کرونا درگذشتند و مجموع بیماران کووید 19 در کشور از مرز یک میلیون نفر عبور کرده است.
در این مدت بسیاری از شرکتهای تولیدکننده واکسن در آمریکا و اروپا و حتی ایران دست به تحقیقات گستردهای برای ساخت واکسن کرونا زدهاند تا دنیا را از شر این کابوس نجات دهند؛ شرکت داروسازی «فایزر» اولین شرکتی بود که با اعلام مصونیت ۹۰ درصدی از تزریق واکسن ساختهشدهاش با عرضه بیش از یک میلیارد دوز از آن در سراسر جهان تا پایان سال ۲۰۲۱ میلادی سخن گفته است.
روند ساخت واکسن کووید 19 چگونه است؟
واکسنها آنتیژنهای ضعیفشده یا مردهای هستند که دستگاه ایمنی بدن را برای مبارزه در برابر ویروسها، آموزش داده و آن را به ساخت آنتیبادی تحریک میکنند. در مرحله آزمایشهای پیشبالینی، پژوهشگران واکسن را به بدن حیوانات وارد میکنند تا ببیینند باعث تحریک سیستم ایمنی میشود؟ در مرحله اول آزمایش بالینی، واکسن به گروه کوچکی از انسانها تزریق شده و درباره اثرات واکسن بر تحریک دستگاه ایمنی بدن اطلاعاتی جمعآوری میشود.
در مرحله دوم، واکسن به صدها نفر تزریق میشود تا دانشمندان بتوانند اطلاعات بیشتری درباره ایمن بودن آن و دوز مناسب آن به دست آورند؛ در مرحله سوم، واکسن برای تأیید ایمن بودن آن و آثار جانبی احتمالیاش به بدن هزاران نفر تزریق میشود، در این مرحله به گروه کنترل، دارونما تزریق میشود و اثربخشی واکسن مورد بررسی قرار میگیرد.
در حالی که هنوز سازمان بهداشت جهانی واکسن شرکت داروسازی فایزر آمریکا را تایید نکرده این شرکت با ادعای طی کردن این پروسه و دریافت تاییدیه سازمان غذا و دارو آمریکا (FDA) تزریق آن را در در آمریکا، اروپا و حتی برخی کشورهای خاورمیانه آغاز کرده است. البته اخیرا «سومیا سوامیناثان»، دانشمند ارشد سازمان جهانی بهداشت اعلام کرده که این سازمان درباره صدور مجوز استفاده اضطراری برای واکسنهای ساخته شده توسط شرکتهای «فایزر»، «مدرنا» و «آسترازنکا» تصمیماتی را اتحاذ خواهد کرد.
طبیعتا صدور مجوز استفاده برای این واکسنها توسط سازمان جهانی بهداشت امکان استفاده از آنها را در کشورهایی که نظامهای پزشکی آنها هنوز قادر به ارزیابیهای این واکسنها نبودهاند میسر خواهد کرد.
سناریوهای ایران برای تامین واکسن کرونا چیست؟
با آغاز تزریق واکسن کرونا در برخی از کشورهای دنیا ، سوالات و ابهاماتی را در بین مردم ایجاد شده که چه زمانی این پروسه در ایران آغاز خواهد شد؛ طبق توضیحات دکتر سعید نمکی وزیر بهداشت و درمان برای پیشگیری مردم به ابتلا به بیماری کووید 19 سه مسیر دنبال می شود؛ یکی مسیر واردات از سامانه توزیع عادلانه واکسن سازمان بهداشت جهانی موسوم به " کوواکس"، دیگری خرید از منابع موثق که غیر از مجموعه سبد کووکس بوده و سومی تولید داخلی است.
نمکی توضیح داد که از مسیر کوواکس،۱۶ میلیون و ۸۰۰ هزار دوز واکسن را برای هشت میلیون و ۴۰۰ هزار نفر گروههای آسیب پذیر شامل افراد بالای ۶۵ سال و کسانی که بیماری خاص زمینهای دارند، پیش خرید شده که به محض توزیع این واکسن، ایران آن را دریافت و تزریق میکند؛ در مسیر دوم یعنی خرید از منابع موثق نیز به محض دریافت گواهی سازمان بهداشت جهانی پیش خرید واکسن صورت می گیرد.
وزیر بهداشت این توضیح را درباره تولید واکسن در داخل کشور داد که این مسیر از طریق تولید مشترک در مراکزی مثل انستیتوپاستور دنبال میشود. بدین صورت که اگر کشوری بخواهد در ایران آزمایش بالینی یا کلینیکال ترایال بکند، باید در قالب تولید مشترک با ما باشد در غیر این صورت اجازه آزمایش انسانی را در ایران به هیچ کشوری و هیچ کمپانی ندادهایم و نخواهیم داد. همچنین با کمک شرکتهای دانش بنیان به عنوان تولید داخل این حرکت را دنبال کنیم، کما اینکه یکی از این شرکتهای دانش بنیان مجوز مطالبه فاز انسانی را گرفت از روزهای آینده این کار شروع می شود و در بهار سال ۱۴۰۰ به عنوان یکی از تولید کنندگان مطرح واکسن در منطقه خواهیم بود و نیاز کشور برآورده می شود.
نظارت مجلس بر چگونگی تامین واکسن کرونا
کمیسیون بهداشت و درمان مجلس به عنوان کمیسیون تخصصی مربوط به نظارت بر موضوعات بهداشتی و درمانی کشور جلساتی را برای بررسی آخرین وضعیت تولید واکسن کرونا و واردات آن برگزار کرد که طبق توضیحات زهرا شیخی سخنگوی این کمیسیون، راهکارهای اجرائی تسریع در ساخت و تولید داخلی واکسن کرونا بررسی شده و با توجه به گزارشات رسیده از شکست واکسن های خارجی باید بر تولید داخلی تکیه کرد.البته سلامت مردم ایران خط قرمز مجلس است.
علاوه بر این نشستی برای بررسی تولید واکسن کرونا در مجلس با رویکرد حمایت از تولیدکنندگان واکسن کرونا برگزار شد. طبق توضیحات امیرحسین قاضی زاده هاشمی نایب رییس مجلس، معاون وزارت بهداشت اعلام کرده که این وزارتخانه تمامی واکسنهای تولید داخلی که وارد فاز انسانی شوند را خرید تضمینی کرده و منابع مالی برای تولید صنعتی و تجهیز مجموعه تولید کننده در اختیارشان قرار میدهد.
او توضیح داد که تاکید بر استفاده از تولید داخلی واکسن کرونا است البته اگر فاصله زمانی زیادی میان تولید داخلی و خارجی واکسن وجود داشته باشد برای جلوگیری از افزایش مرگ و میرها ناچاریم واکسن کرونا را وارد کنیم.
ملک فاضلی عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس نیز گفت که باید ضمن واردات واکسن کرونا برای کاهش میزان مرگ و میر، تولید این واکسن را به طور جدی دنبال کنیم.
با توجه به روزهای تاریک کرونایی در کشور انتظار می رود مسوولان تمام همت خود را تامین واکسن کرونا قرار دهند تا نگرانی در جامعه وجود نداشته باشد.