به گزارش رکنا، چشم انداز صنعت طلا و جواهر کشور در وضعیت تحریم و راهکارها و مانع زدایی هایی که دولت و سازمان های دولتی می توانند در مسیر شکوفایی هر چه بیشتر این صنعت در صحنه بین المللی انجام دهند، مسائل مهمی است که شاید تا به امروز مغفول واقع شده است. صنعتی که می تواند جایگزین نفت شود و به شکوفایی و خودکفایی ایران در این روزها کمک برساند.
هومن زنگنه که در حال حاضر ریاست اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان طلا و جواهر ایران را به عهده دارد، حاصل 7 نسل تجربه خانوادگی در طراحی و تولید جواهرات است. وی هنر جواهر سازی را ابتدا از استاد خود، مادرش (بانو ساعتچی مظفریان) آموخت و تحصیلات عالیه را در همین رشته در مدرسه عالی گوهرشناسی و دانشگاه های ایران کانادا اخذ نمود.
این کارآفرین نمونه در جشنواره طلا و جواهر ایران عنوان برترین تولید کننده و طراح را به خود اختصاص داده است و همچنین در جشنواره های متعدد داخلی و خارجی مرتبط با این هنر - صنعت مورد تقدیر مقامات داخلی و خارجی قرار گرفت.
در این خصوص گفتگوی اختصاصی رکنا با هومن زنگنه، رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان طلا و جواهر ایران را بخوانید:
زنگنه درخصوص وضعیت صنف طلا و جواهر در ایران گفت: هنر- صنعت طلا، جواهر، نقره و فلزات قیمتی و سنگ های گرانبها یا گوهر سنگ ها جزو 5 صنعت بزرگ دنیا محسوب می شود. این صنعت از صنایعی است که دارای اشتغالزایی بسیار بالایی است. گردش مالی این صنعت در دنیا 500 میلیون دلار است و جزو صنعت هایی است که بالاترین گردش مالی را در دنیا دارد. اما متاسفانه در کشور ما ( مخصوصا در دولت های قبل ) به این هنر -صنعت ، به عنوان یک کالای زینتی نگاه شده است. در حالی که می توانست به یک صنعت ملی تبدیل و حتی جایگزین نفت شود، همانطور که رهبری بارها تأکید کردند که یکی از بهترین جایگزین های نفت در ایران معادن و سنگ های قیمتی است.
وی ادامه داد: باتوجه به این که ایران جزو 6 کشور توانمند از نظر ذخایر معدنی در دنیا محسوب می شود و جزو 5 کشور مصرف کننده در دنیا است، متاسفانه تا به امروز نتوانستیم جایگاه اصلی خود را پیدا کنیم. بیش از 36 هزار واحد صنفی در این صنعت در حال فعالیت هستند. 187 هزار واحد صنفی مرتبط در این صنعت فعالیت می کنند. اما کشور ما تا به امروز سیاست جامع و کاملی در این صنعت نداشته است.
رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان طلا و جواهر ایران درخصوص موانع و مشکلات این صنعت در شرایط تحریم گفت: دولتی ها خود را جای تولیدکننده ها و صادر کننده ها قرار دهند، شاید بتوانند آنها را درک کنند و راه نجاتی برای مشکلات آنها بیابند، در حال حاضر به تایید ریاست اتحادیه فروشندگان تهران، بیش از 30 درصد و در برخی استان ها تا 60 درصد جوازهای کسب صنف ما ابطال شده است. این به معنی مرگ حتمی این صنعت است. نزدیک به 80 درصد از واحدهای تولیدی ما به تعطیلی رفته است و این به معنی به قهقرا رفتن این صنعت است. متاسفانه وزارت صمت به عنوان متولی اصلی، وزارت کار، سازمان تامین اجتماعی و اداره مالیات از نهادهای تاثیرگذار این وضعیت هستند. قانون های یک شبه و یک روزه و بدون بررسی، مالیات های بدون کارشناسی، دیدگاه های سنتی، عدم برنامه های علمی و تخصصی، عدم ارتباط با بازارها و نمایشگاه های بین المللی و صادراتی شدن این صنعت، همه این مسائل بزرگترین مشکلات هنر صنعت طلا و جواهر است.
وی تاکید کرد: متاسفانه در دولت تدبیر و امید وعده های آنچنانی دادند. از جمله وام های توسعه روستایی که بیش از چند صد مورد آن مصوب شد، اما حتی یک مورد آن تا امروز پرداخت نشد. عملا 6 سال واحدهای تولیدی ما را معطل و سرکار گذاشتند و با آبرو و زمان آنها بازی کردند. دلیل این امر این است که دولت ها یا درگیر مسائل حاشیه ای و جانبی هستند یا درگیر مسائل رانتی خانوادگی یا افرادی که کارآمد، شایسته و توانمند نیستند، در جایگاه هایی قرار می گیرند که شایستگی آن را ندارند. با یک مدیر ناکارآمد و ترسو کار پیش نمی رود. به همین دلیل است که امروز قوه قضاییه ورود می کند به بحث کارخانجات و واحدهای تولیدی برای جلوگیری از هجوم بانک ها، که مانند موریانه به جان صنعت ایران افتاده اند. در حال حاضر یکی از بزرگترین معضلات کشور، بانک ها هستند که به اسم سودها و وام های اسلامی عملا ربا صد در صدی دریافت می کنند.
زنگنه ادامه داد: یک واحد صنعتی در کشور ما وام را با 25 درصد در خوشبینانه ترین حالت دریافت می کند. این وام در هر کشوری، حتی کشورهای همسایه مثل امارات با 3 تا 4 درصد، در آمریکا با 2 تا 2/5 درصد، سوییس با کمتر از یک درصد دریافت می شود. در ایران عملا 5 تا 6 برابر قیمت تمام شده، سود دریافت می کنند. در این حالت چگونه کالای یک تولید کننده می تواند در کشورهای دیگر و بازار بین المللی رقابتی شود؟ مشکلات عدیده دیگری هم وجود دارد. از آن طرف در سازمان تجارت جهانی کالای ما در نمایشگاه عرضه می شود، 95 درصد باید مالیات پرداخت کنیم. اما همین کالا با یک شرکت اماراتی با 5 درصد مالیات پرداخت می شود. متاسفانه مشکلات زیاد است اما فکر می کنم مشکل اساسی خودتحریمی است. یعنی مدیران، کارشناسان، مدیران ارشد نظام و وزرا نمی خواهند یک روز تصمیم بگیرند و یک اتفاق بزرگ را رقم بزنند. من فکر می کنم خود تحریمی ها بیشتر از تحریم ها وجود دارد. چون خوشبختانه در صنعت طلا و جواهر مشکل مواد اولیه وجود ندارد. مشکل تکنولوژی، دانش، نیروی کار و مصرف وجود ندارد. بازار مصرف ما بازار آماده ای است و خریدار نهایی هم آماده است. این اتفاقاتی است که در این صنعت برای ما جزو اولویت ها و ویژگی های مهم است. برای تولید یک فضای کمتر از یک متر و آموزش 60 تا 120 ساعت کفایت می کند. اما متاسفانه این چرخه نمی تواند راه بیافتد و این صنعت مدام قفل می شود و هر سال با اتفاقات بدی روبرو می شویم.
رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان طلا و جواهر ایران افزود: دوستان خوب ما در اتحادیه ها هم به عنوان متولیان این صنعت سنتی نگاه می کنند و مایل نیستند با علم روز و دانش روز همراه شوند. همکارانم در هیئت مدیره های مختلف سطح کشور باید مقداری تغییر رویه بدهند. در حال حاضر تکنولوژی آی تی ، های تک و نانو کار می کند. باید سعی کنیم صنف خود را با علم روز و دانش روز عجین کنیم و تغییر سیستماتیک در تولید و تکنولوژی ایجاد کنیم. از همه مهمتر این که این صنعت را حداقل در سطح خاورمیانه صادراتی و رقابتی کنیم.
وی درخصوص بحث صادرات گفت: بحث صادرات همیشه باید در اولویت های ما باشد. در حال حاضر تفاهم نامه ای را با اتحادیه هنگ کنگ داریم. با ایتالیا، سوییس، امارت و ترکیه و نمایشگاه های بزرگ همکاری داریم. در نمایشگاه ها شرکت می کنیم و از دانش جدید و آخرین طراحی های روز دنیا استفاده می کنیم. اما مشکلات زیادی در حوزه صادرات و واردات وجود دارد. در حوزه صادرات با این که روند خوبی را در پیش داشتیم، اما متاسفانه عدم کارشناسی در بخش توسعه و تجارت اتفاقاتی را بوجود آورد که روابط و فعالیت های اقتصادی قفل شده است. از طرفی شیوع بیماری کرونا و عدم برگزاری نمایشگاه ها جزو معضلات بزرگ ما شده است.
زنگنه ادامه داد: بیش از 221 گونه سنگ های معدنی در ایران وجود دارد که به عنوان گوهر سنگ ها شناخته می شوند. عقیق خراسان که 700 طیف گونه ای دارد، متاسفانه بازاری در بازار بین المللی ندارد. اما در مقابل عقیق یمن که تنها چند طیف گونه ای دارد، بازار بین المللی را گرفته است. فیروزه ایران ( فیروزه کرمان، دامغان، مشهد، خراسان) به عنوان برترین فیروزه دنیا، متاسفانه به دلیل عدم مارکتینگ و بازاریابی صحیح از سوی سیستم های نظارتی، دولتی و حتی خصوصی نتوانسته است جایگاهی در دنیا داشته باشد.
این کارآفرین برتر کشور گفت: در بخش معادن هیچ فعالیت بنیادی و پایه ای صورت نگرفته است. طرحی را تقدیم دولت کردیم که اگر تا 10 سال آینده فقط 10 درصد از معادن سنگ های قیمتی فعالیت کنند، بیش از یک میلیون نفر اشتغالزایی خواهد شد. این نیاز داخلی است که بسیار هم بالا است. اما دیدگاه اصلی ما صادراتی است. باتوجه به دلار بالای 20 هزار تومان بهترین فرصت برای صادرات است. نباید آمار استفاده کشورهای حوزه خلیج فارس در حوزه صنایع دستی، نقره، فلزات گرانبها و طلا و جواهرات را فراموش کنیم. باید از این فرصت ها استفاده کنیم. همانطور که باید از فرصت معادن کشورهای همسایه خود مثل تاجیکستان و افغانستان که زمرد و الماس بسیار استثنایی دارند، استفاده کنیم و با اشتغالزایی در این زمینه بتوانیم ارزش افزوده آن را به کشور بازگردانیم.
زنگنه درباره وضعیت معادن در کشور گفت: معادن عموما در حال حاضر دولتی نیستند. بلکه خصولتی هستند و این روند وضعیت را بهتر که نکرده است، بدتر هم کرده است. زمانی که دولتی بود، حداقل از نظارت سازمان های نظارتی برخوردار بود. اما وقتی خصولتی شدند، دیگر از همان نظارت هم برخوردار نیستند. از طرفی خصوصی هم نیست و توسط مدیرانی که منتخب سازمان های دولتی هستند، انتخاب می شوند و بودجه و رانت آن دولتی است. این شرکت های خصولتی هم از معضلات بزرگ این صنعت است که گاهی حتی جرات نام بردن آنها را هم نداریم.
وی درباره قاچاق طلا و جواهر در کشور گفت: قاچاق در کشور ما یک واقعیتی است که نمی توان وجود آن را کتمان کرد. قاچاق زمانی اتفاق می افتد که منافعی پشت آن وجود داشته باشد. هیچ وقت نمی توان مانع قاچاق در زمانی که منافعی وجود داشته باشد، شد. در حال حاضر ورود جنس خارجی به ایران مقرون به صرفه نیست، پس قاچاق هم به کشور صورت نمی گیرد. درباره سنگ های قیمتی اما قوانین اشتباهی وجود دارد. واقعیت هایی که سیستم های نظارتی چون وزارت صمت و گمرک باید بدانند. تا وقتی که این قوانین اصلاح نشود، این روند همچنان ادامه پیدا می کند.
زنگنه ضمن تاکید بر این مطلب که تولیدکننده منافق نیست، گفت: وقتی چندین سال قبل 25 درصد هزینه گمرکی برای سنگ های قیمتی در نظر گرفتند، که بعد به 5 درصد تبدیل شد. آن زمان در مصاحبه ای عنوان کردم که همین مورد را یک قاچاقچی با یک تا 2 درصد با کمترین زمان تحویل می دهد. باید سعی کنیم راهکاری تعریف کنیم که تولیدکننده حس مقبولیت و امنیت کند. تولید کننده منافق نیست. تولید کننده مجاهد و خیانتکار و خائن به کشور نیست. تولید کننده به تعبیر مقام معظم رهبری یک رزمنده است. اگر دولت ها به همین فرمایش مقام معظم رهبری توجه کنند، تمام معضلات در بخش تولید حل می شود. ایشان تعبیر کردند که کسانی که در بخش تولید و صادرات فعالیت می کنند، سرداران اقتصادی هستند که در خط مقدم اقتصاد کشور ایستاده اند. اما می بینیم که متاسفانه تمام سازمان ها از سازمان تامین اجتماعی، سازمان حمایت و بانک ها ما را به دید منافق نگاه می کنند. معضل مهم تر بوروکراسی اداری در کشور است. عمر تکنولوژی آی تی یا های تک در دنیا بین 3 تا 6 ماه است. یعنی از تولد یک ایده و تفکر تا مرحله اجرا بین 3 تا 6 ماه زمان می برد. متاسفانه در ایران برای ثبت یک شرکت دانش بنیان یا ثبت یک ایده بیش از یک سال زمان می برد تا مجوز آن صادر شود. این مساله با قوانین بین المللی و واقعیت های روز دنیا مغایرت دارد. با این شرایط چگونه می خواهیم پیشرفت کنیم؟ به نظر من باید در این حوزه یک تحول رخ دهد.
رئیس اتحادیه تولیدکنندگان و صادرکنندگان طلا و جواهر ایران گفت: در آستانه انتخابات 1400 هستیم، انشاالله فردی انتخاب شود که حامی تولید و صادرات باشد. امروز شرایط کشور شرایط بحرانی است. شرایط اقتصادی و بیکاری یکی از معضلات کشور است و شرایط بسیار سختی را برای رییس جمهور آینده پیش بینی می کنم. امیدوارم رییس جمهور بعدی یک جوان با سابقه درخشان باشد. کسی که جزو طبقه مرفه نباشد و درد جامعه را درک کند. فردی که سیاسی نباشد و فردی با جرات باشد و قصدش این باشد که با فداکاری یک اتفاق خوب را در این برهه رقم بزند.
زنگنه درباره شعار سال 1400 مبنی بر "تولید؛ پشتیبانی ها، مانع زدایی ها" گفت: اگر هر سال در هر کدام از دولت ها فقط 10 درصد به شعارهای سال و فرمایشات رهبری عمل می شد، 90 درصد از معضلات کشور حل شده بود. متاسفانه به جرات می گویم که هیچ اتفاقی حداقل در حوزه ما رخ نداد. در هیچ یک از دولت ها، شعارهای سال اجرایی نشد. آرزوی ما این است که رییس جمهور بعدی بحث مانع زدایی با رفع قوانین پیش پا افتاده و سنتی که هیچ نسبتی با بازار امروز جهانی و تکنولوژی روز ندارد را یک رییس جمهور جهادی رفع کند. کسی مثل سردار قاسم سلیمانی که یاعلی گفت، تصمیم گرفت و داعش را خارج از مرزها از بین برد. این کار سخت و بزرگی است. رییس جمهور آینده هم باید سرداری باشد که حاج قاسم گونه، تمام موانع را از بین ببرد. درها را باز کند. قوه قضاییه هم با اشکال تراشی ها برخورد کند و فردی که در مسیر تولید و پیشرفت کشور مانع ایجاد می کند به عنوان خائن و مجرم معرفی کند. در این حالت کشور به سرعت به شرایط نرمال باز می گردد. معضلاتی مثل بیکاری حل می شود. ما امروز بهترین زمان را برای صادرات و عرضه کالای ایرانی با استانداردهای جهانی داریم. امروز روزی است که می توانیم در این صنعت موفق باشیم. امروز از بهترین تکنولوژی برخوردار هستیم، از مواد اولیه ، تخصص، طراحی و کارشناسی افراد خبره و باسلیقه ای برخوردار هستیم. در بخش واحد دانشگاهی، پسران و دختران بسیار استثنایی داریم که تولیداتشان واقعا در سطح جهانی با نمایشگاه های خوب رقابت می کنند. اینها واقعیت هایی است که وجود دارد و شعار نمی دهیم.
این کارآفرین برتر کشور ادامه داد: امروز به عنوان یک کارشناس در حوزه تولید و صادرات اطمینان می دهم، اگر رییس جمهور آینده دست یا علی به ما بدهد در یک سال بحث اشتغال و صادرات را در سطح کشور با آمادگی رفع خواهیم کرد. فقط یک سال با ما همراه باشند و سیستم های موریانه ای امثال سازمان امور مالیاتی که متوجه نیستند وقتی یک واحد صنفی که تمام سرمایه آن 500 میلیون است، نزدیک به 2 میلیارد تومان مالیات بر ارزش افزوده حساب می کنند. متاسفانه بهترین تولیدکنندگان و صادرکنندگان ما در حال حاضر به دلیل وام ها و شرایط بد اقتصادی در زندان هستند. مسبب این اتفاق بانک ها و سیستم غلط مدیریتی در این صنعت است. مسبب آن مدیران ارشد ما مخصوصا مسئولان اقتصادی ما هستند. چرا همکاران خوب من در این صنعت باید پیک موتوری و راننده اسنپ بشوند و متاسفانه شرایط سختی داشته باشند. امروز درد زیاد داریم. جواب این سختی ها و دردها را باید مدیران ارشد بدهند. حتی اگر در کانادا یا هرجای دنیا باشند باید پاسخ خون شهدا و پاسخ جوانان و پاسخ کسانی که در ایران مانده اند و زحمت می کشند را باید یک روز پاسخگو باشند.
زنگنه در آخر گفت: در دنیا 5 صنعت است که جزو اولویت های کشورها است. در دنیا پشتوانه بانک های مرکزی کشورها طلا است. وقتی صنعت طلا، جواهر و سنگ های قیمتی و فلزات گرانبها جزو اولویت ها است و در بخش تولید، یک نعمت خدادادی است و با تراش به یک تکه گوهر با ارزش چند ده میلیاردی تبدیل می شود. وقتی بیش از 4800 هزار دختر جوان در بخش طراحی کالاهای ترکیبی تولید می کنند، اتفاقات بزرگ و خاصی در این حوزه رخ داده است و حیف است که به یک افتخار ملی در ایران و حوزه صادرات تبدیل نشود. متاسفانه مدیران جلساتی را برگزار می کنند، اما در حد جلسات و حرف باقی می ماند و اتفاق بعدی وجود ندارد. من از رهبری درخواست می کنم که از رییس جمهور بعدی بخواهند که به صنعت طلا و جواهر به عنوان یک اتفاق بزرگ نگاه کند. همانطور که در اردیبهشت ماه سال گذشته به دولت تاکید کردند که هنر صنعت سنگ های قیمتی و معادن را جزو اولویت ها و جایگزین نفت قرار دهید. تقاضای من این است که این صنعت را یک صنعت ویژه ببینند. اجازه بدهند بخشی از مشکل اشتغال را رفع کنیم و در حوزه صادرات برای کشور ارز آوری داشته باشیم. دست نابخردان را کوتاه کنند و اجازه بدهند همکاران من در این صنعت یک اتفاق خوب را رقم بزنند.آخرین قیمت های بازار ایران را اینجا کلیک کنید.
