روحانی: ریالی از بانک مرکزی استقراض نکردیم | بعضی ها از کلمه همه پرسی خوششان نمی آید

همشهری آنلاین چهارشنبه 12 خرداد 1400 - 12:31
رئیس  جمهوری با بیان اینکه اساس تفکرات امام در انقلاب اسلامی بر مبنای مردم بود، گفت: امام خمینی آگاهی مردم را اولین رکن اساسی را برای نهضت و انقلاب می‌دانستند. 
حسن روحانی

به گزارش همشهری‌آنلاین به نقل از ایرنا، حجت الاسلام و المسلمین حسن روحانی روز چهارشنبه در جلسه هیات دولت با اشاره به مناسبت‌های مهم خردادماه افزود: ۱۳ و ۱۴ و ۱۵ خرداد روزهای بسیار مهم در تاریخ انقلاب اسلامی و نظام جمهوری اسلامی ایران است. ۱۳ خرداد همان روزی است که امام آن سخنرانی معروف را عصر روز عاشورا در مدرسه فیضیه ایراد کردند. روز عاشورا در سال ۴۲ روز سیزده خرداد بود و سخنرانی معروف امام موج بزرگی در سراسر ایران به وجود آورد. 

وی با بیان اینکه اساس تفکرات امام در نهضت اسلامی و در انقلاب اسلامی بر مبنای مردم بود، گفت: امام خمینی آگاهی مردم اولین رکن اساسی را برای نهضت و انقلاب می‌دانستند. آماده شدن مردم برای حرکت عمومی و سپس قیام همگانی را مسیر و حرکت نهضت اسلامی تا رسیدن به مقصد و پیروزی می‌دانستند. 

روحانی ادامه داد: اساسا امام در نهضت اسلامی دنبال جنگ مسلحانه و چریکی نبود و راه اساسی نمی‌دانست. راه حلی که مدنظر امام بود حرکت مردم و جوشش مردم و همفکر شدن مردم با مسیر نهضت و حرکت انقلاب اسلامی بود. 

رئیس جمهوری با بیان اینکه سیزده خرداد آغاز یک موج بسیار بزرگ در نهضت اسلامی بود، گفت: در سال ۶۸ سیزده خرداد روز دیگری بود که به عنوان رحلت حضرت امام (ره) ثبت شد. عصر سیزده خرداد حال امام مساعد نبود و شب ساعت ۱۰.۲۰ روح ایشان پرواز کرد و ۱۴ خرداد روز بسیار غم‌انگیزی بود و صبح و عصر آن روز شرایط جدیدی را ایجاد کرد. 

وی ۱۴ خرداد ۶۸ را از روزهای تاریخ ساز عنوان کرد و گفت: صبح ۱۴ خرداد مردم مطلع شدند که امام رحلت کردند و غم سراسر کشور را فرا گرفت و اشک از گونه‌های مردم سرازیر بود اما علیرغم آن غم و سوگ بزرگی که مردم با آن مواجه شده بود، متانت و سکینه و وقاری را خداوند بر قلوب مردم حاکم کرده بود. 

سراسر کشور آرام بود و این آرامش ۱۴ خرداد ۶۸ از عجایب تاریخ انقلاب اسلامی است و این نشان می‌دهد که مردم ما چقدر با عظمت بودند آن هم شرایطی که با عراق به یک آتش بس واقعی نرسیده بودیم. 

روحانی یادآور شد: البته از سال ۶۷  آتش بس بود اما  نیروهای ما و عراقی سر مرز بودند و ما احتمالاتی می‌دادیم اما همه کشور آرام بود جایی نبود که بدخواهان نفوذی پیدا کنند و کاری انجام دهند. ۱۴ خرداد در تاریخ کشور روز عجیبی بود. 

وی گفت: عصر در مجلس خبرگان رهبری تصمیم بسیار مهم و تاریخ‌سازی گرفته شد و در آن هم هدایت‌های قبلی امام تاثیر داشت و لطف و عنایت خداوند که اصل مساله بود. قبل از رای گیری نهایی برای مقام معظم رهبری به عنوان رهبر انقلاب در تنفس، همه بحث‌ها این بود که شورای رهبری چند نفر باشد. خود من در آن لحظات خدمت مقام معظم رهبری بودم بیرون سالن در مجلس قدیم در ساعت تنفس صحبت می‌کردیم. یکی از بحث‌ها این بود که شورای رهبری چند نفر باشد. 

 رئیس جمهوری ادامه داد: بیشتر ذهن‌ها و فکرها این بود ۳ نفر یا ۵ نفر برای شورای رهبری انتخاب می‌شوند. وقتی تنفس تمام شد و برگشتند و رای گیری شد، شورایی رای نیاورد که نقطه جدیدی بود دو مرتبه در تاریخ سیاسی کشور که شورایی رای نیاورد و آن‌ها باید برای فردی به نتیجه برسد.  

روحانی افزود: این کار در زمان کوتاهی انجام شد و قبل از این که آفتاب غروب کند ایران دارای رهبر جدید شد. موقع اذان مغرب به همه جا اعلام شد آن شب خبرگان با امامت مقام معظم رهبری نماز مغرب و عشا را برپا کردند. هیچ کس فکر نمی‌کرد که شب قبل امام رحلت کند و در کمتر از ۲۴ ساعت رهبر بعدی پرچم را بر دوش گرفته و به نظر من ۱۴ خرداد از آن روزهای مهم و سرنوشت ساز است. 

رئیس دولت تدبیر و امید در ادامه ۱۵ خرداد ۴۲ را حادثه‌ای بسیار مهم عنوان کرد و افزود:  شب ۱۵ خرداد امام (ره) را دستگیر کردهو بعد از انتقال به تهران همان روز اول به انفرادی منتقل کرده بودند. در آن شرایط اگر قیام مردم قم و تهران و ورامین و قیام مردم بسیاری از شهرها در سراسر کشور نبود، معلوم نبود سرنوشت نهضت و انقلاب چه می‌شود و نسبت به امام (ره) به تصمیماتی را اتخاذ می‌کنند. 

روحانی گفت: آن روز در همان طلوع آفتاب که مطلع شدند از سراسر قم، جمعیت به سمت صحن حضرت معصومه علیه‌السلام حرکت کرد و آنجا مملو از جمعیت شد برخی از مراجع آمدند مرحوم حاج‌آقا مصطفی فرزند امام راحل به آنجا آمد، برخی‌ها سخنرانی کردند و هیجان وقتی به‌وجود آمد که زنان قم چادر به کمر بسته و شمشیر به‌دست وارد صحن شدند. 

وی خاطرنشان کرد: این جمعیت زنان با آن هیجان و شعار «یا مرگ یا خمینی» که وارد صحن شدند، شور عجیبی به وجود آورد و این مردم بی‌اختیار از درب قبله جنوبی صحن به سمت خیابان تهران خارج شدند و اینکه امام تهران را به تهران برده‌اند و ما هم باید به تهران برویم و امام (ره) را برگردانیم و جمعیت عظیمی در خیابان که در آن زمان نامش خیابان تهران بود موج زد. 

رئیس جمهوری بیان کرد: این جمعیت مردم در آنجا در برابر سلاح دژخیمان مواجه شدند، تیراندازی شد، مردم زیادی در آنجا مجروح شدند، عده‌ای کشته شدند، من خودم شاهد بود که یک جوان حدود ۲۰ساله که کنار دست خودم بود گلوله به پیشانیش خورد و ما جنازه وی را با چند نفر در کوچه کناری بردیم. 

روحانی گفت: این موج عظیم و بزرگی که در قم بود و موج عظیم‌تری که در تهران و پیشوای ورامین بود و همه جا این حرکت به وجود آمد، ۱۵ خرداد نشان داد که ملت زنده است و ملت در برابر ظلم و ستم سر فرود نمی‌آورد. ۱۵ خرداد نشان داد که مرجعیت و رهبری انقلاب زنده است که اقداماتی بعدی که در تاریخ انجام شد این سه روز، سه روز بسیار مهم در تاریخ انقلاب ما است.  

رئیس دولت تدبیر و امید بیان کرد: امام (ره) از آغاز با مردم نهضت خود شروع کرد، مردم را بیدار کرد و به حرکت درآورد و با مردم این نهضت و انقلاب و پیش برد، همه جا هم گره اصلی به دست مردم ایشان هدایت کرد اما با دست مردم گره‌ها باز شد. شما ببینید کدام انقلاب در تاریخ است که بعد از ۴۷ روز و بعد از پیروزی انقلاب، مردم پای صندوق آرا بیایند.  

روحانی افزود: صندوق نتیجه و دستاورد مهم انقلاب اسلامی و انقلاب مشروطه است. در انقلاب مشروطه هم یکی از دستاوردهای مهم، صندوق بود. البته ما مجالس اولیه مشروطه را می‌بینیم که انتخابات بود و مردم پای صندوق میامدند و یک شخصیتی مانند شهید مدرس به عنوان نفر اول انتخاب می‌شد و جایگاهی که ایشان داشت که البته بعدها به انحراف کشیده شد. 

وی ادامه داد: یکی از ثمرات مهم نهضت مشروطه و انقلاب مشروطه، همین صندوق و انتخابات بود. مردم پای صندوق بیایند، انتخابات انجام دهند، نمایندگان خود را انتخاب کنند و به نام مجلس شورای ملی بفرستند، در انقلاب اسلامی هم یکی از ثمرات مهم صندوق بود که مردم پای بیایند، راه‌حلی که امام (ره) برای اداره کشور ارائه داد، راه‌حل از طریق انتخابات و مردم بود، میزان رای ملت است شعار اصلی امام راحل بود. 

رئیس جمهوری عنوان کرد: ما نباید از امام (ره) فاصله بگیریم، ما باید روز به روز به امام (ره) نزدیک شویم، ما نباید بگذاریم خدای‌ناکرده سیر قهقرایی اتفاق بیفتد. نظریه امام بر این بود که مردم نقش اصلی و تعیین کننده در قدرت و اداره کشور داشته باشند و این نظریه امام (ره) بود و ایشان بر همین نظریه هم جمهوری اسلامی ایران را بنیان‌گذاری کرد. 

روحانی گفت: به همین دلیل هم خیلی مخالف بودند و می‌گفتند الان که موقع انتخابات، همه‌پرسی و رای‌گیری نیست. ۲۲ بهمن ۵۷ انقلاب پیروز شد، ۱۰فروردین سال ۵۸ یعنی ۴۷ روز بعد از انقلاب، مردم پای صندوق آرا رفتند، ۱۰ و ۱۱ فروردین همه پرسی در سراسر کشور انجام شد. 

وی تصریح کرد: حالا بعضی‌ها خیلی از کلمه همه‌پرسی خوششان نمی‌آید، اساس نهضت و نظام ما از همه‌پرسی آغاز شده، با همه پرسی بود که نظام جمهوری اسلامی ایران مورد تایید و تصویب قاطبه مردم و بیش از ۹۸ درصد مردم قرار گرفت. این کدام نهضت و انقلاب است که در یک سال، ۵ انتخابات و همه‌پرسی مهم صورت گرفت. 

رئیس جمهوری بیان کرد: مردم دو بار در همه‌پرسی و ۳ بار در انتخابات شرکت کردند،  یک بار در همه پرسی برای نظام جمهوری اسلامی شرکت کردند و یکبار هم در همه پرسی بعد از نهایی شدن همه‌پرسی قانون اساسی شرکت کردند، ۳ بار در همان سال اول انتخابات شد، انتخابات اعضای مجلس خبرگان قانون اساسی یعنی خبرگان اول، انتخابات برای ریاست جمهوری و انتخابات برای مجلس شورای اسلامی که در اسفند ماه سال صورت گرفت، اولی فروردین و آخری هم در ماه اسفند بود. 

روحانی با اشاره به پنج دوره حضور مردم پای صندوق آرا، گفت: این انقلاب نشان می‌دهد که ذاتش چیست، انقلابی که سال اول پنج مرتبه مردم را پای صندوق دعوت می‌کند، به این معناست که امام (ره) می‌خواهد بگوید که مسیر ما و راه ما این است و اداره مردم از این طریق و با آرای است. اگر خدای‌ناکرده ما از این مسیر و راه امام (ره) که همواره مورد تاکید مقام معظم رهبری هم بوده و ایشان همواره به حضور اکثر مردم پای صندوق آرا تاکید کرده‌اند بنابر این، این خط و این راه ادامه دارد. 

وی تاکید کرد: نکند از روی نادانی فردی بگوید که مهم نیست کم بیایند رای دهند یا زیاد رای دهند. مهم‌ترین مساله را یک نفر بگوید مهم نیست. این مهم‌ترین مساله ما است. صندوق و انتخابات مهمترین مساله ما است. همه ما باید کاری کنیم که مردم با راحتی و امید و نشاط پای صندوق آرا به اصلح رای دهند. نه اصلح از لحاظ فرد که این فرد اصلح است حتی از لحاظ برنامه و استراتژی اصلح باشد. می‌خواهند بهترین فرد بیاید این بار مسوولیت سنگین را بردوش بگیرد و کار را پیش ببرد.  

روحانی یادآور شد: نمی‌خواهم نطق خداحافظی انجام دهم خدا توفیق دهد دو ماه دیگر در خدمت مردم هستیم و به موقع حرف‌هایی که باید گفته شود را می‌گویم. اگر دولت قوی با پشتوانه آرای قوی مردم با شعار و استراتژیک روشن با جهان در این کشور روی کار نبود گذراندن سه سال و نیم جنگ تمام عیاراقتصادی به مراتب سخت‌تر از آن بود که گذشت البته  الان هم سخت است. 

رئیس جمهوری گفت: اما تدبیر این دولت کاری کرد که ترامپ نتوانست خود را از انزوا و تنهایی نجات دهد. ترامپ از برجام خارج شد اما تنها ماند و رژیم صهیونیستی و یکی از کشورهای مرتجع کسی کنارش نیامد. حتی متعهدین سنتی آمریکا هم کنارش قرار نگرفتند. چرا از پیروزی سیاسی ملت ایران در طول سال ۹۷ و ۹۸ و ۹۹ کمتر صحبت می‌شود. چرا از شکست ترامپ صحبت می‌شود. بارها ترامپ در شورای امنیت شکست خورد. خودش به عنوان رئیس جلسه شورای امنیت و شکست خورد. به قول خودشان رفت اسنب بک عمل کند شکست خورد. رفت جلوی رفع تحریم تسلیحاتی ایران را بگیرد شکست خورد. 

روحانی ادامه داد: همه کشورها به استثنای آن چند کشور ترامپ را به خاطر خروج از برجام تقبیح یا محکوم کردند. اگر توان این دولت برای اقنای افکار عمومی جهان و سیاستمداران جهان و سران جهان نبود چنین چیزی اتفاق می‌افتاد. این یکی از افتخارات بزرگ تاریخ ایران است. فکر نمی‌کنم در تاریخ سابقه داشته باشد که در سازمان ملل ایران در برابر آمریکا قرار گرفته باشد و آمریکا هر چند بار شکست خورده باشد و  چند بار در مصاف دادگاه بین المللی قرار گرفته باشند و هر چند بار آمریکا در دادگاه بین المللی لاهه شکست بخورد.  

وی گفت: چرا اینها گفته نمی‌شود. چرا نمی‌گویند در تاریخ ایران این پیروزی‌های ملت بزرگ ایران کم نظیر بوده و شکست آمریکا کم نظیر بوده است. البته ما الان می‌گوییم که به یک نقاط خوبی بعد از این ۸ سال رسیدیم. همه امروز از تعامل سازنده افتخار می‌کنند. هیچ کس نیست که بگوید تعامل سازنده خوب نیست. هیچ از تقابل با دنیا استقبال نمی‌کند. امروز همه بحث مذاکره می‌کنند. چون بعضی‌ها می‌گویند که ما بیاییم بهتر مذاکره می‌کنند خدا را شکر مذاکره را قبول کردید. شما تشریف بیاورید آن برای ما مهم نبود مهم این بود که بفهمید که راه مذاکره و تعامل با جهان است  که الحمدالله در این ۸ سال فهمیدید. 

روحانی تاکید کرد: ما به یک دستاوردهای بزرگی در این ۸ سال رسیدیم. ما به عقب برنمی گردیم. ما به نقطه‌هایی رسیدیم که هیچ کس نمی‌تواند به عقب برگردد. امروز هیچ کس نمی‌تواند بگوید برجام بد است. اگر می‌تواند بیاید بگوید برجام بد است. امروز همه کشورها دنبال این هستند که به برجام برگردند البته ما که در برجام بودیم و اگر کمی به عقب آمدیم به خاطر خیانت‌های آمریکا بود. آمریکا می‌گوید که می‌خواهد برگردد، ۱+۴ می‌گوید همه به برجام برگردند، ایران می‌گوید برگردیم. همه یک حرف می‌زنیم. امروز بعد از ۸ سال حرف ما یکی شده است ممکن است در شیوه‌ها اختلاف نظرهایی داشته باشیم اما در مسایل مهمی به نظر واحد رسیدیم و این پیروزی بزرگ برای ملت ایران است. 

رئیس دولت دوازدهم با بیان اینکه صریحا گفتند ما این کار را کردیم (از برجام خارج شدیم و تحریم کردیم) تا نظام را سرنگون کنند، اظهار داشت: آیا آن‌ها توانستند؟ گفتند سه ماه بعد. بعد گفتند چهار ماه بعد و بعد گفتند شش ماه. بعد از شش ماه دیدند نمی‌شود و آمدند دنبال مذاکره. ترامپ یکی از مهمترین مقامات شرق آسیا را برای مذاکره نزد مقام معظم رهبری فرستاد. ده‌ها بار از خود من درخواست مذاکره و دیدار کرد و مسئولان مختلف را کشورها را واسطه کرد. این به معنای شکست نبود؟ 

وی با بیان اینکه آن‌ها فکر می‌کردند نظام شکست می‌خورد و برای آن‌ها فرش قرمز می‌اندازند، تصریح کرد: بیداری، آگاهی، صبر و مقاومت ملت موجب شکست شد. چهار سال مردم صبر کردند. اینکه در وین مذاکرات خوب پیش می‌رود، این به خاطر صبر مردم است. پیروزی ما در سایه ایستادگی و صبر ملت، تدبیر دولت و راهنمایی و ارشاد رهبری است. پیروزی که مجانی به دست نمی‌آید. بهای سنگینی پرداخت شد. قدم به قدم دولت در کنار مردم تدبیر کرد.  

رئیس دولت تدبیر و امید اضافه کرد: اینها می‌گفتند ما در سال ۹۶.۹۷ از برجام خارج شده و تحریم می‌کنیم و در سال ۹۸ دولت دیگر پول ندارد و مجبور به استقراض از بانک مرکزی می‌شود. این مسئله یعنی تورم. برخی از اقتصاددانان در روزنامه نوشتند که تورم ما سه رقمی می‌شود اما دولت برای پایه پولی خود از بانک مرکزی استقراض نکرد. این کار بزرگ دولت در سال ۹۸.۹۹ و امسال است.  

استقراض از بانک مرکزی نکردیم 

روحانی با اشاره به راه‌های درآمدزایی دولت خاطرنشان کرد: درآمدهای مالیاتی بیشتر شد. انتشار اوراق و صرفه‌جویی در بودجه یک راه دیگر بود. نرفتیم از بانک مرکزی استقراض کنیم و دست به پایه پولی بزنیم. اوراق منتشر کردیم. یک روز شد کالای اساسی در بازار نایاب شود؟ نشد گوشت، دارو، مرغ، روغن و… نایاب شود. حتی در دوران کرونا و قطع ارتباطات ما با همسایگان این کار رخ نداد.  

وی با اشاره به افزایش حجم تولیدات داخلی ابراز داشت: امروز به بزرگترین صادرکننده بنزین در منطقه تبدیل شدیم. امروز به بزرگترین صادرکننده ریل شدیم. یک روز برای راه‌آهن‌مان ریل صادر می‌کردیم ولی امروز تولیدکننده ریل شدیم. دو ماهه امسال، پولی که برای بودجه عمرانی و آبادانی پرداخت شده، بیش از ۵ برابر دو ماهه پارسال است.  

به گفته رئیس ‌جمهور، سال قبل ۷۰۰ میلیارد تومان پرداخت شد ولی امسال بیش از چهار هزار میلیارد تومان پرداخت شده است. اینکه چهار هزار میلیارد تومان در دو ماهه امسال پرداخت شده اما پارسال ۷۰۰ میلیارد تومان پرداخت شده، حرکت را نشان می‌دهد.  
مسائل اصلی با آمریکا حل و فصل شده است 

روحانی با بیان اینکه در مورد قیمت دل‌مان می‌خواست کنترل بیشتر شود و اجناس با قیمت کمتری به دست مردم برسد،  عنوان کرد: در صنایع مربوط به لوازم خانگی بیش از ۷۰ درصد داخلی تولید می‌شود و به سمت خودکفایی حرکت می‌کنیم. آمریکایی‌ها دیدند که نمی‌شود ایران را شکست دهند بنابراین بایدن در تبلیغات انتخاباتی‌اش رسما اعلام کرد اگر پیروز انتخابات ریاست جمهوری شوم، به برجام برمی‌گردم.  

وی افزود: برخی‌ها فکر می‌کنند او تازه این حرف را زده است اما خیر، بایدن این حرف را در ایام رقابت‌های انتخاباتی می‌گفت. او این حرف را مدام گفت و مسئولان دیگر هم تکرار کردند. این حرف را وقتی گفت که رقابت تنگاتنگی با رقیبش داشت یعنی ملت آمریکا هم این را می‌خواهد وقتی ملت آمریکا به رقیبش رای بیشتر داد، یعنی ملت آمریکا هم برجام و تعامل را می‌خواهد لذا به وین آمدند و امروز نیز مشاهده می‌کنیم مسائل اصلی با آمریکا حل و فصل شده است. 

ریس جمهوری گفت: اگر اراده بر این باشد که در این دولت این کار انجام شود این دولت این کار را انجام داده است. فعل ماضی به کار می‌برم فعل مضارع نداریم. ما کارمان را انجام داده‌ایم و تمام کردیم. آن قولی که در تحریم به ملت ایران دادیم به قولمان وفادار ماندیم. یکبار در سال ۹۴ و یکبار در سال ۱۴۰۰ تحریم را شکستیم بنابراین ما کارمان را انجام دادیم.  

وی افزود: در کرونا هم به مردم قول دادیم گفتیم کرونا را تا پایان این دولت مهار می‌کنیم. البته من دست همه مدافعان سلامت را می‌بوسم چرا که کار بزرگ بر دوش آن‌ها و ملت ایران بوده است و همه همکاری کردند که به این نقطه رسیدیم اما در مساله کرونا از قله به سمت سرازیری در حال حرکت هستیم. با ادامه واکسیناسیون در کشور هفته‌های بهتری را پیش رو خواهیم داشت. این بیماری و ویروس را پایان دولت زمان تحویل مهار شده تحویل خواهیم داد. در تولید واکسن داخلی هم با یک حرکت بسیار خوب شاهد تحول بزرگ خواهیم بود.  

رئیس جمهوری در ادامه گفت: علامتی که به دنیا و ترامپ و دیگران دادیم افتتاح پنجشنبه‌ها بود که کمر آن‌ها را شکست. دیدند علیرغم این همه فشار در یک روز ده‌ها هزار میلیارد تومان پروژه افتتاح کردیم. این هفته هم افتتاح داریم. ۲۰ هزار هکتار زهکشی جدید افتتاح خواهیم کرد. بیش از هزار و ۶۰۰ طرح و پروژه گلخانه‌ای را افتتاح خواهیم کرد. 

 روحانی اضافه کرد: از هفته آینده فقط پنجشنبه‌ها نیست و دوشنبه‌های افتتاح هم داریم تا آمریکایی‌ها و بدخواهان بفهمند ایران استوار در مسیر تولید ایستاده است. فرمان جهش تولید را اجرایی و عملیاتی می‌کند و پیش می‌برد. تا آخرین هفته این دولت که پنجشنبه روز عید غدیر خم است شاهد افتتاح پروژه‌های متعدد خواهیم بود و همه این افتتاح‌ها نشان می‌دهد که در مسیر زیرساخت‌ها و تولید و توسعه گام‌های استوار را برخواهیم داشت.

منبع خبر "همشهری آنلاین" است و موتور جستجوگر خبر تیترآنلاین در قبال محتوای آن هیچ مسئولیتی ندارد. (ادامه)
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت تیترآنلاین مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویری است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هرگونه محتوای خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.