به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم در گذشته که منابع آبی کشور بیشتر بود و واردات به این شکل امروزی نبود، باغدارانی در مناطق مختلف کشور وجود داشتند که اقدام به زراعت چوب می کردند اما به تدریج با کم آبی ها و افزایش واردات این حرفه و فعالیت اقتصادی در کشور کمرنگ شد.
سه عامل اما اخیرا باعث رونق دوباره زراعت چوب در کشور شده است؛ گران شدن نرخ ارز ، الوار و چوب های وارداتی که متاثر از آن قیمت چوب های داخلی نیز افزایش یافت؛ دوم اینکه برداشت چوب از جنگل های کشور ممنوع شد و در نهایت با طرح های حمایتی تسهیلاتی برای زراعت چوب داده شد.
این تسهیلات شامل وام های کم بهره، اختصاص ارزان قیمت اراضی دولتی (اجاره طولانی مدت) و امکان استفاده از آب های نامتعارف شهری و صنعتی در مناطق کم آب و توزیع نهال رایگان، باعث استقبال دوباره از این فعالیت اقتصادی شده است.
مصاحبه ای با مدیر طرح زراعت چوب سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری انجام شده است که بخش عمده آن مرتبط با زراعت چوب بوده که مشروح آن در ذیل مطب آمده است.
تولید نهال مورد نیاز توسط بخش خصوصی
کامران پور مقدم رییس مرکز جنگل‌های خارج از شمال و مدیر طرح زراعت چوب سازمان جنگلها در گفتگو با خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم در ارتباط با اقدامات حفاظتی این سازمان اظهار کرد: از 14.3 میلیون هکتار جنگل موجود کشور،برخی آنها رویشگاه های جنگلی و دارای گونه های ارزشمند و منحصر به فرد هستند.
وی افزود: برای جلوگیری از نابودی و تخریب این بخش از جنگلها در اثر چرای دام، کاربری غیرمجاز و حتی اجرای پروژه های عمرانی، در یک حرکت جهشی در سال 99 محدوده آنها شناسایی، تعیین حدود و در قالب قانون حفاظت از ذخایر جنگلی آگهی قرق برای آنها اعلام شد.
این مقام مسئول ادامه داد: بر این اساس، ضوابط مدیریت ذخیره گاه های جنگلی برای حفاظت و مدیریت از این ذخایر ارزشمند لحاظ شده است تا حفاظت بیشتری از آنها صورت گیرد.
پور مقدم با بیان اینکه تعدادی از نهالستان هایی دولتی برای ارتقاء بهره وری نیاز به تجهیزات و تقویت دارند گفت: توجه به این امر در سال 1399 مورد توجه قرار گرفت و با بازسازی زیر ساخت های این نهالستان مانند موتوره آب ها و سیستم های آبیاری با حفظ مالکیت دولت، در اختیار بخش خصوصی قرار گرفت.
وی اظهار داشت: بر این اساس اکنون بخش خصوصی ضمن پرداخت اجاره و بهره مالکانه ؛ نهال های مورد نیاز کشور را تولید می نماید.
رییس مرکز جنگل‌های خارج از شمال و مدیر طرح زراعت چوب سازمان جنگلها یا آور شد که 27 نهالستان جنگلی به این صورت به بخش خصوصی اهاله مدیریت شده است.
*زراعت چوب توجیه اقتصادی پیدا کرد
مدیر طرح زراعت چوب سازمان جنگلها در بخش دیگری از صحبت های خود در ارتباط با طرح زراعت چوب در منابع طبیعی و دولتی گفت: در ابتدا در سال 84 به صورت رسمی طرح زراعت چوب در کشور آغاز شد اما با توجه به اینکه هنوز در آن دوران بهره برداری از چوب جنگل ها وجود داشت و نرخ واردات ارز واردات ارزان بود، زراعت چوب توجیه اقتصادی برای تولیدکنندگان بخش خصوصی نداشت.
وی افزود: در سال های 95 و 96 با توجه به اینکه طرح تنفس جنگل اجرا و برداشت چوب از تمام جنگل های کشور ممنوع و متوقف شد و با افزایش نیاز صنایع چوب برای تامین مواد اولیه، استقبال از اجرای طرح های زراعت چوب افزایش یافت، در حال حاضر افراد و صاحبان کارخانجات صنایع چوب از گونه های سریع الرشد استفاده می کنند.
برنامه افزایش 12 برابری زراعت چوب در کشور
پور مقدم یادآور شد: با بررسی سوابق اجرای طرح زراعت چوب در سنوات گذشته نشان میدهد که متوسط سالانه زراعت چوب در کشور حدود 6 هزار هکتار بوده است اما با اجرای برنامه ششم توسعه کشور و توقف بهره برداری چوب از جنگل های طبیعی، طرح زراعت چوب مورد توجه قرار گرفت به طوریکه مقرر شد در طول برنامه مجموعا 75 هزار هکتار زراعت چوب انجام شود.
وی اظهار داشت: با مشارکت صاحبان صنایع چوب و دیگر تولیدکنندگان با یک جهش قابل توجه در سال 1399 و اجرای 22600 هکتار زراعت چوب، مجموعا عملکرد طرح زراعت چوب از ابتدای شروع برنامه ششم تا پایان سال چهارم به 50 هزار هکتار بالغ می گردد.
وی اظهار داشت: امیداریم بر اساس هدف گذاری های انجام شده به 40 هزار هکتار از اجرای این طرح در سال 1400 برسیم که عملکردی فراتر از مصوبات برنامه ششم است.
پتانسیل زراعت چوب در 900 هزار هکتار از اراضی و مراتع کشور
وی یادآور شد: با انجام مطالعات پتانسیل سنجی توسط موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع کشور امکان به زیر کشت رفتن 900 هزار هکتار از اراضی کشور برای زراعت چوب وجود دارد.
پور مقدم گفت: در مجموع 900 هزار هکتار از اراضی کشور بر اساس شناسایی های صورت گرفته، قابلیت زراعت چوب را دارند که تقریبا در تمام استان ها قابل انجام شدن است اما از 900 هزار هکتار اراضی و مراتع قابل کشت زراعت چوب کشور تا به امروز در 150 هزار هکتار کاشت و برداشت صورت گرفته است.
بهره برداری 4 ساله
مدیر طرح زراعت چوب سازمان جنگلها افزود: برای زراعت این محصول از گونه های سریع الرشد و اصلاح نژاد شده استفاده می شود که بهره برداران می توانند بعد از 4 تا 5 سال چوب برداشت کنند.
امکان استفاده از پساب برای زراعت چوب
وی با اشاره به امکان استفاده از پساب برای زراعت چوب گفت: در مناطقی که دسترسی مناسب به آب وجود ندارد از پساب و آب های نامتعارف شهری و صنعتی استفاده می شود زیرا در این نوع زراعت استفاده از آب های نامتعارف عملا مشکل خاصی ایجاد نخواهد کرد.
پور مقدم تصریح کرد: از تکنیک های آبخیزداری نیز باید برای زراعت چوب مورد استفاده قرار داد و با ذخیره آب از آن برای کشت این محصولات استفاده کرد.
اختصاص وام کم بهره و توزیع نهال رایگان برای زراعت چوب
وی تصریح کرد: در سال 1400، یارانه 35 میلیارد تومانی برای تامین نهال مورد نیاز کشت چوب مصوب شده است و بر این اساس نهال ها به صورت رایگان در اختیار بهره برداران قرار می گیرد.
پور مقدم گفت: برای اجرای طرح های زراعت چوب افراد می توانند از اراضی که خود در اختیار دارند استفاده کنند و از دولت تسهیلاتی مانند وام های کم بهره 12 درصدی و 4 سال تنفس استفاده کنند.
مدیر طرح زراعت چوب سازمان جنگلها گفت: بهره برداران همچنین می توانند از اراضی دولتی که به صورت مزایده هر ساله در اختیار بهره برداران قرار می گیرد استفاده کرده و سالانه مبالغی تحت عنوان اجاره به دولت پرداخت کنند.
کشت تلفیقی با چوب
پور مقدم گفت: با توجه به طولانی بودن زمان کشت و زراعت چوب، به افراد پیشنهاد کشت تلفیقی می شود به طوریکه در بین درختان چوب می توانند صیفی جات یا گیاهان دارویی بکارند تا بتوانند هزینه های تولید خود را مدیریت کنند.
حداقل 90 میلیون تومان سود خالص از هرهکتار
وی گفت: بر اساس بررسی های انجام شده بهره برداران از طرح زراعت چوب، 90 میلیون تومان سود خالص در هر هکتار کسب می کنند که این مبلغ تنها مربوط به زراعت خود چوب است و شامل کشت و در آمد های جانبی نمی شود.
هزینه هرهکتار زراعت چوب و تعداد اشتغال
وی یادآور شد که زراعت چوب هزینه چندانی ندارد و تنها نیازمند اندکی خاک ورزی و نگهداری است و در هر هکتار برای دو تا سه نفر به صورت مستقیم و برای 10 نا 12 نفر به صورت غیر مستقیم اشتغال ایجاد می شود.
وی گفت: نهال های استفاده شده در این نوع زراعت در مناطق شمالی کشور صنوبر و در مناطق جنوبی و گرمسیر کشور، اکالیپتوس، گز و آکاسیا است.
وی گفت: اراضی واگذار شده دولتی در سطوح مختلف در اختیار صنایع و بهره برداران قرار می گیرد؛ همچنین در مواردی اراضی در سطوحی کوچک بالغ بر 2 تا 3 هکتار برای بهره برداران و مجریان اختصاص می یابد.
مدیر طرح زراعت چوب سازمان جنگلها ادامه داد: اجاره این اراضی با توجه به موقعیت آنها متفاوت است و توسط کارشناسان رسمی تعیین و اعلام می گردد اما به طور متوسط حدود 2 تا 4 میلیون تومان سالانه برای هر هکتار به عنوان مبلغ پایه در مزایده مد نظر قرار می گیرد.
وی افزود: این عرصه ها در قالب ماده 3 قانون حفاظت و بهره برداری از جنگلها و مراتع و با حفظ مالکیت دولت برای تولید چوب در اختیار سرمایه گذاران به صورت اجاره قرار می گیرند.
پور مقدم افزود: هزینه انجام شده برای هر هکتار حدود 30 تا 35 میلیون تومان است اما همانطور که گفته شد تا 90 میلیون تومان سود خالص برای بهره برداران دارد.
موانع پیش روی زراعت چوب
پور مقدم گفت: هر چند همچنان محدودیت هایی نظیر مشکلات تخصیص آب های نامتعارف و پساب ها برای اجرای این طرح و همچنین کمبود تسهیلات کم بهره بانکی به عنوان محدودیت ها به عنوان موانع برای توسعه زراعت چوب باقی است اما با این وجود نیز استقبال خوبی از زراعت چوب صورت گرفته است.
انتهای پیام/
