به گزارش ایسنا بنابر اعلام کلینیک روانشناسی انتخاب نو، در واقع طرحواره‌ها در مرکز مشاوره ایرانیان به مجموعه ای از باورها، خاطرات، تصاویر ذهنی و احساسات بدنی فرد اطلاق می‌شوند که در سالهای دور شکل گرفته و باعث می‌شوند تا در عملکرد فرد از نظر فردی، خانوادگی، شغلی و اجتماعی تغییرات زیادی صورت گیرد. طرحواره‌ها تاثیرات عمیق و قدرتمندی در شناخت و احساسات فرد دارند و از همین طریق افکار یک فرد را کنترل می‌کنند. چنانچه طرحواره‌ها باعث آسیب به زندگی فردی و اجتماعی شوند آنها را طرحواره‌های ناسازگار می گویند و چنانچه این باورها باعث بروز مشکل در زندگی فرد نشوند آنها را طرحواره سازگار می نامند. بنا بر این می توان گفت طرحواره چیزی است که در روان همه انسانها وجود دارد و واکنش ها و تصمیمات یک فرد را تحت تاثیر قرار می دهد.
بنا بر تعریفی که ارائه نمودیم باورها و اعمال افراد تحت تاثیر طرحواره‌ها قرار دارند و از همین جهت بر اساس نظر دکتر تابع جماعت مشاور خانواده و ازدواج طرحواره‌ها قادر هستند بر انتخاب همسر و رفتاری که زوجین در زندگی مشترک با یکدیگر انجام می دهد نیز اثرگذار باشند و مسیر زندگی آنها را به سمت مثبت یا منفی سوق دهند. زمانی که افراد در زندگی مشکلات مشابهی برایشان ایجاد می‌شود که احساساتی نسبتا یکسان در آنها ایجاد می‌کنند می گوییم طرحواره فرد فعال شده. طرحواره‌ها عموما در ناخود آگاه فرد وجود دارند و فرد نمی داند که اعمال و رفتار وی تحت تاثیر آن می‌باشد.
شایع ترین انواع طرحواره‌های تاثیر گذار در زندگی زوجین
1- طرحواره محرومیت هیجانی: یکی از سخت ترین طرحواره‌ها، طرحواره محرومیت هیجانی می‌باشد که باعث می‌شود فرد توانایی بروز هیجانات و احساسات درونی خود را نداشته باشد. معمولا این طرحواره به دلیل وجود والدینی سخت گیر و انتقاد گر ایجاد می‌شود که فرد به صورت ناخود آگاه در اثر احساس بدی که از والدین دریافت کرده ترجیح داده دیگر احساسات درونی خود را بیان نکند. وجود این طرحواره باعث بروز مشکلات زیادی در بین زوجین می‌شود زیرا این افراد در مقابل همسر خود نیز توان بیان احساسات و بروز هیجانات درونی خود را نداشته و برقراری ارتباط با آنها بسیار سخت است. معمولا همسران این افراد در مراجعه به مشاورین ازدواج همواره از سرد بودن و رفتار رسمی همسر خود احساس ناراحتی می‌کنند و احساس می‌کنند رابطه عاطفی آنها برای ادامه زندگی مشترک بسیار نا امید کننده است.
2- طرحواره بی اعتمادی: در این طرحواره فرد معمولا دچار بی اعتمادی نسبت به قشر خاص یا جنسیت خاصی از افراد می‌باشد، به عنوان مثال این افراد باور دارند همه زنان افرادی مادی هستند و نسبت به آنها احساس بی اعتمادی شدیدی داشته که این بی اعتمادی باعث ایجاد ترس در ازدواج و بر قراری رابطه‌ای مناسب با زنان می‌گردد. طرحواره بی اعتمادی معمولا تحت تاثیر خاطره‌ای بد که فرد در آن مورد بد رفتاری قرار گرفته و احساساتی همچون غم و خشم را در آن تجربه نموده، ایجاد شده. معمولا شدت واکنش‌های افراد در مقابل این طرحواره بسیار زیاد بوده و خیلی زود خود را نشان می‌دهد.
3- طرحواره رهاشدگی: یکی دیگر از طرحواره‌هایی که از نظر دکتر باقری مشاور خانواده و ازدواج در روابط زوجین مشکلات فراوانی را ایجاد می کند، طرحواره رهاشدگی می‌باشد. افرادی که تحت تاثیر این طرحواره قرار دارند بر این باور هستند که شریک زندگی شان یا افرادی که در زندگی برای آنها مهم هستند، دیر یا زود آنها را ترک می‌کنند و روابط عاطفی آنها محکوم به شکست است. این افراد احساس می‌کنند تا آخر عمر توانایی داشتن شریک عاطفی را ندارند و تحت تاثیر این باور و احساس همواره احساس ترس و نگرانی شدیدی در درون خود دارند. احساس رها شدگی تحت تاثیر اتفاقاتی همچون: بی توجهی والدین، جدایی والدین، عدم حضور یکی از والدین در دوران نوزادی و ترد شدن از سوی والدین در دوران کودکی برای فرد ایجاد می‌شود که برای رهایی از آن باید حتما به یک طرحواره درمانگر مراجعه نماید.
4- طرحواره نقص و شرم: در این طرحواره احساس بی ارزشی عمیقی فرد را در بر می گیرد به صورتی که مشاور خانواده خوب این افراد را در حالتی مشاهده می کند که قربانیان زندگی مشترک خود هستند. این افراد معمولا تمایل دارند تا از اجتماعاتی که آنها را مورد قضاوت قرار می دهند کناره گیری کرده و بر این باور هستند که به اندازه کافی خوب، دوست داشتنی و ارزشمند نیستند. همین باور مرکزی باعث می‌شود تا این افراد گاهی در زندگی زناشویی مورد سوءاستفاده شریک زندگی خود قرار گرفته و تقصیر همه مشکلات بر گردن آنها گذاشته شود. این طرحواره در اثر مقایسه های نابجا و سرزنش های مداوم والدین ایجاد می‌شود و معمولا تا زمانی که فرد برای درمان اقدام نکند وی را رها نمی‌کند. و فرد نمی تواند یک زندگی رو به روال و عادی را طی نماید.
5- طرحواره استحقاق: این طرحواره در میان مراجعه کنندگان کلینیک روانشناسی انتخاب نو در افرادی که در کودکی بیش از اندازه مورد توجه و دارای رفاه بوده‌اند بسیار دیده می‌شود. باور این افراد این است که نسبت به دیگران برتری دارند و هیچ گونه قواعد و قانونی را برای خود قائل نیستند. معمولا در بین زوجینی که اختلال خود شیفته در یکی از آنها دیده می‌شود زمینه طرحواره استحقاق بسیار زیاد بوده، زیرا این افراد گاهی اوقات برای ارضاء تمایلات خود، بدون در نظر گرفتن احساس طرف مقابل دست به کنترل های افراطی زده و زورگویی می‌زنند.
انتهای رپرتاژ آگهی
