ناصر ایمانی تحلیلگر مسائل سیاسی در ارزیابی فضای حاکم بر اولین مناظره انتخاباتی، گفت: سوال اساسی این است که آیا مناظرات انتخاباتی اولاً منجر به افزایش مشارکت و ثانیاً منجر به انتخاب صحیح و عقلانی مردم در مورد یک کاندیدا به عنوان یک رئیس جمهور میشود یا خیر که این مسئله مخالفین و موافقین زیادی دارد.
وی افزود: تصور من این است که مناظرات با فرهنگ سیاسی و با ساختارهای غیرحزبی که در کشور ما وجود دارد، ضرر و زیان و آسیبش به نسبت محاسنش بیشتر است که عموماً یک فرهنگ غلط و ناهنجاری را در جامعه نهادینه میکند متاسفانه فرهنگ تهمت زدن، خلاف واقع گفتن و هیجانی و احساسی کردن جو عمومی جامعه آنهم در سطح کسانی که ادعای ریاستجمهوری دارند در دورههای اخیر مناظرات انتخاباتی به طور برجستهای وجود داشته است.
ایمانی گفت: افکار و فرهنگ مردم ما هنوز از مناظرات 88 زخمی است و این زخمهای عمدتاً فرهنگی هنوز به درستی التیام پیدا نکرده بود که در سال 92 این زخم دوباره سر باز کرد و در سال 96 نیز به اوج خود رسید و متاسفانه فضای کلی مناظره این دوره هم نیز در همین راستا قرار داشت.
این تحلیلگر مسائل سیاسی خاطرنشان کرد: مخاطبانی که شاهد مناظره بودند از سوالاتی که از سوی مجری پرسیده شد و پاسخهایی که کاندیداها به این پرسشها دادند، نتوانستند این برداشت را داشته باشند که فلان کاندیدا راه حلش مثلاً برای کنترل نقدینگی افسارگسیخته موجود چیست و عمدتاً توجهها به این جلب شد که چه کسی خوب حمله کرد و چه کسی خوب دفاع کرد و کدام یک از کاندیدا حال دیگری را گرفت که این مسئله همان آسیبی است که مناظرات به شکل فعلی به کشور میزند.
وی درباره انتقاداتی که به صدوسیما بابت فرم و محتوای برگزاری مناظرات مطرح میشود گفت: صداوسیما اساساً دخالتی در فرم اجرای مناظرات ندارد و تمام مکانیزم پیاده شده در مناظرات از جمله زمان اختصاص یافته به هر یک از کاندیداها از سوی کمیسیون تبلیغات ریاستجمهوری تعیین شده است به طوری که در مکانیزم برگزاری مناظرات دخالت صداوسیما صرفاً در حد حضور مجری و تصویربرداران است و دیگر امور مرتبط با مناظرات مستقیماً در اختیار کمیسیون تبلیغات ریاستجمهوری است.
ایمانی یادآور شد: این نقد به روند ربرگزاری مناظرات وارد است که در حالی که سوالهای طراحی شده بسیار مهم و کلی است با این وجود برای هر کاندیدا تنها 3 دقیقه فرصت برای پاسخگویی به این سوالات اختصاص داده شد، در حالی که اگر شما بزرگترین اقتصاددانان جهان را بیاورید و از آنها بخواهید تا درباره نحوه مدیریت نقدینگی در کشور در عرض 3 یا 4 دقیقه توضیح بدهند گمان نمیکنم که توانایی این کار را داشته باشد.
این کارشناس مسائل سیاسی ادامه داد: بحث دومی که راجع به ایراد مناظره اول باید به آن اشاره کرد این بود که برخی از کاندیداها اساساً کاری به سوالی که از آنها پرسیده میشد نداشتند و پاسخهایی که از قبل درباره مباحث دیگر آماده کرده بودند را مطرح کردند که این مسئله موجب دخالت چند باره آقای حیدری به عنوان مجری مناظره هم شد ولی شاهد بودیم که برخی کاندیداها به این تذکرات توجه چندانی نکردند و گویی برخی کاندیداها از اساس در مناظره حاضر نشده بودند که به سوالات پاسخ بدهند.
ایمانی با بیان اینکه متاسفانه در مناظره روز گذشته نشانههایی از مناظرات سال 88 به چشم آمد، خاطرنشان کرد: در مناظره برخی کاندیداها با پرداختن به مسائل شخصی افراد فارغ از درست یا خلاف واقع بودن آن مانند مدرک تحصیلی یا چگونگی اخذ مدرک دیپلم یا دکترا گوشهای از رفتارهای خلاف اخلاق را به نمایش گذاشتند از سوی دیگر برخی افراد که در حوزههای اقتصادی مسئولیت داشتند اساسا هیچ تمایلی برای بیان عملکرد خودشان نداشتند که واقعا باعث تعجب بود که کاملا از کارنامه خودشان فرار میکردند به هر حال اگر کسی قصد ریاستجمهوری دارد و پیش از این در یک حوزه مهم دارای مسئولیت بوده باید پاسخگوی عملکرد خود باشد و بگوید که در حوزه فعالیت خود چه دستاوردهایی را به ارمغان آورده است.
وی گفت: به طور مشخص یکی از کاندیداها در این جمع 7 نفره حضور داشت که ادعا میکرد اقتصاددان است و همین فرد هم شخصی است که اتفاقاً مسئولیت بسیار مهم و تاثیرگذاری در این کشور داشته و دارد و نه تنها به سوالات اقتصادی که از سوی مجری پرسیده شد پاسخ نداد بلکه هیچ اشاره ای نیز به عملکرد خود در این نهاد مهم اقتصادی نکرد.
این تحلیلگر مسائل سیاسی همچنین درباره برخی بیاخلاقیهایی که در مناظره روز گذشته صورت گرفت، تاکید کرد: خوشبختانه انتخاباتهای 88، 92 و 96 تجربه بزرگی به جامعه داد تا آن کسانی که با لحنی همراه با فرافکنی و اتهام زنی به دیگران و عدم پاسخگویی به عملکرد خودشان وارد صحنه میشوند و اتفاقا بعد از مناظرات هم پیروز انتخابات شدند، بعد از پیروزی چه عملکردی داشتند. یعنی مردم سه تجربه را در سه دوره مختلف ریاستجمهوری در اختیار دارند و در دورههای گذشته به اندازه کافی اسیر احساسات ناشی از تحریک هیجانات اجتماعی شدهاند و نتیجه این هیجانی شدن فضا را در عملکرد کسانی که رئیسجمهور شدند نیز به خوبی لمس کردهاند. به طوری که احساس بنده این است که یکی از مهمترین دلایل اصلی سرخوردگی مردم نسبت به مشارکت در انتخابات فعلی ناشی از هیجاناتی است که در دورههای گذشته به آنها القاء شد و خروجی این هیجانات نیز در عملکرد ضعیف روسای جمهوری که عامل این هیجانات کاذب بودند، بروز و ظهور پیدا کرد.
ایمانی عنوان کرد: روشی که برخی آقایان کاندیداها پیش گرفتند و از عواطف و هیجانات جامعه سوءاستفاده کردند، در این دوره از انتخابات راه به جایی نخواهد برد چرا که اساساً در دوره فعلی انتخابات ظرفیتی برای انجام اینگونه اقدامات وجود ندارد و از سوی دیگر تجربیات گذشته مردم اقتضا نمیکند که کاندیداها بتوانند با تحریک هیجانات به نتیجه مطلوب خود برسند.