اقتصاد آنلاین – سیده زهرا محمودی؛ تنها ۱۰روز تا انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ باقی مانده است؛ اما در روزهای گذشته وعده‌هایی مطرح شد که هر یک روز به روز جای خالی مفاهیم اقتصادی در بیان کاندیداها را نمایان‌تر از پیش کرد؛ اقتصادآنلاین هر شب راس ساعت۲۰ با حضور اقتصاددانان، به نقد و بررسی این وعده‌ها می‌پردازد که در ادامه مشروح وعده‌های کاندیداها در روز ۱۷خرداد۱۴۰۰ و نیز نقد کارشناسان به این وعده‌ها را خواهید دید.
ابراهیم رییسی، یکی از نامزدهای سیزدهمین دور از انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ در اظهاراتی گفته است: چرا باید صدها واحد تولیدی خالی در کشور باشد و بانک‌ها به آنها قفل بزنند و در کشوری که تسهیلات بانکی فراوانی دارد، در تهیه مسکن مشکل داشته باشیم؟ قدرت‌آفرینی در اقتصاد یعنی کشاورزی خودکفا. نباید سفره مردم را به بیگانه وابسته کنیم. در رابطه با مشکلات اقتصادی آنجه بعضا انجام می‌شود ربطی به تحریم‌ها ندارد و به مدیریت در داخل مربوط است. تا وقتی سفره مردم به ارز و نهاده‌ها وصل شده است، همین می‌شود. اگر اشراف دولت به کالاها افزایش یابد، هر روز شاهد فساد نخواهیم بود.
علی کریمی دبیر سرویس اقتصاد کلان اقتصادآنلاین در نقد این اظهارات تصریح کرد: اینکه به نظام بانکی این نگاه را داشته باشیم که پول هست و بانک باید تسهیلات دهد، شاهد رشد نقدینگی خواهیم بود و یکی از علل نقدینگی همین ناترازی نظام بانکی است و یکی از علل ناترازی هم همین تسهیلات است. در نهایت ناترازی به ترازنامه بانک مرکزی تحمیل می‌شود و تورم خواهیم داشت. دادن تسهیلات به بنگاهی که کارآمد نبوده، کار صحیحی است؟ اینکه نظام بانکی را قلک ببینیم، در نتیجه شاهد همین تسهیلات تکلیفی خواهیم بود.
جلیلی از دیگر نامزدهای انتخابات گفت: وقتی برنامه حوزه کشاورزی مشخص نباشد یک سال پیاز کمیاب و یک سال دیگر روی دست کشاورزان می‌ماند. برنامه ما این است که سازوکاری انجام شود که ریسک سرمایه‌گذاران خرد به حداقل برسد.
امیر مهدیزاده، دبیر سرویس بورس اقتصادآنلاین درباره صحبتهای جلیلی مبنی بر کاهش ریسک سرمایه‌گذاران خرد در بورس اظهارکرد: افرادی که ضرر کردند و نمی‌خواهند خارج شوند، مشکلشان دیگر بیمه‌گری نیست.. بازار سرمایه مشکلات زیادی دارد که بیمه‌شدن سهامداران خود در مقابل آن ناچیز است.
علی کریمی نیز در ادامه افزود: تمام بحث‌ها ناظر به است که دولت چه کند؟ بحث این است که در هیچ جای دنیا دولت در همه مسائل کارآمد شناخته نمی‌شود و به همین دلیل می‌گویند حضور دولت باید به حداقل برسد. تاریخ کشورهای توسعه‌یافته حاکی از آن است که حضور دولت از یک جایی به بعد به حداقل رسیده است. اینکه می‌خواهند دولت همه کارها را بکند اصلا صحیح شناخته نمی‌شود.
صادق الحسینی با اشاره به اینکه آقای رییسی امروز اظهارات بسیار ترسناکی داشتند گفت: فردی که می‌گوید بانک‌ها سه برابر بودجه دولت تسهیلات دارند، یعنی اصلا دو مورد متفاوت را مقایسه می‌کند. ایشان این امر را جنایت اقتصادی شمرده و گفتند: این جنایت ادامه نخواهد داشت. این حرف‌ها جامعه کارشناسی را نسبت به مواضع ایشان مردد می‌کند. ما خود به بانک‌ها نقد داریم ولی اینکه بگوییم این یک جنایت اقتصادی است و نباید ادامه یابد یعنی اصلا متوجه نشدیم نظام بانکی چیست. ایشان با دادن نرخ بهره پایین‌تر اقتصاد را درگیر نرخ بهره منفی حقیقی‌تر می‌کند که تورم را هم افزایشی می‌کند.
سعید عباسیان، سردبیر اقتصادآنلاین، یادآور شد: در مورد بحث واحدهای تولیدی، در مناظره هم گزاره‌هایی مطرح شد. این بحث‌ها از اساس اشتباه است. آقای رییسی تسهیلات دادن به بنگاه‌های تولیدی را دستاورد می‌دانند و در آن سو نامزدهای دیگر بسته شدن برخی از آنها توسط قوه قضاییه را یک اقدام اشتباه می‌دانند. درست است که برخی به علت مشکلات موقت نیازمند حمایت باشند؛ اما کارخانه‌هایی که بهره ور نبودند باید تعطیل شوند. مطرح شدن این بحث نیازمند دقت بیشتری است. بسیاری از وعده‌ها اساسا به علت این است که حس شده دولت باید برنامه‌ریزی داشته باشد اما اینکه دولت فکر کند باید به همه حوزه‌ها وارد شود، مشکل ماست. در مورد اشراف دولت به کالا و... که گفته شده فسادزاست، خود فساد به دنبال دارد.
رضایی هم دوباره از یارانه۴۵۰هزار تومانی معروفش صحبت کرد؛ اما این بار کمی متفاوت‌تر از قبل؛ یارانه ۴۵٠هزار تومانی دو بخش است. بخشی از آن نقدی است و بخش دیگر قسطی است که مردم می‌توانند مسکن و... بخرند. ما نرخ برابری ریال با دلار را ثابت و با جهش تولید ریال را تقویت و قدرت ریال نسبت به دلار را افزایش می‌دهیم.
علی کریمی در این باره توضیح داد: به نظر می‌رسد ثبات نرخ ارز به مسئله‌ای بدل شده که سیاستمداری که آن را ثابت نگه دارد خوب است و اگر نه بد. این گزاره‌های متناقض در یک جمله نمی‌گنجد. ایشان گفتند سالانه باید یک و نیم میلیون شغل ایجاد کنیم و این همه تناقض از یک دکترای اقتصاد دور از ذهن است، چرا که با نرخ ارز ثابت در شرایط تورمی تولید داخل نمی‌تواند رونق داشته باشد که شغل ایجاد کند.
عباسیان در رابطه با گفته‌های رضایی در مورد اشتغال گفت: ایشان و آقای زاکانی در مورد اشتغال مساله‌ای مطرح کردند. این عدد دادن‌ها در مورد اشتغال، بسیار بالا و عجیب است. اینکه بیکاری به صفر برسد، شدنی نیست. بحث‌های مربوط به ارزش پول ملی بسیار مطرح می‌شود، نمی‌دانم چنین گزاره‌هایی چه طور قرار است اتفاق بیافتد. دو قسمتی‌شدن یارانه و صرف بخشی از آن برای خرید قسطی از بخش‌هایی که به تولید ملی ربط دراد، هم شاید همان ایده حمایت از کالای ایرانی باشد که اساسا این طرح‌ها شدنی نیست. ما ابتدا خوشحال بودیم که ایشان پذیرفتند یارانه کالایی اشتباه است و تنها نگرانی مان منبع یارانه بود. الان که منبع و مصرف مشخص شده است، خود عاملی برای ایجاد نگرانی خواهد بود. در مورد پیاز که آقای جلیلی مطرح کردند هم مشکل دقیقا همین برنامه دادن دولت است. برنامه داشتن در همه حوزه‌ها می‌تواند نگران‌کننده باشد و دولت اساسا نباید در همه حوزه‌ها وارد شود.
