به گزارش ایرنا دور پنجم انتخابات شورای اسلامی شهر خرم آباد با معرفی یک پدیده، به اندازه ای حاشیه ساز شد که حتی رسانه های خارجی نیز به آن پرداختند چراکه در کمال حیرت و تبلیغات پر زرق و برق نامزدها، یک فرد دوره گرد بدون هیچگونه ستاد انتخاباتی و تنها با گرداندن یک پوستر تبلیغاتی با کسب اکثریت آرای مردم به عنوان نفر اول، راهی پارلمان شهری شد.
گذشته از تبعات خوب یا بد این اتفاق، به نظر می رسد در این دوره نیز عده ای از داوطلبان شوراهای اسلامی شهرهای لرستان به ویژه خرم آباد، " تابوشکنی" را به عنوان یک اصل مهم برای اخذ آرای مردمی در پیش گرفته اند.
در انتخابات سال ۹۸ نیز برخی همانند شخصی با نام مستعار " شلوار پلنگی" توانستند خود را به عنوان پدیده پیش از انتخابات در خرم آباد معرفی کنند اما این بار او بر خلاف شورای پنجم شهر، از آرای هیجانی و احساسی مردم بی نصیب ماند و نتوانست با شهرگری در پشت خودروی سایپا، نوع پوشش و در نهایت پدیده شدن به هر قیمتی، نظر مردم را برای ورود به بهارستان جذب کند.
امسال هم با وجود اینکه زمان تبلیغات رسمی نامزدها فرا نرسیده و حتی فهرست نهایی داوطلبان تایید صلاحیت شده منتشر نشده است اما تبلیغات زودهنگام در حال انجام است و عده ای هرچند کم سعی می کنند در این زمان خود را به چهره و پدیده انتخابات تبدیل نمایند.
بیش از یکهزار نفر داوطلب ورود به پارلمان های شهری لرستان شده اند که حدود ۳۰۰ نفر از این تعداد مربوط به خرم آباد است.
در خرم آباد برغم آنکه هنوز تبلیغات رسمی آغاز نشده برخی نامزدها در فضای مجازی و پوسترهای تبلیغی که به شیشه مغازه ها نصب کرده اند از شعارهای رنگارنگ گرفته، تا رجزخوانی های انتخاباتی، هماهنگ کردن شعار تبلیغاتی با نام و نام خانوادگی، تصاویر و ژست های نسبتا جدید در پوسترهای رنگارنگ، همه و همه برای جذب آرای نسبتا طایفه ای مردم خرم آباد تلاش می کنند.
برخی شعار و وعده را هماهنگ با نام و فامیل خود انتخاب کرده اند مثلا شهر "طلایی" با شورای توانمند، یا فرد دیگری در تبلیغات خود نوشته است برای داشتن شهر زیبا باید تفکر " یگانه " داشت، "کیمیا"ی خدمت در دست انتخاب مردم، انتخاب عناوینی همچون آقای برنامه و آقای ایده، برگزاری نشست های خبری پرجمعیت، تولید کلیپ، مصاحبه، پادکست، انتقاد از مسوولان فعلی و دادن وعده هایی که در حد اختیارات شوراهای اسلامی شهر نیست، همه و همه از جمله رجزخوانی های تبلیغاتی داوطلبان شوراهای شهر در مرکز لرستان است.
در تازه ترین تبلیغات انتخاباتی نیز، فردی که دو جوراب را در جیب پیراهن خود قرار داده است هدف اصلی خود را برای ورود به شورای اسلامی شهر خرم آباد ایجاد شور و نشاط اجتماعی عنوان می کند و با حضور نوازندگان موسیقی لری، رقص محلی خرم آباد را با شور و حال خاصی انجام می دهد که البته این رفتار او موجب دوگانگی "قبول و رد" از طرف عموم جامعه شده است.
عده ای هم که به نظر می رسد بیشتر به کار کارشناسی اعتقاد دارند، سایت های مسکن مهر و آرامستان های عمومی شهر را برای تبلیغات خود انتخاب کرده اند و با حضور در این مکان ها که ۲ مشکل عمده در خرم آباد محسوب می شوند، نسبت به تولید فیلم های چند دقیقه ای با محوریت انتقاد از کارغیرکارشناسی گذشتگان و وعده ساماندهی این مناطق اقدام کرده اند.
داوطلب دیگری نیز در یک کار نسبتا زیرکانه اعلام کرده است با توجه به مشغله ای که برای تبلیغات ریاست جمهوری آیت الله رییسی دارد باید از صحنه رقابت شورای شهر کنار رود، این در حالیست که این فرد شناخته شده نیست و شاید شانس چندانی برای ورود به پارلمان شهری نداشته باشد اما باتوجه به اقبال عمومی مردم لرستان از نامزدی آیت الله رییسی، همین امر موجب شناخته شدن و حتی محبوبیت این داوطلب شورای شهر خواهد شد و امکان دارد در دقیقه ۹۰ از انصراف خود انصراف دهد و با تبدیل شدن به مهره ای محبوب و نزدیک به ستاد آیت الله رییسی، صاحب یکی از کرسی های پارلمان شهری خرم آباد شود.
برخی هم تصاویر پوسترهای خود را با نوع کار و شغل کنونی شان انتخاب کرده اند، به عنوان مثال کارمند میراث فرهنگی برای پوستر تبلیغاتی خود تصاویری از قلعه فلک الافلاک و میراث مفرغی استان استفاده کرده، یک داوطلب فعال در امور زنان، تصاویری از زنان و دختران را برای تبلیغات پوستری خود برگزیده، یکی دریاچه گردشگری "کیو " را نماد تبلیغاتی خود انتخاب کرده و دیگری هم که مهندسی عمرانی دارد برای تبلیغات محیطی با لباس کارگاهی و کلاه ایمنی عکس گرفته است.
یکی از اصلی ترین برنامه های داوطلبان برای ورود به شوراهای شهر خرم آباد، استقبال از یک برنامه اینستاگرامی است که به طور هوشمندانه ای طراحی شده است و بدون شک برای مصاحبه های دم دستی و روتین یک تا دو دقیقه ای با داوطلبان، درآمد خوبی هم دارد، نکته اینجاست که تعداد دنبال کنندگان ( فالوور) این صفحه اینستاگرامی بیش از سه هزار نفر است اما تعداد بازدید هر پست به ۴۰۰ نفر نمی رسد و اظهار نظرهای زیر هر پست کمتر از ۱۰ نفر است.
تبلیغات رنگارنگ و شعارهای مختلف داوطلبان شورای شهر در خرم آباد به حدی رسیده است که حتی مرد میانسالی که پوستر داوطلب مورد نظرش را به شیشه مغازه چسبانده است از محتوای تبلیغات خبر ندارد، از او می پرسم چرا از این داوطلب حمایت می کنی؟ شعار و برنامه اش چیست؟ خودش هم نخوانده است و فقط اسم و عکس را دیده، نمی داند شعار چیست و دقیقا چه وعده هایی داده است.
می گوید شعارهای داوطلبان شوراها آنقدر رنگین و مختلف است که دیگر علاقه ای به کنکاش در خصوص آنها ندارد و این پوستر را هم از روی رودربایستی با فامیل روی شیشه چسبانده است.
البته این مورد و مواردی که مردم به شعارهای داوطلبان رای نمی دهند از نظر رییس انجمن جامعه شناسی لرستان یک امر عادی است چراکه مردم دیگر به شعار و وعده ها رای نمی دهند بلکه سفارشات است که نقش اول انتخاب را بازی می کند.
مجتبی ترکارانی می گوید: شعارها در رقابت های سیاسی هر جامعه ای بر مبنای نیاز مخاطبان است چراکه داوطلبان به رای مردم نیاز دارند و سعی می کنند دل آنها را به دست بیاورند.
وی ایراد این کار را در این می داند که این داوطلبان از حزب، گروه های سیاسی و تشکل های رسمی نیستند که شعارهای خود را بر مبنای اعتبار و مرامنامه احزاب مطرح کنند، بلکه این افراد بر اساس درک و دیدگاه خودشان نسبت به جامعه صحبت هایی می کنند که به طور معمول احساسی و بدون کارشناسی است.
به گفته ترکارانی همه مردم می دانند مشکل اشتغال، اقتصاد، مبلمان شهری و کمبود امکانات وجود دارد داوطلبان هم از همین استفاده کرده و شعار می دهند اما راه حل های بسیاری از آنان احساسی و گاهی عوامفریبانه است و به همین دلیل هم خودشان و هم مخاطبان این شعارها را جدی نمی گیرند.
رییس انجمن جامعه شناسی لرستان معتقد است گاهی برخی داوطلبان می خواهند با شعار و وعده خاصی در ذهن مردم بمانند و برخی تا جایی پیش می روند که حتی پدیده انتخاباتی می شوند.
مردم چقدر بر اساس شعارهای تبلیغاتی انتخاب می کنند؟
ترکارانی تصریح کرد: عموم مردم شعارهای این افراد را جدی نمی گیرند بلکه بر اساس پیوندهای خویشاوندی، دوستی، سفارشات و تعلقات سیاسی به داوطلبان شوراها رای می دهند.
به گفته وی در دهه اخیر مردم احساس می کنند برخی داوطلبان شوراهای شهر و روستا نمی توانند، نمی خواهند و یا ساختار اجازه نمی دهد اقدامی انجام دهند بنابراین بر اساس شعار و وعده داوطلبان رای خود را به صندوق نمی اندازند بلکه معیار انتخاب آنها موارد ذکر شده است.
ترکارانی با اشاره به ضرورت تقویت تشکل و احزاب می گوید: اگر جامعه احزاب و تشکل معتبر داشت، وقتی تشکلی حرف می زند و قولی می دهد، این سخن اعتبار دارد چراکه باید بعدها جوابگو باشند بنابراین چنانچه نامزدها به نام حزب و تشکل مطرح شوند، سرمایه اجتماعی خوبی پشتوانه آنها است و از طرفی مردم هم بعدها می توانند راحت تر از آنها مطالبه گری کنند.
وی تحقق این مهم را کارآمدی دموکراسی می داند و اعتقاد دارد در جوامع توسعه یافته محقق شده است چراکه وقتی نماینده یک حزب یا تشکل با شعار و برنامه خاصی رای بیاورد و به آن عمل نکند، مردم این را از حزب مطالبه می کنند.
رییس انجمن جامعه شناسی لرستان ادامه داد: اما در شرایط غالب کنونی این افراد هستند که می توانند به راحتی رنگ عوض کنند و در صحنه نمانند بنابراین خیلی از این ادعاها پوچ است و حتی در حیطه اختیارات یک نماینده شورای شهر نیست.
جامعه و نهادهای مدنی چقدر در خلق شعار و رفتارهای تبلیغاتی موثر است؟
ترکارانی در پاسخ به این پرسش نیز می گوید: باید جامعه و ساختار را در ارتباط با هم دید، بنابراین همه این رفتارها تقصیر جامعه نیست چراکه همه مردم تحلیلگر نیستند و تنها می خواهند با شرکت در انتخابات رای دهند، مکانیسم ( ساز و کار) های ما درست تعریف نشده اند که اگر بود می توانستیم افراد توانمندتری معرفی و انتخاب کنیم.
وی گریزی به نهادهای مدنی می زند و معتقد است این نهادها نیز ضعیف هستند که البته تمام دلایل این ضعف، تقصیر خود آنها نیست بلکه یکی از دلال مهم ضعف نهادهای مدنی در لرستان میزان کم مشارکت اجتماعی خانواده ها است به طوری که اکثر والدین فقط در انجمن اولیا و مربیان مدرسه عضو هستند وعده‌ای نیز در پایگاه های مقاومت و بسیج فعالیت می کنند.
وی با بیان اینکه افراد فعال استان در انجمن هایی مانند محیط زیست و خیریه بسیار اندک هستند ادامه می دهد: همچنین دولت ها و ساختارهای سنتی از دیگر دلایل ضعف انجمن و نهادهای مدنی به شمار می رود بنابراین کسی حرف این نهادها را جدی نمی گیرد و آنها نیز از معرفی داوطلبی با شعار و وعده های انتخاباتی مشخص پرهیز می کنند.
وی در خصوص ورود نهادهای مدنی به انتخابات و معرفی نامزد از طرف آنها نیز توضیح می دهد: اکنون بین نهادهای مدنی دوگانگی وجود دارد که در انتخابات افرادی را معرفی کنند یا نه! برخی معتقد هستند در صورت معرفی داوطلبان و نامزدها از طرف نهادهای مدنی و تشکل ها، این نهادها چون قدرت و ضمانت اجرایی ندارند بنابراین نمی توانند افراد برگزیده را نظارت و کنترل کنند.
ترکارانی معتقد است: از آنجا که نامزدهای برگزیده انتخابات هیچ تعهدی به نهادهای مدنی ندارند احتمال دارد به وعده و شعارهای خود عمل نکنند و بعدها انجمن باید هزینه کم کاری و یا ناتوانی آنها را پرداخت کند.
