به گزارش برنا، سفیر ایران در نشست شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تصریح کرد که سکوت این سازمان درخصوص تهدید برنامه سلاح هسته ای رژیم صهیونیستی و اقدامات تروریستی و خرابکاری در تأسیسات هسته ای ایران، اعتبار و بی طرفی آژانس را زیر سئوال برده و شائبه یک سازمان سیاسی را در مورد آن ایجاد می کند.
اهم مواضع نماینده دائم کشورمان به شرح زیر می باشد:
۱. گزارش فعلی مدیرکل تأیید می کند هیچ موضوع مرتبط با پادمان در مورد فعالیت های هسته ای جاری ایران وجود ندارد.
۲. این، غیر قابل قبول است که در طول مدت دهه گذشته، موضوع هسته ای ایران هر از چندگاهی بر اساس ادعاهای بی اساس، اینجا در آژانس همچنان مطرح می شود، در حالی که حتی یک مدرک درخصوص انحراف مواد هسته ای به سمت اهداف غیر صلح آمیز وجود ندارد. چنین ادعاهای ساختگی با هدف ایجاد یک فضای سیاسی و قطب بندی در آژانس انجام می شود، و موجب تهدید یکپارچگی و مأموریت های فنی آن بر طبق اساسنامه اش می گردد. بنابراین، قبل از اینکه خیلی دیر شود، باید از این بازی غیرقابل توجیه و بی فایده در آژانس جلوگیری شود.
۳. در حالی که ایران وارد تعاملات عملی و سازنده و روابط کاری با آژانس شد و با حسن نیت تلاش کرد تا به سوالات ادعایی در مورد چند موضوع پیش پا افتاده و غیر فوری گذشته رسیدگی کند، مایه تاسف است که دبیرخانه آژانس یک رویکرد غیرسازنده را به قیمت مخدوش نمودن اعتبار خود اتخاذ نموده است.
۴. گزارش فعلی آژانس، تکرار گزارش قبلی آن بدون انعکاس مناسب آخرین تحولات و پیشرفت ها میان دو طرف، خصوصاً طی دو ماه گذشته می باشد. چنین تکراری، نه ضروری بود و نه سازنده، مگر اینکه با هدف ایجاد یک دستورکار غیرضروری در کار آژانس باشد. این گزارش، رویکرد یک طرفه دبیرخانه در مقابل تعاملات با ایران را نشان می دهد و سطح همکاری و تعامل را نادیده می گیرد. این رویکرد، می تواند به مانعی برای تعاملات با حسن نیت بین دو طرف در آینده تبدیل شود.
۵. این گزارش در رابطه با سابقه همکاری ایران و آژانس و دستاوردهای آن، "سازگار" نیست. محتوای گزارش مبتنی بر منابع موثق نیست و بنابراین "معتبر" نیست. و این گزارش شامل همه عناصر و جنبه های همکاری و پیشرفت های حاصله به طور جامع نیست، بنابراین "قانع کننده" نیز نمی باشد.
۶. علاوه بر تعاملات قبلی، فقط در دو ماه گذشته و علی رغم فشردگی رایزنی های برجامی در وین، سه دور بحث و گفتگو در سطح تخصصی در وین و تهران بین ایران و آژانس برگزار شد. علاوه بر این، چندین مکاتبه نیز بین دو طرف مبادله گردید.
۷. همانگونه که دکتر صالحی، معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان انرژی اتمی ایران، در نامه ۲۴ می خود در پاسخ به نامه مدیرکل اشاره کرده است: در موضوعات پادمانی، ایران تاکنون نهایت تلاش خود را برای همکاری با آژانس به شیوه ای محتوایی انجام داده، از هر طریق ممکن و به طور فعالانه با آژانس وارد تعامل شده، و توضیحات و پاسخ های لازم را ارائه کرده است. دکتر صالحی همچنین از اینکه مدیرکل اعلام نموده برای حصول به نتایج فنی در مورد این موضوعات در دسترس و باز می باشد، استقبال نمود و آمادگی ایران را برای ادامه همکاری سازنده با آژانس با هدف بستن چند مسأله پادمانی باقی مانده اعلام کرد.
۸. در همین راستا، در حالی که انتظار می رود چنین عزم متقابل منجر به کسب نتایج عملی قابل مشاهده در اسرع وقت شود، مایلم دوباره تکرار کنم که تعامل سازنده نیازمند یک فضای مثبت، اجتناب از بیان هرگونه پیش داوری، ایجاد نگرانی یا ضرب الاجل های ساختگی، و همچنین بزرگ نمایی غیر ضروری و نامتناسب چند موضوع پیش پا افتاده می باشد.
۹. ایران به تعهدات خود تحت موافقتنامه جامع پادمان پایبند مانده و به پایبندی به مفاد آن ادامه می دهد و هرگونه شفاف سازی و دسترسی درخواستی را مطابق با موافقتنامه جامع پادمان خود ارائه می دهد. بایستی یادآوری شود که تمامی مواد هسته ای در ایران مطابق با موافقتنامه جامع پادمان نیز تحت پادمان آژانس قرار دارند و هیچ نشانه ای از انحراف در مواد هسته ای و فعالیت های اظهار شده در ایران مشاده نشده است.
۱۰. مایلم به موضوع دیگری که اهمیت برجسته ای برای کشور من دارد، اشاره کنم و آن، اقدام تروریستی است که علیه یکی از تأسیسات هسته ای در ایران انجام شده است. اقدام تروریستی روز یکشنبه مورخ ۱۱ آوریل ۲۰۲۱، می توانست به یک فاجعه انسانی و زیست محیطی تبدیل شود.
عاملان چنین اقدام خرابکارانه ای که به طور عامدانه یک تاسیسات هسته ای تحت پادمان بسیار حساس با خطر زیاد انتشار بالقوه مواد رادیواکتیو را هدف قرار داده اند، نبایستی بدون مجازات بمانند و هر کسی که مستقیم یا غیرمستقیم در این اقدام نقش داشته است، باید به عنوان همدست در این عمل تروریستی پاسخگو و مسئول باشد. رسانه های اسرائیلی و غربی به طور ضمنی همدستی رژیم اسرائیل در این اقدام ناجوانمردانه تروریستی را تأیید کرده اند.
۱۱. بسیار ضروری است که آژانس بلافاصله به این موضوع رسیدگی کند. جمهوری اسلامی ایران طبق حقوق بین الملل، ضمن پاسخ محکم، تمامی اقدامات لازم را نیز برای محافظت و دفاع از شهروندان، منافع و تأسیسات خود در برابر اقدامات تروریستی یا خرابکارانه انجام می دهد. جمهوری اسلامی ایران قویا علیه هرگونه ماجراجویی از سوی رژیم اسرائیل هشدار می دهد. تکرار چنین اقدامات جنایتکارانه و ترور دانشمندان هسته ای نه تنها با پاسخ قاطعانه ایران مواجه خواهد شد، بلکه قطعاً گزینه دیگری جز تجدیدنظر در اقدامات شفاف ساز و سیاست همکاری آن با آژانس باقی نخواهد گذاشت.
۱۲. با توجه به برخی ادعاهای مطرح شده در این نشست، می خواهم دوباره تکرار کنم که این یک طنز تلخ تاریخی است که آژانس از برنامه سلاح هسته ای رژیم اسرائیل در منطقه ناپایدار خاورمیانه، غافل است. متأسفانه، این رژیم با کوچک شمردن اهمیت این معاهده، خودداری پیوستن به آن و امتناع از قرار دادن تمامی تأسیسات و فعالیت های هسته ای خود تحت رژیم جامع پادمان آژانس، جامعه جهانی را نادیده می گیرد. از قضا، رژیم اسرائیل اکنون حتی در مقایسه با کشورهای دارای سلاح هسته ای نیز از مزایای ترجیحی بیشتری برخوردار است، چرا که آن کشورها عضو ان.پی.تی هستند و تعهدات متعددی بویژه تحت مواد یک و شش معاهده دارند. در حالی که رژیم اسرائیل با بیرون ماندن از این معاهده، از هرگونه تعهدی تحت معاهده آزاد است و از تمامی مزایای اساسنامه آژانس که مرتبط با ان.پی.تی هست نیز برخوردار می باشد.
۱۳. چنین وضعیتی، به این رژیم این گستاخی را داده است تا اختیارات و مأموریت آژانس در جلوگیری از انحراف مواد و فعالیت های هسته ای خود را به سخره بگیرد. مهمتر از همه، رژیم اسرائیل چنان گستاخ شده است که واقعیات را تحریف نموده و برخی اعضای معاهده عدم اشاعه را حسب این که بواسطه عضویتشان در معاهده تعهداتی دارند، ولی خودش فاقد چنین تعهداتی است، مورد انتقاد قرار می دهد. این، یک قصور بسیار جدی در کار آژانس است که باید به طور مناسبی مورد رسیدگی قرار گیرد.
۱۴. در چنین وضعیتی، عضویت در معاهده عدم اشاعه و اجرای کامل پادمان های آژانس چه مزیتی دارد؟ چگونه جامعه بین المللی می تواند آژانس را به عنوان یک شریک جدی، حرفه ای و بی طرف ببیند، در حالی که اجرای رژیم پادمانی جامع را برای تمامی اعضای خود به طور یکسان و عادلانه پیگیری نمی کند، و حتی درباره ضرورت فعالیت های راستی آزمایی و بازرسی از برنامه هسته ای رژیم اسرائیل، به طور جدی بحث نمی کند؟ آیا سیاست سکوت و نادیده گرفتن برنامه هسته ای رژیم اسرائیل و سیاست عدم اقدام در این رابطه، پیام منفی به اعضای معاهده عدم اشاعه نمی فرستد که "عضویت در معاهده برابر است با پذیرش قوی ترین نظارت ها و راستی آزمایی، در حالی که بیرون ماندن از معاهده به معنای رهایی از هرگونه تعهد و انتقاد و حتی دریافت پاداش می باشد"؟!
۱۵. رژیمی که به ان.پی.تی و پادمان های جامع آن مقید نیست و فعالیت های تروریستی آن علیه برنامه های هسته ای صلح آمیز و فعالیت های هسته ای پادمانی دیگران صلح و امنیت منطقه ای و بین المللی را به خطر می اندازد، نه آن را باید به عنوان طرفدار رژیم عدم اشاعه دید و نه به عنوان یک منبع اطلاعاتی موثق برای آژانس، چرا که در غیر اینصورت، فقط رفتار مخرب آن در منطقه تقویت می شود. آژانس نباید طوری رفتار کند که گویی به طور مستقیم یا غیرمستقیم از دستورکار سیاسی برخی در برابر دیگران حمایت می کند. بدون شک، این شیوه برخورد مغرضانه با اعضای آن نه تنها به رژیم عدم اشاعه آسیب می رساند، بلکه همچنین اعتماد به فعالیت های حرفه ای آژانس و سطح همکاری بین اعضاء و آژانس را کاهش می دهد. آژانس باید خودش را از هرگونه دستورکار سیاسی دور کند و در مورد غیرقابل قبول بودن خارج ماندن اسرائیل از چارچوب ان.پی.تی و سرپیچی مداوم آن از قرار دادن تمامی فعالیت ها و تأسیسات هسته ای خود تحت سیستم جامع پادمان آژانس، موضع شفافی اتخاذ نماید.
۱۶. سکوت آژانس در این زمینه، در کنار سکوت کَر کننده آن درخصوص ترور دانشمندان هسته ای و اقدامات تروریستی و خرابکاری در تأسیسات هسته ای ایران، اعتبار و بی طرفی آژانس را زیر سئوال برده و شائبه یک سازمان سیاسی را در مورد آن ایجاد می کند تا یک سازمان حرفه ای. امیدواریم اقدامات لازم در جهت اصلاح این رویه های سکوت انجام شود.
