به گزراش خبرنگار مهر، مرکز پژوهش‌های مجلس در گزارشی درباره آثار جنگ ارمنستان و آذربایجان (جنگ قره باغ) بر ایران اعلام کرد: «افزایش بازیگری ترکیه، رقیب منطقه‌ای ایران و رژیم صهیونیستی، مهمترین دشمن جمهوری اسلامی ایران در منطقه قفقاز جنوبی، آثار سو آشکاری بر منافع و امنیت ملی کشور دارد.
اما در کنار این دو عامل، باید به توافق ۹ بندی توجه کرد که روسیه طراح آن بوده و دو طرف را وادار به قبول آن کرد.
گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس می‌افزاید: در این توافق برخی نکات گنجانده شده است که می‌تواند آثاری فراتر از روابط دو کشور جمهوری آذربایجان و ارمنستان برای منطقه داشته باشد. یکی از این موارد، آخرین بند توافق و اشاره‌ای مبهم به بازگشایی خطوط مواصلاتی بین جمهوری آذربایجان، ارمنستان و منطقه نخجوان است.
این گزارش درباره یکی از بندهای توافق آذربایجان و ارمنستان می‌گوید: «طرف آذربایجانی برداشتی حداکثری از بند ۹ توافقنامه انتهای جنگ با ارمنستان داشته و قصد دارد تا کریدوری از سرزمین اصلی آذربایجان با گذر از خاک ارمنستان به سمت نخجوان ایجاد کند.
به احتمال بسیار زیاد ترکیه در پشت این خواسته قرار دارد و شاید در حقیقت، خواسته ترکیه باشد که از زبان مقام‌های جمهوری آذربایجان بیان شده است؛ چون عملیاتی شدن این مسیر کمک شایانی به هدف منطقه‌ای ترک‌ها در ایجاد ترکستان بزرگ خواهد بود.»
ترکیه؛ پشت پرده کریدور نجوان برای حذف ایران از ترانزیت منطقه
در گزارش مذکور آمده: «در صورتی که کریدور مورد نظر ترکیه از سرزمین جمهوری آذربایجان به نخجوان ایجاد شود، بی تردید ترکیه این مسیر را به شاهراه اصلی انتقال و ترانزیت کالا و انرژی تبدیل خواهد کرد و موفق خواهد شد تا مرز ایران با ارمنستان را در عمل به منطقه‌ای بی خاصیت تبدیل کند.
این مسیر گام مهمی در ایجاد رؤیای ترکستان بزرگ و اتصال زمینی ترکیه به کشورهای ترک زبان آسیای مرکزی خواهد شد که یکی از پیامدهای آن کنار گذاشته شدن ایران از معادلات انتقال و ترانزیت کالا، انرژی و داده منطقه آسیای مرکزی و قفقاز است.»
پیشنهاد مرکز پژوهش‌های مجلس
بازوی پژوهشی مجلس به نمایندگان خانه ملت پیشنهاد داده تا اقدام‌های زیر در دستور کار قرار گیرد و از بخش‌های اجرایی نیز عملیاتی شدن آنها را پیگیری کند:
۱. تکمیل هرچه سریع‌تر مسیر ترانزیتی (کریدور) شمال-جنوب که مدتهاست باقی مانده و همچنین مسیر (کریدور) شرق به غرب
۲. افزایش مسیرهای مواصلاتی و ترانزیتی با جمهوری آذربایجان، به ویژه در مناطق تازه آزاد شده مانند خداآفرین تا بخش‌هایی از نیازهای آذربایجان پوشش داده شود
۳. تسهیل در مبادلات بین دو بخش از سرزمین جمهوری آذربایجان با نخجوان از مسیر جمهوری اسلامی ایران با تسهیل در مقررات مربوط
۴. تکمیل و تعمیر جاده مرزی بین جمهوری اسلامی ایران و ارمنستان که بخش اندکی از این مسیر در داخل ایران باقی مانده و می‌توان با کمک به راه اندازی آن در ارمنستان، هم به اقتصاد خارجی کشور یاری رساند و هم به طور طبیعی، انتظار افزایش مداخله ایران در درگیری‌های آذربایجان و ارمنستان را در این منطقه داشت
متن کامل این گزارش را از اینجا بخوانید.
