به گزارش ایرنا، جو بایدن به تازگی در مصاحبه‌ای با توماس فریدمن ستون نویس روزنامه نیویورک‌تایمز در مورد مقاله‌ای که ۱۳ سپتامبر (۲۳ شهریور) در تارنمای سی ان ان در ارتباط با به بازگشت به برجام نوشته بود، سخن گفت.
وی در آن مقاله نوشته بود: اگر ایران به تعهدات برجامی اش بازگردد، آمریکا بار دیگر به این توافق می‌پیوندد و تحریم‌های ضد ایرانی را لغو می‌کند.
رئیس‌جمهوری منتخب آمریکا بار دیگر بر موضع خود در مورد بازگشت به برجام تأکید کرد و در عین حال آن را کاری دشوار دانست.
به نوشته نیویورک‌تایمز، بایدن و تیم امنیت ملی‌اش معتقدند که به محض اینکه توافق هسته‌ای از سوی هر دو طرف (تهران و واشنگتن) به اجرا گذاشته شود، باید به صورت خیلی کوتاه، دور مذاکراتی برای طولانی کردن مدت محدودیت تولید مواد قابل شکافت در ایران و بررسی فعالیت‌های منطقه‌ای تهران، انجام شود.
بایدن در بخشی از این مصاحبه به موضوع موشکی ایران اشاره کرد و با طرح برخی ادعاها در این باره، اذعان کرد: واقعیت این است که بهترین راه برای دستیابی به ثبات در منطقه، پرداختن به توافق هسته ای ایران است.
چندی پس از این اظهارات، جک سالیوان گزینه مورد نظر جو بایدن رئیس‌جمهوری منتخب آمریکا برای مقام مشاور امنیت ملی کاخ سفید گفت دولت جدید واشنگتن می‌خواهد با پیوستن دوباره به توافق هسته‌ای ایران (برجام) و محترم شمردن بندهای آن، شرایطی ایجاد کند که ایران نیز دوباره به تعهداتش بازگردد.
سالیوان در نشست مجازی شورای سردبیران روزنامه آمریکایی وال استریت ژورنال افزود: تهران باید به جایگاه پیشین (قبل از خروج واشنگتن از برجام) بازگردد و ملزم به اجرا و رعایت شرایط این توافقنامه شود که به نظر ما (دولت بایدن) امکان‌پذیر و قابل دسترسی است.
وی افزود: بایدن برای جبران آسیبی که اردوگاه وی تصور می‌کند با خروج ایالات‌متحده از این توافق در سال ۲۰۱۸ توسط دونالد ترامپ وارد شده است، تلاش خواهد کرد.
مشاور امنیت ملی دولت آتی آمریکا با بیان اینکه بازگشت واشنگتن به این توافقنامه به معنای لغو تحریم‌هایی خواهد بود که موجب وارد شدن میلیاردها دلار زیان به تهران شد، گفت که این بازگشت زمینه را برای مذاکرات بعدی درباره مسائل گسترده‌تر آماده خواهد کرد.
بازگشت بی دغدغه آمریکا به برجام موضوعی است که مورد حمایت برخی از دموکرات‌های کنگره نیز قرار گرفته است.
به تازگی شماری از نمایندگان دموکرات مجلس نمایندگان آمریکا در نامه‌ای خطاب به بایدن حمایت قاطع خود را از تصمیم او برای بازگشت به برجام بدون هیچگونه شرطی و به رغم کارشکنی لابی صهیونیستی و شخص نتانیاهو اعلام کردند.
نویسندگان این نامه اعلام کردند که قصد دارند به بایدن اطمینان خاطر دهند که با حمایت اکثریت دموکرات‌ها و بدون ترس از انتقام جویی، حداقل در مجلس نمایندگان، به توافق هسته‌ای ایران (برجام) بازگردد.
کمتر از یک هفته پیش نیز ۵۱ مقام اسبق آمریکا خواستار بازگشت بایدن به برجام و برقراری کانال ارتباطی میان تهران و واشنگتن شدند.
فرماندهان بازنشسته، دیپلمات‌های اسبق و قانون‌گذاران پیشین آمریکا با صدور بیانیه‌ای مشترک خواستار بازگشت سریع بایدن به توافق هسته‌ای شدند. به گفته آن‌ها این اقدام زمینه حل مناقشات خاورمیانه و توسعه همکاری‌ها در منطقه را فراهم می‌کند.
در این بیانیه که از سوی پویش موسوم به «ائتلاف ملی جلوگیری از دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای» منتشر و در تارنمای بنیاد سازمان مدنی «اف‌سی‌اس» منعکس شد، آمده است: خروج آمریکا از برجام در سال ۲۰۱۸ و بازگرداندن تحریم‌ها سبب شد تا ایران که به این توافق پایبند بود از محدودیت‌های برجام در زمینهٔ غنی‌سازی اورانیوم و انجام فعالیت‌های تحقیقاتی که منع شده بود، فراتر رود.
سیاستمداران کهنه‌کار آمریکایی با اشاره به سیاست‌های جنگ‌طلبانه رژیم صهیونیستی، دولت‌های عرب حاشیه خلیج فارس و دولت دونالد ترامپ، نسبت به تشدید اوضاع در خاورمیانه هشدار داده و تصریح کرده‌اند که فقدان کانال ارتباطی بین آمریکا و ایران خطر این مسئله را افزایش داده است.
آن‌ها تصریح کرده‌اند که هیچ منع قانونی به لحاظ آمریکایی و بین‌المللی برای بازگشت کامل این کشور به برجام وجود ندارد و رئیس‌جمهوری در هر لحظه می‌تواند گام‌های لازم را برای بازگشت آمریکا به تعهداتش بردارد.
اروپا؛ همکاری با آمریکا برای حفظ برجام و انجام توافق‌های بیشتر
علاوه بر چهره‌های آمریکایی نزدیک به دولت آتی دموکرات، کشورهای اروپایی نیز همچون گذشته خواهان حفظ برجام و بازگشتن آمریکا به توافق هسته‌ای با چاشنی تعیین تکالیف جدید برای تهران شدند.
در هفدهمین نشست کمیسیون برجام در سطح مدیران سیاسی وزارت خارجه که چند روز پیش به صورت وبیناری برگزار شد، کشورهای عضو به طور مفصل درخصوص اجرای عملی توافق‌های سال ۲۰۱۵ (برجام) با توجه به چالش اصلی کارشکنی آمریکا در راه اجرای کامل توافق هسته‌ای، گفت‌وگو و تبادل نظر کردند.
همزمان نمایندگان پارلمان اروپا، تحریم‌های ایالات‌متحده را که مانع از تجارت شرکت‌های اروپایی با دیگر کشورها از جمله ایران شده، محکوم کرده و خواستار مقابله با آن‌ها شدند.
پارلمان اروپا اواخر هفته پیش از کمیسیون اروپا خواست تا برای حفاظت از منافع تجاری این قاره در برابر تحریم‌هایی «که به طور قابل توجهی حاکمیت سرزمینی کشورهای عضو اتحادیه اروپا را نقض می‌کند»، راه حل‌هایی ارائه دهد.
مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا هم با انتشار مقاله‌ای برای نشریه فارن پالیسی درخصوص آینده روابط دو سوی آتلانتیک، خواستار همکاری با دولت جدید آمریکا برای اجرای کامل برجام و بازسازی اعتماد از دست رفته بین اعضای این توافق شد.
جوسپ بورل با اشاره به خروج یکجانبه دونالد ترامپ رئیس‌جمهوری آمریکا از برجام و گام‌های ایران برای کاهش تعهداتش ذیل این توافق بر لزوم پیدا کردن راهی که دولت جدید جو بایدن و تهران به اجرای کامل برجام بازگردند، تأکید کرد.
وی، برجام را نماد موفقیت در دیپلماسی توصیف کرد و مدعی شد که اتحادیه اروپا «سخت تلاش کرد» تا این توافق را حفظ کند و منافع روشنی را در پی داشت.
مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا عنوان کرد: به لطف برجام سطح برنامه هسته‌ای ایران نسبت به پیش از انعقاد این توافق فاصله دارد.
با این حال وی یادآور شد که برجام تحت فشار زیادی قرار دارد و خروج آمریکا از این توافق مزایای اقتصادی مورد انتظار برای ایران را به میزان قابل توجهی کاهش داد، «به همین خاطر ظرفیت‌های این توافق هرگز به طور کامل مورد بهره‌برداری قرار نگرفت».
در روزهای گذشته و در جهت امتیازگیری از ایران، وزیر امور خارجه آلمان در اظهار نظری همسو با سیاست‌های کاخ سفید گفت: به یک توافق هسته‌ای فراتر با ایران نیاز داریم که منافع ما را تأمین کند.
هایکو ماس این مطلب را در گفت‌وگو با نشریه آلمانی اشپیگل مطرح و ادعا کرد: ما انتظارات روشنی را از ایران داریم. تهران نباید به سلاح هسته‌ای و هرگونه برنامه موشکی که منطقه را تهدید کند دسترسی داشته باشد.
وی افزود: ایران همچنین باید نقش دیگری را در منطقه ایفا کند.
وزرای امور خارجه کشورهای اروپایی هفته‌ها پیش در برلین گرد هم آمده بودند تا درباره رویکردی مشترک برای احیای توافق هسته‌ای ایران در سایه روی کار آمدن دولتی جدید در ایالات‌متحده رایزنی کنند.
آن‌ها ابراز اطمینان کردند که «رویکرد سازنده آمریکا در قبال توافق هسته‌ای وین می‌تواند به طور قابل توجهی دور منفی کنونی تعامل با ایران را از بین ببرد و چشم‌اندازهای جدیدی را برای حفظ برجام بگشاید.»
دومینیک راب وزیر امور خارجه انگلیس نیز در اظهار نظری، حضور جو بایدن در کاخ سفید را فرصتی برای احیای برجام ارزیابی کرد و گفت: شرایطی که اینک در آن قرار داریم مجموعه‌ای از انتخاب‌ها است که در مسیر عدم پایبندی به برجام قرار دارد؛ اما من قرار است تا کریسمس با همکاران اروپایی‌ام و ایران، اگر مایل باشد، دیدار کنم تا راه مسالمت آمیزی را به سمت جلو پیدا کنیم.
