محمدعلی دهقان دهنوی در بیست و چهارمین نشست هیات نمایندگان اتاق تهران اظهار داشت: در چند وقت گذشته به صورت مکرر صحبت از واژه حباب در شاخص بورس شده است و افراد زیادی از واژه تخلیه حباب یاد کرده بودند.
وی اظهار داشت: از زمانی که شاخص بورس بر روی کانال ۲۳۰ هزار واحد قرار داشت برخی هشدار از ورود شاخص بورس به مرحله حباب داده بودند، در حالی که اکنون شاخص بورس در کانال یک میلیون و ۲۰۰ هزار واحد قرار دارد و تا چهار برابر آن زمان رشد کرده است، در ابتدا باید مشخص شود که مفهوم حباب چیست و به چه چیزی حباب گفته می شود.
دهقان دهنوی با بیان اینکه یکی دیگر از استدلال های نادرستی که در کنار حباب عنوان شده بود مقایسه رشد بورس با رشد واقعی اقتصاد است، گفت: اگر در یک سالی رشد اقتصادی سه درصد بود تولیدکنندگان حاضر بودند فقط سه درصد افزایش قیمت داشته باشند یا اگر رشد اقتصادی سه درصد منفی بود قیمت محصولات خود را تا سه درصد کاهش می دادند؟
رییس سازمان بورس و اوراق بهادار گفت: زمانی که در مورد بورس و قیمت دارایی ها صحبت می شود در مورد متغیر اسمی صحبت می شود، مقایسه یک متغیر اسمی با متغیر واقعی بسیار مقایسه نادرستی است و قیمت دارایی ها تحت تاثیر عوامل زیادی قرار دارد.
وی ادامه داد: واقعیت اقتصاد این است که قیمت دارایی ها نسبت به تورم انتظاری و انتظاراتی که فعالان اقتصادی از آینده اقتصاد دارند شکل می گیرد، این یک حقیقت تلخ است که در ماه های ابتدایی سال گذشته انتظاراتی مبنی بر رسیدن قیمت دلار به عددهای بالایی در اقتصاد شکل گرفته بود، زمانی که این انتظار وجود دارد نمی توان از واژه حباب استفاده کرد.
دهقان دهنوی تاکید کرد: این اقدامی عقلانی است که وقتی فردی پیش بینی کند قرار است قیمت دلار با افزایش همراه شود و ارزش پول ملی با کاهش همراه شود سرمایه های خود را برای حفظ ارزش دارایی خود، سرمایه های نقد خود را به دارایی فیزیکی مانند ارز، مسکن و سهام کند.
وی گفت: همه بازارها در چند وقت گذشته با نوسان قیمتی همراه بودند، افرادی بودند که سکه را در قیمت ۱۶ میلیون خریداری کردند اما اکنون قیمت آن به ۱۰ میلیون رسیده است که این آمار نشان دهنده کاهش قیمت سکه است؛ بنابراین شاخص بورس هم همسو با دیگر بازارها حرکت کرده و حدود ۴۰ درصد کاهش داشته است.
دهقان دهنوی افزود: اینکه بخواهیم واکنش فعالان اقتصادی را نسبت به انتظاراتی که از اقتصاد دارند به حباب تفسیر کنیم کاملا اشتباه است.
رییس سازمان بورس گفت: جایگاهی که امروز بازار سرمایه در کشور پیدا کرده، جایگاهی ویژه در اقتصاد است، زمانی که رقابت های انتخاباتی را با ۴ سال گذشته و دیگر سال ها مقایسه کنیم در آن زمان هیچ اسمی از بازار سرمایه وجود نداشت اما اکنون جایگاه پیدا کرده است و مطالبه مردم شده است.
وی ادامه داد: حضور مردم در بازار سرمایه ابزار جدیدی را در اختیار ما قرار داده است و از این ابزار جدید باید استفاده کرد تا نقص و اشکالاتی که در اقتصاد صنایع بورسی وجود دارد برطرف شود.
وی به نرخ بهره اشاره کرد و گفت: در هر جای دنیا زمانی که نرخ بهره کاهش پیدا می‌کند تمایل به سمت بازار دارایی ها با افزایش همراه می شود و پول از سمت سپرده ها به سمت بازار دارایی ها سوق پیدا می کند.
دهقان دهنوی با بیان اینکه مردم از بورس استقبال کردند و سرمایه‌های خود را وارد این بازار کرده اند، افزود: بازار سرمایه از محل حضور مردم توسعه فعالیت پیدا کرده است که در کنار آن نقش و جایگاه این بازار در اقتصاد کشور با افزایش همراه شده است اما تعداد قابل توجهی از مردم که در قیمت های اوج و در ماه تیر و مرداد وارد بورس شدند به دلیل قرار گرفتن شاخص بورس در مسیر نزولی دچار ضرر و زیان سنگینی شدند.
رییس سازمان بورس و اورای بهادار اظهار داشت: این موضوع برای ما نارحت کننده است و به عنوان دغدغه محسوب می شود، در این مورد فکر خواهیم کرد که چگونه می توان در آینده از بروز چنین مشکلاتی جلوگیری کرد.
وی با بیان اینکه ماهیت و جبران بورس در خود بورس است، گفت: اکنون شاخص بورس در محدوده کانال یک میلیون و ۱۵۰ هزار واحد قرار دارد شاخص بورس بارها در سنوات گذشته هم ریزش داشته است، درست است که با این شدت ریزش نداشته اما تا ۲۰ درصد کاهش پیدا کرده اما حدود ۶ ماه بعد از کانالی که ریزش داشت عبور کرد و از آن فراتر هم رفته است.باید فرهنگ سازی کنیم و به مردم آموزش دهیم تا ترغیب و ترویج کنیم کسانی که از دانش کافی برای سرمایه گذاری در بورس برخوردار نیستند روش سرمایه گذاری غیرمستقیم مانند صندوق های سرمایه گذاری و سبدگردان ها را انتخاب کنند.
دهقان دهنوی به توسعه نهادهای مالی در بازار سرمایه تاکید کرد و گفت: زمانی که به عنوان رییس سازمان بورس انتخاب شدم درخواست مجوز ۲۵۰ شرکت سبدگردان ارائه شد که مدارک آنها کامل بود، در این مدت حدود ۱۲ مجوز ارائه کرده ایم تا از این طریق توسعه بازار سرمایه و زیرساخت ها شکل بگیرد.
رییس سازمان بورس و اورای بهادار گفت: حدود ۱۵ سال بود که مجوز کارگزاری صادر نشده بود، یکی از بحث هایی که در کشور درباره انحصار مجوزها وجود داشت درباره مجوز کارگزاری ها بود، این دستورالعمل بازنگری و فراخوان داده شد تا در این زمینه مجوز ارائه شود.
وی ادامه داد: اعتقاد من در بحث انحصارزدایی، افزایش فعالیت در بازار سرمایه و توسعه این بازار از طریق توسعه نهادهای مالی است که این موضوع را با قدرت دنبال خواهیم کرد.
دهقان دهنوی افزود: بنده کمتر از پنج ماه است که در سازمان بورس حضور پیدا کردم و در این مدت تلاش شد تا سنگ هایی را از مسیر بازار برداریم که سال های زیادی کسی به سمت آن نرفته بود.
رییس سازمان بورس اظهار داشت: پرسنل کارگزاری اجازه داشتند که فقط تا سقف ۲۵ میلیون تومان اقدام به خرید و فروش سهام کنند، نتیجه آن این بود که بعضی از پرسنل با کد اشخاص دیگر در بازار معامله می کردند، این محدودیت برداشته شد اما بر روی معاملات آنها نظارت خواهیم کرد.
وی با بیان اینکه چند سال بود که فشارهای زیادی برای انتشار صورت های مالی سازمان بورس وجود داشت به راحتی این اقدام انجام و صورت های مالی منتشر شد، گفت: در این پنج ماه هر آنچه را که در توان بود انجام دادیم اما تا نقطه مطلوب راه زیادی وجود دارد.
دهقان دهنوی به راه اندازی میز صنعت اشاره کرد و افزود: اعتقاد بنده در بازار سرمایه این است که توسعه و ماهیت وجودی بازار سرمایه وابسته به بازار اولیه است، بازار ثانویه یعنی محلی برای انتقال دارایی ها و سیگنالی برای بازار اولیه.
معاون وزیر اقتصاد و دارایی به بازنگری بحث عرضه اولیه ها اشاره کرد و گفت: عرضه اولیه باید به صورت صرف سهام باشد که پول به صورت مستقیم وارد شرکت ها شود نه اینکه سهامدار عمده از طریق فروش سهام پول خود را از بازار خارج کند.
به گفته وی، دستورالعمل شرکت های سهامی عام مبتنی بر پروژه را نهایی کرده ایم و در هفته جاری یا هفته آینده آن را ابلاغ خواهیم کرد.
وی با بیان اینکه برخی صحبت ها در زمینه دخالت سازمان بورس در بازار وجود دارد و اعلام شده است که با تغییر رییس سازمان تغییراتی در این بازار ایجاد می شود، گفت: شورای عالی بورس اعلام کرده ام بنده بیشتر از هر فرد دیگری با محدودیت دامنه نوسان مخالف هستم اما گاهی برای دوره زمانی کوتاه مدت احتیاج به سیاست های مقطعی داریم.
دهقان دهنوی افزود: این موضوع باید بررسی شود که فلسفه مخالفت با وجود دامنه نوسان چیست؟ کارایی بورس حکم می کند اگر خبر مثبتی در مورد شرکت یا صنعتی وجود دارد اثر خود را بر روی سهم بگذارد و دیگر صف ایجاد نشود زیرا این صف ادامه پیدا می کند.
رییس سازمان بورس و اوراق بهادار افزود: مقطعی که تصمیم به تغییر دامنه نوسان گرفتیم مقطعی بود که نااطمینانی در اقتصاد کشور وجود داشت و معلوم نبود که قرار است که خبر مثبت یا بد در بازار منتشر شود، همچنین مشخص نشده بود که شکل گیری رروابط ایران در حوزه احیای برجام با قدرت های خارجی به چه شکلی خواهد بود؛ بنابراین این نااطمینانی در حال ایجاد صدمه به بازار بود.
وی ادامه داد: با توجه به وجود چنین مساله ای برای دوره ای کوتاه مدت بخش منفی بازار را کاهش دادیم تا وضعیت نهایی بازار مشخص شود.
دهقان دهنوی گفت: برای بلندمدت تصمیم داریم که مکانیزم دامنه نوسان به شکلی تعریف شود که عامل ایجاد صف نشود، دامنه نوسان نباید کامل برداشته شود، اکنون در حال مطالعه این موضوع هستیم و بعد از تکمیل مطالعات یک طرح اساسی را برای دامنه نوسان پیدا خواهیم کرد که برای همیشه خیال بازار و سهامداران از معاملات بورس آسوده باشد.
رییس سازمان بورس و اوراق بهادار گفت: مجریان نسبت به تامین مالی پروژه ای آشنایی ندارند و نهادهای مالی از تجربه و دانش کافی برخوردار نیستند، مقررات ما در سازمان بورس کافی نبوده است اما این مسیر باید طی شود.
وی به قیمت گذاری دستوری اشاره کرد و گفت: قیمت گذاری دستوری ایجاد شده است زیرا بسیاری از مدیران صنایع نسبت به منافع سهامدار خرد حساسیت کافی ندارند، این موضوع که در پایان فعالیت چه میزان سود برای سهامدار باقی می ماند جزو اولیت بخشی از مراکز نیست.
دهقان دهنوی گفت: این موضوع برای بازار سرمایه جزو اولویت ها قرار دارد، نه تنها اولویت است بلکه با وجود اینکه سازمان بورس امانت دار و امین سهامدار خرد است از طریق میز صنعت در حال انتقال پیام خود به قانون گذار و سیاست گذار هستیم.
رییس سازمان بورس و اوراق بهادار خاطرنشان کرد: چند روز گذشته میز صنعت نیروگاهی را برگزار کردیم، در این جلسه بحث های زیادی انجام و اعلام شد که اگر اکنون نیروگاه های موجود بخواهند سیکل ترکیبی خود را کامل کنند حدود هفت هزار و ۵۰۰ مگاوات برق، قابل تولید است.
وی با اشاره به اینکه اگر سرمایه گذاری در صنعت نیروگاهی توجیه پذیر شود سهامدار و اقتصاد از آن نفع خواهند بود، گفت: میز صنعت به دنبال طی کردن این راهکارها است تا اثر مثبتی را بر بازار سرمایه داشته باشد.
دهقان دهنوی با بیان اینکه صندوق تثبیت بازار سرمایه برای یک بازار در حال رشد است، افزود: یک بازار توسعه یافته به اندازه کافی نهادهای مالی و مکانیزم تثبیت کننده دارد و نیازی ندارد که مجموعه حاکمیتی و تنظیم گری دست به این کار بزند اما امروز بازار سرمایه در حال رشد است.
رییس سازمان بورس و اوراق بهادار گفت: زمانی که نهاد مالی وجود ندارد که بتواند تامین مالی پروژه ای را انجام دهد بازار سرمایه نیاز به مکانیزم تثبیت کننده دارد، صندوق تثبیت و توسعه بازار سرمایه قرار نیست که معجزه کنند و قیمت ها را مصنوعی افزایش یا کاهش دهند.
وی با اشاره به اینکه مکانیزم این صندوق ها تعریف شده و منابع آنها محدود است، گفت: این صندوق ها در موارد نیاز وارد این بازار می شوند و کمک به تعادل بخشی معاملات، تامین نقدشوندگی بازار را تامین و هموارد کردن نوسانات می کنند.
دهقان دهنوی به ورود استارتاپ ها در بورس اشاره کرد و افزود: هدف ما این بوده است که پنج استارتاپ را وارد بورس کنیم اما این اقدام با موانع زیادی همراه است که از بیرون تحمیل شده است که اگر این موانع برطرف نشود آسیب هایی را به استارتاپ ها وارد می کند.
رییس سازمان بورس و اوراق بهادار با تاکید بر اینکه باید مکانیزمی طراحی شود تا نوآوری به همه بازار سرمایه منتشر شود، گفت: اکنون اقدام جدیدی به نام طرح تحول بازار سرمایه آغاز کرده ایم که شامل محورهای مختلف مانند تسهیل فرآیندها، توسعه نهادهای مالی، تقویت بازار اولیه، ایجاد نهادهای مالی، افزایش شفافیت در بازار سرمایه و تقویت جریان اطلاعات از سمت شرکت ها به سهامداران می شود و این موضوع به عنوان نقشه راه به ما کمک خواهد کرد.
وی در مورد عرضه خودرو در بورس کالا گفت: در این حوزه اصولا باید کالای همگن در بورس های کالایی عرضه شوند که خودرو با توجه به تنوع تولید، کالایی همگن نیست اما می توان با این دید موضوع را بررسی کرد که اگر عرضه خودرو در بورس کالا منجر به عادلانه تر شدن قیمت ها و حمایت از تولید شود، می توان آن را اجرایی کرد.
دهقان دهنوی در خصوص شرایط فعلی بازار خودرو گفت: ایجاد یک لاتاری برای تصاحب خودرو و اینکه مردم از طریق قرعه کشی صاحب خودرو شوند، رویدادی منطقی و اقتصادی نیست و این رویه باید به طور حتم برطرف شود.
رییس سازمان بورس و اوراق بهادار گفت: اگر ورود خوردو به بورس کالا با هدف رفع مشکلات فعلی، خروج از نظام قیمت گذاری و شفاف سازی مبادلات باشد از عرضه آن استقبال خواهیم کرد تا قیمت گذاری ها شفاف شود.
وی اظهار داشت: سازمان بورس با قیمت گذاری های دستوری که نمونه بارز آن در صنعت خودرو انجام شده مخالف است و بخشی از تلاش ما رایزنی هایی است که شاهد بهبود روند بازار و قیمت گذاری ها باشیم.
