۲ روز مانده به انتخابات ششمین دوره شوراها، رقابت نامزدهای شورای اسلامی شهر اهواز برای کسب کرسی‌های نمایندگی بیشتر شده است. با وجود مطالبه عمومی شهروندان و دوستداران محیط زیست، تبلیغات کاغذی و پوسترهای برخی نامزدها در و دیوارهای شهر را پوشانده است. بعضی دیگر از نامزدها نیز فعالیت خود را بر ستادهای انتخاباتی و تبلیغات مجازی متمرکز کرده‌اند. در این میان، بازار فهرست‌ها و ائتلاف‌های متعدد نامزدهای این دوره انتخابات شورای شهر اهواز داغ‌تر شده است. پدیده‌ای که از دوره پنجم این انتخابات در اهواز بیشتر نمایان شد.
۷۴۵ نفر برای انتخابات شورای اسلامی شهر اهواز نامنویسی کردند که پس از ردصلاحیت و انصراف تعدادی از داوطلبان، در نهایت فرمانداری اهواز نام ۶۲۹ نفر را آگهی کرده است؛ به این معنی که برای هر کرسی از ۱۳ صندلی شورای شهر اهواز، ۴۸ نفر نامزد شده‌اند.
رصد فضای انتخاباتی اهواز، نشان می‌دهد که در این دوره دست کم ۲۶ فهرست و ائتلاف از گروه‌های مختلف منتشر شده است که برخی از آنها به تعداد ۱۳ کرسی شورا و بعضی گزینه‌های کمتر یا بیشتری اعلام کرده‌اند. جریان برابر (۶+۶)، جمعیت مهندسان خوزستان، شورای ائتلاف نیروهای انقلاب اهواز، ائتلاف رسانه‌ها، نهضت جونان انقلابی تحول خواه (نجات)، ائتلاف ایثارگران، ائتلاف شهر پویا، تشکل شکوفایی و توسعه، ائتلاف ۲۰، لیست مساجد و حوزه علمیه، شورای وحدت نیروهای انقلابی و ائتلاف مردمی مناطق محروم از جمله این فهرست‌ها است.
بررسی اجمالی این فهرست‌های انتخاباتی نشان می‌دهد که بیشتر آنها از نمایندگان و یا نامزدهای سابق شورا بهره گرفته‌اند و تعداد کمی هستند که چهره‌های جدید را معرفی کرده‌اند. همچنین تعداد زنانی که در این فهرست‌ها گنجانده شده در حد یک یا ۲ نامزد بوده و برخی از ائتلاف‌ها نام هیچ زنی را در خود جای نداده‌اند. به جز فهرست انتخاباتی جریان برابر (۶+۶) که نیمی از فهرست خود را به زنان اختصاص داده است، سایر گروه‌ها توجهی به نامزدهای زن نداشته‌اند.
فهرست‌های پرابهام
یک کارشناس و مدرس شهرسازی در این باره گفت: از فهرست‌های انتخاباتی که در این دوره شورای شهر اهواز منتشر شده، (به جز یکی از آنها) معنای ائتلاف برنمی‌آید، به عبارتی این فهرست‌ها خط مشی و مانیفستی ندارند و به نظر می‌آید که برخی دور هم جمع شده و بدون داشتن برنامه یا وجه اشتراکی، فهرست تشکیل داده‌اند.
سید محمد لاری افزود: در این دوره از انتخابات شورای اسلامی شهر، سطح داوطلبان تنزل کرده و در میان نامزدها خبری از چهره‌های سرشناس و با تجربه و یا اساتید دانشگاه نیست؛ از سوی دیگر به نظر می‌آید تعداد زیادی از کسانی که در ستادهای نامزدهای سابق برای دیگران تبلیغات می‌کردند، در این دوره خودشان نامزد شده‌اند و این اتفاق خوبی نیست، بنابراین آنطور که از شواهد برمی‌آید و از نامزدها و فهرست‌های انتخاباتی این دوره پیداست، شورای شهر ششم از دوره پنجم نیز ضعیف‌تر خواهد بود
وی اضافه کرد: همیشه بین شوراهای دوم و سوم اهواز رقابتی وجود داشته، زیرا حدود ۷۰ درصد بدنه مدیران و کارمندان شهرداری متعلق به این ۲ دوره است که سنگ بنای اشتباهی گذاشتند؛ در دوره دوم شورا جریان قومی و در دوره سوم جریان سیاسی- قومی بنا نهاده شد که تاکنون ادامه دارد و افرادی که منتسب به این جریان‌ها هستند هنوز در انتخابات شورا اعمال نفوذ می‌کنند.
وی ادامه داد: در دنیا شورای شهر از نمایندگان افکار عمومی تشکیل شده و کار تخصصی انجام نمی‌دهند اما در کشور ما برعکس است و منتخبان شورا از روز نخست، به ناگهان وارد کمیسیون‌های تخصصی می‌شوند به طور مثال نمونه‌ای که در دوره‌های قبل داشتیم از رییس صنف آرایشگران در کمیسیون ترافیک شورا نظرخواهی می‌شد؛ بدین ترتیب ناچاریم برای اینکه شورای شهر کارکردی داشته باشد، افراد متخصص را به شورا بفرستیم، در کشور نیز شوراها را معمولا بر اساس تخصص ارزیابی و سنجش می‌کنند.
لاری گفت: اولویت نخست در انتخابات شورای اسلامی شهر رای دادن به یک فهرست انتخاباتی یا ائتلافی است که متعهد باشد و مسوولیت عملکرد خود را بپذیرد، زیرا این افراد به همگرایی این افراد که پیش فرض مشترکی دارند کمک کرده و در نتیجه بهتر باهم کار می‌کنند اما در این دوره فهرست‌های قوی که عملکرد خود را بپذیرند (به جز یک فهرست) نداشتیم، بنابراین توصیه می‌شود به افراد پاکدست و مشخص که پای حرف خودشان بایستند رای داده شود.
گام‌های متزلزل برای توسعه شهری
عضو هیات علمی دانشگاه شهید چمران اهواز نیز معتقد است: به همان اندازه که شورای اسلامی شهر می‌تواند در توسعه و ایجاد زیرساخت‌های مناسب خدمات شهری موثر باشد، سوء استفاده و یا ناکارآمدی احتمالی از این جایگاه نیز می‌تواند باعث گلایه و دغدغه متعدد
برای مردم شود.
یداله مهرعلیزاده با انتقاد از عملکرد اعضای شوراها به ویژه در کلانشهر اهواز افزود: به واسطه عملکرد ضعیف و بهره‌برداری سیاسی برخی از اعضای شوراهای اسلامی، زمینه مشارکت مردمی برای حضور در عرصه‌های تصمیم‌گیری هنوز محقق نشده است.
وی ادامه داد: اهواز به عنوان مرکز استان در ردیف کلانشهرهای کشور قرار دارد و بررسی عملکرد اعضای شورای اسلامی این شهر تا حدود بسیار زیادی می‌تواند نمونه بارزی از نتایج حاصل شده از دستاوردهای شورای شهر پنجم در خوزستان باشد، اعضای پنجمین دوره شورای شهر اهواز با برخی شعارهای کلی و ارزشی به روی کار آمدند و مدعی بودند تحولات تازه‌ای را در این کلانشهر رقم خواهند زد اما در عمل چنین نشد.
مهرعلیزاده افزود: با وجود اهمیت جایگاه پارلمان شهری در ایجاد مشارکت مردمی و افزایش حضور مردم در عرصه‌های تصمیم‌گیری، اما به دلیل ساختار نامناسب، فرآیندهای ناصحیح و قوانین متناقضی که در اساسنامه شهرداری‌ها و مدیریت شهری وجود دارد، شوراها نتوانسته اند در جهت تحول و توسعه شهری گام‌های مثبتی بردارند.
وی اضافه کرد: با این وجود در مقاطع کوتاهی، شوراها تلاش کردند که تغییراتی را به وجود آورند اما به واسطه بافت سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و حتی اقتصادی، کشور آمادگی و ظرفیت پذیرش مشارکت مردم در حوزه مدیریت شهری را نداشته و تاکنون نیز از این ظرفیت عظیم مردمی برای اداره امور بهره‌برداری لازم صورت نگرفته است، لذا نمی‌توان گفت که شوراها همواره در دوره‌های گذشته سیاسی بودند.
مهرعلیزاده ادامه داد: اصولا شوراهای اسلامی شهر اختیارات و قواعدی دارند که در صورت آشنایی اعضای با قوانین، اصولگرا و یا اصلاح طلب بودن رییس جمهوری بر روند فعالیت آنها تاثیر چندانی ندارد و آنچه اهمیت دارد بهره‌برداری از ظرفیت قوانین، مقررات و بخشنامه‌های ملی به نفع توسعه شهر و بهبود مدیریت شهری است.
آسیب‌های شورایی
عضو هیات علمی گروه برنامه‌ریزی شهری دانشگاه شهید چمران اهواز نیز گفت: آسیب شناسی شوراهای اسلامی شهرها در دوره‌های گذشته نشان می‌دهد که مهمترین مشکل اعضای شوراهای شهر در خوزستان اولویت داشتن خواسته‌های فردی و قومی و جناحی بر منافع جمعی شهروندان و نبود تخصص بوده است، به طوری که قومیت گرایی در شهرهای خوزستان به ویژه شهرهای کوچک، متاسفانه بسیار رایج است و ورود افرادی با این ویژگی‌ها به شورا، به شهر ضربه می‌زند.
سعید امان‌پور افزود: با انتخاب این افراد، شورای اسلامی شهر که باید مجری خواسته‌های جمعی شهروندان باشد، تبدیل به مجری خواسته‌های فردی و گروهی و قومیتی و جناحی می‌شود که برای شورا خیلی مضر است زیرا در این صورت خواسته‌های شهر فراموش می‌شود.
وی اضافه کرد: متخصص نبودن افراد، مکمل این مشکل است، به این معنی که افرادی وارد شورای اسلامی شهر می‌شوند که هیچ ذهنیتی از شهر و مدیریت شهری ندارند، به طوری که حتی از عهده یک نطق و سخنرانی و اظهار نظر برنمی‌آیند، این در حالیست که این افراد به طور مثال به خودرو و یک سری امکانات نیاز پیدا می‌کنند و اگر شهردار حرف آنها را گوش ندهد برکنارش می‌کنند، بنابراین به مشکلات شهر و شهرداری نیز می‌افزایند.
امان‌پور با تاکید بر ضرورت توجه شهروندان به برخی شاخص‌ها در انتخاب نمایندگان شایسته برای کرسی‌های شورای شهر، بیان کرد: ساکن بودن در شهر اهواز، داشتن تجربه مدیریت اجرایی و شهری، شفافیت در پیشینه کاری و نداشتن سوءپیشینه، داشتن توان جسمی کافی و پاکدستی از جمله شاخص‌هایی است که شهروندان باید به آنها توجه داشته باشند.
ششمین دوره انتخابات شوراهای اسلامی شهر و روستا و سیزدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری ۲۸ خرداد جاری همزمان در سراسر کشور برگزار می‌شود.
