به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از ایران، «برنامه‌ات برای شب یلدا چیست؟» آدم کی فکر می‌کرد سؤال به این سادگی، آنقدر چالش برانگیز به نظر برسد. کرونا یک عید نوروز را از سر گذرانده و حالا رسیده به یلدا؛ شبی که اهمیتش برای ما دست‌کمی از روز اول عید ندارد. دورهمی و کنار هم بودن شاخصه یلداست و حالا روزگاری است که باید از هم دور باشیم.
بساط فروش ملزومات شب یلدا در شهر برپاست البته نه به روال هرسال. به گفته رضا وحدانی، فروشنده خشکبار، امسال بیشتر کسانی که آجیل شب یلدا می‌خرند، خریدشان محدود است و معلوم می‌شود که فقط برای خانواده خودشان خرید می کنند و خبری از میهمانی نیست که به نظرش باتوجه به شرایط کرونا و منع تردد شبانه، قابل انتظار بوده است.
برای آنکه نظر مردم را بدانم، به‌صورت تصادفی از تعدادی از آنها همان سؤال ساده ابتدای گزارش را پرسیده‌ام: برنامه‌تان برای شب یلدا چیست؟
آقای رستمی به این سؤال این طور جواب می‌دهد: «چون خانواده‌های من و همسرم هردو شمال زندگی می‌کنند، ما هرسال شب یلدا جوری برنامه‌ریزی می‌کردیم که یا نوشهر باشیم یا ساری یا اگر نتوانستیم برویم، ترتیبی بدهیم که آنها به تهران بیایند و بالاخره این شب را کنار هم باشیم و آیین باستانی را اجرا کنیم. حافظ بخوانیم و خاطره تعریف کنیم و خاطره خوبی از این شب بسازیم. امسال به‌دلیل شرایط کرونا مدتهاست خانواده‌هایمان را ندیده‌ایم. دلتنگی از یک طرف آزارمان می‌دهد و اینکه نمی‌توانیم این شب را کنار هم باشیم از طرف دیگر. اما الان برنامه‌ریزی کرده‌ایم که یلدا را با ارتباط تصویری مجازی با خانواده‌هایمان برگزار کنیم و به همان شکل حافظ بخوانیم و بقیه مراسم این شب را اجرا کنیم. به این شکل پروتکل‌ها را رعایت کرده و سلامت خود و خانواده‌هایمان را حفظ کرده‌ایم.»
شبنم زن جوانی که چند سالی است ازدواج کرده از برنامه‌اش برای شب یلدا این‌طور می‌گوید: «ما هرسال جمع می‌شدیم خانه مادربزرگم. همه خاله‌ها و دایی‌ها هم می‌آمدند و حدود 30 نفری می‌شدیم. امسال با توجه به شرایطی که وجود دارد، این کار امکانپذیر نیست و شب یلدا را جایی جمع نمی‌شویم و در خانه های خودمان می‌مانیم. من و محمد -همسرم- یلدای امسال را دونفری می‌گذرانیم. امیدوارم این شرایط هرچه زودتر تمام شود و عید را کنار خانواده‌هایمان باشیم.»
لیلا که پسری 13 ساله دارد هم از سال‌های قبل می‌گوید که در منزل پدر و مادرش جمع می‌شدند و گاهی کل خانواده پدری اعم از عموها و عمه‌ها می‌آمدند. گاهی هم خانه مادرشوهرش که در ملایر زندگی می‌کند می‌رفتند: «به نظرم امسال یکی از غم انگیزترین شب‌های یلدای تاریخ است؛ ما که جایی نمی‌رویم و کسی هم نمی‌آید و با مقرراتی که برای عبور و مرور گذاشته‌اند هم فکر نکنم کسی خیلی جایی برود. سعی می‌کنم امسال را که سه نفری در خانه هستیم، طوری برنامه‌ریزی کنم که خیلی سخت نگذرد. میز یلدا می‌چینم و هدیه‌هایی هم برای پسرم تدارک دیده‌ام که خاطره خوبی از یلدا در ذهنش بماند.»
برای آقای سبحانی که بزرگ فامیل است، شاید این یلدا تلخ‌تر از یلدای بقیه باشد. او به گفته خودش، عادت ندارد خانه را در این شب خالی ببیند: «امسال خودم از قبل به بچه‌ها و نوه‌ها گفته‌ام در خانه بمانند و جایی نروند. خودم برای همه‌شان آجیل و شیرینی سفارش داده‌ام و گفته‌ام تزئین کنند و بفرستند درِ خانه‌هایشان. اینجوری خاطره خوبی برایشان می‌شود و حالا که نمی‌توانیم کنار هم باشیم، حداقل یک هدیه کوچک دلشان را شاد می‌کند. شب را هم مثل وقت‌های دیگردر این مدت با تماس تصویری همه‌شان را می‌بینم و خدا را شکر می‌کنم که همه‌شان سالم هستند. همین برای من بس است. اگر سلامتی نباشد، هیچ جشن و مراسمی آدم را خوشحال نمی‌کند. تمام این مراسمی هم که گذشتگان ما آن را انجام می‌دادند و حالا به ما رسیده، برای این است که پیوندهای ما با هم بیشتر شود. اگر به خاطر این مراسم کسی آسیب ببیند، معلوم است که از هدف اصلی آن دور شده‌ایم.»
سعید از جمله افرادی است که جمع خانوادگی برایش خیلی مهم است، خصوصاً در شب یلدا. مادربزرگش در طالقان زندگی می‌کند و او قصد دارد با رعایت کامل نکات بهداشتی از جمله استفاده از دو ماسک، برود و سری به مادربزرگ بزند و خیلی تأکید دارد که حتماً با حفظ پروتکل‌ها این کار را انجام می‌دهد. سعید درباره کار جالبی که یکی از دوستانش در شب یلدا قرار است انجام بدهد، می‌گوید: «قرار است همه فامیل در فضای ادوب کانکت که فضای بهتری برای ارتباط است، دورهم جمع شوند. چون دوستم آموزشگاه دارد و به این فضا دسترسی دارد، از آن برای ارتباط خانوادگی در شب یلدا استفاده می‌کند. قرار است کل فامیل در خانه خودشان کنار سفره یلدا بنشینند و با هم به‌صورت مجازی گفت‌و‌گو و معاشرت کنند. نکته جالبش این است که تعدادی از فامیلشان که خارج از کشور هستند هم در این مراسم مجازی شرکت دارند در حالی که سال‌های پیش این‌طور نبود. آنها مراسم تحویل سال را هم به همین شکل برگزار کردند و به نظرم خیلی کار خوبی است.»
شیرین از جمله کسانی است که شب یلدای امسال تفاوت خاصی با یلدای سال‌های پیش برایش ندارد: «راستش من فامیل زیادی ندارم. خودم تک فرزند هستم و پدر و مادرم هم که فوت کرده‌اند. اگر ازدواج کرده بودم شاید شرایط فرق می‌کرد و به هرحال می‌باید برنامه خاصی تدارک می‌دیدم اما به هرحال چون تنها هستم، خیلی فرقی نمی‌کند برایم؛ البته یلدای سال‌های قبل را گاهی با دوستانم در کافه و رستوران می‌گذراندیم که خیلی هم خوب بود اما امسال این شرایط نیست و آنها هم در خانه هستند. من چون اهل سفرم، بیشتر از اینکه از کرونا به خاطر به هم زدن این طور مراسم ناراحت باشم، چون نمی‌توانم سفر بروم غصه دارم و فکر می‌کنم وقتی این شرایط تمام شود، تا مدتها فقط سفر بروم؛ حتی برای کسانی که عاشق این‌طور مراسم و دورهم جمع شدن هستند هم یلدای امسال به نظرم باید کاملاً متفاوت برگزار شود. وقتی آدم رنج دیگران را می‌بیند، وقتی به آدم‌های بدحال توی بیمارستان فکر می‌کنی و کادر درمان که تا امروز تعداد زیادی از آنها جانشان را از دست داده‌اند، دیگر برگزاری چنین مراسمی چقدر اهمیت دارد مگر؟ به هرحال مسلم است که برگزاری آیین باستانی‌مان ارزشمند است اما به چه قیمتی؟!»
مجید هم که 10 سالی می‌شود دور از خانواده و در تهران زندگی می‌کند، می‌گوید: «ما هیچ وقت در خانه خودمان مراسم یلدا به آن شکل نداشته‌ایم. می‌نشستیم همان مقدار میوه و آجیل اندکی را که در خانه داشتیم، می‌خوردیم و تلویزیون تماشا می‌کردیم. همیشه خرید مقدار زیادی خوراکی برای این مراسم برایمان غیرضروری بود. در نوروز هم رفتار مشابهی داشتیم و در صورت لزوم خرید می‌کردیم. این را می‌گویم که بدانید کلا چنین مراسمی در خانواده ما آنچنان جدی گرفته نشده همیشه. سال‌های گذشته هم که خودم تنها بودم کار خاصی نکرده‌ام و اصلاً یادم نمی‌آید شب یلدا تفاوتی با شب‌های دیگر برایم داشته اما امسال خیلی دلم می‌خواست میهمانی بگیرم و با توجه به اینکه در شرف ازدواج هستم، خانواده همسرم را دعوت کنم اما هر چه فکر می‌کنم می‌بینم چند ساعت دورهم جمع شدن و خوش گذراندن به این نمی‌ارزد که خدای نکرده برای کسی اتفاقی بیفتد که غیرقابل جبران باشد برای همین در خانه می‌مانم.»
شما برنامه‌تان برای این یلدا چیست؟ یلدایی که کرونا به هرحال به آن رسید و آن‌طور که فکر می‌کردیم بساطش را جمع نکرده بود که برود. 4 فصل را با کرونا گذرانده‌ایم و شاید یکجورهایی صبرمان زیاد شده. صبر برای رسیدن به روزهای معمولی، آنچه پیشترها داشتیم و قدرش را نمی‌دانستیم. آن روزهای خوب معمولی بالاخره می‌رسند، با صبر و همراهی همه ما. یلدایتان مبارک.
