حمیده عادلیان راسی روز پنجشنبه در گفت وگو با خبرنگار اجتماعی ایرنا افزود: به منظور افزایش مشارکت اجتماعی در یک جامعه باید فرصت‌های یادگیری مشارکت اجتماعی، چیستی این مشارکت، نوع بهره‌گیری و استفاده از این شاخص و نتایج و برآیند مشارکت اجتماعی از دوران کودکی آموزش داده شود.
وی گفت: براساس این آموزش، مشارکت اجتماعی در دوران نوجوانی و جوانی، بزرگسالی و کهنسالی نیز تداوم می‌یابد. به عنوان مثال، ایجاد فرصت‌های اجتماعی که براساس مشارکت اجتماعی دانش آموزان شکل گیرد، کودکان و نوجوانان را به صورت عملی با این قاعده آشنا کرده و در سیستم‌های آموزش عالی نیز ادامه می‌یابد.
عادلیان راسی اضافه کرد: این مشارکت در صورت آموزش و یادگیری از دوران کودکی در سال‌های آتی از طریق اصناف مختلف نظیر انجمن‌های صنفی نیز ادامه یافته و با بهره‌گیری از شبکه‌های رسمی مبتنی بر مشارکت اجتماعی، سبب دنبال کردن اهداف توسعه اقتصادی و اجتماعی خواهد شد.
این جامعه‌شناس تصریح کرد: در مشارکت اجتماعی در حقیقت شهروندان خود را جزئی از جامعه می‌بینند، در همه ابعاد فرهنگی، اجتماعی، سیاسی و اقتصادی مشارکت کرده و در تصمیم‌سازی و پیاده‌سازی طرح‌ها و برنامه‌ها نقشی تاثیرگذار برای خود قائل می‌شوند.
به گفته عادلیان راسی، حاکمیت این تفکر در یک جامعه عملا مشارکت اجتماعی را ارتقا خواهد داد، اما این مهم مستلزم پیاده‌سازی برخی برنامه‌ریزی‌های اجتماعی نیز خواهد بود.
انتخاب و آزادی، ۲ مولفه اصلی توسعه مشارکت اجتماعی
وی یادآور شد: مشارکت اجتماعی در یک جامعه مبتنی بر دموکراسی اتفاق می‌افتد. در حقیقت به منظور افزایش مشارکت اجتماعی در یک کشور باید به انتخاب، آزادی‌های اجتماعی و رای و نظر گروه‌های مختلف جمعیتی احترام گذاشت.
عادلیان راسی افزود: یک جامعه متشکل از مردم و تصمیم‌گیران سیاسی است. در یک جامعه مبتنی بر دموکراسی اعتماد این دو گروه نسبت به یکدیگر متقابل بوده و این امر (برقراری اعتماد اجتماعی) مشارکت اجتماعی را تقویت می‌کند.
به گفته این استاد جامعه‌شناسی، چگونگی انجام مشارکت اجتماعی و آموزش این مساله نیز جهت تقویت مشارکت اجتماعی حائز اهمیت است.
وی اضافه کرد: برای تقویت این مولفه همچنین دو عامل خردورزی و همسنگ‌سازی منافع فردی و اجتماعی نیز باید مورد توجه قرار گیرد. اعضای جامعه باید خردمندانه موقعیت‌های اجتماعی را ارزیابی کرده و مبتنی بر خردورزی تصمیم‌گیری کنند.
این استاد دانشگاه علامه طباطبایی گفت: همسنگ‌سازی نیز به منظور برقراری تعادل بین منافع و مصالح جمعی و فردی در مشارکت اجتماعی ضروری است. گاه منافع جمعی باید بر اهداف و مقاصد فردی اولویت داشته و یک توازن منطقی بین این دو برقرار شود. بنابراین آموزش‌های جامعه باید خردورزی و همسنگ‌سازی را نیز به عنوان شاخص‌های توسعه اجتماعی تقویت کند.
درماندگی آموخته شده؛ احساس یاس و کاهش مشارکت‌های اجتماعی
عادلیان راسی با اشاره به مفهوم درماندگی آموخته شده، گفت: در علم روانشناسی یک اصطلاح تحت عنوان «درماندگی آموخته شده » وجود دارد که به یاس و ناامیدی اشاره کرده و در نتیجه شکست و ناکامی‌های پی‌درپی اتفاق می‌افتد.
وی افزود: در نتیجه بروز این احساس، بی‌تفاوتی شکل گرفته و سعی و اهتمام برای تغییر یک موقعیت اتفاق نمی‌افتد و این مساله بالتبع از مشارکت اجتماعی جلوگیری خواهد کرد.
عادلیان راسی خاطرنشان کرد: بنابراین جهت تقویت و توسعه مشارکت اجتماعی، باید با استفاده از آموزش و فرهنگ‌سازی در زمینه نتایج این مشارکت از بی‌تفاوتی اجتماعی هم به عنوان یکی از مهمترین موانع جلوگیری کرد.
