انتخابات ریاست جمهوری کشورمان تا ساعاتی پس از نیمه شب گذشته ادامه داشت و سرانجام ساعت ۲ بامداد روز شنبه پایان یافت. از آغازین ساعات رای گیری در صبح روز جمعه ۲۸ خرداد ۱۴۰۰ بسیاری از رسانه های انگلیسی زبان به تحلیل انتخابات ریاست جمهوری کشورمان پرداختند و انواع اطلاعات و ارزیابی ها را به مخاطبان ارائه کردند. بسیاری از رسانه های غربی دیدگاه های مشخصی در مورد پیروز نهایی انتخابات، رد صلاحیت ها، سطح دموکراسی در ایران یا میزان مشارکت را عنوان داشتند و برخی رسانه ها هم که به تهران خبرنگارانی را اعزام کرده بودند به بررسی میدانی تحولات پرداختند.
میزان مشارکت مهمتر از نتیجه
تارنمای شبکه خبری «الجزیره» در گزارش میدانی خود به ارائه و تحلیل نظر رای دهندگان در برخی حوزه های رای گیری در جنوب شهر تهران پرداخت و مدعی شد بیشتر افراد در حرم عبدالعظیم در شهر ری به «ابراهیم رئیسی» رای داده اند. این گزارش شرایط نامناسب اقتصادی را موجب نارضایتی برخی از رای دهندگان دانست ولی عنوان داشت با اینکه برای بسیاری از افراد نتیجه نهایی انتخابات قابل پیش بینی بود اما میزان مشارکت مردمی برای همه موضوعی محوری و اصلی بود. بیشتر از ۵۹ میلیون نفر از ۸۳ میلیون شهروند ایرانی واجد شرایط رای دادن هستند و بیش از ۱.۳ میلیون نفر نیز برای اولین بار رای می دهند.
همچنین ۳.۵ میلیون نفر نیز در خارج از ایران زندگی می کنند که می توانند رای بدهند و به همین دلیل وزارت امور خارجه در سفارتخانه های ایران در ۱۳۳ کشور جهان این انتخابات را برگزار کرده است. در این میان ایران قادر نشد در کانادا برای ۴۰۰ هزار شهروند خود این خدمت را ارائه کند؛ همین امر موجب انتقاد وزارت امور خارجه از مقامات این کشور غربی شد. ضمن اینکه افراد علاقه مند به رای دهی در کانادا مجبور شدند تا به ایالات متحده سفر کنند.
این گزارش با بررسی میزان مشارکت در انتخابات گذشته ریاست جمهوری ایران آورده است: کمترین میزان مشارکت حدود ۵۰ درصد و در سال ۱۹۹۳ ثبت شد که پیروزی اکبر هاشمی رفسنجانی در انتخابات را به همراه داشت. اینبار اما با وجود انتقاد از ردصلاحیت ها اما همه مقام های ارشد دولت روحانی از مردم خواستند تا در انتخابات شرکت کنند.
در بخشی از گزارش الجزیره، اگرچه نارضایتی از شرایط اقتصادی کشور از سوی برخی از افراد موجب بی علاقگی برای مشارکت در انتخابات تحلیل شد؛ اما دلیل این وضعیت نیز تحریم های شدیدی عنوان گردید که دولت «دونالد ترامپ» علیه تهران وضع کرده بود. وی با خروج از توافق هسته ای سال ۲۰۱۵ مانع از اجرای برنامه های دولت ایران در زمینه بهبود شرایط اقتصادی شد.
خبرگزارش «آسوشیتدپرس» نیز بخشی از گزارش خود از روند انتخابات را با حضور میدانی در شعب اخذ رای تهیه کرد و مدعی شد بخشی از بی تفاوتی مردم برای رای دادن به دلیل شرایط اقتصادی و دلیل دیگر آن هم رد صلاحیت نامزدها بوده است. گزارش فوق اما این احتمال را مطرح کرد که نتیجه انتخابات ۲۸ خرداد موجب می شود در حالی که مذاکرات برای احیای توافق هسته ای برجام در وین ادامه دارد، اصولگرایان کنترل بیشتری را بر امور کشور به دست بیاورند.
در بخشی از گزارش آسوشیتد پرس آمده است: هر فردی که در این انتخابات پیروز شود ممکن است برای دو دوره چهار ساله قدرت را در دست داشته باشد؛ دوره هایی که برای نظام ایران بسیار مهم است.
این خبرگزاری غربی میزان مشارکت در انتخابات روز گذشته را با استناد به برخی نظرسنجی های داخلی حدود ۴۴ درصد پیش بینی کرد و اظهار داشت برخی از شرکت کنندگان در رای گیری پیام رهبر عالی ایران را مورد توجه قرار داده اند و تاکید می کنند «ما نمی توانیم سرنوشت خود را در دست بیگانگان قرار دهیم و به آن ها اجازه بدهیم تا برای ما تصمیم بگیرند و شرایطی را که به ضرر ما است به وجود بیاورند».
تداوم سیاست برجامی
نشریه «فارین پالسی» روز گذشته در گزارش خود که به صورت تجمیع نظرات چند کارشناس مسایل ایران گردآوری شده بود، به تحلیل مفهوم و تاثیر انتخابات ریاست جمهوری ایران بر واشنگتن و جهان پرداخت و خاطرنشان ساخت که روز جمعه میلیون ها ایرانی به سوی صندوق های رای رفتند تا رییس جمهوری جدیدی را انتخاب کنند. طبق این گزارش کنار کشیدن سه نامزد از ۷ فرد تایید صلاحیت شده بر میزان شانس افراد باقی مانده افزود اما اگر فردی نتواند ۵۰ درصد آرای شرکت کنندگان را کسب کند انتخابات به دور دوم کشیده خواهد شد.
فارین پالسی در زمینه پیامد های نتیجه این انتخابات برای ایران، جهان و گفت گوهای کنونی هسته ای در گفت وگو با کارشناسان مسایل ایران بر این باور است که احتمال پیروزی یک محافظه کار در انتخابات بیشتر است ولی این اتفاق به معنای تغییر بزرگ و عمقی در سیاست خارجی نیست. با توجه به این موضوع که ممکن است لحن تهران متفاوت شود اما آمریکا و اتحادیه اروپا اکنون نظاره گر تحولات هستند.
به اعتقاد نویسنده این گزارش در هر صورت ممکن است پس از انتخابات دولت یک دست تری در ایران وجود خواهد داشت. کارشناس دیگری هم اظهار داشت ابراهیم رئیسی تمایل خود برای ادامه تعامل در مورد برجام را بارها اعلام کرده است. برخی هم اعتقاد دارند همچون تحولات دوره نیکسون در تعامل با چین، برای ایالات متحده راحت تر خواهد بود که توافق هسته ای را با یک دولت قابل اعتماد محافظه کار به اجرا در بیاورد زیرا پیش از این غربی ها توانایی های ایران را به ویژه در واکنش به کارزار فشار حداکثری دولت ترامپ شاهد بودند.
در بخشی از گزارش فارین پالسی به روابط چین و روسیه با ایران نیز پرداخته شد. طبق این تحلیل دو کشور فوق از ابتدای انقلاب با تهران روابط خوبی داشتند و این روابط با تغییر روسای جمهوری در تهران دگرگون نشده، ضمن آنکه به تدریج میزان ارتباط آن ها تقویت هم شده است. بخشی از این روند به دلیل تحریم های غرب و تلاش برای منزوی کردن تهران بوده است که موجب شد ایران به سوی پکن و مسکو سوق داده شود.
طبق نظر این تحلیلگر، هراس دو کشور چین و روسیه از ایران به مراتب کمتر از ترس اروپا و آمریکا است؛ مسکو و پکن نگرانی را در مورد انتخاب فردی همچون رئیسی ندارند زیرا آن ها با امور داخلی ایران درگیر نمی شوند. این دو کشورها در تعیین مسیر روابط خود بسیار عملگرا هستند؛ آن ها در زمینه برخی مسایل مشخص گفت وگو می کنند و برخی موارد را هم نادیده می گیرند. هندوستان نیز تاحدودی همین دیدگاه را در مورد ایران دارد زیرا در عمل تمایلی برای ورود به سیاست داخلی دیگر کشورها ندارد. دلیل این مساله آن است که هر سه کشور فوق دوست ندارند این موضوع یعنی دخالت در سیاست داخلی، در مورد آن ها رخ بدهد بنابراین در امور داخلی دیگران و از جمله ایران هم دخالت نمی کنند.
