خبرگزاری مهر- گروه استان‌ها، مطهره میرزایی: بقعه امامزاده کمال‌الدین در ورودی روستای وروق و نزدیکی شهرستان آوج قرار دارد. شکل ظاهری بنا خبر از قدمت چندین ساله می‌دهد ولی هم‌اکنون این بقعه مذهبی و تاریخی تخریب شده و بنا به گفته ساکنین روستا این وضعیت بارها و بارها توسط افراد سودجو انجام شده است.
با توجه به اینکه مسئله حفظ آثار و ابنیه تاریخی یک مسئله حیاتی در میراث تمدن ایرانی اسلامی به شمار می‌رود، متأسفانه این مسئله از نگاه بسیاری از مردم مغفول مانده و ما می‌بینیم این بنا حدود ۸ سالی است از قالب بنای تاریخی خارج شده و به مخروبه‌ای برای حضور سارقان و حفاران تبدیل شده است.
از سوی دیگر این تنها خبر ناگوار تخریب بنا تاریخی نیست که امروز مورد بی‌توجهی قرارگرفته و حالا زیر بار آوار و خاک مانده است، داستان تخریب این بقعه تاریخی را از زبان یکی از گردشگران شنیدیم.
مجتبی مرادی در گفت‌وگو با خبرنگار مهر طبق مشاهدات خود از بنا و تحقیق از اهالی محل اظهار کرد: امامزاده کمال‌الدین معروف به امامزاده پنج‌تن در روستای وروق دهستان شهیدآباد شهرستان آوج با قدمت بیش از ۳ تا ۵ قرن حدود هشت سالی است که به حال خود رها شده است.
وی افزود: این بنا حدود ۲۰ بار توسط اهالی روستا مرمت شده و هر بار نیز در راستای بازسازی و مرمت بنا بخشی از بنا دیگربار تخریب شده است.
این شهروند بیان کرد: در طول این هشت سال پیگیری‌های روستاییان از اداره اوقاف و سازمان میراث فرهنگی نیز با جملاتی نظیر این بنا به ثبت رسمی نرسیده بی‌پاسخ‌مانده و امامزاده در خلوت خود با سارقان ناشناس تنها مانده است.
وی گفت: بنده که برای گردش و تفریح به این روستا آمده بودم و با صحنه دل‌خراش بنای تخریب‌شده و مزار به سرقت رفته امامزاده مواجه شدم با تهیه اسناد تصویری راهی ادارات مربوطه شدم اما من هم پشت درهای بسته ماندم.
مرادی تصریح کرد: برای تکمیل تحقیقات یا به‌نوعی کنجکاوی مجدداً راهی روستا شدم و پای صحبت‌های اهالی روستا نشستم. به گفته اهالی روستا این امامزاده سالیان سال مکان مقدسی برای مردم بوده اما حالا که کتب قرآنی، شجره‌نامه و حتی مزار این امامزاده به سرقت رفته گویی بخشی از خانه و حیاط مردم شده است.
وی ادامه داد: در اطراف امامزاده نیز تعدادی مزار سادات وجود داشته که حالا حتی اطراف آن مزارها نیز از چشم سارقان در امان نمانده و آنجا نیز حفاری شده است اگرچه به اعتقاد مردم، این امامزاده و مزارهای اطراف به‌نوعی طلسم شده‌اند و تا حالا سارقان نتوانستند زیرخاکی از این بنا به دست بیاورند اما اسناد و تصاویر چیزهایی را نشان می‌دهد که حتی ذهن ما را نیز با سوالات متعدد و چراهای بی‌پاسخ درگیر می‌کند.
این بازدیدکننده تأکید کرد: در حال حاضر زیر دیوارهای بنا نیز به‌طورکلی تخریب شده و یک باران برای با خاک یکسان شدن عظمت این بنای تاریخی کافی است.
وی با اشاره به اینکه مردم روستا معتقدند عنوان پنج‌تن برای حضور پنج امامزاده در این مکان است عنوان کرد: حالا که امامزاده کمال‌الدین با دستگاه و ابزار متعدد، کنده‌کاری‌شده سؤالی که پیش می‌آید این است که اگر این امامزاده نیز همانند سایر امامزاده‌ها منبع درآمد و گردشگری بود بازهم به خاک می‌نشست و از چشم میراث فرهنگی دور می‌ماند؟
مرادی تأکید کرد: پیگیری‌های اهالی روستا و در ادامه من به‌عنوان گردشگر از میراث فرهنگی و اداره اوقاف تنها با جملاتی نظیر پیگیری خواهد شد خلاصه شد اما هنوز با گذشت حدود یک ماه بعد از بازدید من و حتی قبل‌تر از آن نیز اتفاق امیدوارکننده‌ای از جانب این نهادها نیفتاده‌است.
وی ابراز کرد: در این روستا حدود ۱۵۰ خانوار وجود دارند که در شرایط معیشتی سختی به سر می‌برند اما بااین‌وجود به‌دفعات متعدد برای بازسازی بنا اقدام کرده‌اند و حالا که این بنا را تخریب شده یا به‌گونه‌ای به خاک نشسته دیده‌اند از نهادهای مربوطه خواستارند بعد از هشت سال برای احیای این بنای تاریخی ورود پیدا کنند.
تصمیم گرفتیم داستان را از زبان یکی از معتمدین محل که خود شاهد وقایع بوده بشنویم و بار دیگر داستان تلخ سرقت بنای مقدس را از سر بخوانیم.
امامزاده کمال‌الدین میزبان زائران اربعینی بود
حسن نظری در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به قدمت امامزاده کمال‌الدین اظهار کرد: قدمت این امامزاده مربوط به قرن‌های دور و زمان‌هایی است که اجداد ما نیز منزل‌های خود را در کنار امامزاده می‌ساختند.
عضو سابق شورای روستای وروق با اشاره به اینکه مکان روستا با گذشت قرن‌ها تغییر کرده اذعان کرد: امامزاده کمال‌الدین حدود ۸ سالی است که در خاک فرو رفته و بارها مورد سرقت قرارگرفته است اما متأسفانه هیچ راه شناسایی سارقان برای ما وجود ندارد و هنوز مشخص نیست که سارقان چه کسانی هستند.
وی افزود: مردم روستا با توجه به مقدس بودن بنا بارها و بارها برای مرمت و تعمیر این بنا ورود کردند و با بتن‌ریزی و مرمت سقف و دیوارها تلاش کردند تا از تخریب این بنا جلوگیری کنند اما با توجه به تفحص‌ها و کنده‌کاری‌های متعدد، دیگر مرمت بنا در توان اهالی روستا نیست.
عضو هیئت‌امنای امامزاده کمال الدین عنوان کرد: این امامزاده که درگذشته مورداحترام اهالی روستا و روستاهای اطراف بود دارای قرآن‌های قدیمی، زنگوله‌های آویخته، اشیای قدیمی و قیمتی و شجره‌نامه بود که نشان می‌داد این امامزاده از نوادگان امام جعفر صادق (ع) است اما حالا هیچ اثری از تجهیزات و وسایل امامزاده وجود ندارد.
وی گفت: پیگیری‌های ما از اداره میراث فرهنگی و اوقاف در مدت هشت سال نتیجه‌ای نداشت و چند باری نیز با اصرارهای فراوان ما افرادی از میراث فرهنگی برای تهیه مستندات تصویری به امامزاده آمدند اما هنوز بعد از گذشت ۸ سال هیچ اتفاقی برای امامزاده نیفتاده‌است.
نظری تصریح کرد: امامزاده کمال‌الدین سالیان دراز میزبان زائران اربعینی روستاهای هم‌جوار بود و مردم در روز اربعین با پای پیاده برای ادای نذورات خود به‌سوی امامزاده راهی می‌شدند اما حالا با دیوارهای فروریخته و مزار به خاک کشیده باقی مانده و کسی برای احیا آن کاری نمی‌کند.
وی ابراز کرد: وضعیت امامزاده بیش‌ازپیش نیازمند همراهی و کمک نهادها و ارگان‌هایی است که متولیان این امر هستند و همت مسئولین مربوطه در راستای احیای این بنا می‌تواند امامزاده را همانند سنوات گذشته میزبان زائرین اربعینی کند و آرامش را بار دیگر به مردم روستا بازگرداند.
به گزارش خبرنگار مهر شنیدن قصه تلخ تخریب یک مکان مقدس و تاریخی در یکی از روستاها اطراف آوج به‌یقین مسئله نگران‌کننده‌ای است که حالا ۸ سال است نگرانی آن به سر روستا سایه افکنده، اینکه چه چیزی توانسته جسارت سارقان برای سرقت را نه‌تنها در دل روستا بلکه در سطح شهر نیز بیشتر کند مسئله‌ای است که همه ما را نگران کرده است که البته در این میان سکوت نهادهای متولی نیز این نگرانی را دوچندان می‌کند.
بنا جزو آثار ملی و ثبت شده نیست
علیرضا خزائلی در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به مسئله امامزاده کمال الدین اظهار کرد: در خصوص بنای مذکور باید گفت که این بنا جزو فهرست آثار ملی ما و جزو بقعه متبرکه استان نیست و به تعبیر دیگر این امامزاده نیست.
مدیرکل میراث فرهنگی و گردشگری استان قزوین اذعان کرد: حفاری غیرمجاز این بنا عمل مضمونی است که انجام شده و طبق گزارش‌هایی که یگان حفاظت میراث فرهنگی انجام داده استنباط ما این است که با توجه موقعیت روستا ترددهای غیربومی باید شناسایی شود و از اهالی محل نیز درخواست می‌کنیم افراد، ماشین‌های مشکوک و یا افرادی که قوانین را زیر پا می‌گذارند به ما معرفی کنند تا ما در دستگاه قضائی به این مسئله بپردازیم.
وی با اشاره به قدمت بنا افزود: از سوی دیگر در خصوص قدمت بنا صحبت‌هایی مطرح شده است که قدمت این بنا به چند قرن می‌رسد و این در حالی است که طبق بازدید کارشناسان ما با توجه به قدیمی بودن این بنا، قدمت این بنا به حداکثر ۱۰۰ سال گذشته باز می‌گردد.
این مسئول ابراز کرد: در حال حاضر کارشناسان ما در حال بررسی بنا هستند که آیا این بنا واجد و یا فاقد ارزش است که نتیجه متعاقباً اعلام خواهد شد.
وی گفت: نکته دیگری که در اینجا مطرح می‌شود مربوط به منبع خبری است که اداره میراث فرهنگی و اوقاف را زیر سوال می‌برد که ما در این میان با اداره کل اوقاف در اشتراک هستیم و در این راستا بنده به بیانیه اداره کل اوقاف که تمام شبهات را برطرف کرده است استناد می‌کنم.
خزائلی در پایان با اشاره به اینکه ما نمی‌دانیم هدف افراد از فیلم‌برداری از این صحنه چه بوده است تأکید کرد: ما حدود یک ماه و نیم است که در جریان امور این مکان قرار گرفته‌ایم و پیش از آن در جریان نبودیم و پیش از آنکه کلیپ تخریب‌شده این بنا در فضای مجازی منتشر شود مسئول شهرستان اداره میراث فرهنگی با مسئول دهستان و متولیان این بنا جلساتی برگزار کرده بود.
به گزارش خبرنگار مهر مدیرکل اوقاف و امور خیریه استان قزوین در پاسخ به حواشی انتشار عکس از یک مکان در روستای وروق شهرستان آوج، مبنی بر امامزاده بودن این مکان طی بیانیه‌ای عنوان کرد:
امامزاده در سیستم اوقاف ثبت نشده است
«این مکان که از آن به‌عنوان امامزاده کمال‌الدین منتسب به امام جعفر صادق (ع) یاد شده، در سیستم و اطلاعات و آمار ما در استان قزوین وجود ندارد و مردم و سکنه این روستا معتقد به امامزاده بودن این مکان هستند اما چنین امامزاده‌ای با مشخصات ذکر شده در سیستم اوقاف ثبت نشده است لذا ابتدا ما باید به صحت‌وسقم امامزاده بودن این مکان برسیم چراکه ثبت یک امامزاده نیاز به مدت‌ها تحقیق و پیگیری از منابع و مراجع دارد و به همین سرعت نمی‌توان اعلام کرد که چنین مکانی امامزاده بوده و تحت مدیریت اوقاف استان است.
آنچه در حال حاضر می‌توان اعلام کرد این است که این مکان جزو آمار امامزادگان استان قزوین نبوده و اطمینان از امامزاده بودن این مکان، زمان‌بر است. اما حتی اگر به اعتقاد مردم روستا این مکان مقدس و مقبره یکی از نوادگان ائمه است، توقع می‌رود که مردم در حفظ و نگهداری این مکان اهتمام لازم را داشته و حرمت آن را حفظ کنند. این در حالی است که هنوز برای ما محرز نشده که این مکان مربوط به یکی از امامزادگان است و لذا تکلیفی برای ما برای نگهداری از این مکان وجود نداشته است.
قصد ما توهین به محضر شخصی که در این مکان آرمیده نیست اما اگر چنین امامزاده‌ای در کتب تاریخی که نام امامزادگان ایران در آن ذکر شده، وجود داشته باشد قطعاً اداره کل اوقاف استان با جدیت پیگیر ساماندهی و بازسازی مقبره این امامزاده خواهد بود. لذا تا محرز شدن امامزاده بودن این مکان، اداره کل اوقاف استان برای بازسازی این مکان ورود نخواهد کرد و پس‌ازاینکه این مکان ذیل سازمان اوقاف به ثبت رسید، اعتبارات لازم برای بازسازی این مکان با همکاری مردم روستا آغاز خواهد شد.»
به گزارش خبرنگار مهر داستانی که امروز از تخریب یک بنا خوانده می‌شود به‌طور حتم داستان نخوانده دیروزی است که به گوش‌ها نرسیده و مغفول مانده است.
آنچه در خصوص ماجرای امامزاده مبهم مطرح می‌شود این است این مکان تاریخی به‌ظاهر به ثبت نرسیده و تاکنون نیز حتی کسی خبر از وجود این بنا نداشته و حالا پس از تخریب در دست بررسی قرار گرفته‌است و زمان قطعی نیز برای تعمیر این بنا مشخص نشده است.
این در حالی است که این بنا به زعم اهالی محل چند صد سال و به قول و اعتراف میراث صد سال است برپا شده و مورد احترام بوده است و این یعنی مردم در حداقل ترین زمان ممکن حدود ۱۰۰ سال است که برای این محل احترام قائل بوده و از آن به عنوان امامزاده یاد می‌کنند.
اگر بیانیه اوقاف در رابطه با امامزاده بودن محل صحیح باشد و امامزاده واجب‌التعظیمی در این محل آرمیده نباشد باید پرسید چرا تا به امروز اداره کل اوقاف و امور خیریه در رابطه با این محل که می‌تواند خرافی باشد اقدامی نکرده و پیش از این سعی نکرده اقدامی برای تعیین تکلیف وضعیت این امامزاده و یا هر عنوان دیگری انجام دهد؟
گویا در استان قزوین امری طبیعی شده که مسائل به یک بحران و یا چالش تبدیل شود و سپس متولیان امر فکری جدی برای حل مسئله داشته باشند.
