موضوع معاملات مسکن در بورس کالای ایران با دو ایده در حال پیشروی است. معاملات در بازارفیزیکی بورس کالای ایران نخستین روش در این رابطه است. براین اساس، اموال مازاد دولت و بانک‌ها در بورس کالا عرضه می شوند.
در این راستا تا کنون چهار عرضه ملک در بورس کالا صورت گرفته است. شرکت عمران شهر جدید پردیس یک باب واحد تجاری را پس از پذیرش در بازار فرعی بورس کالای ایران با قیمت پایه یک میلیارد و ۶۳ میلیون تومان عرضه کرد و به فروش رساند. پس از ان ملک تجاری بانک اقتصاد نوین (کرمان) در ۲۵شهریور و زمین بانک اقتصاد نوین (بندرعباس) در ۲۶شهریورماه در بورس کالا عرضه شدند. آخرین عرضه در این خصوص هم مربوط به وزارت دفاع و پشتیبانی‌های نیروهای مسلح بود که یک قطعه زمین مازاد خود را بر روی تابلوی بورس به فروش رساند.
روش دیگر که با عرضه فیزیکی مسکن یا به عبارتی عرضه اموال فیزیکی غیرمنقول در بورس تفاوت دارد، انتشار اوراق سلف استاندارد مسکن است. طبق اعلام مسئولان، قرار است در بازارسرمایه بستری فراهم شود تا متقاضیان بتوانند به راحتی مسکن پیش خرید کنند.
درواقع قرار است این امکان فراهم شود که افراد بتوانند حتی به اندازه یک متر مربع و به میزان نقدینگی خود پیش خرید خانه انجام دهند تا بتوانند قدرت خرید پس انداز خود را نگه دارند؛ بنابراین ممکن است مسکن به قطعات کوچک تبدیل شده و امکان فروش آن و نیز امکان انجام معاملات ثانویه فراهم شود.
در این طرح بورس کالا به دنبال آن است که بتواند مسکن را به شکل متری و در قالب اوراق سلف استانداردِ مسکن پیش فروش کند و این کار را در بستری که تضامین لازم از سازنده گرفته شود و خریدار با خیال راحت اقدام به خرید کند انجام دهد. همچنین اگر در سررسید، سازنده تعهدات خود را ایفا نکرد بتواند از سازنده خسارت بگیرد و ضرر احتمالی پیش خریدار را جبران کند.
آخرین اخبار حاکی از آن است که این طرح با نظر موافق کمیته فقهی سازمان بورس همراه بوده و در حال حاضر در مرحله تدوین مقررات قرار دارد. بر این اساس به نظر می رسد قرار است ارزش تمام شده ساخت یک واحد یا یک پروژه تبدیل به ورقه‌های کوچک بهادار و در بازار توسط انبوه‌ساز عرضه شود.
