به گزارش خبرنگار فرهنگی ایرنا، مباحث کتاب در ۱۳ فصل با عنوان‌های «اینترنت اشیاء»، «رایانش ابری»، «کلان‌داده»، «زنجیره بلوکی بلاکچین و بیت‌کوین»، «فناوری‌های نسل پنجم شبکه ارتباطی(۵G)»، «رایا امنیت (امنیت شبکه)»، «توسعه کسب‌وکارهای دانش‌بنیان حوزه فاوا»، «امنیت و دفاع سایبری»، «اقتصاد دیجیتال»، «تحول دیجیتال»، «ارتباطات ماهواره»، «ارتباطات کوانتومی»، «شبکه ملی اطلاعات و جویشگر بومی» و «حاکمیت در فضای مجازی» تدوین شده است.
چهارمین مقطع تحول اساسی تاریخ بشر
در مقدمه این کتاب آمده است: شتاب توسعه در همه حوزه‌ها به‌ویژه در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات به شدت در حال افزایش است. در این مسیر به سرعت در حال پشت سر گذاشتن موج سوم و قرارگرفتن در آستانه موج چهارم هستیم و به‌زودی امکان ارتباطات مجازی در دنیای سه‌بعدی به جهان عرضه خواهد شد و فضای بسیار توسعه‌یافته‌تری به‌وجود خواهد آمد. مطالعات علمی نشان می‌دهد تا دو دهه آینده جهان در عرصه مجازی یا چهارمین مقطع تحول اساسی تاریخ بشر که آن را موج چهارم می‌نامیم، قرار خواهد گرفت. (صص. ۱۱ و ۱۲)
نویسنده کتاب با مرور موج اول (انقلاب کشاورزی)، موج دوم (تولید محصولات صنعتی)، موج سوم (عقل‌گرایی و گرایش به فردگرایی) ابعاد موج چهارم را بررسی کرده و نوشته است: در موج چهارم یک شبکه جهانی درهم‌تینده‌ای وجود خواهد داشت که در آن همه چیز به همه کس متصل می‌شود. مردم، دستگاه‌ها، منابع طبیعی، خطوط تولید صنعتی، شبکه تهیه و توزیع محصول و خدمات، مزارع کشاورزی، مراکز تولید صنعتی، شبکه‌های تهیه و توزیع محصول و خدمات، مزارع کشاورزی، مراکز تولید، انتقال و توزیع انرژی و در واقع همه جوانب زندگی اقتصادی و اجتماعی از طریق حسگرها و نرم‌افزارها به شبکه مجازی متصل می‌شوند. ( صص. ۱۳، ۱۴ و ۱۵)
حکمرانی یکجانبه آمریکا در اینترنت
در فصل «حاکمیت در فضای مجازی» نویسنده به موضوع حکمرانی یکجانبه آمریکا در اینترنت پرداخته و بیان کرده است: با نگاهی آینده پژوهانه می توان گفت که به تدریج آگاهی دیگر کشورها نسبت به حکمرانی یکجانبه آمریکا در اینترنت افزایش یافته و در آینده سلطه آمریکا در فضای مجازی کمتر خواهد شد. آمریکا در حال حاضر از لحاظ سیاسی، اقتصادی و نظامی به مرحله شکننده‌ای رسیده است و امیدش برای ادامه سلطه بر جهان بسته به فضای مجازی است. به طور خلاصه باید گفت که حکمرانی فضای مجازی فرایندی در حال ساخت و تکمیل است. (ص. ۲۵۶)
نویسنده این کتاب تاریخچه‌ای درباره مشارکت در حکمرانی اینترنت ارائه و تاکید کرده است: موضوع مشارکت در حکمرانی اینترنت برای اولین بار در سال ۲۰۰۳ در اجلاس جهانی جامعه اطلاعاتی ژنو به صورت جدی مطرح شد. هرچند که مشارکت دیگران در حکمرانی اینترنت مورد استقبال آمریکا نبود؛ اما کشورها تصمیم گرفتند برای کاهش سلطه آمریکا، مسائل مربوط به اینترنت را نیز همانند مخابرات تحت نظارت سازمان ملل قرار دهند. اما آمریکایی‌ها در تقابل با این تصمیم و با استراتژی فرار رو به جلو برای اولین بار، خود طرح پیشنهادی با هدف مشارکت ذینفعان در حکمرانی اینترنت را مطرح کردند و با این استدلال که حکمرانی در این فضا نیاز به مشارکت فرادولتی دارد، سازمان ملل را در پاسخ به این مسئله و مرجعیت برای حکمرانی ناتوان معرفی کردند. (صص. ۲۵۴ و ۲۵۵)
نخستین چاپ کتاب «موج چهارم عصر فضای مجازی» در ۲۸۰ صفحه با شمارگان ۵۰۰ نسخه از سوی انتشارات اندیشه احسان راهی بازار نشر شده است.
