غوغای انتخابات فضای شهر را پر کرده است. نقاشی کودکانه از آسمان آبی و نوشته های ناشیانه درباره زاینده رود بر روی میز جامانده است. صحبت های «منیره کرباسچی»، فعال محیط زیست، در سرم می چرخد: «عزم مسئولان و همراهی مجلس برای ضربات نهایی بر پیکر زاینده رود».
نقاشی را از روی میز بر می دارم. یادداشت صحبت هایش را کنار نقاشی پسرش جا گذاشته است. عنوانش را زده «طرحی که علی رغم صدور حکم توقف، بودجه آن در مجلس دو برابر می شود!»
اجرای طرح انتقال بین حوضه ای از زاینده رود به حوضه کارون موسوم به طرح بن-بروجن در سفر استانی دولت یازدهم به چهارمحال و بختیاری در حالی به تصویب رسید که سال ها از خشکاندن غیرقانونی زاینده رود براثر بارگذاری های بی رویه وزارت نیرو برآن می گذشت
منیره کرباسچی با خودکار قرمز نوشته است: در این دو دهه نه تنها آب انتقالی به یزد جبران نشد بلکه با وعده بهشت آباد، باز هم شاهد بارگذاری های فراوان دیگری بر زاینده رود در دو استان چهارمحال و بختیاری و اصفهان بوده ایم و روز به روز وضعیت زاینده رود بدتر و بحرانی تر شد و کم آبی تشدید یافت و جریان دائمی زاینده رود فقط در حد شعار و وعده انتخاباتی به مردم اصفهان باقی مانده است.
صدها میلیارد بودجه کشور در راه اجرای طرح غیرقانونی
به این قسمت از متن این فعال با تجربه محیط زیستی که می رسم زیرش خط کشیده و نوشته است: در این سالها، صدها میلیارد تومان از بودجه کشور صرف طرحی غیرقانونی شد؛در طرحی موسوم به انتقال بین حوضه ای از حوضه بحران زده زاینده رود به حوضه کارون! طرحی فاقد ارزیابی و مجوز زیست محیطی که حتی سال ۹۴ توسط معاون سازمان محیط زیست هشدار شنید، در واقع پروژه بن - بروجن قرار بود از منابع استان مجاور اجرایی شود اما اکنون هرچند یک بار ادامه این پروژه از منابع آبی استان اصفهان از رس گرفته می شود تا اینکه مسئولان جلوی آن را می گیرند.
در این ارتباط حجت الاسلام احمد سالک از تذکر کتبی نمایندگان استان اصفهان به مسئولان اجرایی کشور در دو سال گذشته در ارتباط با انتقال آب از حوضه کم آب زاینده رود به دیگر نقاط در طرحی موسوم به بن-بروجن خبر داده و اظهار می کند: آب جزو انفال عمومی است و در درجه نخست برای مصارف شرب مورد استفاده است و در مصارف کشاورزی و صنعت هم مورد بهره برداری قرار می گیرد.
وی می افزاید: نکته مهم این است که طبق قانون توزیع عادلانه آب وزارت نیرو مکلف است تا متناسب با آب موجود در محل سدها و در مسیل رودخانه و بر اساس قانون، میزان نیاز مردم را در شرب، کشاورزی و صنعت تقسیم کند و اجازه بارگذاری جدید خارج از ضوابط قانونی را ندهد.
اجرای طرح بن - بروجن از منابع آبی استان اصفهان غیرقانونی است
نماینده پنج دوره مردم اصفهان در مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه طرح بن-بروجن برای تامین آب شرب ۱۵۰ هزار نفر از هموطنان عزیز طراحی شده است، تصریح می کند: میزان نیاز آب شرب مردم منطقه بن و بروجن ۱۱ میلیون متر مکعب در سال تخمین زده شده است و بر این اساس بر اساس قانون باید با اقدام های کارشناسی شده از منابع آبی بخش چهارمحال و بختیاری و نه استان اصفهان تامین شود و اجرای آن از منابع آبی در استان اصفهان غیرقانونی است.
وی اضافه می کند: طرح بن-بروجن مدت هاست توسط نمایندگان مجلس در مکاتباتی با وزارت نیرو، وزارت کشور و ریاست جمهوری در حال پیگیری است تا بر اساس اقدامات سنجیده و کارشناسی شده تقسیم بندیهای این طرح به صورت دقیق انجام شود.
پس از این جست و جو در ارتباط با قانونی بودن یا غیرقانونی بودن طرح، خواندن متن را ادامه می دهم: در واقع اجرای این طرح از منابع آبی استان اصفهان و زاینده رود که اکنون در حال رایزنی است و بارها اجرایی شده است، برخلاف مصوبات شورای امنیت کشور و شورای عالی آب، مبنی بر ممنوعیت هرگونه بارگذاری جدید بر زاینده رود است و باید از منابع آبی دیگر تامین شود چراکه این طرح فراتر از سقف ۲۳۷ میلیون مترمکعب سهمیه تخصیص وزارت نیرو به استان چهارمحال و بختیاری از زاینده رود است! تخصیصی که تازه با فرض بهره برداری از کوهرنگ ۳ و بهشت آباد به استان بالادست زاینده رود داده شده بود.
مردم اصفهان نگرانند!
در پایان متن با همان دست خط ناشیانه و مداد رنگی نوشته شده «مردم اصفهان نگرانند!»
نزدیک به یک سال می شود که بستر زاینده رود آبی به خود ندیده است. رودی که جز بستری خشک و تفتیده چیزی از آن باقی نمانده است و مردم دلخوش به وعده هایی هستند که زاینده رود را هدف قرار دهد؛ درست مانند دولتی که با شعار و وعده زاینده رود همیشه جاری بر سر کار آمد و در این روزهای پایانی به هر دلیلی،هنوز و بیش از سالهای پیش تهدیدات زیست محیطی، این بستر خشک اهالی مرکز فلات ایران را تهدید می کند.
اصفهان با تهدیدات زیست محیطی عدیده ای مواجه شده است که می توان به فعالیت کانونهای گردوغبار، کم بارشی به خاطر تغییر اقلیم و نبود رطوبت کافی و تخلیه انرژی سامانه بارشی به صورت وزش تندباد، ظهور کانونهای گردوغبار نقطه ای، فرسایشی داخلی و خارجی و نابودی زیست مندان و تنش آبی اشجار حاشیه زاینده رود تا آفات گیاهی اشاره کردضرورت احیای زاینده رود مشابه دریاچه ارومیه
منصور شیشه فروش، مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان،که هر روز را به مصاحبه درباره بحرانی از خشکیده شدن زاینده رود می گذراند در گفت وگو با خبرنگار خبرآنلاین، چاره رهایی از بحران زیست محیطی در استان اصفهان را در احیای زاینده رود، مشابه احیای دریاچه ارومیه می داند؛ با همان اقتدار ملی.
تهدیدات زیست محیطی که اصفهان را تهدید می کند
به زعم شیشه فروش اصفهان با تهدیدات زیست محیطی عدیده ای مواجه شده است که می توان به فعالیت کانونهای گردوغبار، کم بارشی به خاطر تغییر اقلیم و نبود رطوبت کافی و تخلیه انرژی سامانه بارشی به صورت وزش تندباد، ظهور کانونهای گردوغبار نقطه ای، فرسایشی داخلی و خارجی و نابودی زیست مندان و تنش آبی اشجار حاشیه زاینده رود تا آفات گیاهی اشاره کرد.
مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان ریشه تمام آلودگی های آبی، خاکی و هوایی را در نبود جریان دائمی زاینده رود خلاصه می کند و بر این باور است نقشه احیای زاینده رود که از طرف استان اصفهان در اختیار وزارت نیرو قرار داده شده است با اهتمام سازمان محیط زیست کشور می تواند گره گشای کلاف درهم پیچیده محیط زیست اصفهان شود.
مسائل محیط زیستی چنان در بافت جامعه تنیده شده که دیگر کمتر کسی است که از تبعات آن رنج نبرد!کم آبی و آب رسانی سیار به ۳۰۵ روستا در اصفهان گرفته تا گرفتار شدن در توفان ریزگردها. اما عده ای نظیر حسین آخانی، استاد زیست شناسی دانشگاه تهران، در گفت و گو با خبرنگار خبرآنلاین، ریشه تمام بحران های زیست محیطی را نبود اقتدار کافی سازمان محیط زیست کشور می داند.
آخانی مساله کم آبی را در این سرزمین ریشه دار می داند و معتقد است اراده لازم از سمت حاکمیت برای مانع زدایی اهمیت محیط زیست نیست! اراده ای که نبودش موجب خشکی تالاب ها، رودها و خیزش ریزگردها و حریق پوشش های گیاهی شده است.
اجتناب از سیاست زدگی و اقتدار حاکمیت در اولویت بخشی به مسائل محیط زیست
این استاد دانشگاه با تکیه بر مثل «غرق شدگان در یک کشتی» افق محیط زیست در ایرانشهر را تاریک می بیند و امیدوار است که با اجتناب از سیاست زدگی و اقتدار حاکمیت در اولویت بخشی به مسائل محیط زیست بتوان بحران های پیش آمده را یکی پس از دیگری طی کرد. او با مثالی از دوچرخه سواری بانوان درصددبرمی آید که عمق فاجعه سیاست زدگی در محیط زیست را تشریح کند
به زعم آخانی، دوچرخه سواری کم هزینه ترین، مفرح ترین، سالم ترین ورزشی است که می توان بر بحران آلودگی هوا فائق آمد و سلامت جسم و روان نیمی از جمعیت جامعه یعنی بانوان را ارتقا بخشید اما سازمان محیط زیست کشور هنوز نتوانسته چاره ای برای این مساله ساده بیابد و مدام دست مایه سیاست شده است.
من میراث زاینده رود را دوست دارم!
نقاشی زاینده رود را به دیوار دفتر تحریریه میخ می زنم. آسمان این نقاشی آبی است و از ابرهای توده ای اش باران می چکد بر روی زاینده رودی که از دهانه پل موج می اندازد و با خط ناشیانه نوشته شده است؛«مردم اصفهان نگرانند؛ اما من میراث زاینده رود را دوست دارم!»
48