مرجان اکبری روز پنجشنبه در گفتگو با خبرنگار ایرنا افزود: این منبع آب قدیمی در ساختمان فرمانداری تربت‌جام قرار دارد.
وی ادامه داد: این بنا به عنوان اولین سازه آبرسانی برای تامین آب شرب شهر تربت‌جام محسوب می‌شود که حدود هفتاد سال قبل احداث شده است.
معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی گفت: این سازه معماری امروزه با وجود کالبد بسیار سالم، به عنوان یک اثر هویت شهری مورد توجه شهروندان است.
مسوول دفتر ثبت آثار تاریخی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی نیز گفت: این بنا دارای پلان دایره ای شکل بوده و حدود ۱۸ متر ارتفاع دارد و قطر آن حدود ۹ متر است.
محمود طغرایی افزود: این بنا با بتن سیمان و آجرهای ۲۰ در ۲۰ سانتیمتر ساخته شده است.
وی ادامه داد: ورودی اصلی بنا در ضلع شمالی و با ارتفاع یک متر دیده می‌شود، در جلو ورودی و قسمت کف، حفره‌ای مستطیل شکل تعبیه شده که شیرهای اصلی تنظیم جریان آب در آن قرار دارد.
مسوول دفتر ثبت آثار تاریخی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی خراسان رضوی گفت: دیواره داخلی بنا دارای سه ردیف پلکان عمودی برای ارتباط با منبع است، در بدنه بنا و در زیر مخزن اصلی، نورگیرهایی به صورت پیرامونی بر روی استوانه بنا برای تأمین نور فضای داخلی سازه ایجاد شده است.
وی افزود: با توجه به بررسی‌های انجام شده و گردآوری تاریخ شفاهی، این سازه که به عنوان ذخیره آب شهری تربت‌جام استفاده می‌شد، دارای یک منبع سیمانی با جدار داخلی ساروج در قسمت بالایی بوده که با لوله های موجود، آب از موتورخانه اصلی در محدوده زمین فرمانداری وارد این منبع شده و سپس با وجود لوله های خروجی و انشعابات آن وارد شبکه توزیع شهری می شده است.
طغرایی ادامه داد: در سالهای بعد به دلیل حجم کم منبع و ازدیاد جمعیت شهر، منبع فلزی بزرگتری به ارتفاع ۶ متر در داخل بنا تعبیه شده است.
وی گفت: این اثر معماری به عنوان یک نشانه از سیستم آبرسانی در آغاز دوره آبرسانی نوین و قسمتی از میراث صنعتی این شهر محسوب می‌شود که حفاظت و نگهداری آن ضروری است.
خراسان رضوی بیش از هزار و ۷۵۰ اثر تاریخی ثبت شده در فهرست آثار ملی ایران دارد.
