کووایران که در برابر سویه انگلیسی کرونا سربلند بیرون آمدهبود، حالا در حال سپری کردن آزمایشهای بررسی اثرگذاری روی سویه هندی ویروس کروناست و نتایج اولیه حکایت از آن دارد که به احتمال زیاد واکسن کووایران برکت روی جهش هندی مؤثر است. حالا به گفته مجری کارآزمایی بالینی واکسن کووایران برکت، پروپوزال مطالعه روی افراد ۱۲ تا ۱۸ سال در حال تدوین است و در صورت تأیید وزارت بهداشت کارآزمایی بالینی این واکسن روی افراد ۱۲ تا ۱۸ سال آغاز خواهد شد.
آمار بیماران جدید کرونا مثبت همچنان افزایشی است. در ۲۴ ساعت منتهی به ۲ تیرماه، ۱۱۲ بیمار کووید ۱۹ جان خود را از دست دادند. حالا با ورود واکسن کووایران برکت به سبد واکسیناسیون کشور کمکم روند واکسیناسیون شتاب بیشتری میگیرد و میتوان به ایمنی درصد بیشتری از جمعیت کشور امیدوار بود.
۱۲ کشور دنیا مشتری واکسن ایرانی
ایمنیزایی و اثربخشی بالای واکسن کووایران موجب شده تا این واکسن مورد توجه سایر کشورها هم قرار بگیرد. آنطور که حسن جلیل، مدیر پروژه تولید واکسن «کووایران برکت»، درباره واکسن «کوو ایران برکت» میگوید؛ نتایج فاز یک این واکسن نشان داد ایمن است و نتایج فاز دوم در سنین ۱۸ تا ۷۵ سال نشان داد که سرم خون افرادی که به آنها واکسن تزریق شدهبود، بهمیزان 93/5 درصد قدرت خنثی کردن ویروس کرونا را دارد و بنابراین ایمنیزایی این واکسن نیز در سطح بسیار خوبی است و میزان اثربخشی واکسن برکت پس از پایان فاز سوم مشخص میشود.
وی تأکید میکند: «واکسن «کوو ایران برکت» را روی واریانت انگلیسی تست کردیم که نشان داد این واکسن روی ویروس جهشیافته انگلیسی نیز مؤثر است و تاکنون ۱۲ کشور جهان از جمله کشورهای آسیایی، امریکای جنوبی و یک کشور اروپایی از ما درخواست کردهاند به آنها واکسن صادر کنیم، اما سیاست صادرات واکسن برکت را وزارت بهداشت ترسیم میکند و ما مطیع سیاست این وزارتخانه در زمینه صادرات هستیم.»
احتمال بالای مقاومت کووایران در برابر ویروس هندی
اثرگذاری روی سویههای جدید کرونا موضوعی است که واکسنهای تولیدشده کنونی را به چالش میکشد. محمدرضا صالحی، مجری کارآزمایی بالینی واکسن کووایران برکت هم در پاسخ به این سؤال که آیا واکسن وطنی کرونا علاوه بر اثر بخشی روی نوع انگلیسی کرونا روی سویههای جدید هندی و افریقایی هم اثرگذار است، میگوید: «ما هنوز مطالعهای روی جهش آفریقای جنوبی انجام ندادهایم، اما مطالعاتی روی جهش هندی انجام شدهاست و یافتههای اولیه ما نشان میدهد که به احتمال زیاد واکسن کووایران برکت روی جهش هندی مؤثر است. البته برای اینکه بتوانیم این موضوع را به صورت قطعی اعلام کنیم، نیاز به چند آزمایش تکمیلی وجود دارد که در حال انجام است. فکر میکنم ظرف هفته جاری نتایج این موضوع ارائه شود. آزمایشات اولیه نشان میدهد که واکسن کووایران برکت روی جهش هندی کرونا مؤثر است، اما آزمایشهای تکمیلی هم در حال انجام است که اگر قطعی شود، اعلام میکنیم.».
به گفته صالحی در دنیا گزارشات دقیقی در زمینه نحوه عمل سایر واکسنها روی جهشهای موجود وجود ندارد. به عنوان مثال یکی دو گزارش درباره واکسن آسترازنکا وجود دارد که نشان میدهد روی سویه هندی مؤثر نبودهاست.
مجری کارآزمایی بالینی واکسن کووایران برکت درباره وضعیت این واکسن در فاز سوم مطالعات بالینی و عوارض احتمالی آن اینگونه توضیح میدهد: «تزریق دوز اول واکسن در فاز سوم به جمعیتی بالغ بر ۲۰ هزار نفر به پایان رسیدهاست و تزریق دوز دوم واکسن را در این فاز آغاز کردهایم. فکر میکنم فاز سوم را تا پایان تیر به پایان برسانیم.»
وی میافزاید: «واقعیت این است عوارضی که در فاز سوم گزارش شدهاست، مانند همان عوارض فاز یک و دو کارآزمایی خفیف بودهاست و هیچگونه عارضه شدیدی که منجر به بستری یا مرگ شود وجود نداشتهاست.»
صالحی درباره مطالعه واکسن کووایران برکت روی افراد ۱۸ سال به پایین هم میگوید: «پروپوزال مطالعه روی افراد ۱۲ تا ۱۸ سال را تدوین کردیم و در حال حاضر در حال انجام اقدامات علمی نهایی این موضوع هستیم. در صورت تأیید وزارت بهداشت، کار را روی داوطلبین ۱۲ تا ۱۸ سال آغاز میکنیم.»
آمادهسازی مدارک برای دریافت تأیید سازمان جهانی بهداشت
در میان واکسنهای تولید شده کرونا در دنیا تنها واکسنهای سینوفارم و سینواک چین، فایزر و مدرنا و آسترازنکا تأیید سازمان جهانی را هم دارند و حتی واکسن اسپوتنیک وی روسی هم تأییدیه سازمان جهانی بهداشت را ندارد. اما آنطور که جلیلی، مدیر پروژه تولید واکسن «کوو ایران برکت» میگوید قرار است نتایج واکسن کوو ایران برکت به سازمان جهانی بهداشت ارائه شود. وی توضیح میدهد: «ما در حال آمادهسازی مدارک و مستندات موردنیاز برای سازمان جهانی بهداشت نیز هستیم، اما مدارک نهایی وقتی ارسال خواهد شد که دادههای فاز سوم مطالعه بالینی ما تکمیل شود، بنابراین در زمان حاضر ما دادههای فاز یک و دو را مطابق درخواست سازمان جهانی بهداشت تنظیم میکنیم و به محض اینکه فاز سوم به طور کامل به پایان رسید، این نتایج را به سازمان جهانی بهداشت ارائه خواهیم کرد.»
به گفته مدیر پروژه تولید واکسن «کوو ایران برکت»، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با توجه به دادههای حاصل از فاز ۱ و ۲ مجوز مصرف اورژانسی داوطلبانه را به این واکسن کرونا دادهاست، بنابراین این واکسن بهزودی در سبد واکسیناسیون کشور قرار خواهد گرفت.