تبدیل سولههای بزرگ مدیریت بحران به مراکز تجمیعی واکسیناسیون کرونا از جمله مهمترین راهکارها برای جلوگیری از بروز ازدحام و صفهای شلوغ در مراکز واکسیناسیون کرونا محسوب میشود. اقدامی که اگر با سرعت بیشتری در تهران و سایر کلانشهرهای ایران انجام شود، موضوع بینظمی در واکسیناسیون کرونا تا حد زیادی برطرف خواهد شد و واکسیناسیون کرونا در صورت تامین مناسب واکسن کرونا، روندی مطلوب را در پیش خواهد گرفت.
واکسیناسیون عمومی کرونا در ایران از ۲۱ بهمن ۹۹ آغاز شد و از اواخر فرودین ۱۴۰۰ نیز ردههای سنی مختلف سالمندان و افراد دارای بیماریهای خاص رفته رفته موفق به دریافت واکسن کرونا شدند. اما از زمانی که واکسیناسیون سالمندان در ایران آغاز شد، علاوه بر سرعت پایین تامین واکسن، موضوع دیگری که بسیار مورد انتقاد شهروندان و رسانهها قرار گرفت، صفهای شلوغی بود که سالمندان برای دریافت نوبت واکسن پشت در مراکز واکسیناسیون تشکیل میدادند.
در میانه خردادماه نیز که نوبت دریافت دُز دوم واکسن کرونای سالمندان بالای ۷۰ سال فرا رسید، به دلیل عدم تامین کافی واکسن، روند واکسیناسیون تقریبا متوقف شد. از دو هفته پیش هم که دُز دوم واکسن سالمندان تامین شده است، دوباره در شهرهای مختلف کشور بهخصوص کلانشهرهایی مانند تهران شاهد شکل گیری صفهای پرازدحامی توسط سالمندان، افراد دارای بیماریهای خاص یا اعضای خانواده آنها در مراکز واکسیناسیون سالمندان هستیم.
در این میان اما در کنار لزوم تقویت سامانه سلامت وزارت بهداشت برای نظم بخشیدن به نحوه دریافت نوبت واکسن کرونا، یکی از مهمترین عواملی که میتواند موجب خلوت شدن صفهای واکسیناسیون شود، افزایش تعداد مراکز تجمیعی واکسیناسیون است؛ اتفاقی که البته در ماههای اخیر اجرای آن توسط دکتر علیرضا زالی، فرمانده عملیات مقابله با کرونا در کلانشهر تهران پیگیری شده و تا کنون ۷۸ مرکز تجمیعی واکسیناسیون خودرویی یا حضوری در پایتخت دایر شده است.
روز گذشته نیز در همین راستا، هفتاد و نهمین مرکز تجمیعی واکسیناسیون کرونا در تهران در سوله مدیریت بحران اتوبان کردستان تهران به صورت رسمی افتتاح شد. مرکزی که البته از هفته گذشته فرآیند تزریق واکسن کرونا به سالمندان و افراد دارای بیماریهای خاص در آن آغاز شده و با توجه به مساحت بالای مرکز و نظم و ترتیبی که در آن وجود دارد، به ندرت پیش میآید که صف شلوغی برای واکسیناسیون سالمندان یا افراد دارای بیماریهای خاص در آن شکل بگیرد.
سوله مدیریت بحران اتوبان کردستان تهران که در واقع یک سالن ورزشی بزرگ است، از چهارشنبه هفته گذشته تبدیل به یک مرکز تجمیعی واکسیناسیون کرونا شده است و روزانه بین ۴۰۰ تا ۵۰۰ دُز واکسن کرونا در آن تزریق میشود. البته درحالحاضر واکسیناسیون سالمندان بالای ۷۰ سال و افراد دارای بیماریهای خاص در مرکز واکسیناسیون سوله بحران کردستان انجام میشود.
آن طور که مسئول یکی از بادجههای پذیرش این مرکز تعریف میکند، اکنون دُز دوم واکسن سالمندان بالای ۷۰ سال و افراد دارای بیماریهای خاص و دُز اول سالمندان بالای ۷۰ سال و بیماران خاصی که از واکسیناسیون جا مانده بودند، در این مرکز تزریق میشود و از هفته آینده نیز در این مراکز و سایر مراکز واکسیناسیون دُز اول واکسن سالمندان بالای ۶۵ سال، احتمالا با استفاده از واکسنهای ایرانی کرونا به آنها تزریق خواهد شد.
سالمندانی که میخواهند در سوله مدیریت بحران کردستان واکسن کرونای خود را دریافت کنند، پیش از رسیدن به میز پذیرش با نظم خاصی، روی صندلی هایی که با رعایت فاصله اجتماعی چیده شده است، مینشینند و بعد هم که نوبت به پذیرش آنها رسید، مسئول پذیرش ضمن ثبت مشخصات کلی هر کس در پرونده الکترونیک سلامت او، اطلاعات مربوط به وضعیت سلامت، سابقه بیماری ها، حساسیتهای مختلف و داروهای مصرفی افراد را نیز از آنها سوال میکند.
مسئولان بادجههای پذیرش این مرکز، همچنین پیش از ثبت اطلاعات افرادی که پرونده الکترونیک سلامت ندارند، ابتدا برای آنها این پرونده را در سامانه مربوطه ایجاد میکنند. ضمن این که در این مرکز نیز مانند سایر مراکز واکسیناسیون به افراد مختلف کارت واکسیناسیون داده میشود، البته در سوله بحران کردستان برخلاف برخی از دیگر مراکز واکسیناسیون، هنگام تزریق دُز اول واکسن هم به افراد کارت واکسیناسیون ارائه میشود و حتی در صورت تمایل افراد به سفر به کشورهای خارجی، کارت واکسن به زبان انگلیسی نیز برای افراد مختلف صادر میشود و شماره سریال واکسن که در تمام مراجع بینالمللی ثبت شده است، روی کارت درج میشود.
اما با وجود نظم و ترتیب مناسبی که در فرآیند توزیع واکسن کرونا بر سوله مدیریت بحران منطقه کردستان حاکم است، نکته مهمی که در میان صحبتهای سالمندان مراجعهکننده به این مرکز به چشم میآید، این است که بیشتر آنها تاکید دارند که یا اصلا در سامانه سلامت وزارت بهداشت ثبت نام نکردهاند یا با وجود ثبت نام در این سامانه و گذشت سه هفته، هیچ پیامکی برایشان ارسال نشده است و آنها صرفا توانستهاند با مراجعه حضوری دُز اول یا دوم واکسن کرونای خود را دریافت کنند.
در این میان توجه به این نکته خالی از لطف نیست که متصدیان این مرکز خطاب به سالمندان میگویند که آنها میتوانند بدون ثبت نام در سامانه سلامت و صرفا با مراجعه حضوری به این مرکز، واکسن کرونای خود را دریافت کنند، این در حالی است که مسئولان وزارت بهداشت دائما تاکید دارند که برای دریافت نوبت واکسن نیازی به مراجعه حضوری به مراکز واکسیناسیون نیست و نوبت واکسیناسیون افراد مختلف بعد از ثبت نام در سامانه سلامت به آنها اطلاع داده خواهد شد.
آن طور که یکی از بهیاران مرکز واکسیناسیون اتوبان کردستان تعریف میکند، پیش از تزریق به واکسن کرونا به افراد مختلف، باید این واکسن در محفظه هایی به نام «کول باکس» نگهداری شود تا واکسن از بین نرود؛ با این توضیح که دمای مورد نیاز نگهداری از واکسن سینوفارم در این محفظه موقت بین ۲ تا ۸ درجه و دمای مورد نیاز برای نگهداری از واکسن اسپوتنیک زیر صفر درجه است.
بهیار مرکز واکسیناسیون همچنین میگوید بعد از تزریق واکسن کرونا، به افراد توصیه میشود که تا ۲۰ دقیقه از مرکز واکسیناسیون خارج نشوند، زیرا در صورت احتمال بروز حساسیت نسبت به واکسنهای مختلف، این حساسیت خود را در همان ۲۰ دقیقه اول نشان میدهد.
علاوه بر این به گفته این بهیار، سوزش، خارش و درد محل تزریق واکسن تا ۲۴ ساعت بعد از تزریق، از جمله شایعترین عوارضی است که بعد از تزریق واکسن کرونا افراد مختلف به آن دچار میشوند و البته بعضی از افراد نیز با تب و لرز خفیف، سر درد و آبریزش بینی مواجه میشوند.
البته به گفته این بهیار، دریافتکنندگان میتوانند در صورت دچار شدن به این عوارض، در ۲۴ ساعت نخست بعد از دریافت واکسن، ابتدا کمپرس سرد و بعد کمپرس گرم روی بازوی خود بگذارند و ۶ ساعت یک بار از استامینوفن ساده استفاده کنند.
در هر دُز از واکسن سینوفارم چین، ۰.۵ سیسی از این واکسن به وسیله یک سرنگ کشیده میشود و واکسن نیز در یک سوم قدامی دلتوئید (محلی روی بازو) به افراد مختلف تزریق میشود. همچنین واکسن کرونا در دست غیرغالب افراد تزریق میشود تا در صورتی که دریافتکننده واکسن دچار درد محل تزریق شوند، در انجام کارهای روزمره خود به مشکل برنخورند.