در تیرماه سال 1397 بود که واردات خودرو ممنوع اعلام شد. بعد از آن واردکنندگان با مشکلاتی رو به رو شدند و تلاش کردند تا برای رفع تعهدات خود برای مدتی موقت اجازه دولت را برای واردات خودرو از گمرکات به منظور رفع تعهدات بگیرند.
به گزارش تابناک اقتصادی، سرانجام در 12 دی ماه سال 1397 بود که دولت با ترخیص خودروهای دپو شده در گمرک موافقت کرد. با ایراداتی که رئیس کل بانک مرکزی به مصوبه دولت در این زمینه گرفت، در 25 دی ماه این مصوبه تغییرات جزئی کرد و ابلاغ شد. صاحبان خودروها امیدوار بودند که در مهلت داده شده به خودروهای خود دست یابند.
مهلت این مصوبه چهار ماه بود و در این مدت به دلیل ناهماهنگی های موجود بین نهادها، تنها بخش کوچکی از خودروها از گمرک ترخیص شدند و دولت دوباره در اردیبهشت ماه سال 1398 مهلت ترخیص خودروها را دو ماه دیگر یعنی تا تیرماه 1398 تمدید کرد.
در نهایت مطابق با آمارهای موجود طی مهلت تعیین شده از 12 هزار و 261 خودروی دپو شده در گمرک 7153 دستگاه خودرو ترخیص شدند و 5108 دستگاه دیگر در گمرکات باقی ماندند.
دوباره تلاش های بسیاری برای ترخیص خودروهای باقی مانده در گمرک آغاز شد اما هیچ یک از این تلاش ها تا روز چهارشنبه 16 بهمن ماه 1398 به نتیجه نرسید. در این روز سرانجام هیات دولت در جلسه خود با پیشنهاد ارائه شده در رابطه با تعیین تکلیف و ترخیص خودروهای مانده در گمرک موافقت کرد.
مصوبه دولت در 29 اردیبهشت ماه سال 1399 به پایان رسید و اما باز هم تعدادی از خودروهای دپو شده در گمرک نتوانستند در مهلت قانونی ترخیص شوند.
برای چهارمین بار و با درخواست رسمی وزارت صنعت، معدن و تجارت، هیات دولت در 23 خرداد ماه سال 1399 زمان ترخیص خودروها را برای مدت سه ماه تمدید کرد.
مهرداد جمال ارونقی معاون گمرک ایران طی مصاحبه ای در 31 مرداد ماه سال 1399 گفت: مهلت ترخیص بخشی از خودروهای دپو شده و کالاهای گروه چهارم در گمرکات اجرایی کشور - که با توجه به کاهش عملکرد دستگاه های اجرایی ناشی از شیوع کرونا و برخی مشکلات اجرایی فرآیند ثبت سفارش و ترخیص کالاها توسط هیئت وزیران تمدید شده بود - در تاریخ ۲۶ شهریور امسال به اتمام می رسد که لازم است صاحبان کالاهای حائز شرایط در اسرع وقت نسبت به انجام تشریفات گمرکی و ترخیص کالاهای خود با رعایت قوانین و مقررات مربوطه اقدام کنند.
در مورخه 12 تیرماه سال جاری گمرک ایران با ارسال نامه ای به دین پرست معاون هماهنگی امور اقتصادی و توسعۀ منطقه ای وزارت کشور آخرین وضعیت خودروهای بلاتکلیف در گمرکات کشور را اعلام کرد.
در این آمار اعلامی آمده است که از مجموع ۱۲۲۶۱ دستگاه حدود ۱۰۰۱۲ دستگاه خودرو ترخیص و ۲۲۴۹ هنوز دستگاه خودرو ترخیص نشده اند.
همان گونه که از نامه مذکور نمایان است تاکنون 10012 خودرو دپو شده در گمرک به شرح زیر ترخیص شده اند:
بر اساس مصوبه هیئت‌وزیران مبنی بر ورود خودروی خارجی از تاریخ 16/10/1397 تا تاریخ 16/04/1398 در این مدت ۶۶۵۳ دستگاه خودروی وارداتی از گمرک ترخیص شده است. طبق جدولی که در نامه ارونقی به دکتر دین‌پرست آمده، حدود 500 دستگاه آمبولانس نیز ترخیص شده است.
همچنین بر اساس نامه فوق در مهلت ترخیص خودروهای موضوع بند (1) تصویب‌نامه شماره 152676/ت57394هـ مورخ 29/ 11/ 1398 که از سوی هیئت‌وزیران به مدت سه ماه هم تمدید شد، 2 هزار و 859 دستگاه خودرو ترخیص شده است. از این 2859 دستگاه، 1000 دستگاه برای کرمان موتور، 340 دستگاه سایر اشخاص اظهار قبلی، 170 دستگاه اظهار و ترخیص، 145 دستگاه خودروهای اروندی، 4 دستگاه سهمیه جانبازان و 1200 دستگاه برای مراجع قضائی بوده است.
اما خودروهایی که تاکنون ترخیص نشده اند:
51 دستگاه خودرو که طبق گفته معاون امور گمرکی معمولاً زیر 2500 سی‌سی حجم موتور آنها است تا پایان مهلت مصوبه شمارۀ 152676/ت57394 مورخ 29/11/1398 اظهارشده اما پروانه نشده‌اند.
82 دستگاه خودرو در گمرک خرمشهر و منطقه آزاد اروند وجود دارد که از این تعداد 73 دستگاه سفارش آمریکا است و 9 دستگاه هم حجم موتوری بالای 2500 سی‌سی دارند.
100 دستگاه خودروی بالای 2500 سی‌سی هم از قبل از تاریخ 23/6/93 در گمرکات وجود دارد.
1089 دستگاه هم در مراجع قضائی در حال رسیدگی هستند که در خصوص برخی متهمان پرونده، دادنامه مبنی بر ترخیص خودرو صادرشده است.
927 دستگاه خودرو فاقد ثبت سفارش و اظهار نشده به گمرک می باشند.
قطعا همه این خودروها نمی توانند ترخیص شوند. به خصوص خودروهای آمریکایی و خودروهایی که بالای 2500 سی سی حجم موتور آن ها است.
درباره ممنوعیت واردات خودروهای آمریکایی باید گفت در 8 اردیبهشت ماه سال 1395 بود که رهبر انقلاب در دیدار با کارگران اظهار داشتند:
"خود آمریکایی‌ها به علت مصرف زیاد و سنگین بودن این خودروها، رغبتی به خرید آنها ندارند، حالا در این شرایط ما بیاییم و از فلان کارخانه رو به ورشکستگی آمریکا، خودرو وارد کنیم؟ این جای تعجب فراوان دارد".
رهبر انقلاب ایران در این سخنرانی خطاب به مقام‌های مسئول واردات اظهار داشتند "در مقابل فشارهای پنهانی که در این زمینه‌ها وارد می‌شود، بایستند و جدا نگذارند این قبیل مسائل انجام شود."
در همین راستا اکبر ترکان، مشاور رئیس جمهور و دبیر شورای عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی در ابلاغیه ای به تاریخ 9 تیرماه 1395 به مدیران عامل سازمان های مناطق آزاد در ایران، ممنوعیت واردات خودروهای آمریکایی را اعلام کرد.
در 23 شهریورماه سال 1396 بود که گمرک ایران مقررات به روز شده درباره واردات خودروهای سواری را اعلام و تصریح کرده، واردات خودروهای سواری بالای 2500 سی سی همچنان ممنوع است.
بنابراین واردات خودروهای با حجم بالای 2500 سی سی نیز ممنوع است.
در نتیجه حداقل واردات 182 دستگاه خودرو به داخل کشور ممنوع است و باید دید که تکلیف این خودروها چه خواهد شد؟ آیا به سازمان اموال تملیکی سپرده خواهند شد؟ سازمان اموال تملیکی هم باید آن ها را صادر کند و مشکلی که وجود دارد این است که به دلیل آن که تولید این خودروها مربوط به سال های گذشته می باشد کمتر خریداری یافت می شود که آن ها را خریداری کند.
