به گزارش ایرنا، نخستین کنگره بزرگداشت آیت الله سید محمود حسینی شاهرودی فردا پنجشنبه ۱۷ تیرماه در شاهرود با حضور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی برگزار می شود. با اندکی مطالعه و پژوهش می توان دریافت ویژگی های شخصیتی این مرجع عالی قدر تشیع می تواند وی را به الگویی بی بدیل برای نسل جوان امروز تبدیل کند. به همین بهانه به گوشه ای از زندگی و خدمات این عالم بزرگ به جهان اسلام نگاهی گذرا داریم.
سید محمود حسینی شاهرودی فرزند سید علی، در سال ۱۲۶۲ در روستای قلعه آقاعبدالله واقع در بخش بسطام شهرستان شاهرود به دنیا آمد. پدرش کشاورز و جدّش سید عبدالله، عالم و زاهد بود. وی پس از آموختن علم صرف و نحو در بسطام برای ادامه تحصیل به مشهد رفت. سپس در نجف ساکن شد و در کلاس های درس فقه و اصول آخوند خراسانی حاضر شد. هم‌زمان رسائل و مکاسب شیخ انصاری را تدریس می‌کرد. او حدود هجده ماه در درس آخوند خراسانی شرکت کرد. با درگذشت آخوند به سامرا رفت اما طولی نکشید که به نجف بازگشت و یک دوره اصول فقه را نزد آقاضیاء عراقی فرا گرفت. او همچنین در درس میرزای نائینی حاضر می‌شد و از شاگردان خاص او بود. میرزای نائینی او را بر دیگر شاگردانش مقدم می‌دانست و هنگامی که برای شاگردانش گواهی علمی صادر می‌کرد، نظر وی را نیز جویا می‌شد. گفته شده نائینی گواهی شاهرودی را گواهی دو عادل به شمار می‌آورد. از این‌رو آقا ضیاءالدین عراقی و سید ابوالحسن اصفهانی به او ذوالشهادتین (صاحب دو شهادت) می‌گفتند و شاگردانشان را برای آزمون اجتهاد نزد او می‌فرستادند.
آیت الله شاهرودی در دوره میرزای نائینی و سید ابوالحسن اصفهانی در ۳۵سالگی به اجتهاد رسید اما تا زمانی که آن دو زنده بودند از انتشار رساله خودداری کرد و مردم را به آنها ارجاع می‌داد. وی در ۱۴ شهریور ۱۳۵۳ در سن ۱۰۰ سالگی به دیار حق شتافت و در حرم حضرت علی بن ابی طالب (ع) در نجف به خاک سپرده شد.
نقش آیت الله در انقلاب اسلامی ایران
چنان که اسناد و شواهد تاریخی نشان می دهند، آیت الله سیدمحمود حسینی شاهرودی در مراحل مختلف نهضت امام خمینی (ره) نقش داشت. گرچه چندان به مجادله های سیاسی وارد نمی شد اما از اعلام مواضع خود نیز امتناع نمی کرد. این مرجع بزرگ جهان اسلام، همواره پشتیبان مبارزات انقلاب اسلامی ایران بود و متناسب با رویدادها از مبارزان مردمی حمایت می کرد. از جمله این موارد می توان به حمایت از نواب صفوی و واکنش نسبت به حمله به مدسه فیضیه و کشتار طلاب اشاره کرد.
پس از این حادثه بود که تلگرافی از سوی امام خمینی (ره) به نجف اشرف خطاب به برخی مراجع از جمله آیت الله شاهرودی مبنی بر جایز نبودن سکوت در برابر تعرض به علما و روحانیان زده شد و آیت الله شاهرودی هم پس از برگزاری مراسم ختم، اعلام موضع و ابراز تأسف، در تلگرافی دیگر خطاب به امام (ره) بر ضرورت ابلاغ این موضوع به متدینان و نیز بازسازی مدرسه فیضیه تأکید کرد.
آیت الله شاهرودی پس از قیام ۱۵ خرداد و دستگیری امام خمینی (ره) نیز در تلگرافی به شاه ضمن اعلام انزجار از رفتار دولت، رهایی بنیانگذر انقلاب را خواستار شده بود.
خدمات اجتماعی آیت الله شاهرودی
یکی از مشکلات طلاب حوزه های علمیه در آغاز کار، ازدواج و تشکیل خانواده تامین مسکن است تا جایی که برخی از آنان در اثر فشار زندگی زودتر از زمان لازم مجبور به خروج از حوزه علمیه می شوند.
ایجاد شهرک مسکونی طلاب یکی از ابتکاراتی بود که برای نخستین بار از سوی آیت الله شاهرودی انجام شد تا طلاب بتوانند پس از ازدواج به تحصیلات خود ادامه دهند و در زمان و پایه تحصیلی مناسب از حوزه علمیه نجف به کشورها و مناطق دیگر برای تبلیغ سفر کنند. این شهرک با مساحت ۲۴ هزار متر مربع در شهر نجف ساخته و با نام آیت الله شاهرودی نامگذاری شد.
برقراری بیمه درمانی نیز راهکار دیگر این مرجع عالی قدر برای رفاه طلاب بود. بر این اساس آیت الله با چند داروخانه نجف اشرف قراردادی بست و نسخه های بیماران توسط یکی از دو فرزند بزرگ وی به داروخانه تحویل و دارو رایگان دریافت می شد. نسخه به منظور تسویه حساب نزد صاحب داروخانه می ماند و مدتی بعد هزینه داروها پرداخت می شد.
همچنین تاسیس بعثه حج بیت الله الحرام از دیگر خدمات و ابتکارات آیت الله شاهرودی بود. وی در سال ۱۳۴۵ به حج رفت. در مراسم حج و زیارت سیل جمعیت به سوی محل اقامت این مرجع روانه شد تا پاسخ پرسش های خود را پیرامون مسائل مربوط به حج دریافت کنند. با توجه به اهمیت این موضوع آیت الله شاهرودی از سال بعد جمعی را به‌منظور حضور در مراسم حج و زیارت به مکه و مدینه فرستاد و نام بعثه الدینیه للحج را برای این هیات اعزامی انتخاب کرد.
احیای دوباره تشرف به کربلا با پای پیاده نیز از دیگر تلاش های آیت الله شاهرودی بود. به دلیل اصرار وی دوباره مسئله پیاده رفتن به کربلا به عنوان یک سفر مقدس در بین طلاب نجف رایج شد. برخی از ایرانیان هم در سفر عتبات آنان را همراهی می کردند. به تدریج مردم عراق نیز به این مسئله توجه کردند و به این ترتیب این سفرهای مقدس رواج یافت.
توجه جدی به انجام امور عام المنفعه نیز از دیگر ویژگی های این مرجع شیعه بود. تمام تلاش و همت وی بر این بود تا سهم امام را در راه‌های درست مصرف کند. به همین دلیل آثار ماندگاری از وی باقی مانده است که هم اکنون مورد استفاده مسلمانان جهان قرار می گیرد. از آنجایی که آیت الله شاهرودی تلاش می کرد سهم امام هر منطقه را در همان منطقه صرف کند، این آثار در سراسر جهان اسلام پراکنده شده اند. از جمله آن ها به جز مواردی که پیش از این نام برده شد، می‌توان به ساخت مسجد و حسینیه در کابل، مدرسه علوم دینی در فاروج، مسجد و مدرسه در زاهدان، مسجد معصومیه در بجنورد و مسجد قائمیه در گنبد کاووس و مساجدی در شهرهای کلاله، رامیان و تایباد و مسجد جامع گرمه جاجرم در خراسان شمالی اشاره کرد.
این موارد فقط گوشه ای از تلاش های این مرجع بزرگ برای تعالی دین اسلام و رفاه و آسایش مسلمانان بود.بی شک باید با ابزار رسانه و نیز برگزاری کنگره ها و نگارش کتاب ها و مقالات متعدد بیش از پیش برای شناختن و شناساندن این عالم عالی به جهان اسلام قدر تلاش کرد.
کنگره ملی نکوداشت این عالم برجسته عصر فردا پنجشنبه با حضور سیدعباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در محوطه باز شهرداری شاهرود برگزار می شود.
