«شابکا» و «سامان»؛ اهتمام کتابخانه‌های عمومی در اتصال به شبکه ملی

ایرنا چهارشنبه 16 تیر 1400 - 13:39
تهران- ایرنا- مدیرکل توسعه کتابخانه‌ها و مشارکت‌های نهاد کتابخانه های عمومی کشور گفت: تمامی کتابخانه‌های عمومی کشور پیشتر در راستای اتصال به شبکه کتابخانه‌ها گام‌های اولیه را با دریافت «شابکا» و عضویت در «سامان» برداشته اند.
«شابکا» و «سامان»؛ اهتمام کتابخانه‌های عمومی در اتصال به شبکه ملی

هیئت وزیران در جلسه دوم تیر ۱۴۰۰ به پیشنهاد سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران و با هدف پیشبرد فعالیت سازمان اسناد و کتابخانه ملی در زمینه تجمیع داده‌های لازم جهت ارائه به کاربران و پژوهشگران و پیشگیری از موازی کاری و هدر رفت منابع ارزشمند کشور در این عرصه و جلوگیری از سردرگمی محققان و پویندگان علم و دانش و تضعیف حافظه ملی ایرانیان، آئین نامه اتصال کتابخانه ها به شبکه کتابخانه ها و مراکز اسناد به شبکه اسناد کشور را به تصویب رساند.
در همین راستا، تمامی کتابخانه های کشور حداکثر تا ۶ ماه پس از ابلاغ شیوه نامه این آئین نامه، ملزم به اتصال برخط سامانه خود به شبکه کتابخانه ها و به روز رسانی اطلاعات کتاب شناختی و فراداده ای منابع کتابخانه ای خود در شبکه مذکور هستند.

اصغر گودرزی روز چهارشنبه در گفت وگو با خبرنگار ایرنا اظهار کرد: نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور در حال حاضر، با دارا بودن بیش از  ۲ هزار و ۷۰۰ باب کتابخانه نهادی در اقصی نقاط مختلف کشور، شبکه وسیعی از کتابخانه‌ها را ایجاد کرده که در قالب نرم‌افزار مدیریت کتابخانه سامان، با یکدیگر در ارتباط هستند و از این طریق کتابخانه‌ها، کتابداران و اعضا و کاربران به منابع اطلاعاتی مورد نیاز خود متصل شده‌اند. 
وی افزود: این شبکه در حال حاضر، به عنوان فهرستگان کتابخانه‌های عمومی کشور، به همه‌ کاربران، چه اعضاء کتابخانه‌ها و چه افرادیکه عضو کتابخانه نیستند خدمات اطلاع‌رسانی ارایه می دهد. به عبارت دیگر، حتی اگر فردی عضو هیچ کدام از کتابخانه‌های عمومی نهاد نباشد، می‌تواند با مراجعه به این سامانه، اطلاعات کتاب‌های مدنظر خود را به همراه مشخصات کتابخانه‌هایی که آن کتاب‌ها را در اختیار دارند، مشاهده کند.
مدیرکل توسعه کتابخانه‌ها و مشارکت‌های نهاد کتابخانه های عمومی کشور ادامه داد: با راه‌اندازی این فهرستگان آنلاین و یکپارچه ملی، خدمات دسترسی به اطلاعات کتابشناسی منابع موجود در کتابخانه‌های نهادی به همه‌ ایرانیان ارایه می‌شود و بر این اساس، این خدمت الکترونیکی فرایند بازیابی اطلاعات کتابشناسی مورد نیاز کاربران را تسهیل می کند.
 گودرزی تاکید کرد: قطعا اتصال این فهرستگان ملی به شبکه‌ کتابخانه‌های کشور که متولی آن، کتابخانه ملی است، مسیر دسترسی محققان، پژوهشگران و طیف وسیعتری از کاربران را به اطلاعات مذکور فراهم کرده است. وجود یک درگاه یکپارچه اطلاع‌رسانی و خدماتی، طبیعتاً موجب تسریع و تسهیل در امر بازیابی اطلاعات کتابشناسی می‌شود و در تقویت نظام اطلاع‌رسانی کشور بسیار موثر است.

 اقداماتی که نهاد تاکنون انجام داده شامل ارایه اطلاعات کتابشناسی و در دسترس قرار دادن بانک اطلاعاتی کتابخانه‌ها و منابع آنها به کتابخانه ملی بوده است. از سوی دیگر، همه‌ کتابخانه‌های عمومی دارای شناسگر استاندارد بین‌المللی کتابخانه‌ها (شابکا) شده‌اند. 

گودرزی گفت: امکان راه‌اندازی زیرساخت‌های امانت بین کتابخانه‌ای، راه‌اندازی نظام همکاری بین کتابخانه‌ای، اشتراک منابع اطلاعاتی، ارایه خدمات مرجع مجازی و کتابشناسی در سطح ملی، از جمله فرصت‌هایی است که با راه‌اندازی شبکه کتابخانه‌های کشور به ثمر خواهد نشست.

شابکا یا «شناسگر استاندارد بین المللی کتابخانه ها»، کد دوازده رقمی منحصر به فردی است که به تک تک کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی تخصیص می یابد. شابکا علاوه بر تسهیل ارتباط و همکاری بین کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی در ارتباط با ناشران و کارگزاران در سطح ملی و بین المللی، امانت مدارک و تبادل اطلاعات بین کتابخانه ای در سطح ملی و بین المللی، تهیه فهرستگان های ملی و بین المللی، اشتراک منابع کتابخانه ای و شناسایی منحصر به فرد در شبکه جهانی موثر است.

کتابخانه ملی ایران عهده دار ثبت شناسگر استاندارد بین المللی کتابخانه ها در ایران است و برطبق استاندارد بین المللی ایزو ۱۵۵۱۱ ( مصوب ۲۰۰۳/۱۲/۱) می تواند شناسگرهای معتبر بین المللی را برای کتابخانه های ایران تعیین کند.

منبع خبر "ایرنا" است و موتور جستجوگر خبر تیترآنلاین در قبال محتوای آن هیچ مسئولیتی ندارد. (ادامه)
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت تیترآنلاین مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویری است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هرگونه محتوای خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.