بدون تردید سعید ملایی، قهرمان سابق جودو ایران، خبرسازترین چهره ورزشی ایران در یکی، دو سال اخیر بوده است. او که با مهاجرت به آلمان و سرانجام، پذیرفتن تابعیت مغولستان، از زیر پرچم ایران خارج شده، همچنان در رأس اخبار رسانه‌های خارجی قرار دارد.
در تازه‌ترین مورد، نام سعید ملایی در مجله مشهور تایم به چشم می‌خورد که از او در کنار ۴۷ ورزشکار دیگر، به عنوان ۴۸ ورزشکاری نام برده شده که باید رقابتشان در بازی‌های المپیک توکیو را به نظاره نشست. اینکه در بین این‌همه ورزشکار مطرح ایرانی نام سعید ملایی در مجله تایم مطرح شده، علاوه بر دلایل ورزشی، برگرفته از رفتاری سیاسی است که ریشه در مشکلات موجود بین ایران و اسرائیل دارد.
مجله تایم البته در بخشی از گزارشی که برای سعید ملایی نوشته به اتفاقی که در سال ۲۰۱۹ برای سعید در همین ژاپن رخ داد، اشاره کرده و نوشته است: «سعید ملایی برای پاک‌کردن خاطرات تلخش دوباره به توکیو برمی‌گردد. او سال ۲۰۱۹ در همین رقابت‌ها عنوان کرد به دستور مسئولان رده‌بالای ورزش ایران از رویارویی با ورزشکار اسرائیلی سر باز زده و به همین دلیل بازی‌هایش را عمدا باخته است».
تایم همچنین در بخش دیگری از گزارشش می‌نویسد: «ایران، اسرائیل را به رسمیت نمی‌شناسد». ماجرایی که مجله تایم به آن اشاره کرده، مربوط به رقابت‌های جودو در سال ۲۰۱۹ بود که سعید ملایی به‌عنوان یکی از جودوکار‌های تیم ملی ایران راهی توکیو شد. در آنجا حرفهای ضدونقیض زیادی عنوان شد؛ عده‌ای می‌گفتند سعید قبل از خروج از ایران به مسئولان رده‌بالای ورزش هشدار داده قصد دارد اگر به رقیب اسرائیلی برخورد کرد با او مبارزه کند؛ اما عده‌ای دیگر می‌گویند او عمدا بازی ماقبل از رسیدن به ساگی موکی، ورزشکار اسرائیلی را باخت تا باز هم با او روبه‌رو نشود.
البته سعید ملایی به غیر از آن دیدار، بازی رده‌بندی را هم واگذار کرد تا در سکویی که قرار است از ورزشکار اسرائیلی تجلیل شود، حضور نداشته باشد. اتفاق اصلی، اما ساعتی بعد از آن دو باخت مصلحتی رخ داد، جایی که سعید ملایی با حمایت ماریوس ویزر، رئیس فدراسیون جهانی جودو، به آلمان رفت و آنجا خبر داد که از این به بعد حاضر نیست به ایران برگردد.
سعید در صحبت‌هایی به‌طور رسمی از این پرده برداشت که مسئولان رده‌بالای ورزش ایران او را تهدید کرده‌اند که حق ندارد با ورزشکار اسرائیلی مبارزه کند. همین صحبت‌ها سرآغاز دردسر تازه‌ای برای ورزش ایران، به‌ویژه جودو شد. فدراسیون جهانی جودو به غیر از سعید ملایی، دو، سه ورزشکار ایرانی دیگر را هم به دادگاه عالی ورزش برد تا با استناد به شهادت آنها، جودوی ایران را از حضور در رقابت‌های بین‌المللی محروم کند. این‌طور شد که جودوی ایران به مدت چهار سال از فعالیت در سطح رقابت‌های بین‌المللی محروم شده است.
شاید این اقدام سعید ملایی خبرسازترین اقدامش بوده، ولی تنها مورد نبوده است! او همین چند وقت پیش با سفر به اسرائیل در رقابت‌های جودو تلاویو شرکت کرد تا در اقدامی جنجالی تبدیل به اولین ورزشکار حرفهای ایرانی شود که راهی اسرائیل شده است. البته که او نه با پرچم ایران بلکه با پرچم مغولستان در این تورنمنت شرکت کرد. پوشش خبری رقابت‌های سعید ملایی در اسرائیل به قدری زیاد بود که دوباره تمامی اتفاقاتی که برای جودو ایران بعد از مهاجرت سعید ملایی رقم خورده، مرور شود.
سعید ملایی پیش از مهاجرت از ایران عنوان کرده با سیاست‌های موجود هرگز دستش به مدال طلای بازی‌های المپیک نمی‌رسد؛ او در وزنی رقابت می‌کرد که ساگی موکی، جودوکای مطرح اسرائیلی حضور داشت و مدعی بود تا زمانی که در ایران است، نمی‌تواند در بازی‌های المپیک که ساگی موکی حضور دارد، به مدال برسد. ملایی نهایتا از رقابت‌های جودوی سال ۲۰۱۹ نهایت استفاده را برد و اعلام پناهندگی کرد.
با وجود آنکه نزدیک به دو سال از مهاجرت او می‌گذرد، سعید ملایی هنوز فرصت رقابت با ساگی موکی را به دست نیاورده است. در واقع در تورنمنت‌هایی که این دو حضور داشته‌اند، یا نفر مقابل غایب بوده یا یکی از آنها زودتر از موعد حذف شده است؛ بااین‌حال سعید ملایی در اقدام خبرساز دیگری بالاخره با یکی از جودوکار‌های اسرائیلی رودررو شد. او در تورنمنت بوداپست که همین چند‌وقت پیش برگزار شد، در دور دوم برابر رقیبی از اسرائیل به میدان رفت که ظرف چندثانیه رقیب کم‌نام‌و‌نشانش را ضربه فنی کرد. هرچند دست آخر خودش هم به عنوان درخوری در آن رقابت‌ها دست پیدا نکرد.
سعید ملایی انتقاد‌های زیادی را از سوی مسئولان ایرانی به جان خریده، اما گفته مصمم است تا به مدال المپیک در وزن مورد نظرش برسد. شاید به همین خاطر است که مجله معتبر تایم هم فعالیت‌های او را زیر نظر دارد و از او به عنوان یکی از ۴۸ ورزشکاری نام برده که باید رقابتش در توکیو را به نظاره نشست.
البته که دنبال‌کردن رقابت سعید ملایی برای ایرانی‌ها هم می‌تواند جذاب باشد. در‌واقع شاید سؤالی که ذهن بسیاری را در ایران درگیر کرده باشد این است که سعید با تحمل این همه هزینه به ورزش ایران، به‌ویژه به جودوی ایران، آیا دستش به مدال بازی‌های المپیک توکیو ۲۰۲۰ می‌رسد؟
پاسخ‌دادن به این پرسش دشوار است، ولی مرور کارنامه ورزشی سعید ملایی بعد از مهاجرت از ایران و تبعه مغولستان شدن، نشان می‌دهد او راه دشواری برای گرفتن مدال در المپیک دارد. ملایی بعد از خروج از ایران، با نام فدراسیون جهانی جودو در گرنداسلم اوزاکا شرکت کرد که حذف شد.
بعد از آنکه تابعیت مغولستان را گرفت، به مسترز چین رفت که آنجا هم توفیقی نداشت. ناکامی بعدی او در گرنداسلم دوسلدورف بود. سیر نزولی او در مسترز دوحه نیز ادامه پیدا کرد تا به مسابقات قهرمانی آسیایی امسال رسید.
نکته جالب اینکه او در این مسابقات با امین کامیابی، عضو تیم ملی ایران رویارو شد که او را شکست داد، اما نتوانست صاحب عنوان شود. آخرین عملکرد نه‌چندان مثبت ملایی به همین رقابت‌های جهانی ۲۰۲۱ بوداپست برمی‌گردد. او بعد از کسب سه پیروزی برابر نماینده‌های مصر، اسرائیل و اتریش از دور مسابقات حذف شد.
